چىن پيڭ:
ىستىق قانى مەن شىن ىقىلاسى ارقىلى ادالدىقتى سومدادى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ جىلي
2001 - جىلى 8 - ايدىڭ 7 - كۇنى كۇشار اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى پارتكومىنىڭ شۋجيى، مەكەمە باستىعى بولىپ تۇرعان چىن پيڭ حالىق ساقشىلارىن باستاپ زورلىقتى كۇش لاڭكەستەردى قورشاپ ۇستاۋ شايقاسىنا قاتىناسقاندا، باقىتقا قارسى زورلىقتى كۇش لاڭكەستەردىڭ اتقان وعى ونىڭ قۇرساق بولىمنە ءتيىپ، شيپاحاناعا جەتكىزىلىپ قۇتقارىلسا دا ءونىم بەرمەي، ەرلىكپەن قۇربان بولادى، سول جىلى نەبارى 47 جاستا عانا بولاتىن.
چىن پيڭ جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرى لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە قۇربان بولعان تۇڭعىش اۋدان دارەجەلى قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ باستىعى. 2001 - جىلى 12 - ايدا وعان قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى جاعىنان مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى ەكىنشى دارەجەلى قاھارمان ۇلگى اتاعى تولىقتاپ بەرىلدى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى جاعىنان توڭكەرىستىك قۇربان دەپ بەكتىلدى.
ءومىرى ارقىلى ءوڭىردىڭ تىنىشتىعىن قورعادى
بىرنەشە كۇننەن بەرى كۇشار قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى ەرەكشە شايقاس جۇرگىزۋ ۇلكەن اترەتى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنە ۇشتاستىرا وتىرىپ، چىن پيڭ جولداستان ۇيرەنۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتتى ءارى چىن پيڭنىڭ جاۋىنگەر سەرىگى − كۇشار قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار مەكەمە باستىعى نياز قادىردى ەرەكشە شايقاس جۇرگىزۋ اترەتىنىڭ مۇشەلەرىنە قاھارماننىڭ حيكاياسىن اڭگىمەلەپ بەرۋگە ۇسىنىس ەتتى.
”ءبىز اۋەلگى ماقسات پەن بورىشتى امالياتتا ايگىلەپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى ىستەرىنە ءوزىمىزدىڭ جاستىق كوكتەمىمىز بەن كۇش - قۋاتىمىزدى ارناۋدا چىن پيڭنىڭ ءوز ءومىرى ارقىلى حالىق ساقشىسىنىڭ پارتياعا ادال بولعان، حالىققا ادال بولعان بەرىك سەرتىنەن ۇيرەنىپ، ءومىرىمىز ارقىلى حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرىنىڭ، مال - مۇلكىنىڭ اماندىعىن قورعاپ، ءوڭىردىڭ تىنىشتىعىن قورعاۋىمىز كەرەك“، - دەدى نياز قادىر.
نياز قادىردىڭ بايانداۋى ەرەكشە شايقاس جۇرگىزۋ اترەتىنىڭ مۇشەلەرىنە ساقا مەكەمە باستىعى چىن پيڭنىڭ شەكسىز ادال، قايىسپاس قايسار، ەشتەڭەدەن تايىنبايتىن باتىر ساقشى قاسيەتىن سەزىندىردى.
2001 - جىلى 8 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن كەيىن كۇشار اۋدانىنىڭ ساقشى جاعى قۋعىندالىپ قاشىپ جۇرگەن زورلىقتى كۇش لاڭكەستىك قىلمىس كۇماندىسىنىڭ اۋدان وڭىرىندەگى ءبىر قىستاقتا جاسىرىنىپ جاتقان حابارىن ەستيدى.
كەلەسى كۇنى ساعات 6دان 30 مينۋت وتكەندە چىن پيڭ حالىق ساقشىلارىن باستاپ قىلمىس كۇماندىسى جاسىرىنىپ جاتقان قورا - جايعا تىكە جەتەدى. تۇتقىنداۋ ارەكەتىن جۇرگىزۋدىڭ الدىندا چىن پيڭ ءوزىنىڭ باس اماندىعىمەن ساناسپاي، وق وتپەيتىن كەۋدەشەنى وزگە حالىق ساقشىلارىنا بەرەدى.
تۇتقىنداۋشى حالىق ساقشىلارى سودىر جاسىرىنعان قورا - جايعا كىرگەن كەزدە، سودىر كەنەتتەن ءوزى جاساعان قول بومبىنى لاقتىرىپ قالادى. قىسىلتاياڭ ساتتە، چىن پيڭ، ءبىر جاعىنان، جاۋىنگەر سەرىكتەرىن قورعاي ءجۇرىپ اۋلادان شەگىنىپ شىعىپ، ءبىر جاعىنان، مىلتىق ۇستاپ قاقپانى كۇزەتىپ تۇرادى. وسى كەزدە ءبىر راقىمسىز وق چىن پيڭنىڭ قارنىنا تيەدى...
جاراقاتى اۋىر بولعاندىقتان، چىن پيڭ 8 - ايدىڭ 7 - كۇنى ساعات 8 مولشەرىندە ەرلىكپەن قۇربان بولادى.
ءىس - ارەكەتىمەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدى ءتۇسىندىردى
2001 - جىلى 8 - ايدىڭ 9 - كۇنى چىن پيڭ جولداسقا ازا ءبىلدىرۋ جينالىسىنىڭ نەگىزگى مايدانىندا، قاھارمانعا قايعىلى ازا ءبىلدىرىپ جاتقان ادامدار شوعىرىنىڭ اراسىندا چىن پيڭنىڭ ءتىرى كەزىندەگى جاۋىنگەر سەرىكتەرى، الىستان كەلگەن تۋىس - تۋعاندارى، دوس - جاراندارى، ءار سالا، ءار كاسىپتىڭ ۋاكىلدەرى، جەرگىلىكتى ورىنداعى ۇيعۇر ۇلتى بۇقارالارى دا بار بولاتىن.
”ۇيىمنىڭ مەنى كۇشارعا قىزمەت ىستەۋگە ورنالاستىرۋى ماعان دەگەن سەنىمى جانە سىناعى، مەن جاۋاپكەرشىلىگىمنىڭ اۋىر ەكەندىگىن تەرەڭ سەزىندىم...“. ونىڭ العاش كۇشار اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە بارىپ مىندەتكە تاعايىندالعاننان كەيىن جاساعان قىزمەتىنەن ەسەپ بەرۋ بايانداماسى چىن پيڭنىڭ ءتىرى كەزىندەگى جاۋىنگەر سەرىگىنىڭ ەسىندە ءالى بار ەدى.
چىن پيڭدى تۇسىنەتىن ادامداردىڭ بارلىعى ونىڭ ساقشى بولعان 30 جىلدان استام ۋاقىتتا، مىندەت اتقارعاندا ەجەلدەن جاپا - ماشاقاتتان، حاۋىپ - قاتەردەن قورىقپايتىندىعىن، اتويلاپ الدا جۇرەتىندىگىن بىلەدى.
1998 - جىلى 8 - ايدىڭ 10 - كۇنى اقسۋ قالاسىندا سيرەك كەزدەسەتىن ەرەكشە اۋىر تاسقىن اپاتى تۋىلىپ، مەملەكەت تاس جولىنىڭ 314 - جەلىسىندە قاتىناس بوگەلىپ، جەلى بويىنداعى 100گە تاياۋ ورىن، نەشە 10 مىڭداعان تۇرعىن اپاتقا ۇشىرايدى. سول كەزدە اقسۋ ايماقتىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ باسىم كوپ باسشىلارى سىرتتا ءىىسساپاردا جۇرگەندىكتەن، سول تۇستا مەكەمە باستىعىنىڭ كومەكشىسى بولىپ تۇرعان چىن پيڭ دەرەۋ بۇلىكتەن ساقتانۋ تارماق اترەتىنە قاتەردەن قۇتقارۋ ەكپىندىلەر اترەتىن ۇيىمداستىرۋدى حابارلايدى ءارى اترەتتى باستاپ اپات ەڭ اۋىر بولعان جەرگە بارىپ قۇتقارۋ - كومەكتەسۋدى ورىستەتتى.
2001 - جىلى 4 - ايدىڭ 7 - كۇنى تۇستەن كەيىن، ەرەكشە كۇشتى قۇمدى بوران سوعىپ، كۇشار اۋدان قالاشىعىنىڭ جەل كۇشى 8 بالعا جەتەدى. ءاپ - ساتتە بوران قۇتىرىنا ۇيتقىپ، قۇم - توپىراق كۇن كوزىن توسىپ قالادى. اعاشتار مەن ەلەكتر باعانالارى بەل ورتاسىنان وپىرىلىپ تۇسەدى. اۋىلدى ارالاپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ جۇرگەن چىن پيڭ اپات جاعدايىن تەكسەرۋ جانە اپاتقا قارسى اتتانۋ قولباسشىلىق قىزمەتىنە دەرەۋ كىرىسىپ، كەلەسى كۇنى ساعات 10عا دەيىن، بوران باسىلعانشا قىزمەت ىستەيدى.
ۇزاق ۋاقىت قۇمدى بوران ىشىندە شاڭ - توزاڭ جۇتقاندىقتان، چىن پيڭ ءبىر اي بويى قىزىپ، جوتەلىپ جۇرەدى. كەيىن ول شيپاحاناعا بارىپ تەكسەرىلگەندە، ”ساڭلاۋ سيپاتتى وكپە قابىنۋى“ دەپ دياگنوز قويىلدى.
ۇلەس قوسۋ ارقىلى حالىققا دەگەن ىقىلاسىن بەينەلەدى
قاھارمان ۇلگىنىڭ رۋحى اقسۋ ايماقتىق قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندە ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستى. كوپتەگەن حالىق ساقشىلارى چىن پيڭنىڭ زاڭعا قايشى بارلىق قىلمىستى ارەكەتتەرمەن جۇرەكتىلىكپەن كۇرەس جۇرگىزىپ، باستان - اياق حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ ىنتا - پەيىلىن ساقتاۋى قوعام حاۋىپسىزدىگى قوسىنىنىڭ باعالى بايلىعى ەكەندىگىن ايتتى.
چىن پيڭنىڭ اكەسى چىن يوۋچىڭ دا ساقا توڭكەرىسشى، جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىسقا، ازاتتىق سوعىسىنا قاتىناسقان، كەيىن ول كاسىپ اۋىستىرىپ شايار اۋدانىنداعى تارىم تۇرمەسىندە قىزمەت ىستەپ، 1986 - جىلى زەينەتكە شىعادى، چىن پيڭنىڭ ۇلى دا ساقشى قاتارىندا. چىن يوۋچىڭ ۇلى مەن نەمەرەسىنە ۇنەمى: ساقشى بولعان ەكەنسىڭ، جاپا شەگەسىڭ، ۇلەس قوساسىڭ جانە قۇربان بەرەسىڭ. ءارقانداي ۋاقىتتا ۇستىلەرىڭدەگى ساقشى كيىمىنە داق تۇسىرمەۋلەرىڭ كەرەك، - دەپ ءتالىم بەرەدى.
چىن پيڭ اكەسىنىڭ ءۇمىتىن جەردە قالدىرمادى، پارتيا مەن حالىقتىڭ تاپسىرماسىن جەردە قالدىرمادى.
چىن پيڭ اقسۋ ايماقتىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ كوپ تاراۋلارىندا قىزمەت ىستەگەن، ول: قىزمەت وتەۋ تەرەزەلىگىنىڭ قىزمەت ونىمدىلىگى، قىزمەت وتەۋ ساپاسى حالىق ساقشىسىنىڭ تۇلعالىق وبرازىنا سايادى، ءسوزسىز، ءوزى تارتىپكە قاتاڭ بويسۇنۋ، وزگەگە كەشىرىمشىل بولۋ كەرەك، - دەيدى. چىن پيڭ نەگىزگى ساتى مالىمدەگەن بارلىق ماتەريالدىڭ شارتقا ۇيلەسەتىندەرىن تەزىرەك ءبىتىرۋدى، شارتقا ۇيلەسپەيتىندەرىن سەبەبىن اشىق جازىپ، دەر كەزىندە اڭىس قايتارۋدى تالاپ ەتەتىن. مۇنداي قىزمەت ستيلى بۇقارانىڭ جاپپاي ماداقتاۋىنا يە بولدى.
”چىن پيڭ جولداس ءوزىنىڭ قىرشىن ءومىرى مەن ىستىق قانى ارقىلى ۇلتتىق بولشەكتەۋشىلىككە قارسى تۇرۋدىڭ، وتاننىڭ تۇتاستىعىن قورعاۋدىڭ قاھارماندىق جىرىن جازىپ قالدىردى. ول شينجياڭنىڭ جاۋمەن كۇرەسۋ بارىسىندا شىققان ۇزدىك ۋاكىلى، كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەلەرىنىڭ داڭقى، كادرلاردىڭ ونەگەسى، قوعام حاۋىپسىزدىگىنىڭ ۇلگىسى، حالىقتىڭ قاھارمانى...“. بۇلار چىن پيڭگە ازا ءبىلدىرۋ جينالىسىندا وعان بەرىلگەن باعا. چىن پيڭ ومىردەن وتسە دە، ول حالىق بۇقاراسىنىڭ جۇرەگىنە ءبىر ەسكەرتكىش بولىپ ورنادى.
