ءانيپا الىماحۇن:
پارتياعا كىرۋ سەرتىن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمەن ورىندادى
ءانيپا الىماحۇننىڭ 70 جاسقا كەلگەندە ءبىر ءۇيلى جان شاتتانا باس قوسىپ، توپتىق سۋرەتكە ءتۇستى. □ سۋرەتتى شىڭگىل اۋداندىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمى بەرگەن
ءانيپا الىماحۇن، ايەل، ۇيعۇر، 1939 - جىلى 5 - ايدا تۋعان، شىڭگىل اۋدانى شىڭگىل قالاشىعىنىڭ تۇرعىنى. ول كۇيەۋى ابيبول مامىتىليمەن (قايتىس بولعان) بىرگە 1963 - جىلدان باستاپ ۇقساماعان ۇلتتان 10 جەتىم بالانى باعىپ الدى، وزىنەن تۋعان بالالارىن قوسقاندا، جيىنى 19 بالانى باعىپ ەرجەتكىزدى. ءانيپا الىماحۇن ىلگەرىندى - كەيىندى ”شينجياڭداعى 10 ۇزدىك انا“، ”مەملەكەتتىك ءمورال ۇلگىسى“، ”مەملەكەتتىك 10 ءىرى قوعامدىق يگىلىك جۇلدىزى“، ”ۇلتتار ىنتىماعىنداعى، العاباسارلىعىنداعى مەملەكەتتىك ۇلگىلى جەكە“، ”جۇڭگونى اسەرلەندىرگەن 10 ءىرى تۇلعا“ بولىپ باعالاندى. 2020 - جىلى 6 - ايدىڭ 30 - كۇنى ءانيپا الىماحۇن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولدى.
”جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولۋ مەنىڭ تالاي جىلعى ارمانىم، 82 جاسقا كەلگەنىممەن، ءالى دە ’جاس‘ پارتيا مۇشەسىمىن، مەن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىممەن پارتياعا كىرۋ سەرتىمدى ورىندايمىن“.
− ءانيپا الىماحۇن
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ تيڭ، ەرىكتى ءتىلشى ليۋ ۋىنپيڭ
”اجە، سىزگە ءبىر جاقسى حابار ايتايىن، مەن پارتياعا كىرۋ بەلسەندىسى بولدىم. مەن ءسىز سياقتى تولىمدى كوممۋنيست بولامىن“. 5 - ايدىڭ 27 - كۇنى ءانيپا الىماحۇننىڭ نەمەرە قىزى ءزۇمىرات ابەن اجەسىنە شاتتانا وسىلاي دەدى.
”شەشە، ءسىزدىڭ پارتياعا كىرۋدى ويلاۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولدى؟“، - دەپ سۇرادى ءانيپا الىماحۇننىڭ قىزى راقى ابيبول. ەلدىڭ ءبارى نازارىن قارياعا اۋدارىپ، ونىڭ پارتياعا كىرۋدەگى اۋەلگى ماقساتىن دەن قويا تىڭدادى.
مەن، ءسوز جوق، پارتياعا كىرۋىم كەرەك
”مەن كونە قوعامنان كەلگەن اداممىن، قازىرگى كۇنىم وسىنشاما جاقسى، كىم وسى مەملەكەتتىڭ بايىپ قۇدىرەتتەنۋى، حالىقتىڭ باقىتى ءۇشىن كۇرەس جاسادى؟ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى!“ ءانيپا الىماحۇن بىلاي دەدى: ەرتەدە - اق پارتياعا كىرۋدى ويلاعانىممەن، وقىماعان، مادەنيەت ورەم تومەن بولعاندىقتان، اناۋ تاڭداۋلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەلەرىمەن سالىستىرعاندا جەتەرسىزدىگىم بار دەپ ويلادىم، سوندىقتان پارتياعا كىرۋ ءوتىنىشىن جازباعان ەدىم.
الايدا ءانيپا الىماحۇن بەلسەندىلىكپەن قوعامعا ۇلەس قوسىپ كەلەدى، قيىنشىلىعى بار كوپتەگەن ادامعا كومەكتەستى.
2016 - جىلى شىڭگىل اۋدانى تاسقىن اپاتىنا ۇشىرايدى، ءانيپا الىماحۇن اجەي كەنجە ۇلىنا اۆتوكولىك ايداتتىرىپ، تاسقىننان ساقتانۋ توسپاسى مەن ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە بارىپ حال سۇرايدى.
”اپاتتان قۇتقارۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە، مەن اتويلاپ الدا جۇرگەن پارتيالى كادرلار مەن جەلبىرەگەن نارت قىزىل پارتيا تۋىن كورىپ، قاتتى اسەرلەندىم. سول ساتتە مەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا كىرۋگە بەل بايلادىم“، - دەدى ءانيپا الىماحۇن. ىلە - شالا، ءانيپا الىماحۇن پارتيا ۇيىمىنا پارتياعا كىرۋ ءوتىنىشىن تاپسىردى.
2020 - جىلى كوكتەم مەرەكەسىندە، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلدى، 81 جاسقا كەلگەن ءانيپا الىماحۇن قىزى جانە كۇيەۋ بالاسىمەن بىرگە اۋداندىق قىزىل كرەست قوعامىنا بارىپ، 10 مىڭ يۋان جىلۋ اتادى.
”مەن ءوز ەركىممەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولامىن ...“ 2020 - جىلى 6 - ايدىڭ 30 - كۇنى شىڭگىل اۋدانى شىڭگىل قالاشىعى مادەنيەت سولتۇستىك جولى الەۋمەتتىك اۋماعى 3 - پارتيا ياچەيكاسىنىڭ پارتيا مۇشەلەرى جينالىسىندا ءانيپا الىماحۇن داڭقپەن كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى بولدى.
”بۇل كۇندى تۇسىمدە تالاي رەت كوردىم، وسى سەرت ءسوزىن دە ىشتەي تالاي رەت قايتالاپ ەدىم، بۇگىن ءوزىمنىڭ تالاي جىلعى ارمانىم اقىرى ورىندالدى“. پارتيا زناگىن تاققان ساتتە، ءانيپا الىماحۇن كوزىنە ىستىق جاس الدى.
ولاردىڭ ءبارى مەنىڭ بالام
5 - ايدىڭ 15 - كۇنى ءانيپا الىماحۇننىڭ تۋعان كۇنى ونىڭ ۇيىندە ۇلكەندەر قورالانا وتىرىپ شۇيىركەلەستى، بالالار ءبىرىن - ءبىرى قۋالاپ ويناپ ءجۇر. ءانيپا اجەي بالالاردىڭ ورتاسىندا وتىر، جانارى مەيىرىمگە تولى.
ءانيپا الىماحۇننىڭ ءۇيىنىڭ 2 - قاباتىنداعى ءانيپا شەشەي تاربيە بازاسىندا، ءبىر ءۇيلى جاننىڭ توپتىق سۋرەتى ەرەكشە كوز تارتادى: 4 ۇرپاق، 6 ۇلتتان قۇرالعان 200دەن استام ادام شاتتانا باس قوسىپتى. سۋرەتتەگى ءانيپا شەشەيدىڭ الپەتى مەيىرلى كورىنەدى: ول 6 باۋىر، سىڭلىلەرىن باقتى، 9 پەرزەنت ءسۇيدى، 10 جەتىم بالانى اسىراپ الدى، ول وسى بالالاردى باعىپ ەرجەتكىزىپ، باستارىنا وتاۋ تىگىپ، كاسىپ جولىنا ءتۇسىردى.
”بۇل شەشەمنىڭ 70 جاسىندا تۇسكەن سۋرەت، سول كەزدە ۇيدەگىلەردىڭ ءبارى كەلدى“، - دەدى راقى ابيبول.
1963 - جىلى ءانيپا الىماحۇن 2 بالانىڭ اناسى بولاتىن، 6 باۋىر - سىڭلىلەرىن قوسقاندا، ءبىر ۇيدەگى 10 جاننىڭ تۇرمىسى تۇگەلدەي كۇيەۋىنىڭ ەڭبەكاقىسىنا سۇيەنەتىن. 1963 - جىلى قىستا ءانيپا الىماحۇننىڭ قازاق كورشىسى جاقىپ پەن ايەلى ىلگەرىندى - كەيىندى دۇنيەدەن ءوتىپ، 3 بالاسى قاراۋسىز قالادى. ءانيپا الىماحۇن كۇيەۋىنە: ”بالالاردىڭ قاراۋسىز قالۋىنا قاراپ وتىرساق بولماس!“ دەيدى. ءسويتىپ، ولار وسى 3 بالانى باعىپ الادى. 1977 - جىلى قىستا ءانيپا الىماحۇننىڭ ءسىڭلىسى حۇيزۋ قىز ۋاڭ شۋجىندى ەرتىپ كەلەدى، وسىدان باستاپ ۋاڭ شۋجىن وسى وتباسىندا قالادى. بۇل عانا ەمەس، اق كوڭىل ءانيپا الىماحۇن بار قاجىر - قايراتىن جۇمساپ، ۋاڭ شۋجىننىڭ 3 باۋىر - ءسىڭلىسىن تاۋىپ الىپ، ولاردى ۇيگە الىپ كەلەدى.
نەشە جىلدان كەيىن ۋاڭ شۋجىننىڭ وگەي اكەسى قايتىس بولىپ، ارتىندا 3 بالاسى قالادى، ءانيپا الىماحۇن تاعى دا وسى بالالاردى ۇيىنە الىپ كەلەدى. وسىلايشا ءانيپا الىماحۇن ۇقساماعان ۇلتتان 10 جەتىم بالانى باعىپ الادى، ءوزىنىڭ تۋعان بالالارىن قوسقاندا جيىنى 19 بالانى باعىپ ەرجەتكىزدى.
”مەنىڭ ەسىمدە، تۇرمىس جاپالى بولعانىمەن، ەشقاشان اش قالىپ كورمەدىم. شەشەم تاماق جاساپ بولعان سوڭ، قازان - وشاقتان الىس كەتەتىن، ءبىر شىنى اق شايعا ءبىر ۋىس ءبيداي سالسا بولعانى ونىڭ ءبىر ۋاققى تاماعى بولۋشى ەدى“، - دەدى ءانيپا الىماحۇننىڭ ۇلى ۋاڭ زولين.
بالالاردى باعۋدا، ءانيپا الىماحۇن مەن كۇيەۋى ادام سەنگىسىز جاپا تارتتى: ابيبول قىزمەتتەن تۇسكەن سوڭ كەرپىش قۇيىپ ساتادى، تاعى باسقالاردىڭ قويىن، سيىرىن سويىپ بەرىپ، قوي مەن سيىردىڭ باس - سيراعىن اكەلەدى؛ ءانيپا الىماحۇن ىلعي كوكتەمدە جابايى كوكونىس قازىپ، كۇزدە ماساق تەرىپ، كارتوپ جيناپ، ۇنعا اۋىستىرىپ، بالالارعا تاماق جاساپ بەرەدى.
ءانيپا شەشەي تاربيە بازاسىندا ديامەترى 1.2مەتر كەلەتىن ۇلكەن تەمىر قازان ءالى ساقتاۋلى تۇر.
”سول كەزدە اپەكەم ءبىر ءۇيلى جانعا تاماق جاساۋ ءۇشىن، ارنايى وسى قازاندى ساتىپ اكەلىپ ەدى... “، - دەدى ءانيپا الىماحۇننىڭ باۋىرى عاپار الىماحۇن ەسكە الىپ.
ءانيپا الىماحۇن بىلاي دەيدى: ”ءبىزدىڭ ۇيدە ۇلتقا ايىرۋ بولمايدى، ەتەنە باۋىر عوي، ونىڭ ءبارى مەنىڭ بالالارىم، ءبىز ءبىر ءۇيلى جاندارمىز!“.
وتانشىلدىق رۋحتى اسقاقتاتتى
”ءبىز ۇلى ادام ەمەسپىز، ايگىلى ادام دا ەمەسپىز، الايدا ءبىزدىڭ ىزگى نيەتتى جان بولۋىمىزعا بولادى“. ءانيپا الىماحۇن بالالارىنا ۇنەمى وسىلاي ايتادى. ونىڭ ۇزاق ۋاقىت تاربيەلەۋىمەن جانە باقىتتى وتباسىنىڭ ونەگە بولۋىمەن، بالالارىنىڭ ءبارى ىزگى نيەتتى، مەيىرىمدى جان بولىپ ەرجەتتى.
راقى مەن اعاسى ۋاڭ زولين شىڭگىل اۋدانى حۇڭشان مەيىرىم قوعامىنا قاتىناسىپ، كومەككە مۇقتاج جاندارعا شاماسىنىڭ كەلىسىنشە كومەكتەستى. باسقا بالالارى دا ءتۇرلى فورمالارمەن ەرىكتى قىزمەت وتەۋگە قاتىناسىپ، مەيىرىمدىلىكتى قۇلشىنا جالعاستىرۋدا.
”وسىنىڭ الدىندا اعام ەكەۋىمىز شىڭگىل اۋداندىق يگىلىك ورنىنا بارىپ، ول اراداعى بالاقايلارعا كىتاپ جانە كيىم اپارىپ بەردىك، ولاردىڭ ساۋ - سالەمەت ەرجەتۋىن تىلەيمىز“، - دەدى راقى.
كەنجە ۇلى ابدۇۋايت ابيبولدىڭ ايتۋىنشا، اناسىنىڭ ىقپالىمەن، ءوزى شاماسىنىڭ جەتىسىنشە باسقالارعا كومەكتەسىپ ءجۇر ەكەن. 2018 - جىلى ول ءوزىنىڭ جۇپ قۇراعان تۋىسىنا كومەكتەسىپ ”انار ءدانى“ ساۋدا دۇكەنىن اشىپ بەردى. بۇل كۇندەرى بۇل ساۋدا دۇكەنىنىڭ ساۋداسى كۇن سايىن جاقسارىپ كەلەدى.
”مەن ءانيپا الىماحۇننىڭ قىزى بولعانىمدى ماقتانىش ەتەمىن، مەن شەشەمنىڭ وتانشىل، ىنتىماقشىل رۋحىن اسقاقتاتىپ، قوعامعا جارامدى ادام بولامىن“، - دەدى راقى.
ءانيپا الىماحۇننىڭ ىقپالىمەن، شىڭگىل اۋدانى 70تەن استام ستۋدەنت ەرىكتىلەردەن قۇرالعان ”ءانيپا ەرىكتى قىزمەت كورسەتۋ اترەتىن“ قۇرىپ، قوعامنىڭ ءار سالاسىندا مەيىر تاراتتى. ءانيپا الىماحۇننىڭ جاسى ۇلعايىپ، ءجۇرىس - تۇرىسى قولايسىز بولىپ، دالاداعى قيمىلدارعا قاتىناسا الماعانىمەن، ءوز اتىنداعى تاربيە بازاسىندا، كورۋگە، ۇيرەنۋگە كەلگەن پارتيا مۇشەلەرىنە، كادرلارعا، بۇقاراعا ساباق ءوتىپ، كوپشىلىكتى اۆانگارد ۇلگىلىك رولدارىن ساۋلەلەندىرۋگە، ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋعا، بار ىنتا - پەيىلدەرىمەن حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋگە باستاۋدا.
”82 جاسقا كەلگەنىممەن، ءالى دە ’جاس‘ پارتيا مۇشەسىمىن، مەن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىممەن پارتياعا كىرۋ سەرتىمدى ورىندايمىن“، - دەدى ءانيپا الىماحۇن.
