□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ما ينيڭ
جۋىقتا شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جارتى جىلدىق مالىمەتى شىققان بولاتىن، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارى جۇرت ءۇمىتىن اقتاپ، جەر - جەر دامۋ بارىسىندا ايگىلەگەن جاڭا قوزعاۋشى قۋات شينجياڭ ونەركاسىپ ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزىن ونان ارى ورنىقتىرا تۇسكەن.
بيىل جىل باسىنان بەرى رايونىمىز جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ ستراتەگياسىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن ۇزدىكسىز جەتىلدىرىپ، ۇلعايتىپ، وسى زامانعى تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جۇيەسىن كۇش سالا ورناتىپ، زەردەلى جاساۋدىڭ جاڭا ۇلگىلەرىنىڭ قولدانىلۋىن تەرەڭدەتىپ، جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسىنىڭ جاساۋ كاسىبىمەن ىشكەرىلەي توعىسۋىن جەبەپ، ونەركاسىپتىڭ نەگىزىن كۇشەيتۋدى، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى جانە تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتتى. الدىڭعى جارتى جىلدا اۆتونوميالى رايون ونەركاسىبىندە ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىنىڭ ارتقان قۇنىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى ％14.7 بولىپ، كولەمدەنگەن ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعىنان 3.3 پايىز جوعارى بولدى.
كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ ”ءتورت ارقالىق، سەگىز تىرەۋىن“ تۇلعالادى
8 - ايدىڭ 5 - كۇنى جۇڭتۇڭ حابار - بايلانىس قىزمەت وتەۋ الەۋمەتتىك ينفورماتسيا كاسىبى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىندە قىزمەتكەرلەر ”اۆتونوميالى رايوننىڭ جەكەشە شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا قىزمەت وتەۋ تۇعىرىنىڭ“ (گىسىباۋ) يقۋاتىنا جاڭارتۋ، بۋىن جاڭالاۋ جۇرگىزىپ جاتتى. اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى بيىل 6 - ايدا باستاماشىلدىقپەن قۇرعان گىسىباۋ تۇعىرى ”سياقى بەرۋ، جاردەماقى بەرۋ، قامتاماسىز ەتۋ، قارىز اقشا بەرۋ، باۋلۋ“ سىندى 5 ءتۇرلى شارا ارقىلى بۇكىل رايونداعى جەكەشە شارۋاشىلىققا جان - جاقتى قىزمەت وتەيتىن بولدى.
جۇڭتۇڭ حابار - بايلانىس قىزمەت وتەۋ سەرىكتەستىگى ءۇرىمجى جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپتەردى اشۋ رايونىنا (جاڭا قالا رايونى) ورنالاسقان ينفورماتسيالاندىرۋ سالاسىنداعى ۋاكىلدىك سيپاتقا يە جەرگىلىكتى كاسىپورىن. قازىر ءۇرىمجى جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپتەردى اشۋ رايونىندا (جاڭا قالا رايونى) جالپى قاۋىم جاڭالىق اشۋ كەڭىستىگىنەن 16سى، عىلىم - تەحنيكا كاسىپورىندارىنىڭ جەتىلدىرۋ ورنىنان 11ى بار، سونداي - اق وندا شينجياڭ جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق سيفرلى كاسىپ باقشاسى سياقتى كاسىپتىك باقشا رايوندارى قۇرىلعان. وعان ۇلكەن ساندى مالىمەت، بۇلتتىق ەسەپتەۋ، زات ينتەرنەتى جانە كۆانتتىق حابارلاسۋ سياقتى جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپورىندارى ۇزدىكسىز شوعىرلانىپ، كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ ”ءتورت ارقالىق، سەگىز تىرەۋىن“ تۇلعالادى.
اۆتونوميالى رايونداعى 6 ءىرى سيفرلى ەكونوميكا كاسىپ باقشاسىنىڭ ءبىرى بولعان شينجياڭ جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق سيفرلى كاسىپ باقشاسى جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپورىندارىنان 1100دەن استامىن شوعىرلاندىرعان، ولار جۇيەلىك جيناقتاۋ جۇمساق بولشەكتەرى، جاساندى زەردە، بۇلتتىق ەسەپتەۋ، ۇلكەن ساندى مالىمەت، قولدانىلمالى زات ينتەرنەتى، ينتەرنەت سياقتى سالالارعا سايادى.
”سيفرلى ەكونوميكانى جاڭا ارتۋ ۇيەگى جانە كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدىڭ ۇدەتكىشى ەتىپ تۇلعالاپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسى كولەمىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، كاسىپ سالاسى ەكولوگياسىن ۇلعايتىپ، كاسىپورىنداردى زەردەلىلەنۋگە قاراي تيبىن وزگەرتۋگە جەتەكتەپ، سيفرلى ەكونوميكا مەن جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپورىندارىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەمىز“. ءۇرىمجى جوعارى، جاڭا تەحنيكالىق كاسىپتەردى اشۋ رايونى (جاڭا قالا رايونى) باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى، ورىنباسار رايون باستىعى گۋ جينلۇڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: بۇكىل جىلدا كاسىپ سالاسى كولەمىنىڭ ارتۋ مولشەرىن ％15تەن تۇسىرمەۋگە كۇش سالىپ، 3 جىلدا 100 ميلليون يۋاندىق جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپ سالاسىنا قاتىستى 10 − 15 كاسىپورىن جەتىلدىرىپ، قاتىستى كاسىپ سالاسى كولەمىنىڭ 10 ميلليارد يۋاننان اسۋىنا جەتەكشىلىك ەتەمىز.
شينجياڭ سيفرلى سالادا مىعىم نەگىز قالاپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، جاڭالىق اشۋ تىزبەگىنىڭ جانە قۇن تىزبەگىنىڭ بايلانىسى مەن ىقپالداستىعىن ارقاۋ ەتىپ، كورنەكتى باسىمدىق قالىپتاستىرعاندىقتان دا، جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتى بەينەلەيتىن ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپتەردىڭ ارتۋ اۋقىمىنىڭ توتەنشە ورنىقتى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
قازىرگە دەيىن رايونىمىزدا ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى كاسىپورىندارى 600دەن استى. مۇنىڭ ىشىندە ەرەكشە ترانسفورماتور شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ، شينجياڭ جينفىڭ عىلىم - تەحنيكا شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ 2020 - جىلعى نەگىزگى تيجارات كىرىسى جەكە - جەكە 60 ميلليارد 968 ميلليون يۋانعا جانە 56 ميلليارد 265 ميلليون يۋانعا جەتىپ، 2021 - جىلى جۇڭگو ماشينا ونەركاسىبىندەگى 100 مىقتى كاسىپورىننىڭ تىزىمدىگىندە 6 - ورىنعا جانە 7 - ورىنعا كوتەرىلگەن.
تىزبەكتى تولىقتاۋدى، تىزبەكتى نىعايتۋدى، تىزبەكتى ۇزارتۋدى ورنىقتى ىلگەرىلەتتى
8 - ايدىڭ 4 - كۇنى تۇستەن بۇرىن بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىنداعى شينتۋان عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى بايىنعولين وبلىسى شينتۋان زەردەلى تەرمينالدار كاسىپ باقشاسى چيپتەردى قوراپتاۋ سەحىندا، 40 نەشە جۇمىسشى قولدارىنا جوعارى دالدىكتەگى اسپاپ ۇستاپ، كريستال جاپىراقشالارىن جاپسىرۋ، سىم دانەكەرلەۋ جانە باسقا چيپتەردى قوراپتاۋ جۇمىس ورنىندا قاربالاس ىستەپ جاتتى. وسى سەح جاۋاپتىسىنىڭ تانىستىرۋىنشا، سەح كۇنىنە شامامەن 60 مىڭنان استام چيپ وندىرەدى ەكەن.
بۇل كاسىپ باقشاسى چيپ قوراپتاۋ، جارتىلاي وتكىزگىشتى ساقتاۋ اسپابى، جوعارى دالدىكتەگى سىم ماتەريالدارى، زاريادتاۋ اسپابى سياقتى كاسىپ سالالارى مەن جاساۋ ورتالىعىن قامتيدى. سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى شۇي جياڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: ساندى مالىمەت جەتكىزگىش سىم جەلىسىنىڭ ءونىم مولشەرى 7 - ايدا 3 ميلليونعا جەتتى، 8 - ايدا ساندى مالىمەت جەتكىزگىش سىم جەلىسىنىڭ ءونىم مولشەرى مەجەمەن 6 ميلليونعا، چيپتەردىڭ ءونىم مولشەرى ءبىر ميلليون 500 مىڭعا جەتەدى دەپ مەجەلەپ وتىرمىز، الدىن الا ەسەپتەۋ بويىنشا تۇتاس جىلداعى ءونىم قۇنى 150 ميلليون يۋانعا جەتەدى.
جاڭا ماتەريالداردىڭ كاسىپ سالاسى تىزبەگى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىندەگى ءىشىنارا جەتەرسىز بۋىندار تولىقتانىپ، شينجياڭ ونەركاسىبىنىڭ تىزبەك تولىقتاۋ، تىزبەكتى نىعايتۋ، تىزبەكتى ۇزارتۋى ورنىقتى ىلگەرىلەتىلدى.
شينجياڭ جۇڭحى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ جىلىنا 25 ميلليون شارشى مەترلىك جوعارى يقۋاتتى، جوعارى قىسىمدى شىرىتكىش جاپىراقشا وندىرەتىن ءوندىرىس جەلىسى قۇرىلىسى مەجەمەن جىل سوڭىندا سالىنىپ، وندىرىسكە قوسىلماق، سول كەزدە ول ەلىمىزدىڭ جوعارى دەڭگەيلى ونىمدەرىمەن قامداۋى جەتكىلىكسىز بولۋ جاعدايىن وزگەرتەدى دەپ كۇتىلۋدە. جۇڭتاي شينشين حيميا ونەركاسىپ عىلىم - تەحنيكا شەكتى جارنا سەرىكتەستىگى جۇڭتاي توبىنىڭ قازىرگى حلور گازى، كۇيدىرگىش ءسىلتى بايلىعى باسىمدىعىنان تولىق پايدالانىپ، جوعارى يقۋاتتى ينجەنەريالىق ماتەريال پوليفەنيلەنسۋلفيد (PPS) ءوندىرۋ قۇرىلعىسىن جاڭادان ورناتسا، قارامايلى قالاسى تيانلي حىڭحۋا مۇناي حيميا شەكتى سەرىكتەستىگى تيانلي جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ كومىرتەگى - 9دى ىدىراتۋ بايلىعىنان تولىق پايدالانىپ، جىلىنا 30 مىڭ توننا قوس ساقينالى پەنتاديەن وندىرەتىن وندىرىستىك قۋاتتى تىڭنان ىسكە قوسىپ، حيميا ونەركاسىبىنىڭ جاڭا ماتەريال كاسىپ تىزبەگىن ءونىمدى ۇزارتىپ، شينجياڭنىڭ ىشكى بازارىنداعى ولقىلىقتى تولىقتادى.
جوعارى ەنەرگيالىق دەڭگەيدەگى جاڭالىق اشۋ تۇعىرىن قالىپتاستىردى
جاڭالىق اشۋ وشاعى قابىلەتى كۇشەيىپ، جاڭا، كونە قوزعاۋشى قۋاتتاردىڭ الماسۋى تەزدەدى، بۇل شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جارتى جىلدىق ناتيجە تىزىمدىگىندەگى ”جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتاردىڭ“ تاماشا ناتيجەمەن كوزگە ءتۇسۋىنىڭ شەشۋشى سەبەبى سانالادى.
بيىل جىل باسىنان بەرى اۆتونوميالى رايوننىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسى مەن جاڭالىق اشۋ قابىلەتى ۇزدىكسىز كۇشەيىپ، جاڭا ماتەريال، بيومەديتسينا، اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ، ينفورماتسيا تەحنيكاسى، اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينا - جابدىقتارى سياقتى سالالار بويىنشا جاساۋ كاسىبىندە جاڭالىق اشاتىن اۆتونوميالى رايون دارەجەلى 6 ورتالىق جەتىلدىرىلدى. شينجياڭ بوشىران زەردەلى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ ”6 −4MZ التى قاتارلى ءوزى تەرەتىن ماقتا جيناۋ ماشيناسى“ سياقتى 17 ءونىم ”اۆتونوميالى رايوننىڭ تۇڭعىش توپتاعى، العاشقى نۇسقاداعى العاشقى ءونىمى“ دەپ تانىلدى. شينجياڭ شينيان مۋشىن عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى سياقتى 46 كاسىپورىن اۆتونوميالى رايوننىڭ مامانداندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان ”شاعىن قۋاتتى“ كاسىپورنى دەپ تانىلدى.
مۇنان سىرت، رايونىمىز ءتۇيىندى نىسانداردىڭ ءتۇيىن ارقىلى اۋماقتى جەتەكتەۋى بويىنشا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، رايونىمىزدىڭ سيفردى كاسىپ سالالاندىرۋ، كاسىپ سالاسىن سيفرلاندىرۋ كولەمىن بىرتىندەپ كەڭەيتتى. بيىل رايونىمىز 22 ”5G+ ونەركاسىپ ينتەرنەتى“ كاسىپورنىنىڭ، باقشا رايونىنىڭ تۇيىندە سىناق ەتىپ ۇلگى كورسەتۋ جۇمىسىن ءتۇيىندى تۇردە اتقارىپ، 5Gدىڭ ونەركاسىپ سالاسىندا قولدانىلۋىن جەدەل جالپىلاستىردى؛ ”شينجياڭ كاسىپورىندارىنىڭ بۇلتقا شىعۋى“ ارەكەت جوسپارىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، ونەركاسىپ جابدىقتارى مەن ونەركاسىپ كاسىپورىندارىنىڭ بۇلتقا شىعۋىن جەدەلدەتىپ، ءبىر توپ ارناۋلى جانە جالپىلىق ونەركاسىپ APPىن جەتىلدىردى.
اۆتونوميالى رايون ءۇرىمجىنى، سانجىنى، قارامايلىنى وزەك ەتكەن ”ەكى وزەك، كوپ جۇلدىز“ ساندى مالىمەت بايلىعى بازاسى قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسى باقشا رايونىنىڭ قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن ونان ارى جوعارىلاتۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ جانە قولداۋ كورسەتىپ، ءىرى كاسىپورىنداردى، ءىرى توپتاردى ىرگە تەبۋگە باۋراپ، سيفرلى ەكونوميكا مەن ناقتى ەكونوميكانىڭ توعىسۋى ارقىلى رايونىمىز ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتتى.
