انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جىڭ جو 8 - ايدىڭ 9 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. ءبىر مەزگىل ۋاقىتتان بەرى امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر ”شينجياڭ ارقىلى جۇڭگونى شاۋجايلاۋدى“ ماقسات ەتىپ، شينجياڭنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق ىستەرىندەگى دامۋ جەتىستىكتەرىن كورسە دە كورمەسكە سالىنىپ، تىنباي ويدان وسەك - اياڭ قيىستىرىپ شينجياڭعا جالا جاپتى. 8 - ايدىڭ 9 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى ۇرىمجىدە ەمدەۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ارناۋلى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزىپ، ءۇرىمجى، تۇرپان، حوتان قاتارلى جەرلەردەن 7 از ۇلت بۇقارا ۋاكىلىن ناق مايدانعا كەلىپ ءۇن قاتۋعا ۇسىنىس ەتىپ، ولاردىڭ ءوز كەشىرمەلەرى ارقىلى شينجياڭدا جالپى حالىقتىق قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىنىڭ تۇتاس قامتىلعان، از ۇلت شيپاگەرلىگىنىڭ باياندى دامىعان، ءار ۇلتتىڭ بالا ءسۇيۋ ۇقىعىنىڭ تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن شىندىعىن ايتىپ، امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ شينجياڭعا قاراتا شىعارعان وسەك - اياڭىنا تويتارىس جاسادى.
”مەملەكەتتىڭ ەمدەۋ جاقسى ساياساتى بولعاندىقتان عانا، كۇيەۋىم قاتەردەن اراشالاندى، وتباسىمىز دا اۋرۋ سەبەبىنەن كەدەيلەسپەدى“. سالماقتى اۋرۋلاردى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىنان يگىلىكتەنگەن وتباسى رەتىندە، حوتان ايماعى لوپ اۋدانىنداعى شارۋا روزىگۇل باكري اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە ءوز حيكاياسىن ايتىپ بەردى.
2019 - جىلدىڭ سوڭىندا روزىگۇلدىڭ كۇيەۋىنە جۇرەك قالقانشا پەردەسى اۋرۋىنا شالدىقتى دەگەن دياگنوز قويىلادى، وتا اقىسىنا 100 مىڭ يۋاننان استام اقشا كەتۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ۇعىسقاندا، ولار ءبىر مەزەت ەمدەۋدەن باز كەشپەكشى بولادى. ”قىستاق كادرلارى ۇيگە كەلىپ ماعان قاراجات ءۇشىن قام جەمەۋىمدى، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى تولىق قامتاماسىز ەتەتىندىگىن ايتتى“. روزىگۇل بىلاي دەدى: 2020 - جىلى 1 - ايدىڭ 17 - كۇنى ءبىز حوتان ايماقتىق حالىق شيپاحاناسىندا وتا جاساتتىق. شيپاحانادان شىعىپ ەسەپ جاسايتىن كەزدە، 110 نەشە مىڭ يۋاندىق ەمدەۋ قاراجاتىنىڭ ءبىز تەك 1000 نەشە يۋانىن عانا كوتەردىك، قالعان بولىكتى مەملەكەتتىڭ نەگىزگى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى جانە سالماقتى اۋرۋلاردى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى ەسەپتەن كوتەردى.
كوپ جىلدان بەرى شينجياڭ قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، قالا - اۋىلدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاعان، جالپى حالىقتى تۇگەل قامتىعان نەگىزگى زەينەتكەرلىكتى، نەگىزگى ەمدەلۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ەمدەۋ شارت - جاعدايىن ۇزدىكسىز جاقسارتتى.
تۇرپان قالاسى گاۋچاڭ رايونى سانباۋ اۋىلدىق ەمحانانىڭ شيپاگەرى پاتامحان قادىر ءوزى تۇرعان ەمحانادا قاجەتتى كاسىپتىك تەكسەرۋ جابدىقتارى سەپتەلىپ، الىس ارالىقتان دياگنوز قويۋ شارت - جاعدايى ازىرلەنگەندىگىن ايتتى. 2020 - جىلى ەمحانادا جىلدىق اۋرۋ كورسەتۋشىلەر 30 مىڭ ادام - رەتتەن اسىپ، 1500 توسەك رەتتەن استام ناۋقاس بالنيتساعا جاتىپ، بۇقارانىڭ ەسىك الدىندا ەمدەلۋى جۇزەگە استى.
شەكارا سىرتىنداعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ ويدان شىعارعان ”شينجياڭدا از ۇلتتار زورلىقپەن بەدەۋلەندى“ دەگەن وسەك - اياڭىنا مەڭزەس، ءۇرىمجى قالالىق انا - بالالار دەنساۋلىعىن ساقتاۋ شيپاحاناسى تۋىت ءبولىمىنىڭ سەستراسى اينۇر ابليكىم بۇل بۇكىلدەي اۋزىنا كەلگەندى كوكىگەندىك ەكەندىگىن، ءوزىنىڭ جۇكتى، تۋىت انالاردى جانە جاڭا تۋىلعان نارەستەلەردى كۇتىمدەۋ قىزمەتىمەن شۇعىلدانعان 9 جىلدا ءارقانداي ءبىر از ۇلت ايەلىنىڭ ”زورلىقپەن بەدەۋلەنگەندىگىن“ كورمەگەندىگىن ءبىلدىردى.
شينجياڭدا از ۇلت شيپاگەرلىگىن زەرتتەۋ مەن شيپاگەرلىك - دارىگەرلىك كاسىبى سالاسى دامىدى. اۆتونوميالى رايوندىق ۇيعۇر شيپاحاناسىنىڭ (اۆتونوميالى رايوندىق 2 - حالىق شيپاحاناسى) اعا شيپاگەرى تۇرعۇن امەر مەن شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسى ۇيعۇر شيپاگەرلىگى شۋەيۋانىنىڭ ورىنباسار باستىعى قۇربان ءالي اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە ءوز كەشىرمەسى ارقىلى ۇيعۇر شيپاگەرلىگىنىڭ جايما جايىپ ءدارى ساتىپ ناۋقاس كورۋدەن وسىزاماندانۋعا، كاسىپ سالالانۋعا قاراي بۇرىلىس جاساعاندىعىن ايتتى. شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسى ۇيعۇر شيپاگەرلىگى شۋەيۋانىنىڭ ماگيستر اسپيرانتى قالبىنۇر ابىلەت ءوزىنىڭ ”تيبەت شيپاگەرلىگى، موڭعۇل شيپاگەرلىگى، ۇيعۇر شيپاگەرلىگى سياقتى از ۇلت شيپاگەرلىگى - دارىگەرلىگى“ مەملەكەتتىك ءتۇيىندى زەرتتەپ اشۋ جوسپارى نىسانىنا جانە اۆتونوميالى رايوندىق جاراتىلىستىق عىلىمدار قورى زەرتتەۋ تاقىرىبىنا قاتىناسقاندىعىن ءارى ۇيعۇر تىلىندە ۇيعۇر شيپاگەرلىگى تاقپاعىن جاتتاعاندىعىن ايتتى. شينجياڭ ۇيعۇر ءدارى - دارمەك كاسىبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ ساتۋشى جاۋاپتىسى ءزورحان يمىنجان سەرىكتەستىكتەرىندە ءتۇيىندى شىعارىلاتىن ۇيعۇر ءدارىسىن ناق مايداندا كورسەتتى. تانىستىرۋعا قاراعاندا، بۇل سەرىكتەستىكتىڭ 2020 - جىلعى ساتۋ سوماسى 800 ميلليون يۋانعا جەتكەن. قازىر زۇكام جاۋھارى، ءايۋيشين سۇيىقتىعى قاتارلى 20 نەشە ءتۇرلى مەملەكەتتىڭ تىزىمدىگىنە كىرگىزىلگەن ۇيعۇر شيپاگەرلىگى ءدارى - دارمەكتەرى شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىنا تانىلدى.
ۇزاق ۋاقىتتان بەرى شينجياڭ حالىقتىڭ سالاماتتىعىن قامتاماسىز ەتۋدى الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويۋعا تاباندى بولدى، شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعى، سالاماتتىق ۇقىعى ەڭ زور دارەجەدە قامتاماسىز ەتىلدى. بيىل 7 - ايدا مەملەكەتتىك كەڭەس اقپارات كەڭسەسى جاريالاعان ”شينجياڭداعى ءار ۇلتتىڭ تەڭدىك ۇقىق - مۇددەسىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋى“ اق تىستى كىتابىندا بىلاي دەپ جاريالاندى: شينجياڭدا ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ورتاشا مەجەلىك عۇمىر جاسى 1949 - جىلعى 30 جاستان 2019 - جىلعى 74.7 جاسقا جوعارىلادى. ءسوز كەزەگىن العان ۋاكىلدەر مىنانى ءبىلدىردى: اۋرۋدى ەمدەپ، ادامدى قۇتقارعان ”ءناسىل جويۋدى“ كىم كورگەن؟ زور مولشەردە قازىنا كۇشىن، زات كۇشىن جۇمساپ از ۇلتتاردىڭ ءداستۇرلى شيپاگەرلىگىن دامىتقان ”ءناسىل جويۋدى“ كىم كورگەن؟ شينجياڭعا قاراتىلعان وتىرىك وسەك - اياڭ امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ شينجياڭداعى ءار ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالۋعا ۇرىنعان سۇرقيا اككىلىگى عانا. شىندىق الدىندا ءارقانداي وسەك - اياڭ تويتارىسسىز توزىپ جوعالادى.
