□ جاڭ جيڭ
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان بەرى امەريكا ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ ناقتى شارالارى مەن قۇن كوزقاراسى جاعىندا كوپ رەت شىندىقتى بۇرمالاپ، جۇڭگوعا شابۋىل جاسادى، كۇيە جاقتى. الايدا، بۇل قىلىقتار جۇڭگونىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ ناتيجەلەرىن جوققا شىعارا المايدى.
امەريكانىڭ ساياسي الاياقتارى ۆيرۋستىڭ توركىنىن قاراستىرۋدا پالەنى جۇڭگوعا اۋدارىپ، جۇڭگونىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋ ساياساتى ادامدىق ۇقىققا قول سۇقتى دەپ شابۋىل جاساپ، جۇڭگو ”ۆاكسينا ديپلوماتياسىمەن اينالىستى“ دەپ جالا جاۋىپ، ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋدى ساياسيلاندىردى، سونداي - اق ”قاتارعا تۇرعىزۋعا“ سۇيەنىپ ىندەتتى جەڭۋ ماسقارالىق ويىنىن قويدى. امەريكا بلۋمبەرگ اگەنتتىگى 53 ەكونوميكالىق تۇلعانىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتىنە قارسى اتتانىپ وڭالۋ قابىلەتىن قاتارعا تۇرعىزعاندا، ىندەتتى تىزگىندەۋدە ەڭ يلاندىرۋ قۋاتىنا يە ءار ميلليون جان سانىنداعى دياگنوزى تۇراقتانعاندار سانى مەن ولگەندەر سانىنىڭ ساندى مالىمەتىن ەلەمەي، اۋەلى، قۇرساۋلاۋ جانە شەكارادان كىرىپ - شىعۋداعى ىندەتتەن ساقتانۋدى باسقارۋ ساياساتىن ۇنامسىز فاكتور رەتىندە قاراپ، امەريكانى الەمدەگى ءبىرىنشى ورىنعا، ال جۇڭگونى 8 - ورىنعا قويىپ، ادامدى قاتتى ۇمىتسىزدەندىردى. مۇنداي باعالاۋ شىندىققا قۇرمەتسىزدىك، ومىرگە قۇرمەتسىزدىك ءارى ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى عىلمي لوگيكاعا دا اۋىر دارەجەدە قايشىلىق جاساعاندىق.
بۇرمالاۋ، جالا جابۋ شىندىقتى بۇركەمەلەي المايدى. ىندەت تۋىلعاننان بەرى جۇڭگو باستان - اياق اشىق، جاريا، جاۋاپتى بولۋ پوزيتسياسىن نەگىز ەتىپ، ىشكە قاراتا جالپى بەتتىك ءارى تۇبەگەيلى عىلمي ىندەتتەن ساقتانۋ شاراسىن جولعا قويىپ، سىرتقا قاراتا دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ تەكسەرۋىنە بەلسەندىلىكپەن سايكەسىپ، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ تەگىن انىقتاۋعا وراسان زور ۇلەس قوسىپ، ءىرى ەلدىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىن بارىنشا ايگىلەدى.
جۇڭگو ءومىر ءسۇرۋ ۇقىعى مەن سالاماتتىق ۇقىعىن باستى ادامدىق ۇقىق رەتىندە قاراۋ ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەپ، حالىقتى وزەك ەتۋدى ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى جەتەكشى يدەيا ەتتى. جۇڭگو ۇكىمەتى باستان - اياق حالىقتىڭ ءومىرىنىڭ اماندىعى مەن دەنساۋلىعىن ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، بۇكىل حالىقتىڭ تىرشىلىك ۇقىعى، سالاماتتىق ۇقىعى سياقتى ەڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىقتارىن تولىق قامتاماسىز ەتتى. جۇڭگو جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ناۋقاستارىنا جاسىنا، جىنىسىنا، كاسىبىنە قاراماي، بارلىق بوداۋدان تايىنباي بار كۇشپەن قۇتقاردى، ەمدەدى. وسىنداي بارىنە بىردەي ءمان بەرىلگەن قۇتقارۋ - ەمدەۋ ءارى تىرشىلىككە دەگەن ەڭ زور قۇرمەت، ءارى حالىقتى وزەك ەتكەن قۇن كوزقاراسىنىڭ ەڭ پارمەندى تۇسىندىرمەسى.
جۇڭگو حالىقارالىق ىندەتكە قارسى اتتانۋ سەلبەستىگىن بەلسەندىلىكپەن ورىستەتىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمەن جاڭا داۋىردەگى ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەدى. توسىن تۋىلعان جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى الدىندا، جۇڭگو دەر كەزىندە دۇنيە جۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنا ىندەتتى مالىمدەدى ءارى دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلمەن جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋستىڭ گەن تىزبەگىن ءبولىستى؛ ۆاكسينا ءساتتى زەرتتەلىپ جاسالعاننان كەيىن، جۇڭگو ءوزىنىڭ زور كولەمدە ۆاكسينا ەگۋ الا كەلگەن سىن - سايىستى جەڭە وتىرىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە زور مولشەردە ۆاكسينا بەردى؛ ۆاكسينا جاعىنداعى حالىقارالىق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋدى دارىپتەپ، ۆاكسينانىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ قول جەتىمدى بولۋىنا جانە كوتەرىمدىلىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ۆاكسينانى الەمدىك الەۋمەتتىك ءونىم ەتۋگە شاقىردى.
ىندەت ءالى دە ورشۋدە، حالىقتىڭ ءومىرى مەن سالاماتتىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءتۇبىرلى العى شارت. جۇڭگو قاتاڭ، جوعارى ءونىمدى ىندەتتەن ساقتانۋ شاراسىمەن الەمنىڭ سەلبەسىپ ىندەتكە قارسى اتتانۋىنا ۇلگى ورناتتى، حالىقارالىق قوعام ىنتىماقتاسۋ، سەلبەسۋ كۇشىمەن سىن - سايىسقا قارسى اتتانۋدى، تەز ارەكەت ەتۋدى قاجەت ەتەدى. جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ىندەتكە قارسى اتتانۋداعى ناتيجەسى مەن الەمدىك ەكونوميكانىڭ قايتا جاندانۋىنا قوسقان بەلسەندى ۇلەسىنە جۇرتتىڭ ءبارى كۋا، ءارقانداي ادام بۇرمالاي المايدى جانە جوققا شىعارا المايدى.
(8 - ايدىڭ 26 - كۇنگى «ەكونوميكا گازەتىندە» باسىلعان)
