”حالىق قاھارمانى“ عايرات مامۇت:
ومىرىمەن التىن قالقان سوقتى
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ءپاريزات ابدۇل، بارشا تەگىس
8 - ايدىڭ 14 - كۇنى تاڭ سارىدە گۇما اۋدانىندا تولاسسىز سەبەزگى جاڭبىر جاۋدى. جاڭا ءداۋىر وركەنيەتىن امالياتتا ايگىلەۋ ورتالىعىنداعى عايرات مامۇتتىڭ قاھارماندىق ىزگى ىستەرى كورمە سارايىندا گۇما اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنەن كەلگەن 10 نەشە حالىق ساقشىسى ”حالىق قاھارمانى“ عايرات مامۇتتىڭ حيكاياسىن دەن قويا تىڭداۋدا.
1969 - جىلى 10 - ايدا عايرات مامۇت گۇما اۋدانى كوكتەرەك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1989 - جىلى ساقشى مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسقان سوڭ، ول اۋىلىنا قايتىپ، حالىق ساقشىسى بولادى. ساقشى بولعاننان بەرى عايرات مامۇت ۇزدىك ۇكىمەت قىزمەتكەرى، وزات جەكە، تاڭداۋلى پارتيا مۇشەسى بولىپ 13 رەت باعالاندى، ءبىر رەت جەكە 2 - دارەجەلى، 5 رەت جەكە 3 - دارەجەلى ەڭبەك ءسىڭىردى ءارى ”بۇكىل شينجياڭ بويىنشا حالىق رازى بولعان ساقشى بولىمشەسى باستىعى“ داڭىق اتاعىنا يە بولدى.
داڭقتىڭ استارىندا تالاي - تالاي ماشاقاتتى كەزدەر، قايسارلىقپەن قول جەتكىزگەن شايقاس ناتيجەلەر جاتىر.
2016 - جىلى 9 - ايداعى ءبىر كۇنى تۇستەن كەيىن، سول كەزدە گۇما اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى بولعان عايرات مامۇت اترەت باستاپ گۋما اۋدانىنىڭ ءبىر قىستاعىنداعى يەن جەردە جاسىرىنىپ جاتقان، قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى A دارەجەلى قۋعىنداۋ بۇيرىعىن تۇسىرگەن قاشقىن، جارىلعىش زات جاسايتىن توپتىڭ اتامانى ا Xتى تۇتقىندايدى. عايرات مامۇت پەن جاۋىنگەر سەرىكتەرى زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك ەلەمەنتتى بۇتا - بۇرگەن اراسىنا قورشاپ، تۇتقىنداۋعا دايىندالعان كەزىندە، شىعارعا بارار جەر، باسار تاۋى قالماعان ا X توسىننان جانكەشتى شابۋىل جاسايدى. ”تاسالانىڭدار!“ عايرات مامۇت داۋىستاپ ايعاي سالادى، جارىلعان داۋىستىڭ شىعۋىنا ىلەسە، عايرات مامۇت تا جەرگە جىعىلىپ، بەتى - اۋزىن قان جاۋىپ كەتەدى، جەرگىلىكتى شيپاحانا بارىن سالىپ قۇتقارعانىمەن، جاراقاتى اۋىر بولعاندىقتان، باقىتقا قارسى داڭقپەن قۇربان بولىپ، 47 جاستىق ءومىرى اياقتايدى.
كوكتەرەك اۋىلدىق ساقشى بولىمشەسىنەن گۇما اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە دەيىن، ساقشىلىق مىندەت اتقارعان 27 جىلدا، عايرات مامۇت ءوزىنىڭ اقىل - پاراساتىن، باتىلدىعىن، ءتىپتى ءومىرىن ارنادى.
”بۇل مەكەمە باستىعى عايراتتىڭ جاۋىنگەر دوستارىنىڭ الدىنا شىعىپ ءبىرىنشى رەت قالقان بولۋى ەمەس“، - دەدى كوكتەرەك اۋىلدىق ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى الىمجان ابىلەمەت وتكەندى ەسكە الىپ، ”ءار رەت حاۋىپ - قاتەر بايقالعان كەزدە، ول ۇنەمى ناق مايداننىڭ ورتاسىنا الدىمەن بارىپ، ەڭ حاۋىپتى جەرگە جاقىندايتىن. ول ۇنەمى بىزگە: سىرتتا تۇرىڭدار، وقيعا ورنىن قورعاڭدار، وزدەرىڭدى قورعاڭدار دەيتىن“.
عايرات مامۇت قۇربان بولعان سوڭ، ”مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى 1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ اتاعى تولىقتاپ بەرىلدى؛ 2019 - جىلى 9 - ايدا ”حالىق قاھارمانى“ مەملەكەتتىك داڭق اتاعى بەرىلدى، ارتىنان ”ەڭ ارداقتى كۇرەسكەر“ اتاعى بەرىلدى.
لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە كۇرەس جاساعان عايرات مامۇت ءومىرى ارقىلى اۋەلگى ماقساتىن قورعادى، وسى وڭىردەگى بۇقارانىڭ باقىتتى تۇرمىسىن قورعادى.
”مەكەمە باستىعى عايرات بىزگە شىت جاڭا ءومىر سيلادى“. عايرات مامۇتتى اۋىزعا العاندا ونىمەن تۋعان باۋىرداي بولىپ كەتكەن كوكتەرەك اۋىلى قۇمارىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى توحتىمامەت ھيىت كوز جاسىن كولدەتىپ.
2015 - جىلى 7 - ايدىڭ 3 - كۇنى گۇما اۋدانىندا 6.5 بال جەر سىلكىنىپ، كوكتەرەك اۋىلىندا ءىشىنارا ۇيلەر قۇلاپ، توحتىمامەت وتباسى ۇيدە قامالىپ قالادى، جاعداي قىسىلتاياڭ ەدى. ”كوپ وتپەي عايرات حالىق ساقشىلارىن باستاپ ءبىزدى قۇلاعان ۇيدەن قۇتقارىپ شىعاردى“، - دەدى توحتىمامەت سول ءبىر ءساتتى ەسكە الىپ.
جەر سىلكىنىسى تۋىلعان سول كۇنى عايرات مامۇت حالىق ساقشىلارىن باستاپ، قيراندى اراسىنان قامالىپ قالعان 20 نەشە بۇقارانى قۇتقارىپ، 5000نان استام بۇقارانى( رەت) كوشىرەدى، بۇقارانىڭ قۇنى 100 نەشە مىڭ يۋان كەلەتىن دۇنيە - مۇلكىن الىپ شىعىپ، بۇقارانىڭ 500دەن استام مالىن قۇتقارادى.
بۇگىنگى كۇندە، كوكتەرەك اۋىلدىق ساقشى بولىمشەسىندە عايرات مامۇتتىڭ فوتوسۋرەتى ءالى دە ءىلىنۋلى تۇر. ”ول قۇربان بولعانىمەن، ماڭگى جۇرەگىمىزدە، ونىڭ رۋحى ءبىزدى العا ىلگەرىلەۋگە ماڭگى دەمەيدى“، - دەدى كوكتەرەك اۋىلدىق ساقشى بولىمشەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ءپارھات ابدۇقادىر.
اكەسىنىڭ ءىزىن باسىپ، عايرات مامۇتتىڭ ۇلكەن قىزى گۇلميرا عايرات داشۋەنى تاۋىسقاننان كەيىن حالىق ساقشىسى بولدى، ەكىنشى قىزى گۇلشيرا عايرات ۇلىنىڭ ناعاشى اتاسىن ەسكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن ۇلىنا قاھارمان دەپ ات قويدى.
گۇما اۋدانى عايرات مامۇتتىڭ قاھارماندىق ىزگى ىستەرى كورمە سارايىن سالىپ، ”حالىق قاھارمانى“ عايرات مامۇت جولداستىڭ ىزگى ىستەرى جونىندەگى قويىن كىتاپ تاراتۋ، جىلجىمالى كورمە تاقتاسىن ورناتۋ تاسىلدەرى ارقىلى پارتيا مۇشەلەرىن، كادرلاردى، بۇقارانى عايرات مامۇت جولداستىڭ پارتياعا ادال، حالىققا ادال، ايانباي قىزمەت ىستەيتىن، قالتقىسىز ۇلەس قوساتىن رۋحىنان ۇيرەنۋگە ۇندەدى. قازىرگە دەيىن، كورمە سارايىن 105 توپ - رەت، 3000 نەشە ادام ەكسكۋرسيالادى؛ قويىن كىتاپ تۇتاس اۋدانداعى 82 مىڭ ەگىنشىگە جانە 17 مىڭنان استام پارتيالى كادرعا تاراتىلدى؛ جىلجىمالى كورمە تاقتا 378 مايدان - رەت ارالاپ ءجۇرىپ كورسەتىلدى، كورگەن پارتيا مۇشەلەرى، كادرلار، بۇقارا 113 مىڭ 200 ادام - رەتكە جەتتى.
