□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ما ينيڭ
«تۇرپاننىڭ ءجۇزىمى پىستى» دەگەن ءان شينجياڭ ءجۇزىمىنىڭ ابىرويىن اسقاقتاتتى.
شينجياڭ الەم مويىنداعان شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم ەگىمشىلىگىنىڭ التىن القابىنا ورنالاسقان، ەرەكشە جاعراپيالىق ورىن شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابىنا ءتىل ۇيىرەرلىك ءدام جانە وزگەشەلىك، سونداي - اق تاننيندى، جۇمساق ەرەكشەلىك سيلاعان. تالاي جىلدىق دامۋ ارقىلى شينجياڭ ەلىمىزدەگى ءجۇزىم شارابىن اشىتاتىن ءىرى ولكەگە اينالىپ، شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىمنىڭ ەگىلگەن جەر اۋدانى مەملەكەت بويىنشا ەكىنشى، ءونىم مولشەرى مەملەكەت بويىنشا ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى.
بۇل كۇندەرى شينجياڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىن ساپالىلاندىرىپ، الۋەتتەندىرىپ، شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم بازاسى ۇزدىكسىز جەتىلىپ، تولىسىپ، ءجۇزىم شارابى قوجالىقتارى جۇلدىزشا جامىراپ، ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى مادەنيەت - ساياحات كاسىپ سالالارىمەن تەرەڭدەي توعىسۋدا. سارا ماركا ىقپالىنىڭ جوعارىلاۋىنا ىلەسە، شينجياڭنىڭ بالزام ءجۇزىم شارابىنىڭ حوش ءيىسى شار تاراپقا تارالىپ، بۇكىل ەلدە اڭقىدى.
كاسىپ سالاسى جەدەل دامىدى
شينجياڭ جۇڭشين گو - ان ءجۇزىم شارابى شارۋاشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگىندە جاڭا تۇردەگى ءجۇزىم شارابى جەدەل وندىرىلۋدە، سونداي بولا تۇرسا دا قاجەتتى قامداي الماي جاتىر.
بيىل 4 - ايدا جۇڭشين گو - اننىڭ نييا چۋانچي 2018 - جىلعى چىشياجۋ ارالاستىرىلىپ اشىتىلعان قىشقىل شارابى 16 - كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق اراق - شاراپ شارۋاشىلىعى كورمەسىندە داڭقپەن 2020 - جىلدىق ءجۇزىم شارابى جاڭا ءتۇرىنىڭ ”چيڭجو سيلىعىن“ الدى، تاعى ىركەس - تىركەس ءبىر توپ جاڭا تاپسىرىس قابىلدادى. ”نييا چۋانچي جەلىلەس تۇرىندەگى 5 ءتۇرلى شاراپتان سوڭعى 3 ايدا ىركەس - تىركەس 120 مىڭ قۇمىراعا تاياۋ ءوندىرىلىپ، بەيجيڭ، شاڭحاي، فۋجيان سياقتى جەرلەرگە ساتىلىپ، تۇتىنۋشىلار مەن كاسىپتىك قايراتكەرلەردىڭ تاماشا باعاسىن الدى، سەرىكتەستىك كەيىنگى تاپسىرىستاردى ءوندىرىپ دايىنداۋعا جەدەل قامدانۋدا“، - دەدى جۇڭشين گو - ان ماناس اۋداندىق بولىمشە سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى ليۋ جۇڭحاي. الداعى جەردە سەرىكتەستىك عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، ماناس شاعىن وندىرىستىك اۋماعىنىڭ جەرگىلىكتى ەرەكشەلىگىن ىشكەرىلەي اشىپ، تۇتىنۋشىلارعا وندىرىلگەن جەردىڭ ەرەكشەلىگىنە يە جاڭا دارا ءجۇزىم شارابىن ازىرلەيدى.
جەتى ۇلەسى شيكىزاتتا، ءۇش ۇلەسى تەحنولوگيادا. وسى بىرنەشە كۇندە سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ شاراپ اشىتۋ ءجۇزىم بازاسىنىڭ بارلىق جەرىنەن قاربالاس كورىنىس كوزگە ءتۇستى. بۇل جەر تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى ءجۇزىم شارابى ءوندىرىس ءوڭىرىنىڭ وزەكتى اۋماعىنا ورنالاسقان، بيىل سانجى وبلىسى تۇقىمدى ساپالىلاندىرىپ، مايسانى قۋاتتاندىرۋ، جەردى تۇزەپ، قۇنارلىلاندىرۋ، سۋ مەن تىڭايتقىشتى ءبىر تۇلعالاندىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى مەن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنولوگياسىن توعىستىرۋ سياقتى سايكەستى تەحنيكالاردى قولدانىپ، شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىمنىڭ جوعارى ولشەمدى اتىزىنىڭ جەر كولەمىن جاڭادان 13 مىڭ مۋ كوبەيتىپ، كاسىپ سالاسى دامۋىنىڭ نەگىزىن ونان ارى بەكەمدەپ، شاعىن ءوندىرىس اۋماعى ارقىلى ءىرى كاسىپ سالاسىن جەبەدى.
تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرى ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى 1998 - جىلى باستالعان، 20 نەشە جىلدىق دامۋ ارقىلى باتىستا شىحىزى قالاسىنان، ماناس اۋدانىنان، شىعىستا فۋكاڭ قالاسىنا دەيىنگى 100 كيلومەتردەن اساتىن شاراپ اشىتۋ ءجۇزىم كاسىپ سالاسى بەلدەۋىن قالىپتاستىردى. قازىر ءار جىلى شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىن 52 مىڭ توننا وڭدەلمەگەن ءجۇزىم شارابىمەن قامداپ، بۇكىل ەلدەگى ەڭ زور وڭدەلمەگەن ءجۇزىم شارابىمەن قامداۋ بازاسىنا اينالدى.
”1964 - جىلدان قازىرگە دەيىن ءتورت دامۋ كەزەڭىن وتكەرگەن شينجياڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى ونەركاسىپتەندىرە مولىنان ءوندىرۋ مەن شاراپ قوجالىعى شارابىنىڭ بىردەي جوعارى قارقىنمەن دامۋ كەزەڭىنە ءوتتى. ەرەكشەلىگى ايقىن تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرى، ىلە وزەنى اڭعارى، يانچي ويپاتى، قۇمىل - تۇرپان ويپاتى سىندى 4 ۇلكەن ءجۇزىم شارابى ءوندىرىس اۋماعى مەن ءبىرشاما كەمەلدى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن قالىپتاستىرىپ، شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابى ونىمدەرىنىڭ ساپاسىن زور كولەمدە جوعارىلاتىپ، ءوندىرىس جابدىقتارى ورەسى ەل ىشىندەگى سالا بويىنشا الدىڭعى لەككە ءوتتى“. اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى جەڭىل ونەركاسىپ سالاسى باسقارماسىنىڭ باستىعى لي يۇندىنىڭ تانىستىرۋىنشا، 2020 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن وزىندىك ەرەكشەلىككە يە ءجۇزىم شارابى ءوندىرىس كاسىپورنىنان 134ى قۇرىلعان، مۇنىڭ ىشىندە كولەمنەن جوعارى كاسىپورىن 19 ەكەن.
جاقسى شاراپ ساتىلماي قويمايدى. شينجياڭنىڭ سارا ماركا ىقپالى بىرتىندەپ جوعارىلادى، بۇكىل ەلدەگى جۇڭگو ”ءجۇزىم شارابى قوجالىعىنىڭ شارابى“ ساۋدا بەلگىسى تەكسەرۋىنەن وتكەن 35 كاسىپورىننىڭ ىشىندە شينجياڭنان 10 كاسىپورىن بار. شييۇي، نييا، تاڭتيڭ شيالۋ، لوۋلان، شياڭدۋ، فاڭشياڭ، تيانساي، جۇڭفي، يجۋ، شينيا، توليڭ سياقتى بەلگىلى بازار تانىمالىلىعى مەن ىقپالى بار ءبىر توپ ءجۇزىم شارابى سارا ماركالارىن جەتىلدىرىپ قالىپتاستىردى. قىشقىل شاراپ، قوسپاسىز شاراپ، ءتاتتى شاراپ، كوبىكتى شاراپ، اشتى ءجۇزىم شارابى، وزگەشە جەمىس شارابى، كۇشەيتىلگەن شاراپ سياقتى 7 ۇلكەن جەلىلەس ءجۇزىم شارابى ونىمدەرىن قالىپتاستىردى.
بازار بولاشاعى جارقىن
ءجۇزىم باعى جۇلدىزشا جامىراعان تۇرپاندا ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ اياق الىسى جەدەلدەۋدە.
تۇرپان لوۋلان شاراپ قوجالىعىنىڭ 10 مىڭ توننالىق ءجۇزىم شارابىن بىرلەستىرىپ ءوندىرۋ سەحىندا ءجۇزىم شىرىنى ءىرى تۇرپاتتى ءجۇزىم شارابىن ساقتاۋ كۇبىسىنە توقتاۋسىز قۇيىلىپ جاتتى. لوۋلان شاراپ قوجالىعى ەل ءىشى - سىرتىنداعى وزىق باسقارۋ تاجىريبەلەرى مەن اشىتۋ جابدىقتارىن ۇزدىكسىز ەنگىزىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا قورعانىش بولدى.
سوڭعى جىلدارى تۇرپان قالاسى ءجۇزىم ەگىمشىلىگى قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز رەتتەپ، ساپالىلاندىرىپ، ءجۇزىم كاسىپ سالاسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، شاراپ اشىتۋ تەحنولوگياسى كەمەلدەنگەن، بازارداعى كومەسكى قۋاتى زور ءبىر توپ كاسىپورىندى تۇرپانعا كەلىپ تياناقتاۋعا باۋرادى. قازىر 40تان استام ءجۇزىم شارابى كاسىپورنى تياناقتادى، 7 ۇلكەن جەلىلەس 200دەن استام تۇردەگى ءجۇزىم شارابىن وندىرە الادى، جىلدىق ءونىم مولشەرى 20 مىڭ تونناعا جەتتى.
وزگەشە جەرگىلىكتى بايلىققا سۇيەنگەن شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى دامىپ كورىكتى كورىنىس بولىپ تۇلعالانۋدا. ايتكەنمەن، لي يۇندى بىلاي دەپ اعىنان اقتارىلدى: شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى الەۋمەتتىك سارا ماركانى ۇگىتتەۋ، جالپىلاستىرۋ جەتكىلىكسىز بولۋ، تاسىمالداۋدىڭ وزىندىك قۇنى جوعارى بولۋ سياقتى ماسەلەلەرگە ءدوپ كەلىپ، بازارىن كەڭەيتۋ قيىندىعى ءبىرشاما زور بولۋدا. مۇنان تىس، سوڭعى جىلدارى ماقتا، جۇگەرى سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ قىمباتتاۋى فاكتورىنىڭ ىقپالى سەبەبىنەن شارۋالاردىڭ ەگۋ بەلسەندىلىگى جوعارى بولماي، ەگىمشىلىك بازاسىنىڭ ولشەمدەندىرىلۋ دەڭگەيى جوعارى بولماي، تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ دامۋىندا ولقىلىقتار ساقتالدى.
الايدا ”قاتەر“ مەن ”وراي“ قاشاندا بىرگە جۇرەدى.
”شينجياڭداعى بارعان سايىن كوپ كاسىپورىننىڭ ۇسىنىلىمدى ۇزدىكسىز ارتتىرۋىنا ىلەسە، جەرگىلىكتى ورىندا وندىرىلەتىن ءجۇزىم شارابىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، شينجياڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرۋدىڭ الىس ەمەستىگىن توپشىلاۋعا بولادى“. لي يۇندى بىلاي دەدى: شينجياڭدا ءبىرشاما زور بازار كەڭىستىگى مەن دامۋ كومەسكى قۋاتى بار، شاراپ اشىتىلاتىن ساپالى ءجۇزىم ەگۋ مەن ساپالى ءجۇزىم شارابى ونىمدەرىن شىعاراتىن كوپتەگەن باسىمدىقتارى بولۋمەن بىرگە، تاعى جەدەل دامۋدىڭ كاسىپ سالاسى نەگىزى مەن تىرەكتىك قامتاماسىزدىعى بار، ونان دا ماڭىزدىسى، بۋلاندىرىپ تازارتىلعان ءجۇزىم شارابىن دامىتۋدىڭ تاماشا شارت - جاعدايى بار.
بيىل بۇكىل رايوننىڭ شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم ەگىلگەن جەر اۋدانى 330 مىڭ مۋ بولىپ، ءجۇزىم شارابىن ءوندىرۋ قۋاتى 550 مىڭ كيلوليترگە جەتەدى.
وزىق، وزەكتى ءوندىرىس اۋماعىنا قادام تاستادى
8 - ايدىڭ 17 - كۇنى بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ يانچي حۇيزۋ اۆتونوميالى اۋدانىنا ورنالاسقان تيانساي شاراپ قوجالىعىنىڭ 2000 مۋلىق ورگانيكالى ءجۇزىم باعىندا جۇمىسشىلار ءجۇزىم ءۇزىپ ءجۇر.
تيانساي شاراپ قوجالىعىنىڭ باس ديرەكتورى چىن ليجۇڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: 2020 - جىلى شاراپ قوجالىعىنىڭ وڭدەلمەگەن اشىتۋلى شارابى 500 توننا، قۇمىرالانعان وڭدەۋلى شاراپتارى 400 مىڭ قۇمىرا بولىپ، ساتۋ سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％37 ارتتى. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا ءجۇزىمنىڭ ءونىم مولشەرى ورنىقتى بولىپ قالماستان، ساپاسى دا بۇرىنعى جىلدارداعى ەڭ جاقسى ورەگە جەتتى، مەجەمەن بيىلعى ساتۋ سوماسى ءبىر قاتتالادى.
”كاسىپورىن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا تولىق سەنىمدە، بىلتىر شاراپ قويماسىن كەڭەيتىپ سالۋ نەگىزىندە بيىل ءوندىرىس سەحىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، جاقسارتىپ، جاڭادان ساياحاتشىلار ورتالىعىن سالىپ، ءجۇزىم شارابى مادەنيەتىن وزەك ەتكەن ونەركاسىپتىك ساياحاتتان ۇلگى كورسەتۋ بازاسىنىڭ رولىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرەمىز“، - دەدى چىن ليجۇڭ.
يانچي ويپاتىنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى 40 شاراپ قوجالىعىن سالىپ، جوباداعى جىلدىق ءوندىرۋ قۋاتى 80 مىڭ تونناعا تاياۋ بولىپ، باتىس بولىك وڭىردەگى، ءتىپتى، بۇكىل ەلدەگى شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم وندىرەتىن ماڭىزدى بازانىڭ بىرىنە اينالدى. بۇل ارا تيانساي، جۇڭفي، يۋانسىن، گوفي سياقتىلاردى نەگىز ەتكەن تاڭداۋلى شاراپ قوجالىعى شوعىرىن جەتىلدىردى. ءتىلشىنىڭ ۇعىسۋىنشا، بايىنعولين وبلىسى ءوندىرىس اۋماعى ۇعىمى مەن ءونىم ماركاسىن كۇش سالا تۇلعالاپ، جەتەكشى كاسىپورىنداردىڭ (شاراپ قوجالىقتارىنىڭ) تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگى بويىنشا دامۋ جولىمەن ءجۇرۋىن قولداپ، كوپ كاسىپ كۇيلەرىنىڭ توعىسپالى دامۋىن، ىقپالداسىپ دامۋىن جۇزەگە اسىرادى ەكەن.
ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىنىڭ قايراتى جەرگىلىكتى ەرەكشەلىكتىڭ ”سىرىنان“، سالانىڭ شەبەرلىگىنەن تىس، تاعى كاسىپ سالاسى شارت - جاعدايىمەن دە تىعىز بايلانىستى.
بيىل 6 - ايدا شىعارىلعان «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىنىڭ ”14 - بەسجىلدىق“ دامۋ جوباسى» مىنانى العا قويدى: 2025 - جىلعا جەتكەندە شينجياڭداعى شاراپ اشىتىلاتىن ءجۇزىم ەگىلەتىن جەر اۋدانى ءبىر ميلليون مۋعا جەتىپ، بۋلاندىرىپ تازارتىلعان شاراپ اشىتۋدىڭ شيكىزاتىن قامتاماسىزداندىرۋعا پايدالانىلاتىن جاس ءجۇزىمنىڭ ەگىلەتىن جەر اۋدانى ءبىر ميلليون 800 مىڭ مۋ بولىپ، ەگىمشىلىك بۋىنىنداعى كىرىس 4 ميلليارد يۋاننان جوعارى بولادى. شاراپ اشىتۋ ءونىم مولشەرىن 700 مىڭ كيلوليترگە جەتكىزۋگە، مۇنىڭ ىشىندە ءجۇزىم شارابىن، بۋلاندىرىپ تازارتىلعان ءجۇزىم شارابىن جەكە - جەكە 600 مىڭ كيلوليترگە، 100 مىڭ كيلوليترگە جەتكىزۋگە كۇش سالىنادى. وڭدەۋلى شاراپتىڭ شاراپ اشىتۋ جالپى ءونىم مولشەرىندەگى يەلەيتىن ۇلەسىن ％30كە جەتكىزۋگە، شاراپ قوجالىعى شارابى سياقتى جوعارى سورتتى شاراپتاردىڭ وڭدەۋلى شاراپتاعى يەلەيتىن ۇلەسىن ％30كە جەتكىزۋگە، ءجۇزىم شارابىن وڭدەۋ بۋىنىنداعى كىرىستىڭ 47 ميلليارد يۋان اينالاسىندا بولۋىنا كۇش سالىنادى.
7 - ايدىڭ 5 - كۇنى اۆتونوميالى رايون تاعى «ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى جەتەكشى پىكىردى» شىعارىپ، مىنانى ايقىندادى: قازىنالىق قولداۋدى ارتتىرىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىن دامىتۋ ارناۋلى قولداۋ قاراجاتىن بەلگىلەپ، ءوندىرۋشى كاسىپورىنداردىڭ تەحنيكاسىن جاڭالاۋ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جانە عىلمي زەرتتەۋ جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ، بازاردى كەڭەيتۋ، ماركانى جالپىلاستىرۋ جانە ماماندانعان دارىندىلار قوسىن قۇرىلىسى سياقتى قىزمەتتەردى ىلگەرىلەتەدى.
ورايدىڭ ”قاقپاعى“ اشىلدى، حوش ءيىستى بولاشاق تايادى. قولايلى جاعدايدان ۇتىمدى پايدالانۋدا شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپورىندارى قانداي ىسكەرلىك كورسەتۋى كەرەك؟ اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ 1 - دارەجەلى شارلاۋشىسى ۋاڭ ۋىنميڭ مىنانى ءبىلدىردى: ”14 - بەسجىلدىق“ مەزگىلىندە شينجياڭنىڭ ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسى وڭىرلىك ماركامەن جەتەكتەۋ، جەتەكشى كاسىپورىنداردىڭ تىرەك بولۋى، ەرەكشە شاراپ قوجالىعىن سايكەستىرۋ، كاسىپ سالاسىن توعىسپالى دامىتۋ وي جەلىسى بويىنشا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ورەسى مەن حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ورەسىن جوعارىلاتىپ، ءجۇزىم شارابى كاسىپ سالاسىن حالىقارالىق ىقپال كۇشكە جانە باسەكەلىك قۋاتقا يە ەرەكشە، باسىمدىققا يە كاسىپ سالاسى ەتىپ تۇلعالاپ، شينجياڭدى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ ساپالى، جوعارى سورتتى ءجۇزىم شارابى وزەكتى ءوندىرىس وڭىرىنە اينالدىرادى.
