□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يۇيجاۋ
تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋدەن قامداۋ جۇيەسى قۇرىلىسىنا دەيىن، لاشىقتى اۋماقتاردى وزگەرتىپ سالۋدان قالا - قالاشىقتارداعى كونە شاعىن اۋماقتاردى جاڭالاۋعا دەيىن، اۋىل - قىستاقتاعى بەيقۇت ءۇي قۇرىلىسى ينجەنەرياسىنان اۋىل - قىستاقتارداعى قاتەرلى ۇيلەردى وزگەرتىپ سالۋعا دەيىن ... پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى رايونىمىز ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باسىندا باسپاناسى بولۋىن، قونىسى جايلى بولۋىن شىنايى، ءونىمدى شارالارمەن قامتاماسىز ەتىپ، قالا قۇرىلىسىنا تاسقىنداعان قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، اۋىل - قىستاق دامۋىنا باقىتتىڭ وزىندىك ءمان - ماعىناسىن ۇستەدى.
”لاشىقتان عيماراتقا كوشىپ كىردى“ تار كۇركەشە جانعا جايلى ۇيگە اينالدى
6 - ايدىڭ 12 - كۇنى قۇمىل قالاسىنىڭ يىجوۋ رايونى دۇڭحى ءمالىسى شياڭياڭ شاعىن اۋماعىندا تۇراتىن گو شيانچياۋ تاڭەرتەڭ ەرتە شىنىعۋعا شىقتى. ”بۇرىن اۋا رايى قانشا جاقسى بولسا دا، سىرتقا شىعىپ دەنە شىنىقتىرعىم كەلمەيتىن، ورتانىڭ لاستىعىن بىلاي قويعاندا، ءجۇرىپ - تۇرۋ دا قولايسىز ەدى“، - دەدى گو شيانچياۋ.
ىلگەرىدە گو شيانچياۋدىڭ وتباسى تۇراتىن لاشىقتى اۋماق توپىراق - اعاش قۇرىلىمدى ەسكى جاتاعان ءۇي بولاتىن، جول تار، كىرىپ - شىعۋ قيىن ەدى، اسىرەسە، تۇرعىندار قوقسىق توككەندە قاتتى قينالاتىن. 2018 - جىلى كونە قالا رايوندارىن (لاشىقتى اۋماق) وزگەرتىپ سالۋ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىنا وراي، گو شيانچياۋدىڭ وتباسى جاڭا قونىسقا كوشىپ كىرىپ، جاڭبىر جاۋسا تامشى سورعالاپ، قىستا تۇس - تۇستان جەل اڭىراعان ۇيگە تۇبەگەيلى قوش ايتتى.
تاياۋ جىلداردان بەرى رايونىمىز قالا - قاشىقتاردىڭ قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن كۇش سالا اتقارىپ، اسىرەسە، لاشىقتى اۋماقتاردى وزگەرتىپ سالىپ، قاتەرلى، ەسكى ۇيلەردە وتىرعان قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ ”لاشىقتان عيماراتقا كوشىپ كىرۋىنە“ مۇمكىندىك جاساپ، بۇقارانىڭ تۇرعىن ءۇي شارت - جاعدايىن بارىنشا جاقسارتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق تۇرعىن ءۇي جانە قالا، اۋىل قۇرىلىسى مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى لي حۇڭبين بىلاي دەدى: رايونىمىز لاشىق رايونداردى وزگەرتىپ سالۋدى اتقارعاننان بەرى ميلليونعا تاياۋ ءار ۇلت بۇقاراسى ”لاشىقتان عيماراتقا كوشىپ كىرىپ“ بەيقۇت ءۇي ارمانىن جۇزەگە اسىردى.
”اتى - زاتىنا ساي“ كوركەم تۇرمىسقا جەتكىزدى
شاعىن اۋماقتا زەردەلى جەدەل جولداما ساندىعى، قوقىر - قوقسىقتاردى تۇرگە ايىرۋ ءۇيى سىندى قۇرىلعىلار تولىق؛ عيماراتتاردىڭ سىرتى جاڭادان اقتالدى، زالدار تاپ - تازا، جاپ - جارىق؛ تازا سۋ جولى مەن لاس سۋ ىعىستىرۋ جولى ىركىلىسسىز، عيماراتقا ءتۇسىپ - شىعاتىن ليفت بار... اقسۋ قالاسى جاڭا بازار ءمالىسى جاڭا بازار الەۋمەتتىك اۋماعى شياڭحىلي شاعىن اۋماعىنىڭ تۇرعىنى باھارگۇل ابلەميت وزگەرىستەردى تىلگە تيەك ەتكەندە اۋىز جاپپايدى.
شياڭحىلي شاعىن اۋماعى وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا باستاپ سالىنعان. ۇيلەرى كونە، ونىڭ ۇستىنە شاعىن اۋماقتاعى تۇرعىنداردىڭ ％30ى تۇگەلدەي 60 جاستان اسقان قارتتار.
2020 - جىلى شياڭحىلي شاعىن اۋماعى اقسۋ قالاسىنىڭ تۇڭعىش توپتا ەسكى شاعىن اۋماقتاردى جان - جاقتى وزگەرتىپ سالۋ سىناق ءتۇيىنى نىسانىنا ەنگىزىلىپ، العاشقى 10 ەسكى شاعىن اۋماقتىڭ داۋال تامدارى شاعىلىپ، اۋلاسى بىرىكتىرىلدى، ليفت ورناتۋ، جاسىلداندىرۋ، جارىقتاندىرۋ، جاڭا قۇرىلعىلار ورناتۋ، قىزمەت وتەۋدى كەمەلدەندىرۋ سىندى جان - جاقتى وزگەرىستەر جاسالدى.
باھارگۇل ابلەميت قۋانا بىلاي دەدى: جاڭالانعاننان كەيىنگى شاعىن اۋماقتا اۆتوكولىك توقتاتۋ قولايلى بولدى، قيمىل الاڭ - ورىندارى سالىنىپ، ءۇي قىستا جىلى، جازدا سالقىن، جاز كۇندەرى تەرەزەنى اشىپ اۋا الماستىرعاندا مۇرىندى جاراتىن جاعىمسىز ءيىس كىرمەيتىن بولدى.
2019 - جىلى رايونىمىز قالا - قالاشىقتارداعى ەسكى شاعىن اۋماقتاردى وزگەرتىپ سالىپ، ءۇرىمجى، قۇلجا، اقسۋ، كۇشار، حوتان سياقتى 5 قالا سىناق ءتۇيىنى كولەمىنە ەنگىزىلىپ، ۇكىمەت پەن تۇرعىندار وزگەرتىپ سالۋ قارجىسىن ورتاق كوتەرۋ، قوعامدىق كۇشتەر ات سالىسۋ، بايلىق قاينارىن بىرىكتىرىپ پايدالانۋ، ۇزاق ءونىمدى باسقارۋدى كەمەلدەندىرۋ سىندى 9 ءتۇرلى مەحانيزم ارقىلى تۇيىندەردە سىناق ەتۋ جونىندە ىزدەنىس جاسادى.
بيىل رايونىمىز باسىپ تاراتىپ، اتقارعان «قالا - قالاشىقتاعى ەسكى شاعىن اۋماقتاردى وزگەرتىپ سالۋ قىزمەتىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىردە» بىلاي دەپ ايقىن بەلگىلەنگەن: 2000 - جىلدىڭ سوڭىنان بۇرىن سالىنعان ەسكى شاعىن اۋماقتاردى ءتۇيىندى جاڭالاپ، 2000 - جىلدىڭ سوڭىنان كەيىن سالىنعان شاعىن اۋماقتاردى مەملەكەتتىڭ قاتىستى ساياساتتارىنا ساي بىرتىندەپ جاڭالادى. جوباعا ساي، 2021 - جىلدان 2025 - جىلعا دەيىن رايونىمىز قالا - قالاشىقتاعى ەسكى شاعىن اۋماقتاردان 5761ىن جاڭالاۋدى جوسپارلاپ وتىر، بۇل 870 مىڭنان استام وتباسىنا سايادى.
”اۋىل - قىستاق بەيقۇت ۇيلەرى“ باقىت كارتيناسىن كەستەلەدى
2010 - جىلى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم اۋىل - قىستاق بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسى جونىندە ايقىن نىسانانى ورتاعا قويدى ءارى بۇكىل رايون كولەمىندە اۋىل - قىستاق بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن اتقاردى.
اۋىل - قىستاق بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسى اتقارىلعاننان بەرى جيىنى 3 ميلليون ادام - رەتكە جۋىق ەگىنشى - مالشىنىڭ جۇمىستانۋىنا ىقپال جاساپ، تۇرتكى بولىپ، ەگىنشى - مالشىلار كىرىسىنىڭ مەجەمەن 10 ميلليارد يۋان ارتۋىن جەبەدى. جەر - جەر اۋىل - قىستاق بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسى قۇرىلىسى بارىسىندا ”ءبىر قىستاقتا ءبىر جوسپار، ءبىر وتباسىندا ءبىر جوبا“ بولۋعا تاباندى بولىپ، جاڭا قىستاقتى جاسىلداندىرۋ، كورىكتەندىرۋ، جارىقتاندىرۋ، تازارتۋ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاق ءۇي قۇرىلىسىن ماڭايىنداعى ورتامەن سايكەستىرۋگە، ءداستۇرلى بەت - بەينەسىمەن سايكەستىرۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، اۋلا شارۋاشىلىعىن بەلسەنە قالىپتاستىرىپ جانە جەتىلدىرىپ، ءوندىرىس، تۇرمىس شارت - جاعدايىن قۇلشىنا جاقسارتىپ، ”جاڭا ۇيلەر سالىپ، جاڭا قىستاق قالىپتاستىردى“.
لي حۇڭبين بىلاي دەدى: اۋىل - قىستاق بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن اتقارۋ، ءار ۇلت ەگىنشى - مالشى بۇقاراسىنىڭ تۇرعىن ءۇي شارت - جاعدايىن شىنايى جاقسارتىپ، كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋعا بولاتىن ”حالىق قالاۋىنداعى ينجەنەرياعا، حالىق تۇرمىسىنا يگىلىك جەتكىزەتىن ينجەنەرياعا، حالىقتىڭ اماندىعىن جەبەيتىن ينجەنەرياعا“ اينالدى.
