تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

دىڭفىڭداعى ”ايەل قىران ساقشى“، بۇقارانىڭ جان اشىرى

رىن چاڭشيا:

دىڭفىڭداعى ”ايەل قىران ساقشى“، بۇقارانىڭ جان اشىرى

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حان جاۋياڭ

رىن چاڭشيانىڭ سۋرەتى (ماتەريال سۋرەت). □ شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  رىن چاڭشيانىڭ قۇربان بولعانىنا 17 جىل بولدى، ءبىراق قوعامداعى ءار سالانىڭ، بۇقارانىڭ ساعىنىشى باسىلعان ەمەس. 17 جىلدان بەرى چاڭشيا رۋحى وشپەس ەسكەرتكىشكە اينالىپ، سۇڭشان باۋرايىندا اسقاق بوي سوزىپ، ادامدار كوڭىلىندەگى زاڭعارعا اينالدى.

  رىن چاڭشيا 1964 - جىلى دۇنيەگە كەلگەن، حىنان ولكەسىنىڭ سۇيشيان اۋدانىنان. 1983 - جىلى ساقشى مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسىپ، جىڭجوۋ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى جۇڭيۋان بولىمشە مەكەمەسىنە ءبولىنىپ، دايىندىق تەرگەۋ قىزمەتىمەن اينالىسادى. 1992 - جىلى 12 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولادى. كوزى تىرىسىندە دىڭفىڭ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ باستىعى بولعان.

  ساقشىلىق قىزمەتپەن اينالىسقان 21 جىلدا ول حالىق بۇقاراسىنىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن جانە حال - جايىن باستان - اياق كوكەيىندە ساقتاپ، ادالدىقپەن مىندەت وتەپ، جاۋاپكەرشىلىگىن ادا ەتىپ، سول جەردىڭ تىنىشتىعىن قورعاپ، بۇقارانىڭ جاپپاي القاۋىنا بولەندى. رىن چاڭشيا كەزىندە كوپ رەت ەڭبەك كورسەتىپ ماراپاتتالدى، مەملەكەتتىك 1 - مامىر ەڭبەك مەدالىنىڭ يەگەرى، مەملەكەتتىك قىزمەت ورنىنداعى جاس مايتالمان، مەملەكەتتىك 8 - ناۋرىز قىزىلتۋشىسى، مەملەكەتتىك تاڭداۋلى حالىق ساقشىسى سياقتى داڭق اتاقتارعا يە بولعان.

  توسەلگەن كاسىپتىك ساپا، كۇشتى جاۋاپكەرشىلىك سەزىم بولعاندىقتان، ەشقانداي قىلمىس كۇماندىسى رىن چاڭشيانىڭ قولىنان سىتىلىپ شىققان ەمەس. ساناققا نەگىزدەلگەندە، رىن چاڭشيا جۇڭيۋان بولىمشە مەكەمەسىنىڭ دايىندىق تەرگەۋ بولىمىندە قىزمەت ىستەگەن كەزىندە 1072 رەت قالدىق قىلمىستى اشىپ، ىركۋلى دەلونى شەشىپ، 950 نەشە قىلمىس كۇماندىسىن ۇستاپ اكەلىپ، حىناننىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى دايىندىق تەرگەۋ تاريحىندا تەڭدەسسىز ناتيجە جاراتتى.

  2001 - جىلى 4 - ايدا رىن چاڭشيا دىڭفىڭ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ باستىقتىعىنا تاعايىندالىپ، حىنان ولكەسى قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسى بويىنشا تاريحتان بەرگى قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ تۇڭعىش رەتكى ايەل باستىعى بولادى. جەرگىلىكتى ورىندا ءتۇرلى ىركۋلى دەلو توتەنشە كوپ توپتالعاندىقتان، رىن چاڭشيا ”100 كۇندە دەلو شەشۋ شايقاسىن“ ۇيىمداستىرادى. اسىرەسە، دىڭفىڭ بايشا كولى بويىنداعى زاڭسىز قاماعان، قۇقايمەن تارتىپ العان، بەيۋازداردى ۇرعان، ولتىرگەن، حالىقتىڭ نارازىلىعى ەرەكشە كۇشتى بولعان ۋاڭ سۇڭ قارا قوعام سيپاتىنداعى قىلمىستىق توبى الدىندا رىن چاڭشيا ىجداعاتتىلىقپەن بارلاۋ جۇرگىزىپ، شەبەرلىكپەن ءادىس - امال قولدانىپ، كادر - ساقشىلاردى ۇيىمداستىرىپ، ۋاڭ سۇڭدى جانە ونىڭ توبىنداعى 65 مۇشەنى تۇگەلدەي زاڭ تورىمەن قۇرىقتايدى.

  دىڭفىڭ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ باستىعى بولعان قىسقا عانا 3 جىلدا ول حالىق ساقشىلارىن باستاپ قارا كۇشتەرگە، سۇرقيا كۇشتەرگە ساياتىن 20 توپتى تالقانداپ، 3420 رەت قىلمىستىق ىستەر دەلوسىن اشىپ، بۇقارانىڭ 3467 ادام (ءىس) رەت ارىز ايتا كەلگەن ىستەرىن، حاتتارىن ءوزى ءبىر جاقتى ەتىپ، 100 نەشە ىركۋلى دەلونى تەكسەرىپ انىقتايدى... جەرگىلىكتى بۇقارا الاقايلاپ، دىڭفىڭعا ”ايەل قىران ساقشى“ كەلدى دەسەدى.

  2004 - جىلى 4 - ايدىڭ 14 - كۇنى كەشتە رىن چاڭشيا جىڭجوۋ قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە قىزمەتتەن مالىمەت بەرىپ، ەلەۋلى دەلونى شەشۋ قىزمەتىنە ورنالاستىرۋ جاساماقشى بولىپ دىڭفىڭعا تۇندەلەتىپ قايتقان جولىندا باقىتقا قارسى كولىك اپاتىنا ۇشىراپ، نەبارى 40 جاسىندا قايتىس بولادى. قايعىلى حابار تارالعاننان كەيىن 100 مىڭنان استام بۇقارا وزدىكتەرىنەن توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلىپ ونى سوڭعى ساپارعا اتتاندىرادى. رىن چاڭشيا قۇربان بولعاننان كەيىن، مەملەكەت بويىنشا قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى 1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى اتاعى تولىقتاپ بەرىلدى، 2019 - جىلى 9 - ايدا ول تاعى ”ەڭ ارداقتى كۇرەسكەر“ داڭق اتاعىنا يە بولدى.

  بيىل 4 - ايدىڭ 14 - كۇنى سۇڭشان باۋرايىنداعى دىڭفىڭ قالاسىنىڭ ليانتيان قابىرستانىنداعى رىن چاڭشيانىڭ ءمۇسىنى الدىندا ساقشى تۋى جەلبىرەپ، جاس حالىق ساقشىلارى ولەڭ وقۋ، اڭگىمەلەۋ، گۇل قويۋ سياقتى فورمالار ارقىلى رىن چاڭشيانى ساعىنىشپەن ەسكە الدى، چاڭشيا رۋحى ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستى.

  17 جىلدان بەرى رىن چاڭشيا جولداستىڭ ىزگى ىستەر كورمە سارايى ەكسكۋرسيالاي كەلگەن ميلليونعا جۋىق بۇقارانى قابىلدادى، بۇقارا ءسوز قالدىرعان داپتەر 150دەن استى، قۇرمەتپەن ۇسىنعان گۇل شارباقتى ازا بوساعالىعى 3 ۇلكەن داعار بولدى.

  رىن چاڭشيا كوزى تىرىسىندە ۇنەمى: ”كوڭىلىڭدە الەۋمەت بولسا، حالىق الاڭسىز بولادى. ساقشى دەگەن ءسوزدىڭ الدىنا نە ءۇشىن ’حالىق‘ دەگەن ءسوز قوسىلادى؟ ول سەنىڭ حالىقتىڭ ساقشىسى ەكەنىڭدى كوكەيىڭنەن شىعارماۋىڭ ءۇشىن بولىپ تابىلادى، حالىق ساقشىسى حالىق ءۇشىن ناقتى ءىس، جاقسى ءىس ىستەۋى كەرەك، بارلىعى حالىق بۇقاراسىن رازى ەتۋ ءۇشىن!“ دەيتىن.

  رىن چاڭشيا قۇربان بولعاندا ۇلى ۋي چىنياۋ 17 جاسقا تولماعان ەدى، بۇگىنگى كۇنى ۋي چىنياۋدىڭ ساقشى بولعانىنا 12 جىل بولدى. ”مەن شەشەمنىڭ جۇرگەن جولىن بويلاپ العا تارتا بەرەمىن“، - دەيدى ۋي چىنياۋ.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 10 - كۇنى جىڭجوۋدان بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : الىمبەك نۇرالين

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.