− «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» كۋايشان قيمىلى رايونىمىزداعى ءار ۇلت بۇقاراسى اراسىندا قىزۋ اڭىس قوزعادى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
6 - ايدىڭ 22 - كۇنى ءساندى كيىنىپ، قولدارىنا مەملەكەت تۋىن ۇستاعان ونسۋ اۋدانى شاعىراق اۋىلى شاعىراق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى زىنناتگۇل تۇنياز بەن 20دان استام اۋىلداستار ءان شاتتىعىنا شومدى. ولار جۇرە ءجۇرىپ ءان شىرقادى: ”پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن، مەن پارتيانى اناما بالايمىن، انام مەنىڭ تۇلعامدى عانا دۇنيەگە اكەلدى، پارتيا جۇرەگىمە نۇرىن توكتى... “.
”اۋىل ۇيىمداستىرعان «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» كۋايشان قيمىلىنا قاتىناسقانىما توتەنشە اسەرلەنىپ تۇرمىن. پارتيانىڭ تاماشا ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ءبىز سياقتى شارۋالاردىڭ بارلىعىنىڭ ىستەيتىن جۇمىسى بولىپ، بارلىق ادام اقشا تاۋىپ، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقساردى“، - دەدى زىنناتگۇل.
اقسۋ ايماعىندا ءار ۇلت كادر، بۇقارا تۇگەلدەي وزدەرى تۇرعان مەكەمە - ورىندار نەمەسە اۋدان، قالا ۇيىمداستىرعان «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» كۋايشان قيمىلىنا قاتىناسىپ، ءان اۋەندەرىمەن پارتيا قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعىنا تارتۋ ۇسىنۋدى ءۇمىت ەتەدى. كۇشار قالاسى «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» كۋايشان قيمىلىن باستاي سالا، مەكەمە - ورىنداردان، اۋىل - قالاشىقتاردان نەشە ءجۇز ەرىكتى جابال تىزىمدەلدى.
6 - ايدىڭ 18 - كۇنى تاڭ ءسارى، ماناس اۋدانىنىڭ اسپانى شايداي اشىق، حۇڭجيۋ باقشاسىنىڭ الاڭىندا گۇلدەر قۇلپىرا اشىلىپ، اسقاقتاعان اۋەنگە ىلەسە كوپتەگەن ادامدار قولدارىنداعى مەملەكەت تۋىن بۇلعاپ، الاڭ ورتالىعىنا قاراي جىلدام بەتتەپ، «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» ءانىن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن اۋەلەتتى.
اسقاقتاعان ءان اۋەنى ماناس وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا قالىقتادى، اۋدان قالاشىعىنا 58 كيلومەتر جەردەگى شىندىقوزى قازاق ۇلتتىق اۋىلىنداعى وتىرىقتاسقان مالشى امانگۇل قايسا وتباسى ءساندى كيىنىپ، وسى قيمىلعا قاتىناستى. «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» انىمەن ول 10 جاسار قىزىن جەتەكتەپ شىندىقوزى قازاق ۇلتتىق اۋىلى تۋانجۋاڭ قىستاعى قىستاق تاريحى سارايىنا كىردى.
”بالام، قاراشى، مىناۋ بۇرىن ءبىز وتىراتىن كيىز ءۇي، سىرتتا جاڭبىر قاتتى جاۋعان كەزدە ۇنەمى ۇيگە تامشى ءوتىپ كەتەتىن، قايدان قازىرگى ۇيدەي كەڭ دە جارىق بولسىن“. قىستاق تاريح سارايىنىڭ قابىرعاسىنداعى كونە سۋرەتتى نۇسقاپ تۇرىپ امانگۇل قىزىنا بىلاي دەدى: كوممۋنيستىك پارتيا ءبىزدى باستاپ قازىرگى باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلتتى. ءبىز پارتيانىڭ مەيىرىمىنە العىس ايتىپ، بۇلجىماستان پارتياعا ىلەسىپ، ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، اۋىلىمىزدى ءتىپتى دە كوركەم ەتىپ قۇرۋىمىز كەرەك.
”مالشىلار جارتىلاي وتىرىقتاسقان تۇرمىستى تۇبەگەيلى اياقتاتتى، وقۋعا ءتۇسۋى قيىن بولۋ، اۋرۋ كورسەتۋى قيىن بولۋ ماسەلەسى شەشىم تاپتى، مال شارۋاشىلىعى باعىمشىلىعىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ دامىعان ەرەكشە كاسىپ سالاسى وتباسىلارىنىڭ ءونىمىن، كىرىسىن ارتتىردى، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ باقىت كورسەتكىشى بارعان سايىن جوعارىلادى“، - دەدى شىندىقوزى قازاق ۇلتتىق اۋىلى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى لي يۇڭ، - پارتيانىڭ تاماشا ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ەگىنشى - مالشىلاردىڭ تۇرمىسىندا ايرىقشا وزگەرىس تۋىلدى، «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» ءانى ولاردىڭ شىنايى سۇيىسپەنشىلىگى. بۇدان كەيىن اۋىلدىق پارتكوم كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىگىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، جاڭا باستامادا جاڭا تاراۋ جازۋعا قۇلشىنادى.
” پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن، مەن پارتيانى اناما بالايمىن...“ اۋىلىنىڭ كۇن سايىن تۇلەپ، اي سايىن جاڭارعانىن كورىپ شەكسىز قۋانىشقا شومعان ەلنار بولاتبەك ۇنەمى وسى ءاندى شىرقاپ جۇرەدى. 6 - ايدىڭ 20 - كۇنى ول «پارتياعا ارناپ تاۋ ءانىن شىرقايمىن» كۋايشان قيمىلىنا قاتىناسقان كەزدە ءاندى ايرىقشا تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن ورىندادى. ”ءان ارقىلى جۇرەك ءۇنىمدى جەتكىزەمىن“، - دەدى ول.
ەلنار قارامايلى قالاسى قارامايلى رايونى شياۋگۋاي اۋىلى شياۋگۋاي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى. وتكەن جىلى ءۇيىنىڭ ماڭايىندا جۇمىس ىستەۋدەن تىس، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشقان، ونىڭ ساۋداسى كۇسەت بولدى. بيىل تاۋەكەلگە كەلگەن ول جۇمىستان بوساپ شارۋاشىلىق قۇردى، وتباسىنا تاياۋ جەردەگى ماستەك جىلقى بازاسىن كوتەرمەگە الىپ قانا قالماستان، ءۇيىنىڭ جانىنداعى بوس جاتقان جەردى ءوتىنىش ەتىپ الىپ، ساياحاتشىلار بالالارىمەن بىرگە ات مىنەتىن شاعىن فەرما ەتىپ وزگەرتىپ قۇردى.
”بيىل’1 - مامىر‘ دەمالىسى كەزىندە مەنىڭ شارۋالار شاتتىعى ساياجايىمنىڭ كىرىسى 10 مىڭ يۋاننان استى، بولاشاقتا بارعان سايىن جاقسى بولاتىنىنا سەنەمىن“، - دەدى ەلنار قۋانىشتى تۇردە، - ”باقىتقا كەنەلگەندە پارتيانىڭ مەيىرىمىنە العىس ايتۋدى ەستەن شىعارماۋ كەرەك، مەن پارتيا مۇشەسىمىن، مەن اۋىلداستاردى ءتىپتى دە باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋگە باستايمىن“.
(تىلشىلەر جاڭ جىلي، گى يۋجۇن، ەرىكتى تىلشىلەر زو شياۋيۇي، گو شۋەمەي جازعان)
