سۋ نيڭ:
مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋعا ءوزىن ارناعان ۇلگىلى كادر
□ مەي شىشيۇڭ، جاڭ يۇيچيڭ
سۋ نيڭنىڭ سۋرەتى. □ شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
”مەن جاڭا داۋىردەگى سۋ نيڭنىڭ مۇراگەرىمىن، توڭكەرىستىك ءداستۇردى ساۋلەلەندىرىپ، سۋ نيڭنىڭ ورىندالماعان ارمانىن جالعاستىرىپ، پارتيانى ءسۇيىپ، پارتياعا سەنىپ، شارتسىز ادال بولۋعا سەرت بەرەمىن...“.
2021 - جىلى 4 - ايدىڭ 30 - كۇنى بۇكىل ارمياداعى سۋرەتى ىلىنەتىن قاھارمان ۇلگىنىڭ ءبىرى سۋ نيڭنىڭ قۇربان بولعاندىعىنىڭ 30 جىلدىعىن ەسكە الۋ كۇنى. وسى كۇنى سۋ نيڭ كوزى تىرىسىندە تۇرعان اسكەري ءبولىم − سولتۇستىك سوعىس رايونى قۇرلىق ارميا 80 - جيتۋانجۇن بەلگىلى لۇيىنىڭ وفيتسەر - جاۋىنگەرلەرى سۋ نيڭنىڭ سۋرەتى الدىندا ايبىندى تۇردە سەرت بەردى.
وفيتسەر - جاۋىنگەرلەر مىنانى ءبىلدىردى: سۋ نيڭنىڭ مۇراگەرى رەتىندە، ”ماس بولىپ جۇرسە دە قولىنا شىراق الىپ قارۋىن تاستامايتىن“ تاۋقىمەت تانىمى، ”قارۋ - جاراعىن سەرت ۇستاپ، ساۋىتىن توسەنىش ەتەتىن“ كۇي، ”مەملەكەت ءۇشىن قۇربان بەرۋدەن جانىن ايامايتىن“ رۋح بولۋى كەرەك، سۋ نيڭ سياقتى وسىزامانداندىرۋدى ويلاپ، وسىزامانداندىرۋدى زەرتتەپ، وسىزامانداندىرۋ ىستەرىن جۇرگىزۋ كەرەك.
1953 - جىلى 12 - ايدا سۋ نيڭ التى پاتشالىقتىڭ ەجەلگى استاناسى بولعان نانجيڭدە دۇنيەگە كەلدى. 1969 - جىلى 2 - ايدا سۋ نيڭ اسكەري قوسىنعا قاتىناستى ءارى 1973 - جىلى 3 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولدى.
1970 - جىلى كوكتەمدە، سۋ نيڭ تۇرعان اسكەري قوسىن قورعانىستىق اۋىسىپ حاربين قالاسىنىڭ ماڭىنا بارادى. نەگىزگى ساتىنىڭ شارت - جاعدايى جاپالى بولعاندىقتان، كەيبىر ادامداردا قوبالجۋ پايدا بولا باستايدى، الايدا سۋ نيڭ ەشقاشان سولقىلداقتىق ىستەمەيدى. جاۋىنگەر بولعان كەزدە جاتتىعۋدا قارا وزىپ الدا جۇرەدى؛ بانجاڭ بولعان كەزدە تۇتاس باندى باستاپ تۇتاس تۋانداعى جاتتىعۋ سايىسىنىڭ باس جۇلدەسىن الادى؛ كادر بولعان كەزىندە ول نەگىزگى ساتى كادرلارىنىڭ ۇلىگسى، ۇزدىك كوماندير بولادى... ءاربىر قىزمەت ورنىندا ونىڭ بەينەسى وتە كورنەكتى بولادى.
سۋ نيڭ ۇنەمى بىلاي دەيتىن: قىزۋ ءسۇيۋ ەڭ جاقسى ۇستاز، ءبىر ادام بۇكىل ىنتا - پەيىلىمەن ءبىر ءىستى قىزۋ سۇيگەندە عانا، سول ءىس ءۇشىن سانالىلىقپەن، بويىنداعى كۇش - قۋاتىن سارقا جۇمساپ كۇرەس جاسايتىن بولادى.
1989 - جىلى 6 - ايدا سۋ نيڭ تۋاننىڭ سانموۋجاڭى بولادى، مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋدى زەرتتەۋگە بولعان ىقىلاسىن كۇندەلىكتى جاتتىعۋعا ارنايدى.
1989 - جىلى قىستا سۋ نيڭ دالالىق جاتتىعۋ بارىسىندا شاتىردىڭ حاربيننىڭ قاقاعان ايازىندا جىلۋ ساقتاۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرا المايتىنىن بايقايدى. ول جاسىرىنۋى مەن جىلۋ ساقتاۋى سايما - ساي كەلگەن شاتىردى زەرتتەپ جاساپ، جاۋىنگەرلەردى قاقاعان سۋىقتان قورعادى.
1981 - جىلدان 1991 - جىلعا دەيىن سۋ نيڭ 162 رەفورما نىسانىن دەربەس ورىندادى جانە زەرتتەپ جاساۋعا ات سالىستى، مۇنىڭ ىشىندە ءبىر نىسان بۇكىل ارمياداعى ۇقساتپالى اسپاپتار 2 - دارەجەلى سيلىعىن، 6 نىسان باس شتاپ پەن اسكەري رايون ورگانى جاعىنان تۇراقتاندىرىلدى جانە جالپىلاستىرىلدى.
سۋ نيڭ كەزىندە بىلاي دەگەن ەدى: ”شەتەل ارمياسىنىڭ قولباسشىلىق جۇيەسىنىڭ ءبىر سەكۋندتا نەشە ون مىڭ ساندى مالىمەتتى ءبىر جاقتى ەتىپ، سوعىسقا قولباسشىلىق ەتۋ ونىمدىلىگى ەسەلەپ ارتىپ جاتقان كەزدە، ءبىزدىڭ ارميامىزدىڭ قولباسشىلارى ءالى قارىنداشپەن كارتانى ’ءتۇرتىپ جاتقانىن‘ كورگەندە، جۇڭگولىق اسكەري رەتىندە قالاي ابىرجىمايسىڭ؟“
وسىنداي كوكەي تەستىلىك سەزىمى ءارقاشان سۋ نيڭدى مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋ جولىندا ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاساۋعا شابىتتاندىرىپ وتىردى.
سۋ نيڭنىڭ ءبىر وزىق ويى كومپيۋتەردە شەشىم جاساۋعا كومەكتەسۋ جۇيەسىن جاساپ، زەڭبىرەكشى اسكەرلەردىڭ اتقىلاۋىنا كومەكتەسۋدى ارماندادى.
”ول كەزدە كومپيۋتەر ءالى جالپىلاسپاعان، ونىڭ نەگىزگى ويى زەڭبىرەكشى اسكەرلەردىڭ جالپى اتقىلاۋىنا قولباسشىلىق ەتۋدى اۆتوماتتاستىرۋ بولاتىن“، - دەدى سۋ نيڭنىڭ كوزى تىرىسىندەگى جاۋىنگەر سەرىگى، حاربين قورعانىس رايونىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار سىليڭيۋانى ۋاڭ چي وتكەندى ەسكە الىپ، - ”ءبىز ونىڭ باتىل ويىنا تاڭ قالدىق“.
قانشالاعان ۇيقىسىز تۇندەردى وتكىزگەنى بەلگىسىز، وسى ”ورىنداۋعا كەلمەيتىن مىندەت“ سۋ نيڭنىڭ تالىقپاي قۇلشىنىس جاساۋىنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە استى. كەيىن، ول حاربين ونەركاسىپ داشۋەسىنىڭ پروفەسسورلارىمەن بىرلەسىپ لازەرلى جىلدامدىق ولشەۋ جۇيەسىن زەرتتەپ جاساپ، لازەر ساۋلەسى ارقىلى زەڭبىرەك وعىنىڭ العاشقى جىلدامدىعىن ولشەيدى.
سۋ نيڭ وسىزامانداندىرۋ جولىمەن ۇزدىكسىز العا قاراي تارتىپ بارا جاتقاندا، ادامدى قاتتى وكىنىشكە قالدىراتىن تۇتقيىل وقيعا تۋىلدى.
1991 - جىلى 4 - ايدىڭ 21 - كۇنى تۇستەن بۇرىن سۋ نيڭ جۇمىس باسىندا قۇرىلىم لياننىڭ شىن گرانات لاقتىرۋ جاتتىعۋىنا جەتەكشىلىك ەتەدى. ءبىر گرانات لاقتىرۋشى قولىن قاتتى سەرمەپ جىبەرگەندىكتەن، گرانات اكوپتىڭ ارتقى ەرنەۋىنە ءتيىپ، ءبىر مەترگە جەتپەيتىن جەردە تۇرعان قورعاۋشىنىڭ جانىنا ءتۇسىپ، ءتۇتىن شىعىپ جارىلۋعا تايايدى.
قاتەرلى شۇعىل ساتتە سۋ نيڭ ”تەز جات!“ دەپ ايعايلاپ، اتىلىپ بارىپ قورعاۋشىنى يتەرىپ جىبەرىپ، ەڭكەيىپ گراناتتى ءىلىپ الىپ، اكوپتىڭ سىرتىنا لاقتىرماقشى بولعان قاس قاعىم ساتتە، گرانات جارىلىپ كەتەدى.
2 جاۋىنگەر سەرىگى باقىتقا جاراي امان قالادى، ءبىراق سۋ نيڭ اۋىر جارالانادى.
8 كۇننەن كەيىن سۋ نيڭ قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي داڭقپەن نەبارى 38 جاسىندا قۇربان بولادى.
سۋ نيڭ قۇربان بولىپ بەسىنشى كۇنى ول كوزى تىرىسىندە باس بولىپ جەتەكشىلىك ەتكەن عىلمي زەرتتەۋ نىسانى تابىسقا جەتەدى.
1993 - جىلى 2 - ايدىڭ 19 - كۇنى ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتى سۋ نيڭگە ”مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋعا ءوزىن ارناعان ۇلگىلى كادر“ داڭق اتاعىن بەرەدى. 1996 - جىلى ول بۇكىل ارمياداعى قاھارمان ۇلگىلەردىڭ ءبىرى رەتىندە، بۇكىل ارميانىڭ ليان دارەجەلىدەن جوعارى ورىنداردا سۋرەتى ىلىنەدى.
سۋ نيڭ كوزى تىرىسىندە تۇرعان ليان - دۇيگە تاعى ءبىر توپ جاڭا اسكەر كەلدى، جەتەكشى دۇڭ گۋاڭيۇي ولاردى ليان - دۇيدىڭ داڭق بولمەسىنە باستاپ اكەلىپ ”العاشقى ساباق“ تاربيەسىن جۇرگىزدى.
”سۋ نيڭ تاپقىرلاعان كوپ ءتۇرلى سوعىستىق جاتتىعۋ ءتاسىلى مەن جابدىقتاردىڭ پايداسىن ءبىز قازىرگە دەيىن كورىپ كەلەمىز. ءبىز ماڭگى ونىڭ مەملەكەت قورعانىسىن وسىزامانداندىرۋعا ءوزىن ارناۋ رۋحىنان ۇيرەنەمىز“. دۇڭ گۋاڭيۇيدىڭ داۋىسى داڭق بولمەسىندە جاڭعىردى، جاۋىنگەرلەردىڭ جۇرەك تۇكپىرىندە تولقىدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 7 - كۇنى جيناننان بەرگەن حابارى)
