اۆتونوميالى رايون بەيجيڭدە شينجياڭعا ساياتىن ماسەلە جونىندە 12 - رەتكى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن اشتى
”بارلىق جازالاۋ ءبىر جاپىراق جاراقسىز قاعاز عانا“
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى حي حۇڭۋي 7 - ايدىڭ 5 - كۇنى بەيجيڭنەن حابارلايدى. 7 - ايدىڭ 5 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى بەيجيڭدە شينجياڭعا ساياتىن ماسەلە جونىندە 12 - رەتكى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، امەريكانىڭ، باتىستاعى مەملەكەتتەردىڭ شينجياڭعا ساياتىن ءبىر قىدىرۋ وسەك - اياڭدارىن پاش ەتتى، ايىپتادى ءارى ەلىمىزدىڭ ىشكى ىستەرىنە اۋىر دارەجەدە كيلىككەندىكتەرىن، حالىقارالىق زاڭنىڭ ءتارتىبىن اۋىر دارەجەدە اياققا تاپتاعاندىقتارىن قاتاڭ جازعىردى.
شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: ۇزاق ۋاقىتتان بەرى امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر شينجياڭعا ساياتىن قىرۋار جالعان ينفورماتسيالار مەن وسەك - اياڭداردى نەگىز ەتىپ، شينجياڭنىڭ وبرازىن قاساقانا ”تۇرپايىلاندىرىپ كورسەتتى“، ”اتىنا داق سالدى“. ولاردىڭ تۇپكى ماقساتى ايتىلمىس شينجياڭ ماسەلەسىن قۇرال ەتىپ، ايتىلمىس ”ادامدىق ۇقىقتى قورعاۋدى“ جەلەۋ ەتىپ، ساياسي ويىن ويناپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىعىنا زيان جەتكىزىپ، وسى ارقىلى شينجياڭ ىستەرىنە قول سۇعۋ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋ، جۇڭگونىڭ دامۋىن شەكتەۋ. مۇنداعى پاسىق نيەتى ايدان انىق، جۇرت بۇعان نالەت جاۋدىرادى.
”ءبىز تالاي رەت اشىق تۇسىندىردىك، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلە استە ادامدىق ۇقىق، ۇلت، ءدىن ماسەلەسى ەمەس، قايتا زورلىقتى كۇش لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ جانە بولشەكتەۋشىلىككە قارسى تۇرۋ ماسەلەسى“. شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ءيليجان انايات مىنالاردى ءبىلدىردى: امەريكا، كانادا سياقتى ءىشىنارا مەملەكەتتەر جالعان ىسپاتتار مەن وسەك - اياڭ ساندىراقتاردى نەگىز ەتىپ، جۇڭگو شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىن جازعىردى، وعان سوقتىقتى، بۇل بارىپ تۇرعان ورەسكەلدىك.
ءيليجان انايات بىلاي دەدى: كەزەكتە شينجياڭنىڭ قوعامدىق كەلەلى جاعدايى ءۇرتىس ورنىقتى بولدى، جاقساردى، ءۇرتىس 4 جىلدان استام ۋاقىت زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك دەلولارى تۋىلمادى؛ ەكونوميكاسى جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىردى، جالپىلىق ەكونوميكالىق ناقتى قۋاتى ۇزدىكسىز جاڭا ساتىعا كوتەرىلدى؛ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جاپپاي جەڭىسكە قول جەتكىزىپ، تۇتاس رايونداعى قازىرگى ولشەمدەگى 3 ميلليون 64 مىڭ 900 اۋىل - قىستاق كەدەي جان سانى تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 3666 كەدەي قىستاق تۇگەلدەي كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارىلىپ، 35 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعى تۇگەلدەي الىندى؛ حالىق تۇرمىسى ايتارلىقتاي جاقسارىپ، ءار جىلعى قازىنالىق شىعىستىڭ ％70تەن استامىن حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە جانە جاقسارتۋعا پايدالانۋعا تاباندى بولىپ، ءار ۇلت حالقىن دامۋ جەتىستىكتەرىنەن اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ءادىل يگىلىكتەندىردى. ءار ۇلت بۇقاراسى ورنىقتىلىقتان، دامۋدان جانە العا باسۋدان تەڭ يگىلىكتەنىپ، تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى ارتتى، مىنە بۇل شينجياڭنىڭ ەڭ تابىستى ادامدىق ۇقىق حيكاياسى.
اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە ”5 - شىلدە“ وقيعاسىندا زياندالۋشىلاردىڭ جانە ولاردىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ، كاسىپورىن قىزمەتكەلەرىنىڭ ۋاكىلدەرى باستان كەشكەندەرىن ايتىپ، ءوز كەشىرمەلەرى ارقىلى امەريكاداعى، باتىستاعى مەملەكەتتەردىڭ ايتىلمىس شينجياڭ ”ادامدىق ۇقىققا سۇعاناقتىق جاسادى“، ”ءدىني سەنىم ەركىندىگىن شەكتەدى“، ”ءناسىل جويدى“، ”زورلىقپەن ەڭبەككە سالدى“ سياقتى وسەك - اياڭدارىن اشكەرەلەدى جانە ايىپتادى.
امەريكا ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ”زورلىقپەن ەڭبەككە سالدى“ دەگەندى سىلتاۋ ەتىپ، شينجياڭداعى ءبىر ءبولىم ناقتى تۇلعالىق كاسىپورىندارعا قاساقانا ورىنسىز جازالاۋ جۇرگىزگەنىنە قاراتا، شينجياڭ ءتۇستى مەتال كاسىبى قوعامىنىڭ قاتىستى جاۋاپتى ادامى «امەريكانىڭ ورىنسىز جازالاۋىنا قارسى تۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن نارازىلىق حاتتى» وقىدى، قاتىستى كاسىپورىننىڭ ۋاكىلى امەريكانىڭ ورىنسىز جازالاۋ ارەكەتىنە قاتتى كەكتەندى ءارى قاتاڭ نارازىلىق ءبىلدىردى.
”جۇڭگونىڭ شينجياڭى ەجەلدەن نەندەي ءبىر جازالاۋدان قورقىپ كورگەن ەمەس، بارلىق جازالاۋ ءبىر جاپىراق جاراقسىز قاعاز عانا“. شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: جۇڭگونىڭ فوتوۆولت كاسىپ سالاسى تەك بەلگىلى ءبىر ەلدىڭ عانا بازارىنا قىزمەت وتەمەيدى، قايتا تۇتاس جەر شارى بازارىنا قىزمەت وتەيدى، تۇتاس جەر شارى فوتوۆولت كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگىنە اينالدى. امەريكا جاقتىڭ شينجياڭنىڭ فوتوۆولت كاسىپ سالاسىنا شەكتەۋ قويۋ، قىسىم جاساۋ شاراسى امەريكاداعى قاتىستى كاسىپورىنداردىڭ مۇددەسىنە زيان جەتكىزىپ قانا قالماستان، دۇنيە جۇزىندەگى باسقا مەملەكەتتەردەگى قاتىستى كاسىپورىنداردىڭ مۇددەسىنە دە زيان جەتكىزەدى، بۇل بارىپ تۇرعان وزگەنى دە، ءوزىن دە سورلاتاتىن ءىس.
شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۋىقتا بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ادامدىق ۇقىق القالار كەڭەسىنىڭ 47 - كەزەكتى ماجىلىسىندە 90نان استام مەملەكەت بىرگە ءسوز سويلەۋ، جەكە ءسوز سويلەۋ، حات جازۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جۇڭگو جاقتىڭ شينجياڭعا ساياتىن سياقتى ماسەلەدەگى ورىندى تۇرعىسىن قولدادى، امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ قىلمىستىق ارەكەتتەرى حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ ولشەمىنە قايشى، حالىقارالىق ادامدىق ۇقىق سەلبەستىگىن ءبۇلدىردى، ادامزات قوعامنىڭ ار - نامىسىنا قايشىلىق جاسادى، ءسوزسىز، جەڭىلىسكە ۇشىرايدى!
امەريكا بىرىككەن اگەنتتىگى، NBC، پىڭبو اقپارات اگەنتتىگى، توكيو تەلەۆيزيا ستانسياسى سياقتى شەتەل اقپارات قۇرالدارى، شياڭگاڭ سىمسىز تەلەۆيزياسى، شياڭگاڭ راديو ستانسياسى، سامۇرىق جاساندى سەرىك تەلەۆيزياسى، اۋمىن گازەتى، اۋمىن اۋ - يا جاساندى سەرىك تەلەۆيزياسى، شيڭداۋ گازەتى سياقتى شياڭگاڭ، اۋمىن اقپارات قۇرالدارى، سونداي - اق حالىق گازەتى، شينحۋا اگەنتتىگى، ورتالىق راديو - تەلەۆيزيا باس ستانسياسى، جۇڭگو گازەتى، جۇڭگو اقپارات اگەنتتىگى، جەر شارى ۋاقىت گازەتى سياقتى ەل ىشىندەگى كوپتەگەن اقپارات قۇرالدارى اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىنە قاتىناستى ءارى وزدەرى نازار اۋدارعان ماسەلەلەر جونىندە اۆتونوميالى رايوننىڭ قاتىستى تاراۋلارىنداعى جاۋاپتى ادامدارىمەن تولىق پىكىر اۋىستىرىپ، اۋىس - كۇيىس جاسادى.
