تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

نان كاسىبى سالاسى ىزدەنىس بارىسىندا تۇلەجي ءتۇستى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يۇڭفي

  بىتىراندىلىقتان كولەمدەنۋگە دەيىن، قولمەن پىسىرۋدان زاۆودتا وندىرۋگە دەيىن، تاجىريبەگە سۇيەنۋدەن كۇن سايىن ولشەمدەنۋگە دەيىن، شينجياڭ ىشىندە ساتۋدى نەگىز ەتۋدەن ماركانىڭ بۇكىل ەلگە تانىلۋىنا دەيىن، ازىق - تۇلىك مانەرلەۋ جەكە - دارا جۇرىلۋدەن 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردى توعىستىرا دامىتۋعا دەيىن − رايونىمىزدىڭ نان كاسىبى سالاسى ىزدەنىس بارىسىندا جان - جاقتىلى تيبىن وزگەرتۋدە جانە دارەجەسىن جوعارىلاتۋدا.

  العاشقى ساناققا قاراعاندا، 6 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، بۇكىل رايوندا ءتۇرلى نان كاسىپ سالاسى باقشاسىنان 63ى سالىنىپ، نان جابۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆىنەن 460ى قۇرىلىپ، نان ءوندىرۋ، مانەرلەۋ كاسىپورىندارى 510عا جەتىپ، نان ونىمدەرى 300 تۇردەن اسقان، بازاردا ساتىلۋى ەل ىشىندەگى 31 ولكە، رايون، قالانى قامتىعان.

  اسىرەسە، اۆتونوميالى رايونداعى ”ون ءىرى كاسىپ سالاسىنا“ ەنگىزىلگەننەن بەرى نان كاسىبى سالاسىنىڭ دامۋىن جەبەيتىن ءتۇرلى ساياساتتار ىركەس - تىركەس شىعارىلدى. كەلەشەكتە نان كاسىبى سالاسىنىڭ كولەمدەنۋ، كاسىپ سالالانۋ، بازارلانۋ جولىندا قۇلاش جايا داميتىندىعى داۋسىز.

  كاسىپ سالاسى كولەمى تەز كەڭەيدى

  ”سوڭعى جىلدارى جەر - جەر، تاراۋلار جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ءىس ىستەپ قۇرىلىم قۇرىپ، ارناۋلى القا قۇرىپ، ساياسات - پىكىر شىعارىپ، شارالاردى ەگجەي - تەگجەيلىلەندىرىپ، ناقتىلاندىرىپ، نان كاسىبى سالاسىنىڭ كىشكەنەدەن زورايىپ، السىزدەن كۇشەيىپ، ومىرشەڭدىك كۇش قاۋلاتۋىن ىلگەرىلەتىپ، بىتىراندى، شاعىن كولەمدى شارۋاشىلىقتان شوعىرلانۋعا، كولەمدەنۋگە قاراي بۇرىلىس جاساۋداي دامۋ جولىنا ءتۇستى“، - دەدى شينجياڭ نان كاسىبىن دامىتۋ قوعامىنىڭ باس حاتشىسى دۋ چۇنشىڭ.

  ”شاعىن، رەتسىز، بىتىراندى“ شاعىن ناۋبايحانالاردى شوعىرلاندىرۋعا، كولەمدەندىرۋگە جەتەكتەۋمەن بىرگە، رايونىمىز باستاماشى كاسىپورىنداردى، ۇزدىكتەردى سۇيەمەلدەيتىن، قۋاتتىلاردى سۇيەمەلدەيتىن تىرەكتى كاسىپورىنداردى ەنگىزدى، باسىمدىققا يە كاسىپ سالالارىن كۇش سالا جەتىلدىردى، جەرگىلىكتى باسىمدىقتى ساۋلەلەندىرگەن، سەلبەستىك اشۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشقان، باستاماشىلدىق ەتۋ ونىمدىلىگى كورنەكتى ءبىر توپ نان جابۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆتەرى قۇرىلىپ شارۋاشىلىق جۇرگىزدى، ءتۇرلى بازار تۇلعالارى باسەكەلەسە دامىپ، نان كاسىبى سالاسىنىڭ شوعىرلانۋ دارەجەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى.

  نازار اۋدارۋعا تاتيتىنى، سەرۋەندىك نان وندىرەتىن نان ازىق - تۇلىك ونەركاسىبى گۇلدەنىپ كەلەدى. قازىر بۇكىل شينجياڭدا شامامەن الۋان ءتۇرلى سەرۋەندىك نان وندىرەتىن 10نان استام كاسىپورىن ونەركاسىپتەنگەن، كولەمدەنگەن، اۆتوماتتاسقان ءوندىرىستى جۇزەگە اسىردى.

  شينجياڭ جياڭشياۋناڭ ازىق - تۇلىك شەكتى سەرىكتەستىگى ءدال جەرگىلىكتى ورىندا تولىسىپ - جەتىلگەن نان ءوندىرۋشى كاسىپورىننىڭ ءبىرى. ”ءبىز ءبىر گامبۋرگ بولكاسىن ءوندىرۋ جەلىسىن جالعا الۋدان باستاپ ىسكە كىرىسىپ، ونان، باستىسى، نان وندىرۋگە بۇرىلىس جاساۋعا دەيىن؛ ەڭ باستاپقىداعى بىرنەشە ءتۇرلى عانا نان ءونىمى بولۋدان، قازىرگى 20 نەشە ءتۇرلى نان ءونىمى بولۋعا دەيىنگى بارىستا، اۋەلگى ماقساتىمىز وزگەرگەنى جوق، ياعني نان كاسىبى سالاسىن الۋەتتەندىرۋگە دەن قويدىق“، - دەدى وسى سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى ۋاڭ شياۋچيڭ.

  بازار تۇلعالارىنىڭ سانى ازدان كوپكە قاراي دامۋمەن بىرگە، جەكە ساۋداگەر، نان جابۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆى، نان ءوندىرۋشى كاسىپورىن سياقتى ءتۇرلى ءوندىرىس تۇلعالارى ۇيىمداسۋ تاسىلىندە بىتراندىلىقتان شوعىرلانىپ، قۋاتتىلاردىڭ سەلبەسۋى، باسىمدىقتاردى بىرىكتىرۋ، ەرەكشەلىكتى ۇشتاستىرۋ، كوپ نەگىزدى توعىسۋدى جۇزەگە اسىرۋ سىندى دامۋدىڭ جاڭا كۇيىن قالىپتاستىردى.

  ءبىر توپ ۋنيۆەرسال، مادەنيەت - ساياحات ەرەكشەلىگىندەگى باقشا رايوندارى ىركەس - تىركەس قۇرىلدى. ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى بىتىراڭقى جەكە ناۋبايحانالاردى نان كاسىبى باقشا رايونىنا تارتىپپەن بىرىكتىرىپ ەنگىزىپ، جاساۋ تەحنولوگياسى، تونارعا جابۋ ۋاقىتى سياقتىلاردى ءبىر تۇتاس تەحنيكالىق ولشەمگە ءتۇسىرىپ، تەحنيكالىق جەتەكشىلىكتى كۇشەيتتى، سونىمەن بىرگە مادەنيەت كورمەسى، تاۋار ساتۋ، ەلەكتروندىق تۇعىر، سەيىلدەپ سەزىنۋ سياقتى جاڭا كاسىپ كۇيلەرىن بەلسەندىلىكپەن جەتىلدىرىپ، نان مادەنيەت كورمەسى، ءوندىرۋ - ساتۋ، ساياحاتشىلاردىڭ سەزىنۋى ءبىر تۇلعالانعان نان كاسىپ سالاسى باقشالارىن قالىپتاستىردى.

  ”كولەمدەنۋ دەگەنىمىز بازاردى نىشان ەتۋ بارىسىنداعى كولەمدەنۋ. ءبىز ازىق - تۇلىك ونەركاسىبى زاڭدىلىعى بويىنشا نان ازىق - تۇلىك ونەركاسىبىن دامىتىپ، سەرۋەندىك نان ءوندىرۋدى قۋاتتايمىز. جەر - جەردە قۇرىلعان نان كاسىبى باقشالارىنا مەڭزەس، جەرگىلىكتى بازار قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋمەن بىرگە، ءبىز سىرتقا بەتتەپ، شينجياڭ سىرتىنداعى بازاردى اشۋعا ءتۇيىندى جەتەكتەيمىز“، - دەدى دۋ چۇنشىڭ.

  دامۋ ۇلگىسى كۇن سايىن تولىستى

  ”شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە، قالالاردىڭ تۇعىر سالىپ بەرۋى ارقىلى بيىل بۇكىل ەلدەگى 9 ولكە، قالادا ’قاشقار ءدامى‘ ەرەكشە اس - سۋ تىزبەكتى دۇكەندەرىنەن 100ىن قۇرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قازىرگە دەيىن 49ى سالىنىپ ىسكە قوسىلدى، 31ى سالىنۋ ۇستىندە، 76سىن سالۋ جوسپارىنا قول قويىلدى“، - دەدى 8 - ايدىڭ 23 - كۇنى قاشقار ايماعى ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى شيا شىدى.

  قاشقار ايماعىنىڭ شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە، قالالارمەن ءوزارا ىقپالداسىپ نان كاسىپ سالاسىن دامىتۋى رايونىمىزدىڭ نان كاسىپ سالاسىن دامىتۋ ۇلگىلەرىنىڭ ءبىرى. بىرنەشە جىلعى دامۋ ارقىلى رايونىمىز كاسىپ سالاسى باقشاسىن قۇرۋ، سەلبەستىك كووپەراتيۆتەرى جەتەكشى، سەركە كاسىپورىندار باستاماشى بولۋ، كومەك قابىلداۋشى ورىندار مەن شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە، قالالاردىڭ ءوزارا ىقپالداسۋى، الەۋمەتتىك ماركا + ەرەكشەلىككە يە ماركا، سىرتقى ساۋدانىڭ دەم بەرۋى سياقتى نان كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ كوپ ءتۇرلى ۇلگىسىن ىزدەنىس جاساپ قالىپتاستىردى.

  ”بۇل ۇلگىلەر رايونىمىزدىڭ نان كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ساپامەن دامۋىنا ءونىمدى جول نۇسقادى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مەڭگەرمەسى تۇتىنۋ باسقارماسىنىڭ 2 - دارەجەلى تەكسەرۋ - زەرتتەۋشىسى اكبار ابىلەز.

  كاسىپ سالالاندىرا دامىتۋ ۇلگىسى ارقىلى رايونىمىز نان كاسىپ سالاسىن جەتەكشى ەتىپ، نان قالىبىن وڭدەۋ، ازىق - تۇلىكتى قوراپتاۋ، ازىق - تۇلىك تولىقتىرعىش، سونداي - اق مادەنيەت جاسامپازدىعى، بولشەك ساتۋ، تىزبەكتى دۇكەندەر، قامبادا ساقتاۋ، جەتكىزۋ قىزمەت وتەۋى سياقتى جوعارعى، تومەنگى بۋىن كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا دەم بەرىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى، جابدىق جاساۋ، مادەنيەت، ساياحات، اس - سۋ، ەلەكتروندىق ساۋدا، زات اينالىمى سياقتى كاسىپ سالالارىمەن سايكەسە دامۋىن قالىپتاستىرىپ، 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردىڭ توعىسا، ءوزارا ىقپالداسۋىن تەزدەتتى.

  اقسۋ ايماعىن مىسال ەتسەك، بۇل ايماق نان كاسىپ سالاسىنىڭ مادەنيەتپەن، ساياحاتپەن توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسى توعىسقان ەرەكشە باقشا رايونىن قۇردى. اقسۋ نان كاسىپ باقشاسى بىلتىر 11 - ايدا مەملەكەتتىك 3A دارەجەلى ساياحات كورىنىس ءوڭىرى بولىپ ءساتتى قۇرىلدى.

  قامداۋ تىزبەگىندە، نان كاسىپ سالاسى شيكىزات ءوندىرۋ بازاسى قۇرىلىسىن دا جەتەكتەپ، اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىنىڭ رەتتەلۋىن جەبەپ، جۇگەرى، قارا ءبيداي، جۇمىرتقا، سيىر ءسۇتى، كۇنجىت، كوكونىس مايى، جاڭعاق، مەيىز، روزا گۇلى سياقتى ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى قوسىمشا ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىسىن، ساتىلۋىن جەتەكتەدى، كاسىپ سالاسىنىڭ جان - جاقتىلى كوتەرىمدىلىك قۋاتى كورنەكتى جوعارىلادى.

  شونجى اۋدانى ءبىر ميلليون 350 مىڭ مۋلىق جاسىل ازىق - تۇلىك شيكىزاتىن (قارا ءبيداي) ءوندىرۋ بازاسىن قۇرىپ، اي سايىن نان سالۋعا ارناۋلى پايدالانىلاتىن ۇننان 140 توننا قامداپ، اۋداننىڭ وڭىرلىك ەكونوميكاسىن دامىتۋداعى جاڭا ارتۋ تۇيىنىنە اينالدى.

  عىلمي زەرتتەۋ اكادەميالارىمەن، ورىندارىمەن سەلبەسىپ جاڭا ءونىم اشتى، ساقتالۋ مەرزىمىن ۇزارتتى، جاڭا جابدىقتاردى زەرتتەپ اشتى... قازىر رايونىمىزدىڭ نان كاسىپورىندارى عىلىم - تەحنيكالىق ۇسىنىلىمدى كەڭەيتىپ، تەحنيكادا قامال الۋدى جۇرگىزىپ، نان كاسىپ سالاسىنا عىلىم - تەحنيكا قاناتىن جالعاپ، دامۋ ومىرشەڭدىگىنە اناعۇرلىم يە ەتتى.

  بازار ارت - ارتىنان اشىلدى

  ”كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىندا بازار تانىمىن وزەكتى ۇستانىم ەتۋ كەرەك، بارىندە بازاردى ارقاۋ ەتكەندە عانا، تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ اقاۋسىز، باياندى دامۋىنا دەم بەرۋگە بولادى“، - دەدى دۋ چۇنشىڭ.

  بازارعا ءورىس اشۋ ءۇشىن رايونىمىز نان ونىمدەرىن ولشەمدەندىرۋ مەن ماركالاندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى. ”ولشەمدەندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتكەندە عانا، ءار ءتۇرلى ساۋدا دۇكەندەرىنە، ەرەن بازارلارعا كىرۋگە بولادى؛ ال، ماركالاندىرۋ ءونىمنىڭ ايگىلەنىپ تانىلۋ دارەجەسىن ارتتىرىپ، ءونىمنىڭ قوسىمشا قۇنىن جوعارىلاتادى“، - دەدى اكبار ابلەز.

  سوڭعى جىلدارى رايونىمىزدىڭ جەر - جەرى نان شيكىزاتى، وڭدەۋ، ءوندىرۋ، ءونىم ساپاسى، ازىق - تۇلىك تازالىعى، سەحتاردى باسقارۋ سياقتىلاردا جەلىلەس ولشەمدەردى جانە تەحنيكالىق ارناعا ءتۇسىرۋدى ىركەس - تىركەس اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، نان ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگى جەرگىلىكتى ولشەمدەرىن، ساۋدادا ىستەتىلەتىن ەلەكترلى توناردىڭ حاۋىپسىزدىگى ولشەمىن جاساپ، تاراتىپ، ولشەمدەندىرۋ ارقىلى نان كاسىبى سالاسىنىڭ جوعارى ساپامەن دامۋىنا كۇش قوستى.

  اكبار ابىلەز بىلاي دەپ تانىستىردى: اۆتونوميالى رايون ناندى تۇرگە ايىرۋعا، نان شيكىزاتىنا ءبىر تۇتاس قويىلاتىن تالاپتار، نان كاسىپ سالاسىنىڭ تۇتاس بارىستاعى ساپا حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ، نان وندىرەتىن كاسىپورىنداردى جۇيەلى باسقارۋ، نان جاساۋ قالىبىنا ءبىر تۇتاس قويىلاتىن تالاپتار سياقتى 5 تۇردەگى جەرگىلىكتى ولشەمدەردى جاساۋدا.

  قازىر شينجياڭ نانى ماركالانا دامۋ جاڭا كەزەڭىنە ءوتتى. قاشقار ءدامى، حوتان نانى، بايىنعولين وبلىسى نانى، ىلە نانى، سانجى نانى، تارباعاتاي حوش ءيىستى نانى، تۇرپان نانى، بۇراتالا نانى سياقتى ايماق - وبلىس، قالالاردىڭ الەۋمەتتىك ماركالارى بىرتىندەپ قالىپتاستى؛ ابلا نانى، جياڭشياۋناڭ، ياشينناڭ، نان پاتشاسى، مەييۇي حوش ءيىستى نانى، اپەندى نانى سياقتى ماركالاردىڭ ىقپال كۇشى ۇزدىكسىز ارتۋدا؛ كۇچار ۇلكەن نانى، كەلپىن جۇقا نانى اۆتونوميالى رايوندىق بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى رەتىندە قورعالۋ تىزىمدىگىنە ەنگىزىلدى.

  8 - ايدىڭ 21 - كۇنى ءتىلشى ءۇرىمجى نان مادەنيەت كاسىپ باقشاسى جياڭشياۋناڭ ماركالىق دۇكەنىنەن جۇگەرى ماي توقاشى، قاراقۇمىق ماي توقاشى، ءسۇت نان، بۇرىش قوسىلعان نان سياقتى ءار ءتۇرلى نان ونىمدەرىنىڭ ءساندى قوراپتالىپ سامسىپ تۇرعانىن كوردى. قازىر ءتۇرلى بازار تۇلعالارى نازاردى تۇتىنۋشىلاردىڭ قاجەتىنە بۇرىپ، ەرەكشەلەنگەن، كوپ نەگىزدى تۇردە ونىمدەر اشۋعا تابان تىرەدى، رايونىمىزدا بازارعا شىعارىلعان نان ونىمدەرى 300 تۇردەن اسىپ، ءداستۇرلى نەگىزگى تاعام، جەڭىل تاعامدىق ازىق - تۇلىك، ساياحاتتىق ازىق - تۇلىك، زاماناۋي ازىق - تۇلىك قاتارلى ونىمدەر جۇيەسىن قالىپتاستىردى.

  ۋاڭ شياۋچيڭ بىلاي دەپ ۇسىنىس جاسادى: شينجياڭنىڭ نان كاسىپتەرىن اشۋ بازارى ”تۇتىنۋشىعا شەكسىز جاقىنداۋ“ پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، ەكى جاعىن دا مىقتى يگەرۋگە تاباندى بولىپ، ءبىر جاعىنان، تىزبەكتى دۇكەندەر اشىپ، نان + سامسا + اق شاي قاتارلى ۇلگىدە شينجياڭ تەز تاعامجايىن جالپىلاستىرىپ، تىزبەكتى، تەز تاعامجاي ۇلگىسىندە دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەك؛ ەندى ءبىر جاعىنان، ازىق - تۇلىك ونەركاسىبىن دامىتىپ، ءتۇرلى جەڭىل تاعامدىق نان ءتۇرىن اشۋ كەرەك.

  دۋ چۇنشىڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر رايونىمىز بازار اشۋ جوباسىن جاساۋدا، جارناسى بازارعا سالىنعان 2 − 3 سەرىكتەستىكتى جەتىلدىرىپ، نان كاسىپورىندارىنىڭ شينجياڭنىڭ سىرتىنداعى قالالارعا بارىپ تىزبەكتى دۇكەندەر اشۋىن قولداۋدا، سونداي - اق ناننىڭ ساتىلىمى ارقىلى شينجياڭنىڭ ەرەكشە ءدامدى تاعامدارىنىڭ جانە شينجياڭ ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ساتىلۋىنا دەم بەرۋدە.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.