□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ساۋ حۋا
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتايتىن، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاسايتىن، ۇزاق مەزگىل ونىمدىلىگىن كورسەتەتىن ەلەۋلى سۋ يگىلىگى ينجەنەرياسىن سالدى ءارى ونىمدىلىگىن ساۋلەلەندىردى، سۋ يگىلىگى نەگىزدىك قۇرىلعىلارى ۇزدىكسىز كەمەلدەندى، سۋ بايلىعىن باسقارۋ ورەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى، سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى ۇزدىكسىز تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى، سۋ يگىلىگىنىڭ شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىنا تىرەكتىك جانە قامتاماسىزدىق رولى كورنەكتى كۇشەيدى.
سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەدى
6 - ايداعى لوپنۇر اۋدانى لوپنۇرلىقتار قىستاعىندا ساياحاتشىلار قايشالىسادى. شينجياڭنىڭ تارىم وزەنى تومەنگى اعارىنا ەكولوگيالىق سۋ جەتكىزۋدى ۇزدىكسىز اتقارۋىنا ىلەسە، لوپنۇرلىقتار قىستاعى ماڭىنداعى توراڭعى، جىڭعىل، قامىستار جايقالا ءوستى، جاندى دا جالىندى توراڭعى ورمانى باتار كۇننىڭ كەشكى شاپاعىندا التىن سارى ءتۇستى ساۋلە شاشىپ، قىرۋار ساياحاتشىلاردى وزىنە باۋرادى.
لوپنۇرلىقتار قىستاعىنىڭ ادامدارىنىڭ، وزەن - كولدەرىنىڭ جاراسىمدى اسەمدىككە بولەنۋى شينجياڭنىڭ تارىم وزەنى سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى بولىپ تابىلادى. 2000 - جىلدان بەرى شينجياڭ ىلگەرىندى - كەيىندى 21 رەت تارىم وزەنىنىڭ تومەنگى اعارىنا ەكولوگيالىق سۋ جەتكىزۋدى ۇيىمداستىرىپ اتقارىپ، جالپى 8 ميلليارد 430 ميلليون تەكشەمەتر سۋ جەتكىزىپ، تومەنگى اعاردىڭ ەكولوگياسى كورنەكتى جاقسارىپ، تومەنگى اعار وزەن ارنالارى جاعاسىنداعى وسىمدىك جامىلعىسى ۇقساماعان دارەجەدە قالپىنا كەلدى.
شينجياڭ ”وزەن - كولدەردى باسقارۋدى، سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدى“ سۋ يگىلىگىن دامىتۋدىڭ ءتۇيىنى ەتىپ، ەڭ قاتاڭ سۋ بايلىعىن باسقارۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ ارقىلى وزەن - كول باستىعى ءتۇزىمى سياقتى شارالاردى جالپى بەتتىك اتقارىپ، شينجياڭنىڭ سۋ بايلىعىن قورعاۋدى جانە پايدالانۋدى عىلمي، ءتارتىپتى دامىتۋ ارناسىنا ەنگىزدى.
جىڭ اۋدانىنىڭ ماڭديڭ اۋىلى شياۋجۋاڭزى قىستاعىنىڭ 4 - گرۋپپاسىنداعى ماشينا - ەلەكتر قۇدىعىنىڭ جانىندا جاڭادان ورناتىلىپ قولدانىسقا بەرىلگەن ولشەۋ اسپابى جەر استى سۋىنان پايدالانۋ جاعدايىن دالمە - ءدال ەستەلىككە الۋدا ءارى ساندى مالىمەتتەردى ساندى مالىمەت ورتالىعىنا جەتكىزۋدە. 2019 - جىلدان باستاپ جىڭ اۋدانى جەر ءۇستى سۋىن باسقارۋ - مەڭگەرۋ جۇيەسىن، جەر استى سۋىن ولشەۋ جابدىعى قۇدىق جانە ەلەكتردى قوس مەڭگەرۋ نىسانىن قۇرا باستادى، بۇكىل اۋداندا 4 نەگىزگى وزەن، 9 بۇلاق، 2 سۋ قويماسى، 172 بەل توعان، تارماق توعان، كىشى ارىق جانە 1040 ەلەكترلى قۇدىققا تۇگەلدەي باقىلاۋ - ولشەۋ، ەسەپتەۋ جابدىقتارىن ورناتىپ، سۋ يگىلىگىن ينفورماتسيالاندىرۋ تۇعىرىنان پايدالانۋ ارقىلى سۋ بايلىعىن باسقارۋ ورەسىن جانە پايدالانۋ ونىمدىلگىن بارىنشا جوعارىلاتتى.
2017 - جىلدان بەرى شينجياڭ وزەن - كول باستىعى ءتۇزىمىن جاپپاي اتقارىپ، بەس دارەجەلى وزەن - كول باستىعى ءتۇزىمىنىڭ ۇيىمدىق جۇيەسىن قۇرىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، جاۋاپكەرشىلىگى ايقىن، سايكەسىمدىلىگى ءتارتىپتى، باقىلاۋ - باسقارۋى قاتاڭ، قورعالۋى پارمەندى بولعان وزەن - كول باسقارۋ، قورعاۋ مەحانيزمىن ورناتتى. بۇكىل رايونداعى ۇلكەندى - كىشىلى وزەن - كولدەردە ايقىن قورعاۋشى بار بولىپ، قىرۋار كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشىپ، وزەن - كولدەردى ارالاپ تەكسەرۋدى ۇدايىلاندىرۋدى جۇزەگە اسىردى.
اۋىل - قىستاقتاردىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى قامتاماسىزداندىرىلدى
شينجياڭ سۋ يگىلىگى قۇرىلىسىندا باستان - اياق حالىق تۇرمىسىن كورنەكتى ورىنعا قويىپ، اۋىز سۋ قيىنشىلىعىن شەشۋدەن ساپاسىن جاقسارتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا دەيىن، اۋىل - قىستاق اۋىز سۋىنان قالا، اۋىلدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋعا دەيىن، سۋ يگىلىگى قىزمەتكەرلەرى باستان - اياق حالىق ءۇشىن جاقسى ءىس ىستەۋدى، ناقتى ءىس ىستەۋدى جاۋاپكەرشىلىك جانە تالپىنىس ەتىپ، سۋ يگىلىگىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتتى.
2020 - جىلى 6 - ايدا ءپايزاۋات اۋدانىنىڭ قالا، اۋىل اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسى جالپى بەتتىك سۋ جەتكىزىپ، سىلدىراي اققان بۇلاق سۋى ەگىنشىلەر اۋلاسىنا جەتكىزىلدى ءارى حالىققا مەيىر جەتكىزدى. وسى ينجەنەريا ءپايزاۋات اۋدانىنداعى 15 مىڭ 300 كەدەي حالىقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن شەشتى. ”كىشكەنە كەزىمىزدە ءبىز توقتاۋ سۋ ىشەتىنبىز، سوڭىنان جەر استى سۋىن تۇتىندىق، ءبىراز ءيىسى بار بولدى، سۋدان ورنىقتى پايدالانا دا المايمىز، ۇنەمى سۋ توقتايتىن. سالىستىرا قاراعاندا، بيىل جاڭا عانا جەتكىزىلگەن قۇبىر سۋىن ىشسەڭىز بالداي ءتاتتى ەكەندىگىن سەزىنەسىز“، - دەدى ءپايزاۋات اۋدانى جامباز اۋىلى يىپەكشى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى مۇسا ءاشىم.
”13 - بەسجىلدىقتان“ بەرى شينجياڭ اۋىل - قىستاق اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسىنان 400دەن استامىن اتقارىپ، بارلىق كەدەي حالىقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسى شەشىلدى.
سۋ بايلىعىنان پايدالانۋ قيىنشىلىعى جاعدايىن شەشتى
شينجياڭنىڭ سۋ بايلىعىنىڭ ۋاقىت جانە كەڭىستىك ورنالاسۋى بىركەلكى ەمەس، دامۋ بارىسىندا سۋ بايلىعىنان پايدالانۋ قيىنشىلىق جاعدايىن قالاي شەشۋگە بولادى؟ 2017 - جىلى شينجياڭ سۋ ۇقىعى، سۋ باعاسى رەفورماسىن ىلگەرىلەتۋدى جاپپاي باستاپ، ساياسات، زاڭ ەرەجە، تەحنيكا جانە ەكونوميكا سياقتى كەشەندى شارالار ارقىلى سۋ ۇنەمدەۋدى جۇزەگە اسىرىپ، سۋ بايلىعىنان جوعارى ءونىمدى پايدالانۋ جانە ساپالى سەپتەۋدى جۇزەگە اسىردى.
قۇمىل قالاسى رەفورما ورايىن مىقتى يگەرىپ، ەڭ قاتاڭ سۋ بايلىعىن باسقارۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، سۋ ۇقىعى، سۋ باعاسى رەفورماسىن جالپى بەتتىك ىلگەرىلەتىپ، سۋ ۇنەمدەۋ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋداي ەكى جاققا دا پايدالى بولۋدى جۇزەگە اسىردى.
قۇمىل قالاسى يجوۋ رايونى داچۋانۋان اۋىلى حۋاڭحۋگاڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى لۇي رۇڭگۋاڭ وتباسىنىڭ 52 مۋ جەرى بار بولاتىن. سۋ ۇقىعى، سۋ باعاسى رەفورماسىنىڭ سول جەردە اتقارىلۋىنا ىلەسە، لۇي رۇڭگۋاڭنىڭ 52 مۋ جەرى تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنيكاسىنان پايدالانۋدى باستاپ، وتكەن جىلدارمەن سالىستىرعاندا سۋدان پايدالانۋ مولشەرى ازايدى، كىرىسى ارتتى.
سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسى جالپى مولشەردى مەڭگەرۋ، نورمامەن باسقارۋ نەگىزىندە 38 سۋ ۇقىعى ساۋدا تۇعىرىن قۇرىپ، باستاپقى سۋ ۇقىعىنىڭ قالدىق سۋ مولشەرى ساۋداسىن باسقارۋ ءادىسىن جاسادى.
كەزەكتە شينجياڭنىڭ سۋ يگىلىگى قۇرىلىسى ورنىقتى قاداممەن العا باسىپ، ۇزدىكسىز دامۋداعى سۋ ىستەرىن جونگە سالۋ وي جەلىسىن بەلسەنە امالياتتا ايگىلەپ، ”حالىق تۇرمىسى سۋ يگىلىگى“ جانە سۋ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ ءۇرتىس، ورنىقتى دامۋىن بەرىك سۋ يگىلىگى تىرەگىمەن قامداپ، جوعارى ساپالى دامىعان سۋ ىستەرى حاۋىپسىزدىگىن، سۋ ەكولوگياسىن، سۋدى تىزگىندەۋدىڭ قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدە.
