□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى لۋ فىڭباۋ، چىن چياڭۋي
سانجى قالاسى ليۋگۇڭ قالاشىعى شىسانحۋ قىستاعىنان ءبىر كورىنىس (سۋرەت 6 - ايدىڭ 11 - كۇنى ۇشقىش اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن). تاياۋ جىلداردان بەرى سانجى قالاسى ليۋگۇڭ قالاشىعى شىسانحۋ قىستاعى جاسىل اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق ساياحات كاسىبى، وسى زامانعى باعىمشىلىق كاسىبى سياقتىلاردى بار كۇشپەن دامىتتى، 2020 - جىلى بۇكىل قىستاقتىڭ ادام باسىنا شاققانداعى تازا كىرىسى 21 مىڭ 800 يۋانعا جەتتى.
□ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جوۋ پىڭ تۇسىرگەن
قىزىل توبەلى، سارى قابىرعالى ەكى قاباتتى شاعىن عيماراتتار رەتتى دە ءساندى كورىنەدى، جول بويىنداعى الما اعاشتارىنان جەمىس ماۋەلەپ تۇر، قىستاق تۇرعىندارى ەسىك الدارىندا وتىرىپ اڭگىمە دۇكەنىن قۇرۋدا...
6 - ايدىڭ 11 - كۇنى تۇستەن كەيىن انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى حابارلاۋ توبى سانجى قالاسى ليۋگۇڭ قالاشىعى شىسانحۋ قىستاعىنا بارعاندا كوركەم، جانعا جايلى اۋىل - قىستاق كەلبەتىنە كوز ايدىن بولدى.
”ىلگەرى شىسانحۋ قىستاعى مۇنداي ەمەس بولاتىن“، - دەدى شىسانحۋ قىستاعى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى فىڭ جيانجۇن. شىسانحۋ قىستاعىنىڭ ءتول تۋماسى بولعان قىستاق تۇرعىنى رەتىندە، قىستاق جولىنىڭ بۇرىن بۇكىلدەي توپىراق جول ەكەندىگى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەگىن ەگىپ كۇنەلتەتىندىگى، تۇرمىستارىنىڭ ءۇپى - ءتاپى ەكەندىگى ونىڭ كوكەيىندە سايراپ تۇر.
باييمىن دەسەڭ الدىمەن جول جاسا. 20 - عاسىردىڭ 90 - جىلدارى قىستاق تۇرعىندارى وزدەرى قارجى قۇراپ، 8 كيلومەترلىك اسفالت جول جاسادى. وسىدان كەيىن، قىستاققا باراتىن جول جانە قىستاق ءىشىنىڭ جولى جىل سايىن جاقساردى. بۇگىنگى تاڭدا اسفالت جول قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەسىك الدىنا دەيىن جەتكىزىلدى.
جول جاعدايى جاقساردى، شىسانحۋ قىستاعى ۋىز جۇگەرى ەگە باستادى. تاياۋ جىلداردان بەرى شىسانحۋ قىستاعى ءار جىلى 4000 مۋ اينالاسىنداعى جەرگە ۋىز جۇگەرى ەگىپ، سانجى قالاسىنداعى تانىمالى ۋىز جۇگەرى ەگىمشىلىك بازاسىنا اينالدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسى كورنەكتى ارتتى.
قىستاق تۇرعىنى ياڭ فىڭحۋا بىلتىر 40 مۋعا ۋىز جۇگەرى ەگىپ، 120 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزدى. ”ۋىز جۇگەرى ەگۋگە سۇيەنىپ، وتباسىمىزدىڭ تۇرمىسى كۇن سايىن جاقسارىپ كەلەدى“، - دەدى ول قۋانا.
بالىق جەمىن شاشقاندا، بالىق كولشىگىندە بالىق شورشىپ، سۋ شاپشىپ بالىقتار جەمدى تالاسا - تارماسا جەي باستادى. مۇنداي كورىنىس شىسانحۋ قىستاعىنىڭ بالىق كولشىگىندە ءار كۇنى قايتالانىپ وتىرادى. شىسانحۋ قىستاعى جاراتىلىستىق جەر جاعدايىنان پايدالانىپ سۋ ونىمدەرى باعىمشىلىعىن دامىتىپ، باعىمشىلىق اۋماعىن جىل سايىن كەڭەيتتى، قازىر اۋماعى 3000 مۋدان استى. قىستاق تۇرعىنى چاڭ ليدىڭ وتباسىندا 100 مۋلىق بالىق كولشىگى بار. ونىڭ بالىق باعۋ تاجىريبەسى مول، ”كىرىس ەڭ جاقسى بولعان كەزدە ءبىر جىلدىق تابىسىم 200 مىڭ يۋاننان اسادى“، - دەدى چاڭ لي.
ەگىمشىلىكتىڭ، باعىمشىلىقتىڭ بولاشاعى ايتاعالسىن بولعانىمەن، شىسانحۋ قىستاعى تاعى 3 - كاسىپ − ساياحاتقا ويىسا باستادى.
2012 - جىلدان باستاپ شىسانحۋ قىستاعى جوسپارى ءبىر تۇتاس جاسالعان تۇرعىندار رايونىن سالىپ، سەنترلى قىستاقتىڭ شوعىرلى جىلۋمەن قامداۋ، سۋمەن قامداۋ، سۋ ىعىستىرۋ، جولدى اسفالتتاندىرۋ سياقتى قۇرىلىس نىساندارىن ورىندادى، قىستاق كەلبەتى، قىستاق بەت - بەينەسى جاقساردى.
وسىدان كەيىن، شىسانحۋ قىستاعى شينجياڭ دۋشى ساياحات، دەمالۋ ءوڭىرىن باستاماشى ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن حالىقتىق تۇسەلحانا اشۋعا، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن دامىتۋعا جۇمىلدىردى. بۇگىنگى تاڭدا، بۇل قىستاقتا 35 حالىقتىق تۇسەلحانا، 10 شارۋالار شاتتىعى ساياجايى بار.
6 - ايدىڭ 11 - كۇنى تۇستەن كەيىن شىسانحۋ قىستاعى ”جوۋجوۋ ەكولوگيالىق شارۋالار شاتتىعى ساياجايىنىڭ“ جاۋاپتىسى جوۋ شياڭ جاڭا پىسقان قاربىزدى جارىپ، الىستان كەلگەن قوناقتاردى كۇتىپ الدى. 2019 - جىلى قۇرىلعان بۇل شارۋالار شاتتىعى ساياجايى داۋىرلىك بوياۋى قانىق تالاي - تالاي ەسكى زاتتارعا سۇيەنىپ، ءۇرىمجى قالاسى، سانجى قالاسى، ۋجياچۇي قالاسى سياقتى توڭىرەكتەگى جەرلەردەگى ساياحاتشىلاردى باۋراپ، ءبىر جىلدىق كىرىسىن 100 مىڭ يۋان اينالاسىنا جەتكىزدى.
ەرەكشەلىككە يە ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق كاسىبىنە سۇيەنىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتى سياقتىلاردى قاتار دامىتتى، شىسانحۋ قىستاعىنىڭ جان باسىندىق كىرىسى جىل سايىن ارتتى. 2020 - جىلى بۇكىل قىستاقتىڭ جان باسىندىق كىرىسى 21 مىڭ 800 يۋانعا جەتتى.
”ءبىز تاعى 10 مىڭ مۋلىق گۇلدى القاپ قۇرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بوس تۇرعان ۇيلەرىن ىسكە قوسىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا سياقتىلاردى دامىتىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتىن زورايتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق كىرىسىن جىل سايىن جاڭا ساتىعا كوتەرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز“، - دەدى فىڭ جيانجۇن.
وي - تولعام بولسا، شىعار جول بولادى
6 - ايدىڭ 11 - كۇنى، جۇما، كۇن اشىق
سانجى قالاسى ليۋگۇڭ قالاشىعى شىسانحۋ قىستاعىندا تىلشىلىك ىستەگەندە، ءتىلشى وسى قىستاقتىڭ دامۋ وي جەلىسىنىڭ وتە ايقىن ەكەندىگىن سەزىندى.
شىسانحۋ قىستاعىندا تەك 13 وتباسى عانا ەمەس، بۇكىل قىستاقتا 559 وتباسى، 1659 ادام بار، قىستاق تۇرعىندارىن كىرىستى ارتتىرىپ، بايۋعا قالاي باستاۋ كەرەك؟
قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ جەردى ارقاۋ ەتىپ، ۋىز جۇگەرى ەگىمشىلىگىن بار كۇشپەن دامىتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن كورنەكتى ارتتىردى. وسىدان سوڭ، تاعى ءىس جۇزىندىك جاعدايعا ساي سۋ ونىمدەرى باعىمشىلىعىن دامىتىپ، ءبىر توپ قىستاق تۇرعىندارىن بايۋعا جەتەكتەدى.
ساياحات كاسىبىن دامىتۋ شىسانحۋ قىستاعىنىڭ باسقان ارشىندى قادامى. قاتىناس شارت - جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا ىلەسە، جەكە اۆتوكولىگىمەن ساياحاتتايتىندار كوبەيدى، قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ قىستاق تۇرعىندارىن حالىقتىق تۇسەلحانانى دامىتۋعا، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشۋعا جۇمىلدىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ”ناقتى يگىلىككە“ كەنەلتىپ عانا قويماي، ونان دا ماڭىزدىسى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوزقاراسىندا بۇرىلىس جاساۋىن جەبەپ، دامۋ وي جەلىسىن كەڭەيتىپ، دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتتى.
ايقىن دامۋ وي جەلىسىنە سۇيەنىپ، شىسانحۋ قىستاعى تۇرعىندارىنىڭ قالتاسى قامپايىپ، رۋحى كوتەرىلىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە بەرىك نەگىز قالادى.
(لۋ فىڭباۋ)
