كۇڭ فانسىن:
ادال نيەتى قارلى تاۋدا شۇعىلا شاشتى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي جيان
شيزاڭدا قىزمەت ىستەگەن مەزگىل، كۇڭ فانسىن (سولدا) زاڭزۋ بالالارىنىڭ كىتاپ وقۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋدە. □ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
6 - ايداعى شىچۋانحى قۇرباندار قابىرستانىندا، كۇڭ فانسىن قۇرباننىڭ قابىرى الدىنا ادامدار اۋىق - اۋىق كەلىپ، قابىرىن سىپىرىپ تۇرادى.
”كىرشىكسىز، ادال بولىپ، اتاق - ابىرويدى، ءولىم مەن ءومىردى شىچۋانحى سۋىنداي جاي سانادى؛ اۋىلىنان 2 رەت الىستاپ، قارلى الاپقا سۇيىسپەنشىلىك ورناتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن گانديس تاۋىنداي ماڭىزدى سانادى“. قابىردىڭ ەكى جاعىنداعى قۇلپىتاسقا ادامداردىڭ قۇرمەتى وسىلاي ويىلعان.
كۇڭ فانسىن، 1944 - جىلى 7 - ايدا دۇنيەگە كەلگەن، شاندۇڭنىڭ لياۋچىڭىنان، كوزى تىرىسىندە 2 رەت شيزاڭعا بارىپ قىزمەت ىستەگەن. 1992 - جىلدىڭ سوڭىندا الي ايماقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولىپ تاعايىندالادى، قىزمەتتەگى كەزىندە ول بۇكىل ايماقتاعى 106 اۋىلدىڭ 98ىن ارالاپ، 80 مىڭ كيلومەتردەن استام جول باسىپ، زاڭزۋ بۇقاراسىمەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتتى.
الي ايماعىندا ۇزاق ۋاقىت قىزمەت ىستەگەن تاڭ ۋىنميڭنىڭ ەسىندە سوناۋ جىلدارداعى ءبىر كورىنىس سول قالپىندا قالىپتى: قاقاعان قىس مەزگىلى، اۋىلعا بارعان جولدا كۇڭ فانسىن جول شەتىندەگى شاتىردى كورىپ ىشىنە كىرگەندە جالعىزىلىك انانىڭ 4 بالانى باعىپ وتىرعانىن كورەدى. كۇڭ فانسىن قالتاسىنداعى نەبارى 80 نەشە يۋان اقشانى وسى اناعا بەردى، جۇرەرىندە تاعى ىشىگىن ءبىر بالاعا كيگىزىپ كەتتى.
”كۇڭ شۋجي سول كەزدە بىزگە ەگەر بۇقارا وسىلايشا تۇرمىس كەشىرە بەرەتىن بولسا، جوعارىدا اسپانعا ۇياتتى بولامىز، تومەندە جەرگە ۇياتتى بولامىز، ورتاسىندا بۇقاراعا دا ۇياتتى بولامىز دەيتىن“، - دەدى تاڭ ۋىنميڭ.
تەڭىز دەڭگەيىنەن ورتاشا بيىكتىگى 4500 مەتردەن اساتىن الي ايماعىنىڭ كليماتى ناشار، ءۇستىرتتى، سۋىق، وتتەگى جەتىسپەيدى، شيزاڭداعى ەڭ جاپالى ايماقتاردىڭ ءبىرى. ۇزاق ۋاقىتقا جالعاسقان كەدەيلىك سەبەبىنەن، جەرگىلىكتى ورىننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ شارت - جاعدايى ءبىرشاما مەشەۋ، ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى تاپشى ەدى.
شيپاگەرلىك ونەردەن ازىن - اۋلاق حابارى بار كۇڭ فانسىن ءار جولى اۋىلعا تۇسكەندە الدىن الا ءدارى ساتىپ الىپ، جانىنان تاستاماي الىپ جۇرەتىن كىشكەنتاي ءدارى قوبديشاسىنا سالىپ، قاشان بولسىن بۇقارانىڭ ناۋقاسىن كورىپ ءدارى بەرەدى.
ءبىر رەت اۋىلعا تۇسكەندە كۇڭ فانسىن وكپە ناۋقاسى قوزعالىپ حال ۇستىندە جاتقان قارتقا كەزدەسەدى، ول دەرەۋ تىڭداۋىشتىڭ رازىنكە تۇتىكشەسىن قارتتىڭ كومەكەيىنە جىبەرىپ، قاقىرىقتى سورىپ شىعادى، سوڭىنان ەرتەرەكتە اسكەري بولىمدە اسكەر بولىپ جۇرگەنىندە ۇيرەنگەن شيپاگەرلىك ونەرىن ىسكە قوسىپ، قارتقا ۋكول سالىپ، ءدارى بەرىپ، ناۋقاسىنىڭ بەتىن قايتارادى.
ونىڭ قانشا ادامعا كومەكتەسكەنىن ەشكىم دە بىلمەيدى. ونى ابدەن بىلەتىن قىزمەتتەستەرىنىڭ ەسىندە قالۋىنشا، ەگىن، مال شارۋاشىلىق وڭىرىندەگى بۇقاراعا كۇڭ فانسىن ەرەكشە جومارت بولعان، شيزاڭدا قىزمەت ىستەگەن مەزگىلدە ول وتباسىنا، نەگىزىنەن، اقشا جىبەرىپ كورمەپتى، ەڭبەكاقىسىنىڭ باسىم كوپ بولىگىن قيىنشىلىعى بار زاڭزۋ بۇقاراسىنا كومەكتەسۋگە جۇمسايدى ەكەن.
جەرگىلىكتى ورىننىڭ كەدەي، مەشەۋ بەت - بەينەسىن شىن مانىندە وزگەرتۋ ءۇشىن كۇڭ فانسىن ورتالىقتىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، شەتەلدىڭ ءۇستىرت وڭىرلەردى اشۋ جانە باسقا ولكە، قالالاردىڭ وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى تاجىريبەلەرىن ءوزىنىڭ تەكسەرۋ - زەرتتەۋىمەن بايلانىستىرىپ، الي ايماعىنىڭ دامۋى ءۇشىن جوبا جاسادى، مۇنداعى ءبىر ءىسى جەرگىلىكتى ورىننىڭ شەكارا ساۋدا بازارىن قۇلشىنا جانداندىرۋ بولدى.
1994 - جىلى 11 - ايدىڭ 29 - كۇنى كۇڭ فانسىن شينجياڭ تارباعاتايعا شەكارا ساۋداسى ىستەرىن كوزدەن كەشىرۋگە بارا جاتقان جولدا اۆتوكولىك شىرعالاڭىنان قىزمەت ۇستىندە قازا بولادى، سول كەزدە 50 جاستا ەدى. ونىڭ جانىندا تەك ەكى نارسە عانا قالعان، ونىڭ ءبىرى، قازا بولاردان 4 كۇن بۇرىن جازعان اليدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋ جونىندەگى 12 تارماقتى ۇسىنىس ەدى.
ول ومىرىمەن ءوزى ەڭ ۇناتاتىن سول ءبىر ءسوزدى امالياتتا ايگىلەپ كەتتى: ”ءبىر ادامنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ەڭ جوعارى شەگى باسقالاردى ءسۇيۋ، ءبىر كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ ەڭ جوعارى شەگى حالىقتى ءسۇيۋ“.
كۇڭ فانسىننىڭ ومىردەن وتكەنىنە 20 نەشە جىل بولدى، جەرگىلىكتى ورىنداعى كادر - بۇقارا ونى ءالى كۇنگە دەيىن ەسىنەن شىعارمادى. كۇڭ فانسىن باستاۋىش مەكتەبىنىڭ ورىنباسار باستىعى چياڭبا سىرىن بىلاي دەدى: ”ول كىسىنىڭ حيكاياسى ءان بولىپ جازىلدى، ونى حانزۋ ءتىلىن بىلمەيتىن كوپتەگەن زاڭزۋ بۇقاراسىنىڭ ءوزى شىرقاي الادى“.
”مۇز تاۋدا بوران ازىناعان سايىن سۇيىسپەنشىلىك قويۋلايدى، ادال نيەت قارلى تاۋعا شۋاق شاشادى“. كۇڭ فانسىننىڭ كوزى تىرىسىندە قالدىرعان وسى ولەڭ جولدارى ۇزاق ۋاقىت ءۇن - ءتۇنسىز، ۇستىرتتە تاپجىلماعان پارتيالى كادرلاردىڭ ناعىز پروتو تيبى ەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 8 - كۇنى لحاسادان بەرگەن حابارى)
