باۋ چيفان:
جاڭالىق اشۋدىڭ جەلكەنىن جايدى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جيا يۋانكۇن
باۋ چيفاننىڭ شاڭحاي پورتى كەمەجايىندا قىزمەت ىستەگەن كەزىندەگى ماتەريال سۋرەتى. □سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
شاڭحاي 2 - ونەركاسىپ داشۋەسى مەكتەپ اۋماعىنىڭ ىشىنە ورنالاسقان باۋ چيفاننىڭ جاڭالىق اشۋ جولى كورمە سارايىندا ەكسكۋرسيالاۋشىلاردىڭ قاراسى مول، جوعارى مەكتەپ وقىتۋشى - وقۋشىلارى، زاۆود جۇمىسشىلارى... ولاردىڭ بۇل اراعا كەلىپ ىزدەنگەن بىردەن - ءبىر جاۋابى: جاڭالىق اشۋدىڭ تولاسسىز قوزعاۋشى كۇشى قايدان كەلەدى؟
باۋ چيفان كەمەجاي جۇمىسشىسىنان تەحنيك تىرەكتىسى، كاسىپورىن باستاۋشىسى، زات اينالىمى مامانى، حالىقارالىق ولشەمنىڭ جەتەكشى بەلگىلەۋشىسى... كوپشىلىكتىڭ نازارىندا باۋ چيفاننىڭ ءومىرى القاۋعا تاتىرلىق، ال باۋ چيفاننىڭ قاراۋىنشا، ول قاراپايىم قىزمەت ورنىندا جاڭالىق اشۋدى ەشقاشان توقتاتىپ كورمەگەن.
1987 - جىلى 4 - ايدىڭ 9 - كۇنى باۋ چيفان ”15 توننالىق سىرعىمالى جالعىز شىنجىرلى كوپ جارناقتى كوتەرگىش كران“ نىسانى ارقىلى 15 - كەزەكتى جەنەۆا حالىقارالىق تاپقىرلىق جانە جاڭا تەحنيكا كورمەسى التىن سيلىعىنا يە بولدى. 2015 - جىلى ءدال وسى سيلىق بەرۋ مىنبەسىندە ول تاعى دا حالىقارالىق 3 التىن مەدالدى ەنشىلەدى. اراعا 28 جىل سالعان پورت ءوندىرىسى ادام كۇشىمەن ىستەۋدەن ماشينالانۋعا قاراي ويىسۋدىڭ، ماشينالانۋدان سيفرلانۋدىڭ، ونان اۆتوماتتانۋدىڭ، زەردەلىلەنۋدىڭ سان رەتكى شارىقتاۋىن جۇزەگە اسىردى، ونىڭ ۇزدىكسىز جاڭالىق اشۋى مەن ەلەۋلى ۇلەس قوسۋى ۇيىمداستىرۋشى جاقتى قايران قالدىردى!
ونىڭ تاپقىرلىعى تەك قانا كوتەرگىش كرانمەن شەكتەلىپ قالمادى. ول ەلىمىز پورتىنىڭ تۇڭعىش ىشكى ساۋدا ولشەمىندەگى جۇك قورابى سۋ جولىن اشۋعا قاتىناستى، ەلىمىزدەگى تۇڭعىش جۇك قورابىن اۆتوماتتى تۇردە ادامسىز جيناۋ الاڭىن سالۋعا قاتىناستى، حالىقارالىق تۇڭعىش بۇكىلدەي اۆتوماتتى بىتىراڭقى كەن تيەۋ - ءتۇسىرۋ اسپابى جۇيەسىن زەرتتەپ اشۋعا بەلسەنە قاتىناسىپ، جۇك قوراپ − RFID جۇك تاسىمالى بەلگى جۇيەسىنىڭ حالىقارالىق ولشەمىن باس بولىپ بەلگىلەدى.
شاڭحاي پورتى − جۇڭگونىڭ سۋ جولى تاسىمالىنىڭ ەكونوميكالىق جەلكەنىن باستاپ جايۋدىڭ كۋاگەرى، ال باۋ چيفان پورت ءوندىرىسىن اۆتوماتتاندىرۋدا جاڭالىق اشۋدىڭ امالياتتا ايگىلەۋشىسى. 40 نەشە جىلدان بەرى باۋ چيفان ءۇرتىس 5 كەزەك مەملەكەتتىك ەڭبەك ەرى اتاعىنا، مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى، 1 - كەزەكتى مەملەكەتتىك كاسىپتى قادىرلەۋ ۇلەس قوسۋ ءمورال ۇلگىسى اتاعىنا داڭقپەن يە بولدى. ول ۇجىم باستاپ، تەحنيكادا جاڭالىق اشىپ، 3 تۇردەن مەملەكەت تاپقىرلىعى سيلىعىن، 3 تۇردەن مەملەكەت عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعى سيلىعىن الدى، پاريج، جەنەۆا سياقتى حالىقارالىق تاپقىرلىق كورمەسىنىڭ 36 التىن مەدالىن ەنشىلەدى. بۇگىنگى كۇنى ول ۇجىم باستاپ جاڭالىق اشۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ءالى دە قايراتتانا كۇرەس جاساۋدا.
جاڭالىق اشۋ تابان استىندا، الايدا جاڭالىق اشۋ جولى ءساتتى بولا بەرمەيدى، تەك قانا تالپىنا بەرۋدى، ۇزدىكسىز ىزدەنۋدى قاجەت ەتەدى.
باۋ چيفاننىڭ بۇرىنعى قىزمەتتەسى ۋاڭ ۋيپيڭ ”ماي قالام زاۆودىنا 3 رەت بارۋ“ حيكاياسىن بايانداپ بەردى. باۋ چيفان ماي قالامنىڭ اشىلىپ - جابىلۋ قۇرىلىمىنىڭ ءدال كوتەرگىش كرانعا قاجەتتى ەكەندىگىن ويدا - جوقتا بايقايدى، ءبىراق وسى قاعيدانى كوتەرگىش كرانعا قالاي قولدانۋ كەرەك؟ باۋ چيفان ماي قالام زاۆودىنا بارىپ چەرتوجدى كورگىسى كەلەدى، ءبىراق زاۆود نە ەسىكتەن قاراتپايدى، نە بويىن اۋلاققا سالادى، اقىرىندا ول ماي قالام زاۆودىنا 3 رەت بارىپ چەرتوجدى كورىپ، سىرىن اشىپ، كوتەرگىش كراننىڭ جاڭا اشىلىپ - جابىلۋ قۇرىلىمىن جۇزەگە اسىرادى.
”ەگەر اياقسىز قالدىرسا، قيىنشىلىقتان تايساقتاسا، جاڭالىق اشۋدىڭ جەڭىسى بولماق ەمەس. شىندىعىندا، بارلىق تەحنيكانى جاڭارتۋدا ماسەلەنى اشۋدىڭ، ماسەلەنى شەشىم ەتۋدىڭ ەرەكشە قيىن بارىسى بولادى“. ۋاڭ ۋيپيڭ بىلاي دەدى: ”مۇنداعى تەتىك − قيىنشىلىققا جولىققاندا، ءسىز قيىندىققا قارسى ۇمتىلۋدى تاڭدايسىز با، الدە تايساقتاۋدى تاڭدايسىز با؟ باۋ چيفان ۇنەمى الدىڭعىسىن تاڭدادى“.
قاي جەر حاۋىپتى بولسا، قاي جەردىڭ ونىمدىلىگى تومەن بولسا، قاي جەردىڭ وزىندىك قۇنى جوعارى بولسا، قاي جەردىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ كەرەك بولسا، باۋ چيفان سول جەر جونىندە باس قاتىراتىن. كاسىپپەن شۇعىلدانعان 40 نەشە جىلدا كەمەجايدى اۆتوماتتاندىرۋ، ينفورماتسيالاندىرۋ، زەردەلىلەندىرۋ جانە ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، لاس زاتتاردىڭ ىعىستىرىلۋ مولشەرىن ازايتۋ قاجەتىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ، ونىڭ جاڭالىق اشۋ كولەمى ۇزدىكسىز كەڭەيدى.
2006 - جىلى 5 - ايدا پاريج حالىقارالىق تاپقىرلىق كورمەسىندە باۋ چيفان تاپقىرلاعان كوپتەگەن قولدانىمدار 4 التىن مەدال الىپ، وسى كورمەدەگى 105 جىلدان بەرى ءبىر رەتتە كوپ التىن مەدالعا يە بولعان ادامعا اينالدى.
باۋ چيفان ورتاعا قويعان الەۋمەتتىك كەمەجاي مەن ءىرى تيپتى بولات - تەمىر كاسىپورنى اراسىنداعى ساڭلاۋسىز زات اينالىمى ۇلەستىرۋ - جونەلتۋدىڭ جاڭا ۇلگىسى − بايلىق ۇنەمدەيتىن، ورتاسى تاتۋ كەمەجاي قۇرىلىسىنداعى تاڭداۋلى ۇلگىگە اينالادى، وسى سەبەپتى 2009 - جىلى ول دۇنيە ءجۇزى ينجەنەريا ۇيىمى بىرلەستىگى ”اشيف ساباگ تاڭداۋلى ينجەنەريا قۇرىلىسى سيلىعىنا“ يە بولدى.
21 - عاسىرعا جەتكەندە، ەلىمىز دۇنيە جۇزىندەگى جۇك قورابى پورتىنىڭ قابىلداۋ - جونەلتۋ مولشەرى جاعىنان ءبىرىنشى ءىرى ەلگە اينالادى، الايدا بۇل سالاداعى حالىقارالىق ولشەمنىڭ جاسالۋىندا جۇڭگونىڭ ۇلەسى تىم از، دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى بار جۇڭگو تاپقىرلىعىنىڭ حالىقارالىق ولشەمگە ەنۋى تىپتەن قيىن.
تالاي جىلدار بويى قامال الۋ ارقىلى باۋ چيفان ۇجىمى بەلگىلەگەن جۇڭگو جۇك قورابىنىڭ ەلەكتروندى بەلگىگە قاتىستى حالىقارالىق ولشەمى − (2011) ISO18186 اقىرى جەنەۆا ISO ورتالىق حاتشىلار باسقارماسىندا رەسمي جاريالاندى. بۇل ەلىمىزدىڭ 1978 - جىلدان باستاپ ISO قيمىلىنا قاتىناسقاننان بەرى، زات اينالىمى، زات ينتەرنەتى سالاسىنداعى تۇڭعىش رەتكى جۇڭگو العا قويعان، ازىرلەگەن جانە جەتەكشىلىك ەتكەن حالىقارالىق ولشەمگە اينالدى.
جاڭالىق اشۋدى يگەرۋ دامۋدى يگەرگەندىك، جاڭالىق اشۋدى كوزدەۋ بولاشاقتى كوزدەگەندىك. باۋ چيفان قىزمەت ورنىنا جاڭالىق اشۋدىڭ تۇقىمىن سەۋىپ، ۇجىمنىڭ جاڭالىق اشۋ بايتەرەگىنىڭ تامىرىن تەرەڭگە بويلاتىپ، جاپىراعىنىڭ جايقالۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. ناتيجەسىمەن ورتاقتاسۋ، بىرگە جەتىلۋ باۋ چيفاننىڭ باسا نازار اۋداراتىن ۇجىمدى دامىتۋ ۇستانىمى بولدى. ول مىقتى ۇجىم جاڭالىق اشۋدىڭ نەگىزى، ۇجىمدى شەبەرلىككە باۋلۋ تەتىك دەپ قارايدى.
ۋاقىتشا جاڭالىق اشۋ، ۇنەمى جاڭالىق اشۋ، كۇندە جاڭالىق اشۋ كەرەك. باۋ چيفاننىڭ امالياتتا ايگىلەۋى عۇمىر بويى توقتامادى، جاڭالىق اشۋى دا تولاستامادى. ول قىزمەت بارىسىندا جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولدى، ويتكەنى دامۋ جولىندا جاڭا ماسەلەلەرگە ۇزدىكسىز ءدوپ كەلىپ، تۇيتكىلدەردى شەشىپ، ومىرشەڭدىك كۇشتى قاۋلاتۋعا تۋرا كەلەدى. باۋ چيفان بىلاي دەدى: ”ءبىزدىڭ قاجىرلىلىقپەن شارۋاشىلىق قۇرۋىمىز تەر توگۋىمىزدى، اۋەلى، اقىل - پاراساتىمىزدى، جاسامپازدىق ەڭبەگىمىزدى ارناپ، مەملەكەتكە اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋىمىزدى قاجەت ەتەدى، ءبىز جاڭالىق اشۋ جولىندا ۇزدىكسىز العا باسۋىمىز كەرەك“.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 9 - كۇنى شاڭحايدان بەرگەن حابارى)
