يۋان گىڭ:
رەفورما رۋحى ارقىلى كەيىنگىلەرگە شۋاق شاشتى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى سۇن في
يۋان گىڭنىڭ سۋرەتى. □ شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
”ۋاقىت − التىن، ونىمدىلىك − عۇمىر“. شىنجىننىڭ شىكوۋىنداعى ۋيبوشان تاۋىنىڭ ەتەگىنە تۇرعىزىلعان وسىنداي ايگىلى ۇران ادامداردىڭ ەسىنە رەفورما اتويشىسى يۋان گىڭدى ەسكە سالادى.
يۋان گىڭ، 1917 - جىلى 4 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۋعان. گۇاڭدۋڭنىڭ باۋ - انىنان. 1938 - جىلى توڭكەرىستىك قىزمەتكە قاتىناسقان، 1939 - جىلى 3 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولعان، وسى جىلى حۇيباۋ حالىق جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى پارتيزاندار اترەتىنە قوسىلىپ، دۇڭجياڭنىڭ ەكى جاعالاۋىندا جانە گاڭجيۋ رايونىندا جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى پارتيزاندىق سوعىس ورىستەتەدى. كەزىندە، گۇاڭدۇڭ حالىق جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى پارتيزاندار اترەتىنىڭ دۇڭجياڭ قوسىنىنىڭ اسكەري ىستەر تاربيەشىسى، بايلانىس جاساۋ باسقارماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، شياڭگاڭدا تۇراتىن ءىس باسقارماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، 4 - دالالىق ارميا زەڭبىرەكشىلەر تۋانىنىڭ تۋانجاڭى بولعان. 1949 - جىلدان كەيىن، جۇڭگونىڭ جاكارتادا تۇراتىن كونسۋلى بولعان.
1978 - جىلى يۋان گىڭ ساۋداگەر شاقىرۋ مەكەمەسىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باسالقاسى بولادى، ىلە - شالا، شىنجىندا شىكوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىن قۇرادى ءارى رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ جونىندە ءبىرسىپىرا ىزدەنىس جاساپ، ”جۇڭگوشا ەرەكشەلىككە يە ەكونوميكالىق ەرەكشە رايوننىڭ سۇلباسىن“ قالىپتاستىرادى.
”سول كەزدەگى شىكوۋ، راسىندا، كەدەيلىك مەڭدەتكەن قيىر جەر بولاتىن، تۇششى سۋ تەك ەكى قۇدىقتا عانا بار، ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ قاتتى، جۇمساق بولشەكتەرى تۇگەلدەي تىم ءالسىز ەدى“، - دەدى ساۋداگەر شاقىرۋ مەكەمەسى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ بۇرىنعى باس ديرەكتورى لياڭ شيان ەسكە الىپ.
وسىنداي جاپالى شارت - جاعدايدا بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ ءتۇبىرلى باس ماقساتىن ەستە بەرىك ساقتاپ، سول كەزدە شىكوۋ ونەركاسىپ رايونىنىڭ جاۋاپتىسى بولعان يۋان گىڭ سياقتى كوممۋنيستەر ”تاۋ كەزىكسە جول جاساۋ، وزەن جولىقسا كوپىر سالۋ“ رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ رۋحى ارقىلى باتىلدىقپەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋ ارقىلى ىسكەرلىك كورسەتىپ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋدىڭ ”تاۋ تالقانداۋ“ زەڭبىرەگىن اتادى.
1979 - جىلى 8 - ايدا شىكوۋ ونەركاسىپ رايونىنىڭ تۇڭعىش ينجەنەرياسى شىكوۋ پورتى جۇمىسىن باستايدى. يۋان گىڭ تاي قازاندى جاسامپازدىقپەن تالقانداپ، نورمادان اسىرعانداردى سيلاۋ ءتۇزىمىن اتقارادى، جۇمىسشىلاردىڭ قايراتى تاسقىنداپ، ينجەنەريانىڭ قارقىنى جەدەل ىلگەرىلەيدى. ەڭبەكاقى، سيلىق سوما جاعىندا جوعارى شەك بەلگىلەمەۋ، تومەنگى شەكتى ساقتاماۋ ءادىسى بىرتىندەپ جۇڭگونىڭ ىشكى وڭىرلەرىندەگى كاسىپورىندار كەڭ كولەمدە قولداناتىن ماڭىزدى شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىنە اينالادى.
ءدال يۋان گىڭنىڭ كۇش سالا ىلگەرىلەتۋىندە شىكوۋ قىسقا عانا بىرنەشە جىلدا ”تاي قازاندى“ تالقانداۋدان ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋگە، تۇرعىن ءۇيدى تاۋارلاندىرۋدان بۇكىل مەملەكەتتىك دارىندىلاردى قابىلداۋعا دەيىنگى ءبىرسىپىرا ەلەۋلى رەفورمالاردى جولعا قويادى.
1984 - جىلى مەملەكەت مەرەكەسىنىڭ 35 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ قيمىلىندا ”ۋاقىت − التىن، ونىمدىلىك − عۇمىر“ دەگەن ۇران جازىلعان شىكوۋ ونەركاسىپ رايونىنىڭ اشەكەيلى اۆتوكولىگى تيان - انمىن الاڭىندا جۇرت كوزىنە ءتۇستى.
ۋانكى توبىنىڭ قۇرۋشىسى ۋاڭ شىزىڭ بىلاي دەدى: 1983 - جىلى العاش وڭتۇستىكتەگى شىنجىعا كەلگەندە ”نە ىستەرىمدى بىلمەدىم“، يۋان گىڭنىڭ ”ۋاقىت − التىن، ونىمدىلىك − عۇمىر“ دەگەن ۇرانىن ەستىگەننەن كەيىن شارۋاشىلىق قۇرۋ ىنتام پايدا بولدى.
ساۋداگەر شاقىرۋ بانكەسىنىڭ بۇرىنعى باستىعى ما ۋيحۋا ەسكە الىپ بىلاي دەدى: ەگەر ”ۋاقىت − التىن، ونىمدىلىك − عۇمىر“ دەگەن ايبىندى ۇران ورتاعا قويىلماسا جانە بۇكىل ەلدە العاش ورتاعا قويىلعان ونداعان رەفورما جاساۋ شاراسى بولماسا، سول جىلدارداعى شىنجىندا ساۋداگەر شاقىرۋ بانكەسى، پيڭ - ان، حۋاۋي، ۋانكى سياقتى ءبىر توپ دالەلدەنگەن ساپالى، بازارلانعان گەنگە يە كاسىپورىندار جارىققا شىقپاس ەدى.
لياڭ شياننىڭ قاراۋىنشا، وسى كاسىپورىنداردىڭ تابىسقا جەتۋىنىڭ تەتىگى: ولاردىڭ العاشقى قادامدا - اق وسى زامانعى كاسىپورىن ءتۇزىمىن اتقارعاندىعى ەدى.
شىكوۋ ونەركاسىپ رايونىنىڭ ىزدەنىس باستاماسى شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلىسىنىڭ شىمىلدىعىن اشتى.
40 نەشە جىلدان بەرى شەت - شالعايداعى مەشەۋ شاعىن قالاشىقتان دامىپ، بۇكىل الەمدىك ىقپال كۇشكە يە حالىقارالانعان ءىرى قالاعا اينالدى، شىنجىننىڭ وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 1980 - جىلعى 270 ميلليون يۋاننان 2020 - جىلعى 2 تريلليون 770 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، ەكونوميكالىق جالپى مولشەرى ازياداعى قالالاردىڭ ىشىندە 5 - ورىندى يەلەدى.
الەمدەگى 4000نان استام ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونعا ساناق جۇرگىزگەننەن كەيىن انگليانىڭ «ەكونوميست» جۋرنالى شىنجىندى ”جەڭىسكە جەتكەن ءبىرقانشا ۇلگىلەردىڭ ىشىندەگى ەڭ كورنەكتىسى“ دەپ بەينەلەيدى.
يۋان گىڭ ءومىرىنىڭ سوڭىندا ۇنەمى شوفەرىن ەرتىپ شىكوۋگاڭ پورتى، چى - ۋانگاڭ پورت رايونى جانە ما - ۋانگاڭ پورتى رايونىنداعى جول بويىن جاعالاي قۋانا جانە سۇيىنە تاماشالاۋشى ەدى.
2016 - جىلى 1 - ايدىڭ 31 - كۇنى، يۋان گىڭ 99 جاسىندا ناۋقاس سەبەبىنەن قايتىس بولدى. 2018 - جىلى يۋان گىڭ ”رەفورما اتويشىسى“ اتاعىنا داڭقپەن يە بولدى؛ 2019 - جىلى ”ەڭ ارداقتى كۇرەسكەر“ داڭقتى اتاعىنا يە بولدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 5 - كۇنى شىنجىننان بەرگەن حابارى)
