تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

تىنباي كۇرەس جۇرگىزىپ، وزدەرىن وتانعا ارنادى

—— ادام وتىرىپ تەرەڭ تەڭىزگە سۇڭگۋدىڭ قاھارمان كوللەكتيۆى، جۇڭگو كەمە توبى 760 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ اپاتقا قارسى اتتانۋ، قاتەردەن قۇتقارۋ قاھارمان توبى تۋرالى

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ چۋان

جۇڭگو كەمە توبى (بۇرىنعى جۇڭگو كەمە اۋىر ونەركاسىبى) 760 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ اپاتقا قارسى اتتانۋ، قاتەردەن قۇتقارۋ قاھارمان توبى.

   □سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  تەلەگەي تەڭىز قوينىندا شەكسىز اسىل قازىنا جاتىر. ەلىمىزدىڭ تەڭىز - مۇحيتتا قۇدىرەتتى ەلدى جەدەل قۇرىپ شىعۋ ساپارىندا ءبىر توپ كۇرەسكەرلەر ورتاعا شىقتى، ولار جۇرەكتىلىكپەن شىڭعا قۇلاش سەرمەپ، جىگەرلەنە قامال الدى، ولار حاۋىپ - قاتەردەن تايسالماي، نەبىر قيىندىقتارعا مويىن بۇرمادى، ولار ءولىمدى ەلەڭ قۇرلى كورمەي، وزدەرىن وتانعا ارنادى. ادام وتىرىپ تەرەڭ تەڭىزگە سۇڭگۋدىڭ قاھارمان كوللەكتيۆى، جۇڭگو كەمە توبى (بۇرىنعى جۇڭگو كەمە اۋىر ونەركاسىبى) 760 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ اپاتقا قارسى اتتانۋ، قاتەردەن قۇتقارۋ قاھارمان توبى دا سولاردىڭ ۇزدىك ۋاكىلدەرى سانالادى.

  2020 - جىلى 11 - ايدىڭ 10 - كۇنى ماريانا تەڭىز شۇڭعىماسى، 3 سۇڭگۋشى وتىرعان ”فىندوۋجى“ ءساتتى تۇردە شۇڭعىما تۇبىنە ءتۇسىپ، سۇڭگۋ تەرەڭدىگى 10 مىڭ 909 مەترگە جەتىپ، جۇڭگونىڭ ادام وتىرىپ تەرەڭ تەڭىزگە سۇڭگۋ رەكوردىن جاڭالاپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتارلى دەڭگەيگە جەتتى.

  ”جياۋلۇڭ“ نومىرلىدەن ”شىنحاي يۇڭشى“ نومىرلىگە، ونان ”فىندوۋجى“ نومىرلىگە دەيىن تەرەڭ تەڭىزگە جورىق جاساۋدا جۇڭگو ەلدەن كەشىرەك قيمىلداسا دا، ۇدەرە باسىپ قۋىپ جەتتى. مۇنىڭ استارىندا ادام وتىرىپ تەرەڭ تەڭىزگە سۇڭگۋ ۇجىمىنىڭ كۇن - ءتۇن دەمەي جالعاستىرا كۇرەس جۇرگىزۋى جاتىر، ولار ”ۇقىپتى بولىپ، شىندىققا تالپىنۋ، ىنتىماقتاسا سەلبەسۋ، ايانباي ۇلەس قوسۋ، ەرلىكپەن شىڭعا شىعۋ“ سىندى جۇڭگونىڭ تەرەڭ تەڭىزگە ادام الىپ سۇڭگۋ رۋحىن امالياتتا ايگىلەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ تيپتىك ۇلگىسىن ورناتتى.

  ىلگەرىندى - كەيىندى ”جياۋلۇڭ“ ءنومىرلىنىڭ مەڭگەرۋشى جوبالاۋشىسى جانە باس سۇڭگۋشىسى، ”شىنحاي يۇڭشى“ ءنومىرلىنىڭ ورىنباسار باس جوبالاۋشىسى، ”فىندوۋجى“ ءنومىرلىنىڭ باس جوبالاۋشىسى بولعان يە سۇڭ ەلىمىزدىڭ ادام الىپ تەرەڭ تەڭىزگە سۇڭگۋىندەگى ءار جولعى سەكىرىستەرگە كۋا بولدى.

  2009 - جىلدان باستاپ يە سۇڭ ”جياۋلۇڭدى“ جۇرگىزىپ، نەشە 10 رەت تەڭىزگە سۇڭگىدى. تەلەگەي تەڭىز ايدىنىندا سۇڭگۋ جابدىعىنىڭ كەمەمەن ”بايلانىسى ءۇزىلىپ قالۋىن“؛ 5000 مەتر تەرەڭ تەڭىزدە مەحانيكالى قول كەنەت ءۇزىلىپ كەتىپ ماي مەن لاس زاتتار اعىپ، سۇڭگۋ جابدىعىنىڭ ”كوزى سوقىر“ بولىپ قالۋىن؛ 7000 مەترلىك تەڭىز تۇبىندە قىرۋار تۇنبا زاتتار ۇلگى الۋ شارباعىن كومىپ قالىپ، ”جياۋلۇڭ“ ءنومىرلىنىڭ جۇمىسىن جالعاستىرۋىنىڭ قيىنعا سوعۋىن باستان كەشىردى... ءار جولعى قاتەرلى جاعداي الدىندا، ول ەشقاشان ارتقا شەگىنبەي، جۇڭگونىڭ تەڭىزگە سۇڭگۋ ىستەرى ءۇشىن باعالى العاشقى ماتەريالدار جينادى.

  عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ سياقتى، ادام وتىرىپ تەڭىزگە سۇڭگۋ دە ”تاياقشانى ءبىرىنىڭ قولىنان ءبىرى الىپ جۇگىرۋ“ ءداستۇرىن ۇستانىپ، ءبىر توپ جەتەكشى عالىمدار توبىن قالىپتاستىردى. شۇي چي - نان، حى چۇنرۇڭ، حۋ جىن، ياڭ شىنشىن، ياڭ بو... ادام وتىرىپ تەڭىزگە سۇڭگۋ ىستەرىنىڭ جەدەل دامۋىنىڭ استارىندا ولاردىڭ جۇرەكتىلىكپەن شەشىم قابىلداپ، جىگەرلەنە قامال الىپ، حاۋىپ - قاتەردەن تايسالماعان كۇرەسكەرلىك بەينەلەرى جاتىر.

  ”فىندوۋجى“ ءنومىرلىنى زەرتتەۋ - جاساۋ قىزمەتىن ورىنداۋ ءۇشىن، ەلىمىز 100گە جۋىق عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىن، جوعارى مەكتەپتەردى، كاسىپورىنداردى قامال الۋعا ۇيىمداستىرىپ، 1000عا جۋىق عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرى ”مەكەمە - ورىن دەمەي، تەك جۇمىس ورنىمەن عانا ساناسىپ“، ”فىندوۋجى“ نومىرلىگە جۇرەك قاندارىن سارقا جۇمسادى. اليۋمين قورتپاسىنان جاسالعان ادام وتىراتىن شار قوراپ، قاتتى زاتتىق قالقىما ماتەريالدار، مەڭگەرۋ جۇيەسى، حابارلاسۋ جۇيەسى... ءتۇرلى - ءتۇرلى تەحنيكالىق قيىن ماسەلەلەر ءبىر - بىردەن شەشىلىپ، ”فىندوۋجى“ ءنومىرلىنىڭ بولشەكتەرىنىڭ ەلىمىزدە جاسالۋ مولشەرى %96.5تەن استى.

  2020 - جىلى 7 - ايدان باستاپ ”فىندوۋجى“ ءنومىرلى ىلگەرىندى - كەيىندى نانحاي تەڭىزى، باتىس تىنىق مۇحيتتاعى ماريانا تەڭىز شۇڭعىماسى تەڭىز ايدىنىندا كەزەڭ - كەزەڭىمەن تەڭىز سىناعىن جۇرگىزىپ، جيىنى 30 رەت تەڭىزگە سۇڭگىدى، مۇنىڭ 8 رەتىندە سۇڭگۋ تەرەڭدىگى 10 مىڭ مەتردەن استى.

  ”زەرتتەۋگە، سىناقتان وتكىزۋگە قاتىناسقان قىزمەتكەرلەر كوپتەگەن تايفىڭ داۋىلىنىڭ كەدەرگىسىن جەڭىپ، نەبىر الاپات سىناقتاردى باستان كەشىردى. دۇنيەنىڭ ەڭ تەرەڭ جەرىنە جورىق جاساۋ −ءبىزدىڭ تالىقپاس تالپىنىس نىسانامىز“، - دەيدى يە سۇڭ.

  مەملەكەتتىڭ ەلەۋلى قۇرالىن جان - تانىمەن قورعادى. ءتۇيىندى تاجىريبە تۇعىرىن قورعاۋ ءۇشىن، ءولىمدى ەلەڭ قۇرلى كورمەي، جاڭا داۋىردەگى ءومىردىڭ اسقاق ءانىن جازعان ءبىر توپ ادام بار. ولار ”ءداۋىر ونەگەسى“ −جۇڭگو كەمە توبى (بۇرىنعى جۇڭگو كەمە اۋىر ونەركاسىبى) 760 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ اپاتقا قارسى اتتانۋ، قاتەردەن قۇتقارۋ قاھارمان توبى.

  2018 - جىلى 8 - ايدىڭ 20 - كۇنى تايفىڭ ”رۇمبيا“ لياۋنيڭ ولكەسى داليان قالاسى اۋماعىنان ءوتتى، سونىڭ اسەرىندە جۇڭگو كەمە توبى (بۇرىنعى جۇڭگو كەمە اۋىر ونەركاسىبى) 760 - زەرتتەۋ ورنىندا توقتاپ تۇرعان مەملەكەتتىك بەلگىلى ءتۇيىندى تاجىريبە تۇعىرىندا اۋىر قاتەرلى جاعداي تۋىلدى. تىعىز - تاياڭ ساتتە، 760 - زەرتتەۋ ورنىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار باستىعى حۋاڭ چۇن قاتارلى 17 جولداس تايفىڭ داۋىلى مەن دۇلەي تولقىنعا قاسقايا قارسى اتتانىپ، كەۋدە كەرە الدىعا شىعىپ، باتىرلىقپەن ەشتەڭەدەن تايسالماي، تاجىريبە تۇعىرىن بەكەمدەۋ جۇمىسىن جۇرگىزدى.

  باقىلاۋ كامەراسى سول كەزدەگى جاعدايدى قاز - قالپىندا ەستەلىككە الىپتى: دۇلەي داۋىل دولىلانا ارقىراپ، تەڭىز ازان - قازان شۋلاپ جاتىر؛ كۇركىرەگەن 10 نەشە مەتر بيىك ءداۋ تولقىن 10 نەشە ادامدى الىپ ۇرىپ، اق كوبىككە كومىپ كەتتى، تولقىن قايتا قايتقاندا، بۇل ادامدار قاسقايىپ قايتا تۇرەگەلدى؛ جويقىن تولقىننىڭ سوققىسىندا كەمەتۇراقتاعى 7 توننالىق كۇرەگىش تراكتوردىڭ ءوزى كولدەنەڭ 2 مەتر سىرعىپ كەتتى! سونىڭ وزىندە ەشكىم ارتقا شەگىنگەن جوق.

  ”تولقىن دەنەمىزگە سوعىلعاندا، قاتتى اۋىرسىندىق، كوزىمىز اشىلماي قالدى، ول كەزدە ءوزىمىزدىڭ اماندىعىمىزدى ويلاعان جوقپىز، بار بىلگەنىمىز تەزىرەك بارىپ، تۇعىردى ۇستاپ قالۋ، تۇعىرداعى ادامداردى امان الىپ قالۋ بولدى“، - دەيدى سول كۇنى اپاتقا قارسى اتتانىپ، قاتەردەن قۇتقارۋعا قاتىسقان سۇن شۇن، - ”حۋاڭ چۇن ورىنباسار مەڭگەرۋشى تاپ وسىنداي جاعداي قايتا كەزىكسە تاعى دا وسىنداي تاڭداۋ جاسايتىن ادام“.

  ءبىر ءداۋ تولقىن كەلىپ، جۇمىس ىستەپ جاتقان حۋاڭ چۇن مەن جياڭ كايبيندى تەڭىزگە كومىپ كەتەدى؛ قالعان ادامدار مەن تۇعىرداعى ادامدار بىرگە قۇتقارۋعا كىرىسەدى، تاعى ءبىر ءداۋ تولقىن سوعىپ، تاعى بىرەۋلەر سۋعا كەتەدى. ءار جاقتىڭ جابىلا شۇعىل قۇتقارۋىمەن ىلگەرىندى - كەيىندى 4 ادام قۇتقارىلادى، ءبىراق حۋاڭ چۇن، جياڭ كايبين مەن سۇڭ يۋەساي ەرلىكپەن قۇربان بولادى.

  باتىرلار ءوز ومىرلەرىمەن تۇعىردى قورعاپ قالدى.

  ”كۇرەسپەن وتكەن ءومىردى عانا باقىتتى ءومىر دەۋگە بولادى“، ”بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، باتىلدىقپەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالايمىن“، ”پارتيا مەن حالىق ءۇشىن بارلىعىن قۇربان ەتۋگە قاي - قاشان دا دايىنمىن“... قاھارمانداردىڭ كوز تىرىسىندە ءوز قولىمەن جازعان حاتتارى جۇرتتى جىلاتىپ، اسەرلەنە ەرلىكپەن ۇمتىلۋعا جەتەلەدى.

  ولار ناقتى ارەكەتتەرىمەن كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ پارتياعا ادال بولىپ، ءوز قىزمەتىن ادالدىقپەن اتقارىپ، قۇربان بەرۋدەن قورىقپايتىن تاڭداۋلى قاسيەتىن ءتۇسىندىرىپ، قىمباتتى ومىرىمەن كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ ”پارتيا مەن حالىق ءۇشىن بارلىعىن قۇربان ەتۋگە قاي - قاشان دا دايىن تۇراتىن“ اۋەلگى ماقساتى مەن سەرتىن امالياتتا ايگىلەپ، ادامداردى مۇرات - سەنىمدى بەكەمدەپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ ايبىندى ىسىنە ات سالىسۋعا ىنتالاندىرۋدا.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 23 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : الىمبەك نۇرالين

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.