قوردى مولايتىپ، ءونىمدى كەڭەيتىپ، تىزبەكتى كۇشەيتىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى بەتالىسقا قاراي دامىدى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى يۇي جياڭيان

　　شينجياڭ ەلىمىزدىڭ ماڭىزدى ەنەرگيا بازاسى.

　　بيىل ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ باستالعان جىلى، رايونىمىزداعى ءارقايسى ءىرى مۇناي الاپتارى ارىندى كۇشەيتىپ، بارلاۋ، اشۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جاڭا قۇدىقتىڭ ورنالاسۋىن جەدەلدەتتى؛ مۇناي حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەدەلدەتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، كاسىپ سالاسى شوعىرىن تۇلعالاپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتىنى دامىتۋدىڭ جاڭا تاراۋىن جازدى.

　　بارلاۋدان جەڭىس حابارى ءجيى - ءجيى تارالدى

　　اۆتونوميالى رايوندىق ساناق مەكەمەسىنىڭ ساناعىنا قاراعاندا، الدىڭعى جارتى جىلدا رايونىمىزدىڭ شيكى مۇناي ءونىم مولشەرى 14 ميلليون 876 مىڭ 700 توننا بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％1.3 ارتقان؛ تۇراقتى تابيعي گاز ءونىم مولشەرى 19 ميلليارد 803 ميلليون تەكشەمەتر بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％6 ارتقان. الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭنىڭ شيكى مۇناي مەن تابيعي گاز ءونىم مولشەرى جەكە - جەكە بۇكىل مەملەكەتتىڭ ％15.0ىن جانە ％18.9ىن ۇستاعان.

　　بيىل تارىم وزەنىنىڭ وڭتۇستىگىندەگى تارىم مۇناي الابى فۋمان وڭىرىنەن جەڭىس حابارى ءجيى - ءجيى جەتتى. 6 - ايدىڭ ورتا شەنىندە جۇڭگو مۇناي - تابيعي گاز جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ تارىم مۇناي الابى بولىمشە سەرىكتەستىگى فۋمان وڭىرىنەن ءبىر ميلليارد توننالىق ەرەكشە تەرەڭ ءىرى مۇناي، گاز قورى بايقالعانىن جاريالادى.

　　”فۋمان ءوڭىرى جاڭا قۇدىق قازۋدى ىلگەرىلەتۋدە، 7 - ايدىڭ 26 - كۇنىنە دەيىن 20 مۇناي قۇدىعىن سىناق ەتۋدى كەزەڭدىك سيپاتتى ورىندادى، مۇنىڭ ىشىندە كۇنىنە 100 تەكشەمەتردەن جوعارى شيكى مۇناي وندىرەتىن قۇدىق 18گە جەتىپ، مول ءونىم الۋ مولشەرى ％90كە جەتتى“، - دەدى جۇڭگو مۇناي - تابيعي گاز جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى تارىم مۇناي الابى بولىمشە سەرىكتەستىگى پارتيا قىزمەتى كوميتەتىنىڭ شۋجيى، باس ديرەكتور ياڭ شۋەۋىن.

　　تارىم ويپاتى مۇناي، گاز بارلاۋ، اشۋ تەبىنىن كۇشەيتۋ «شينجاڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق دامۋدىڭ 14 - بەسجىلدىق جوباسى جانە 2035 - جىلعا دەيىنگى بولاشاقتىق نىسانا باعدارلاماسىنا» ەنگىزىلدى، مۇنان تىس، جوڭعار، تۇرپان - قۇمىل سىندى 2 ۇلكەن ويپاتتاعى مۇناي، گازدى بارلاۋ، اشۋدى كۇشەيتۋ دە وسىعان ەنگىزىلدى.

　　بيىل جۇڭگو مۇناي - تابيعي گاز جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ شينجياڭ مۇناي الابى بولىمشە سەرىكتەستىگى جوڭعار ويپاتى ءتۇيىندى بايقاۋ ءوڭىرى بارلاۋ، اشۋ قۇرىلىسى جۇمىس باسىندا قولباسشىلىق ەتۋ ورنىن قۇرىپ، 15 ورىننىڭ كۇشىن توپتاپ مۇناي، گاز بارلاۋدى ىلگەرىلەتتى.

　　ماحۋ مۇناي الابى ”13 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە بايقالعان ءبىر ميلليارد توننالىق مالتا تاس جىنىسى مۇناي الابى. بيىل ماحۋ مۇناي الابى 2 ميلليون 730 مىڭ توننا مۇناي ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، 7 - ايدىڭ 30 - كۇنىنە دەيىن كۇندىك شيكى مۇناي ءوندىرۋ دەڭگەيى 6993 تونناعا جەتتى، جىل سوڭىندا جىلدىق ءونىم مولشەرى 3 ميلليون توننا شيكى مۇناي ءوندىرۋ قابىلەتىن ازىرلەيدى دەپ مەجەلەۋدە.

　　”جوبا بويىنشا ماحۋ مۇناي الابىنىڭ 2025 - جىلى شيكى مۇناي جىلدىق ءونىم مولشەرى 5 ميلليون تونناعا جەتەدى ءارى 6 جىل ورنىقتى ءوندىرىپ، شينجياڭنىڭ 50 ميلليون توننا ەكۆيۆالەنتتى مۇناي، گاز وندىرۋىنە دەم بەرەدى.’14 - بەسجىلدىق‘ مەزگىلىندە ءبىز 20 ميلليون توننالىق وسىزاماندانعان مۇناي الابى قۇرىلىسىن جاپپاي ىسكە قوسامىز“، - دەدى جۇڭگو مۇناي - تابيعي گاز جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى شينجياڭ مۇناي الابى بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ اتقارۋشى القاسى، پارتكوم شۋجيى حو جين.

　　كاسىپ سالاسىنىڭ دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەدەلدەتتى

　　بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا شينجياڭ مۇناي، مۇناي حيميا ءداستۇرلى كاسىپ سالاسى تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋ قادامىن جەدەلدەتتى. تارىم ەتاندى قايتا جيناۋ ينجەنەرياسى، مايتاۋ مۇناي حيمياسى 800 مىڭ توننالىق ەتاننان ەتيلەن جاساۋ، جۇڭتاي حيمياسى مۇناي، كومىردى بىرگە ايىرۋ سياقتى ءبىر توپ ءتۇيىندى نىسانداردى جىلدام ىلگەرىلەتتى.

　　كورلا شاڭكۋ جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپ سالاسىن اشۋ رايونىنىڭ مۇناي، مۇناي حيميا كاسىپ سالاسى باقشاسى ەنگىزگەن 10 حيميا ونەركاسىبى نىسانى كەزەكتە قاۋىرت قۇرىلىس جۇرگىزۋدە. ”قازىر جۇڭتاي مۇناي حيميا PTA نىسانى وندىرىسكە قوسىلدى، مايتاۋ مۇناي حيمياسى 800 مىڭ توننا ەتاننان ەتيلەن جاساۋ نىسانى دا سوڭعى جۇمىس كەزەڭىنە ءوتتى. ەنگىزىلگەن نىساندار تۇگەلدەي سالىنىپ بولعان سوڭ، باقشا رايونى وندىرگەن حيميا ونەركاسىبى ونىمدەرى 100 تۇردەن اسادى“، - دەدى كورلا شاڭكۋ جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپ سالاسىن اشۋ رايونى مۇناي، مۇناي حيميا كاسىپ سالاسى باقشاسى پارتيا قىزمەتى كوميتەتىنىڭ شۋجيى شيان جى.

　　كەزەكتە رايونىمىزدىڭ مۇناي جانە حيميا ونەركاسىبىندە كولەمنەن جوعارى 454 كاسىپورىن بار. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىنىڭ ونەركاسىپتە ارتقان قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％17 ارتتى.

　　”رايونىمىز حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسىن زور كۇشپەن دامىتىپ، تىزبەكتى ۇزارتۋ، تىزبەكتى تولىقتاۋ، تىزبەكتى ورناتۋ، تىزبەكتى كۇشەيتۋدى نەگىزگى قامال الۋ باعىتى ەتىپ، 100 ميللياردتىق كاسىپ سالاسى شوعىرىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن ءوسىرۋدى جەبەپ، كاسىپ سالاسى نەگىزىنىڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتۋىن، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ وسىزاماندانۋىن جۇزەگە اسىرادى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى مۇناي، مۇناي حيميا جانە مۇناي ءوڭىرى قىزمەت باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى جوۋ جىحۇڭ.

　　جاسىل اينالمالى دامىدى

　　رايونىمىز مۇناي حيميا ونەركاسىبى كاسىپ سالاسى شوعىرىن تۇلعالاۋمەن بىرگە، جاسىل دامۋ تاراۋىن بەلسەنە جازدى.

　　كاسىپورىنداردىڭ جاسىل، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ ءۇشىن، اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى مۇناي حيميا ونەركاسىپ باقشا رايونى جوباسىن جاساپ، بەكىتەدى، باقشا رايونىنا ءبىر تۇتاس باسقارۋ جۇرگىزىپ، بارلىق مۇناي ايىرۋ كاسىپورىندارى، ءسوز جوق، حيميا ونەركاسىپ باقشا رايونىنا كىرۋى كەرەك، ورتانى قورعاۋدا، ءسوز جوق، مەملەكەتتىڭ تالابىنا جەتۋى كەرەك.

　　ەنەرگيانى ۇنەمدەپ، ىعىستىرۋدى ازايتۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، مۇناي ايىرۋ كاسىپورىندارى وزدەرىنە قىسىمدى ۇزدىكسىز ارتتىردى. جۇڭگو مۇناي - تابيعي گاز جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ءۇرىمجى مۇناي حيميا بولىمشە سەرىكتەستىگى جاڭا تەحنولوگيا ارقىلى ونەركاسىپ لاس سۋىن ورتاشا تازا سۋعا اينالدىرىپ ءبىر جاقتى ەتكەننەن كەيىن، سۋ ساپاسى اناعۇرلىم جوعارىلادى، بيىل سەرىكتەستىك ورتاشا تازا سۋمەن اسەمدىك بالىق باعۋدى ءساتتى سىناق ەتتى.

　　كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋدى ازايتۋ ءۇشىن، بىلتىر جۇڭگو مۇناي حيميا تاحى مۇناي ايىرۋ شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى كومىر قىشقىل گازىن جيناپ قايتا پايدالانۋ قۇرىلعىسىن سەپتەپ، مۇناي ايىرۋ بارىسىندا شىعارعان كومىر قىشقىل گازىن قايتا جيناپ، مۇناي قۇدىعىنا قۇيىپ، شيكى مۇنايدى اشۋعا دەم بەرىپ، ءونىمدى ارتتىرۋ رولىن اتقاردى. بيىل 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى وسى قۇرىلعىنىڭ ىسكە قوسىلعانىنا ءبىر جىل تولىپ، جالپى كومىر قىشقىل گازىن شىعارۋدى 23 مىڭ 600 توننا ازايتتى.

　　الدىڭعى جارتى جىلدا تاحى مۇناي ايىرۋ حيميا سەرىكتەستىگى جالپى 2 ميلليون 250 مىڭ 700 توننا شيكى مۇناي مانەرلەدى، سىرتقا شىعارىلعان لاس سۋدى قايتا پايدالانۋ مولشەرى جىل باسىنداعى ％37تەن ％45.83كە جوعارىلاپ، ءبىر توننا مۇنايدىڭ لاس سۋ شىعارۋى 0.2 توننادان0.13 تونناعا ازايدى. كەزەكتە اتالعان سەرىكتەستىك مەملەكەت دارەجەلى جاسىل زاۆود قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ ۇستىندە، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋ، كومىرتەگىن بەيتاراپتاندىرۋ ارەكەت جوباسىن جاساپ، جاسىل دامۋ ۇستانىمىن امالياتتا ىشكەرىلەي ايگىلەدى.