تەگىن انىقتاۋدى ساياسيلاندىرۋ ارقىلى الەمدىك عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋعا كەدەرگىلىك جاساۋعا باتىل قارسى تۇرامىز

عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى مامانداردىڭ زەرتتەۋ - تالقى ءماجىلىسىن اشتى

تەگىن انىقتاۋدى ساياسيلاندىرۋ ارقىلى الەمدىك عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋعا كەدەرگىلىك جاساۋعا باتىل قارسى تۇرامىز

□ عىلىم - تەحنيكا گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ يىن

　　8 - ايدىڭ 29 - كۇنى عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى مامانداردىڭ اڭگىمە ءماجىلىسىن ۇيىمداستىرىپ اشىپ، امەريكانىڭ مالىمەت توپتاۋ تاراۋلارى جاريالاعان جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ تۋرالى تەكسەرۋدىڭ قىسقاشا مازمۇنى جونىندە زەرتتەۋ - تالقى ورىستەتتى.

　　ماماندار ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ − عىلمي ماسەلە، قاتاڭ عىلمي ماسەلەنى مالىمەت توپتاۋ تاراۋلارىنىڭ تەكسەرۋىنە تاپسىرۋ عىلىم رۋحىنا اۋىر قايشىلىق جاساعاندىق، ونىڭ عىلميلىعى كەمشىل، سەنىمدىلىگى دە جوق، مۇلدە يلاندىرۋ قۋاتىنا يە ەمەس. بۇل ءبىر ساياسي بايانداما، عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋ كولەمىنە جاتپايدى، بۇل الەمدىك عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋ اياق الىسىنا اۋىر كەدەرگىلىك جاساپ وتىر.

　　ماماندار بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋ ماسەلەسىن عالىمدار ورىنداۋعا ءتيىس، عىلمي پوزيتسيامەن، عىلمي ادىسپەن، عىلمي فاكتپەن تەگىن انىقتاۋ جونىندە وبيەكتيۆ، قاتاڭ زەرتتەۋ جۇرگىزۋ كەرەك. جۇڭگو ۇكىمەتى عالىمداردىڭ عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋ قىزمەتىن جۇرگىزۋىن باستان - اياق بەلسەنە قولداپ كەلەدى، حايۋاناتتار بويىنشا تەگىن انىقتاۋ، ادامدار شوعىرى بويىنشا تەگىن انىقتاۋ، مولەكۋلا بويىنشا تەگىن انىقتاۋ، قورشاعان ورتا بويىنشا تەگىن انىقتاۋ سياقتى ءتۇيىندى بەتالىستاردى ارقاۋ ەتىپ، ىشكەرىلەي زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جۇڭگوعا كەلىپ بىرلەسىپ تەگىن انىقتاۋ جونىندە زەرتتەۋ جۇرگىزۋىن قىرۋار ناقتى ءارى وبيەكتيۆ عىلمي تىرەكتەرمەن قامدادى. سونىمەن بىرگە جۇڭگو تاعى ءار ەلدىڭ عالىمدارىمەن بەلسەنە سەلبەستىك ورىستەتتى، 8 - ايعا دەيىن جۇڭگو امەريكا، انگليا سياقتى شەتەل ۇجىمدارىمەن بىرلەسىپ تەگىن انىقتاۋعا قاتىستى 241 ماقالا، ەل ىشىندەگى زەرتتەۋ ۇجىمدارى 395 زەرتتەۋ ماقالاسىن جاريالادى.

　　الەمدىك سەلبەسە زەرتتەۋدىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەۋىنە ساي، دەرەكتەر ۇزدىكسىز كوبەيىپ، تانىم ونان ارى ايقىندالىپ، ءتىپتى كوپ عىلمي بايقاۋلار مەن زەرتتەۋ ناتيجەلەرى ءبىزدىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ قاينارى جونىندەگى تانىمىمىزدى ۇزدىكسىز جاڭالاپ، الەمدىك كولەمدە ءتىپتى كەڭ زەرتتەۋ جۇرگىزۋىمىزدى اناعۇرلىم قاجەت ەتىپ وتىر.

　　ماماندار بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋدىڭ باستى ماقساتى − ۆيرۋستىڭ حايۋاناتتىق قاينارى مەن ادامزاتقا تارالۋ جولىن انىقتاپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شەشىمدەرىنە عىلمي نەگىز ازىرلەپ، ۇقساس تۇردەگى ىندەتتىڭ قايتالاي تۋىلۋىنان ساقتانۋ. كەزەكتە جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى بۇكىل الەمدە ءالى دە ورشۋدە، امەريكا ۇكىمەتىنىڭ ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋدان پايدالانىپ جۇرگىزگەن ساياسي سوقتىعۋ ارەكەتى بۇكىل الەمگە قاتە ينفورماتسيا تاراتىپ، عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋ اياق الىسىنا اۋىر كەدەرگىلىك جاساپ، بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق مۇددەسىنە وراسان زور زيان جەتكىزدى.

　　ماماندار مىنالاردى بارىنشا ۇندەدى: عىلمي تۇردە تەگىن انىقتاۋعا تاباندى بولىپ، عىلمي رۋحتى ۇستانىپ، وبيەكتيۆتىك اقىلدى ساقتاپ، ساياسي كەدەرگىنى جويىپ، عىلمي زەرتتەۋلەردى ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ورىستەتۋ كەرەك. جۇڭگو − دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى بىرلەسكەن زەرتتەۋ بايانداماسىنىڭ نەگىزىندە تەگىن انىقتاۋدى ورىستەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا عىلمي بايقاۋلارمەن بىرلەستىرىپ، حايۋاناتتىق قاينارى، سۋىق تىزبەكتە تارالۋ سياقتى بەتالىستاردى ءتۇيىندى تۇردە ارقاۋ ەتىپ ىشكەرىلەي زەرتتەۋ جۇرگىزۋ كەرەك. الەمدەگى كوپ ەلدەردە، كوپ جەرلەردە تەگىن انىقتاۋدى ورىستەتۋگە تاباندى بولىپ، الەمدەگى ءار جەر بايقاعان العاشقى دەرەكتەر مەن قاتىستى ىسپات نەگىزىندە عىلمي سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس سىندى بۇكىل ادامزاتقا ورتاق جاۋعا قارسى تۇرۋ كەرەك.

　　(8 - ايدىڭ 30 - كۇنگى «عىلىم - تەحنيكا گازەتىندە» جاريالانعان)