— اۆتونوميالى رايونداعى جاڭا پارتيا مۇشەلەرى ۋاكىلدەرىنىڭ پارتياعا كىرۋ سەرتىن بەرۋ قيمىلى جونىندە شولۋ
□ انار بۇلت/ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ شياڭ، ياۋ تۇڭ، ۋاڭ شيڭرۇي
”مەن ءوز ەركىممەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا كىرەمىن، پارتيانىڭ باعدارناماسىن جاقتايمىن، پارتيانىڭ ۋستاۆىنا بويسۇنامىن، پارتيا مۇشەسىنىڭ بورىشىن وتەيمىن، پارتيانىڭ قاۋلىلارىن اتقارامىن، پارتيانىڭ تارتىبىنە قاتاڭ بويسۇنامىن، پارتيانىڭ قۇپيالىعىن ساقتايمىن، پارتياعا ادال بولامىن، جۇمىستى بەلسەندىلىكپەن ىستەيمىن، كوممۋنيزم ءۇشىن اقتىق دەمىمە دەيىن كۇرەسەمىن، پارتيا مەن حالىققا بارىمدى قۇربان ەتۋگە قاي - قاشان دا دايىنمىن، پارتياعا ماڭگى وپاسىزدىق ىستەمەيمىن“. 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن بۇرىن 8 - ارميانىڭ شينجياڭداعى ءىس باسقارماسى ەسكەرتكىش سارايىنىڭ ءبىرىنشى قاباتىنداعى زالدا ايبىندى سەرت بەرىلدى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى چىن چۋانگو باستاپ سەرت بەردى، جاڭا پارتيا مۇشەلەرى ۋاكىلدەرى پارتيا تۋىنا قاراپ وڭ قولدارىن كوتەرىپ، ءبىر ءسوز، ءبىر سويلەمنەن داۋىستاپ ايبىندى سەرت بەردى.
بۇل ءبىر ساياسي سەرت، ”مەنىڭ“ پارتيا ۇيىمىمەن بولعان ”ۋادەم“؛ ونان دا ماڭىزدىسى، بۇل ادالدىقتىڭ ۋادەسى، جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاۋ.
”الدا كەلە جاتقان پارتيانىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىن قارسى الاتىن ماڭىزدى ساتتە، داڭقپەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولىپ، ايرىقشا شاتتانىپ تۇرمىن“. سەرت بەرىپ بولعان سوڭ جاڭا پارتيا مۇشەسى ليۋ كۇننىڭ قوس جانارى جاساۋراپ، كوڭىل كۇيىندەگى تەبىرەنىسى سوزىنەن بەينەلەنىپ تۇردى. ”پارتيا ۇيىمىنا مۇشە بولۋ جاۋاپكەرشىلىكتەن دەرەك بەرەدى، اعا بۋىن جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ وسكەلەڭ رۋحاني كەلبەتىن ويداعىداي ۇلاستىرىپ، جالعاستىرىپ، ولار اشقان جانە كۇرەس جاساعان توڭكەرىس ىستەرىن جالعاستى ويداعىداي ىلگەرىلەتەمىز“.
80 نەشە جىلدىڭ الدىندا ءدال وسى ارادا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ۋاكىلدەرىنىڭ، 8 - ارميانىڭ شينجياڭداعى ءىس باسقارماسىنىڭ مەڭگەرۋشىلەرى چىن يۇننىڭ، تىڭ داييۋاننىڭ، دىڭ فانىڭ، چىن تانچيۋدىڭ باسشىلىعىندا، ماۋ زىمين، لين جيلۋ قاتارلىلار ۋاكىل بولعان ءبىر توپ تاڭداۋلى جۇڭگو كوممۋنيستەرى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جىبەرۋىمەن شينجياڭعا كەلىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن ىنتىماقتاستىرىپ، باستاپ، توتەنشە ماشاقاتتى كۇرەس جۇرگىزىپ، توڭكەرىس ۇشقىنىن وتاننىڭ باتىس سولتۇستىگىندەگى شەكارا وڭىرگە شاشىپ، ۇشقىننان جالىن قاۋلادى.
”بارلىقتارىڭىز مەنىمەن بىرگە 2 - قاباتتاعى كورمە زالىنا بارىپ، قان كەشىپ، وتقا ورانعان توڭكەرىس جىلدارىن قايتالاي ەسكە الايىق“. ەسكەرتكىش سارايىنداعى ءتۇسىندىرۋشىنىڭ باستاۋىندا جاڭا پارتيا مۇشەسى ۋاكىلدەرى ”قىزىل باستاما“، ”توڭكەرىس ۇشقىنىن باتىس وڭىرگە جەتكىزۋ“، ”وتان اۋىرتپالىعىن بىرگە ارقالاۋ“، ”ارتقى شەپتى بەكەمدەۋ“، ”بۇلجىماۋ، باس يمەۋ“، ”ۇشقىندى جالعاستىرۋ“ سياقتى 6 بولىكتەن قۇرالعان ەسكەرتكىش سارايدىڭ كورمەسىن رەتىمەن ەكسكۋرسيالادى.
سارعايعان قاعازدار، شاڭ باسقان سۋرەتتەر، تاريحي ناقتى زاتتار ادامداردى باستاپ ۋاقىت - كەڭىستىكتەن ەندەي ءوتىپ، پارتيانىڭ شينجياڭداعى دامۋ بارىسىن قايتالاي باسىپ ءوتتى.
شينجياڭعا كەلگەن سوڭ، جۇڭگو كوممۋنيستەرى ماركسيزم - لەنينيزمدى بەلسەنە تاراتىپ، وتاندى قۇتقارۋ يدەياسىن ۇگىتتەدى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى الدىڭعى شەپكە كومەك بەرىپ، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋعا ءوز ەرىكتەرىمەن قىرۋار اقشا، ناقتى زات اتادى. ”ۇلىن الدىڭعى شەپكە جىبەرگەن ۇيعۇر كەدەي بۇقارا ايسا، جامبى اتاپ جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋعا كومەك بەرگەن قازاق جەسىر ايەل جايىق، قوداسىن جىلۋعا اتاپ الدىڭعى شەپتەگى شيپاحانالارعا ءدارى اقشاسى رەتىندە جىبەرگەن ورىس شيپاگەر گرينگين...“، كورمەگە قويىلعان ارحيۆ جانە اقپاراتتىق حابارلار شىنايى تۇردە شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا بولعان سەنىمى مەن وتانعا دەگەن قىزۋ سۇيىسپەنشىلىگىن ايگىلەدى.
”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى الدەقاشان ءوز تاعدىرىن وتاننىڭ تاعدىرىمەن تىعىز بايلانىستىردى“. جاڭا پارتيا مۇشەسى ليۋ ۋىنحۇي بىلاي دەدى: ”بۇدان كەيىن مەن پارتيانىڭ داڭقتى ءداستۇرى مەن تاڭداۋلى ستيلىنە ويداعىداي مۇراگەرلىك ەتىپ، وتاندى ءسۇيۋ سۇيىسپەنشىلىگىمدى ۇزدىكسىز العا باسۋداعى قوزعاۋشى كۇشكە اينالدىرامىن“.
ءبىر ماي بوياۋلى سۋرەت لين جيلۋ كۇشار اۋدانىنىڭ اكىمى بولعان كەزدە كۇشارداعى بارلىق حالىقتى باستاپ جاڭا ىنتىماق كوپىرىن سالعان جاعدايدى اۋەلگى قالپىنشا بەينەلەگەن. كوپ جىل جاۋىن - شاشىندى باستان وتكەرگەن جاڭا ىنتىماق كوپىرى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا، ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، كورىكتى مەكەندەرىن بىرگە قۇرعان بارىسىنا كۋا بولدى، ول كۇشار حالقىنىڭ جۇرەگىندەگى وشپەس ەسكەرتكىش.
”ۇلتتار ىنتىماعى − ءار ۇلت حالقىنىڭ جانى. مەيلى بۇرىن، الدە قازىر بولسىن، باستان - اياق وسىلاي بولىپ كەلەدى“، - دەدى ماي بوياۋلى سۋرەتكە قاداعالاي قاراپ تۇرىپ جاڭا پارتيا مۇشەسى نيجات حالەل تەبىرەنە، تىعىز ىنتىماقتاسقاندا عانا اناعۇرلىم كوپ كۇش شىعارۋعا بولادى. ”مەن 100 جىلدىق پارتيا تاريحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، ودان ءار ۇلتتىڭ بىرگە ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزۋىنىڭ، بىرگە گۇلدەنىپ - كوركەيۋىنىڭ، دامۋىنىڭ كۇش - قۋاتىن قابىلداپ، ءوزىم باستاماشىلدىقپەن ۇلتتار ىنتىماعىن قورعايمىن“.
جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستىڭ ارتقى شەبى رەتىندە، جۇڭگو كوممۋنيستەرى مەن شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى قۋانىش پەن قايعىدا بىرگە بولىپ، شەكارا ءوڭىردى قورعادى، قۇردى، ساياسي، ەكونوميكا، وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت سياقتى ىستەردە زور دامۋعا قول جەتكىزدى.
ءبىراق اسكەري ميليتاريست شىڭ شىسايدىڭ قىسپاعىنا ۇشىراعاندىقتان، شينجياڭداعى 100دەن استام جۇڭگو كوممۋنيستەرى تۇتقىنعا الىنىپ، تۇرمەگە قامالدى. جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ تۇرمەدەگى اشتىق جاريالاعان ارحيۆى، اشتىق جاريالاپ كۇرەس جاساعان ۋاقىتتا ورتاعا قويعان 5 ءتۇرلى شارتى، تاعى دا تۇرمەدە «ينتەرناتسيونال ءانىن» اسقاقتاتا شىرقاعان ارحيۆى قاز - قاتار قويىلىپ، ولاردىڭ قايسارلىقپەن باس يمەيتىن، ءولىمدى ەلەڭ قۇرلى كورمەيتىن توڭكەرىستىك جىگەرلەرىن ايگىلەدى.
تالايلاعان قاھارمانداردىڭ ەسىمىن، تالايلاعان جىر ەتەرلىك حيكايالاردى كورگەن جاڭا پارتيا مۇشەسى ۋاكىلدەرى ءالسىن - ءالى باتىل بەينەدە باستارىن يزەدى، ءالسىن - ءالى قابىرعالارى قايىسا قاباقتارىن ءتۇيدى، ءالسىن - ءالى كىدىرە قالىپ، قاتتى تولعاندى. ”جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس كەزىندە جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ شينجياڭداعى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ بارىسى مەن توڭكەرىستىك رۋحى − جاڭا داۋىردە ءار ۇلت بۇقاراسىن جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قۇلشىنا كۇرەس جاساۋعا جىگەرلەندىرەتىن قۋاتتى رۋحاني قوزعاۋشى كۇش!“، - دەدى جاڭا پارتيا مۇشەسى ليۋ چىن باتىل تۇردە.
ءار ۇلت جاڭا پارتيا مۇشەلەرى مىنالاردى ءبىلدىردى: توڭكەرىس ۇشقىنى وشپەيدى، رۋحاني تامىر ۇرپاقتار بويى جالعاسادى. پارتيا مۇشەسى رەتىندە، ءسوزسىز، ءار ۇلت حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ، باستاپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتماقتاسىپ، ”ءتورت تانىمدى“ كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىمدى“ بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ ورىنداپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتى يگەرىپ، تيانشان پەرزەنتتەرىنىڭ قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋ بارىسىندا قالدىرعان كوللەكتيۆ ەستەمەسىن بىرگە جالعاستىرىپ، سانسىز ارداگەر قۇربانداردىڭ ىستىق قانىمەن جانە ومىرىمەن سومداعان جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس ۇلى رۋحىن بىرگە قورعاپ، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ساپارىنا بىرگە ات سالىسامىز.
