زوۋ بيحۋا:
ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسىنىڭ باستاماشىسى
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حۋاڭ انچي، لان تيانميڭ
زوۋ بيحۋانىڭ سۋرەتى. □ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان
2014 - جىلى 12 - ايدىڭ 10 - كۇنى سول كەزدە شاڭحاي قالالىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن اتقاراتىن زوۋ بيحۋا ءبىر رەتكى ءادىليا رەفورماسى اڭگىمە ماجىلىسىنە بارا جاتقان جولدا توسىننان جايسىزدانىپ، شيپاحاناعا جەتكىزىلىپ شۇعىل قۇتقارىلعانىمەن، ەمدەۋ ءونىم بەرمەي، 47 جاسىندا قايتىس بولادى.
2014 - جىلى 7 - ايدا شاڭحاي بۇكىل ەل بويىنشا ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسى سىناق ءتۇيىنى قىزمەتىن الدىمەن باستادى. زوۋ بيحۋا شاڭحاي سوت مەكەمەسى ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسى جوباسىن جازعان نەگىزگى ادامداردىڭ ءبىرى ەدى.
سۋديالاردىڭ ساپاسىن ءوسىرۋ، دەلو ىستەۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن شاڭحاي ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسى سىناق ءتۇيىنى جوباسىندا سۋديالار شتات ءتۇزىمىن ورناتۋ، ياعني سۋديالاردىڭ قوسىن شتاتى جالپى سانىندا ۇستايتىن سالىستىرماسى ％33 كولەمىندە بولۋ العا قويىلدى.
بۇرىن سوت مەكەمەسىنىڭ ىشكى جاعىنداعى ”شتاتى بەيمالىم بولۋ“ ۇلگىسى سۋديا جيناقتىق سانىنىڭ شتات سالىستىرماسىنان جاپپاي جوعارى بولۋىنا اپارىپ سوقتىرعان ەدى. ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسىنىڭ العاشقى مەزگىلىندە ءبىرتالاي جاس سۋديالار، اسىرەسە، كومەكشى سوتشىلار شتاتتى تىزگىندەۋدىڭ الداعى كاسىپتىك دامۋ بولاشاعىنا ىقپال جەتكىزۋىنەن الاڭدادى.
ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسىنىڭ رۋحىنا بويسۇنىپ، ۇزدىكتەردى تاڭداپ، دەلو ىستەۋ تىرەكتىلەرىن ىرىكتەۋ كەرەك پە، الدە ”ستاجىنا قاراي قىزمەتكە قويۋ“ كەرەك پە؟ زوۋ بيحۋا، ءسوز جوق، شتات بوساتىپ، جاستاردىڭ ىرىكتەۋگە قاتىناسۋىنا وراي بەرۋ كەرەك دەگەندى باسا دارىپتەدى ءارى وسىعان باستان - اياق تاباندى بولدى. ول ءبىر سۋديانىڭ دەڭگەيىن ولشەۋدە تەك ”ىستەگەن دەلو سانىنا“ قاراۋعا بولمايدى، ويتكەنى ”قاراپايىم دەلوعا جۇمسالاتىن ۋاقىت ءبىرشاما قىسقا بولادى، قيىن دەلولارعا سۋديا كوپ قاجىر - قايرات جۇمساۋى مۇمكىن“ دەپ قارادى.
زوۋ بيحۋانىڭ قىزمەتتەسى ەسكە الىپ بىلاي دەدى: ”ءبىر قوس كۇندىك دەمالىستا ءبىز بەلگىلى سىناق ءتۇيىنى بولعان سوت مەكەمەسىندەگى 200 نەشە سۋديانىڭ دەلو ىستەۋ جاعدايى ساندى مالىمەتىن وعان تاپسىرىپ بەردىك، ونىڭ دەلونىڭ قيىن - وڭايلىعىن ساندى مالىمەتتەن بايقاۋعا بولمايدى، ءسوزسىز، دەلو تۇپتەمەسىن كورۋ كەرەك دەپ قارايتىندىعىن ويلاماعان ەدىم، ول سەن وسى سۋديالاردىڭ دەلو تۇپتەمەسى ماتەريالدارىن شىعارىپ الىپ ماعان كورسەت دەدى“.
وسىدان كەيىن زوۋ بيحۋا بۇكىل ەلدەگى حالىق سوتى مەكەمەلەرىندە دەلونى سالماقتاۋ كوەففيتسەنت نازارياسىنىڭ نەگىزىن سالىپ، سوتتاۋدى باسقارۋدىڭ، باعالاۋدىڭ كوپ ءتۇرلى كورسەتكىشىن جوبالاپ، عىلمي باعالاۋ جۇيەسىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرۋدى ماقسات ەتتى.
سوت ۇقىعى جۇمىس مەحانيزمىنە رەفورما جاساپ، ”دەلونى قاراۋشى ۇكىم شىعارۋدى، ۇكىم شىعارۋشى جاۋاپتى بولۋدى“ تياناقتاندىردى، بۇل دا سول كەزدە شاڭحايدىڭ ءادىليا رەفورماسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى بولدى.
زوۋ بيحۋا: ”قازىرگى جاعدايعا كوز جەتكىزۋ“ رەفورما جوباسىن جاساۋدىڭ العى شارتى جانە نەگىزى دەپ قاراعاندىقتان، ول ”جامان اتتى بولۋدان“ قورىقپادى. ءبىر جاعىنان، زوۋ بيحۋا شاڭحايداعى ءار دارەجەلى سوت مەكەمەسى سوت كوللەگياسىنىڭ تالقىلاعان دەلو سانىنا اداقتاۋ جۇرگىزدى؛ ەندى ءبىر جاعىنان، بۇكىل قالاداعى سوت مەكەمەلەرىنە ساۋالنامالىق تەكسەرۋ جۇرگىزدى، ونىڭ مازمۇنى، باستىسى، ءارقايسى نەگىزگى ساتى سوت مەكەمەلەرىندە اكىمشىلىك كيلىگۋ جاعدايى ورىن تەپتى مە، جوق پا؟ ەگەر ورىن تەپكەن بولسا، قانشالىقتى دارەجەدە ورىن تەۋىپ وتىر؟ دەگەنگە سايدى، سونداي - اق تاعى قاتىستى پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى تىڭدادى.
مۇنان سىرت، زوۋ بيحۋا كاسىپتىك ورتاق تۇلعا قۇرۋدى دارىپتەپ، ءار سالانىڭ ءادىليا رەفورماسىنا بولعان ورتاق تانىمىنا قول جەتكىزىپ، زاڭ كاسىبىمەن شۇعىلدانۋشىلاردىڭ شۋاقتى كورۋىنە، سەنىمىن ارتتىرۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
”كەيبىر سۋديالار ەرەكشە مىقتى كورىنگىسى كەلەدى، ادۆوكاتتاردىڭ تۇسىندىرمەسىن كوبىرەك تىڭداۋدى قالامايدى؛ كەيبىر سۋديالار سوتتا ادۆوكاتتاردىڭ بايانى مەن پىكىرىن تىڭداۋعا ءمان بەرمەيدى نەمەسە ادۆوكاتتاردىڭ بايانى مەن پىكىرى ءوزىنىڭ ىشكى تانىمىمەن قابىسپاعانداي سەزىنگەن كەزدە ادۆوكاتتاردىڭ ءسوزىن قالاعانىنشا ءۇزىپ تاستايدى... وسى ماسەلەلەر ەگەردە جونگە سالىنباسا، الداعى جەردە جۇڭگونىڭ زاڭمەن جونگە سالۋىنا زور زيان تۋدىرادى“. زوۋ بيحۋا ىلگەرىدەگى ءبىر ماقالاسىندا وسىلاي دەپ جازعان ەدى.
زوۋ بيحۋا قايتىس بولاردان ءبىر كۇن بۇرىن، ول ءوزى جەتەكشى بولىپ ىلگەرىلەتكەن شاڭحاي سوت مەكەمەلەرى ادۆوكاتتار ارىز - شاعىم قىزمەت وتەۋ تۇعىرى رەسمي ينتەرنەت جەلىسىندە جۇمىس باستاعان بولاتىن.
زوۋ بيحۋا قايتىس بولعاننان كەيىن ىلگەرىندى - كەيىندى ”مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى“، ”رەفورما اۆانگاردى“، ”ەڭ ارداقتى كۇرەسكەر“، ”ءداۋىر ۇلگىسى“، ”مەملەكەتتىك ۇلگىلى سۋديا“ سياقتى داڭق اتاقتارى تولىقتاپ بەرىلدى.
تاياۋ جىلداردان بەرى سۋديالار دەلو ساپاسىنا ءومىر بويى جاۋاپتى بولاتىن ءادىليا جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمى ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي تياناقتاندى؛ سوتتاۋدى باسقارۋ، باعالاۋ كۇن سايىن عىلميلاندى، ەگجەي - تەگجەيلىلەندى، زەردەلىلەندى؛ جالپى بارىستا قاعازسىز سوت جۇرگىزۋ ءتىپتى دە كوپ سوت مەكەمەلەرىندە قالىپتى كۇيگە اينالدى؛ ءتىپتى دە كوپ جاس سۋديالار قىزمەت بارىسىندا رولدارىن ايگىلەۋدە... ءادىليا ءتۇزىلىسى رەفورماسىنىڭ باستاماشىسى رەتىندە زوۋ بيحۋا قالىڭ ءادىليا كادرلارىن ادالدىقپەن مىندەت وتەۋگە، حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋگە، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، ىسكەرلىك كورسەتۋگە شابىتتاندىرىپ كەلەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 22 - كۇنى شاڭحايدان بەرگەن حابارى)
