”قىستاقتىڭ وزگەرىسى، شىنىندا، از ەمەس“
كونەءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى اياققى مانگان قىستاعىنىڭ كوشەسى (9 - ايدىڭ 9 - كۇنى تۇسىرىلگەن). □ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى وتكىر نيجات تۇسىرگەن
بەتاشار
2020 - جىلى 9 - ايدىڭ 25 - كۇنىنەن 26 - كۇنىنە دەيىن 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى. ءبىر جىلدان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىرىپ، نازاردى شينجياڭ قىزمەتى باس نىساناسىنا شوعىرلاندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ جانە جاقسارتۋ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ سياقتى جاقتاردا كورنەكتى تابىستارعا قول جەتكىزدى، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى.
9 - ايدىڭ 11 - كۇنىنەن باستاپ، گازەتىمىز ”ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن ءبىر جىل“ ايدارىن اشىپ، جاندى حيكايالارمەن ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنىڭ باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرعان جالىندى امالياتىن اسەرلى باياندايدى.
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى حان چين - يان
”ول كۇن ماقتانىش ەتۋگە تاتيتىن كۇن، ءبىز ماڭگى ۇمىتپايمىز“. 9 - ايدىڭ 8 - كۇنى كونەءشار اۋدانى توققۇزاق قالاشىعى اياققى مانگان قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ابدىقايىم روزى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ونىڭ وتباسىنا كەلىپ قوناق بولعان كەزدەگى كورىنىستەردى ەسىنە السا بولدى ەرەكشە تەبىرەنەدى. ”سول كۇنى ءۇيىمنىڭ ەسىك الدىندا مەن باس شۋجيگە ۇيعۇر ۇلتىنىڭ قۇرمەتتى قوناعىنا سيلايتىن دوپپانى سيعا تارتتىم، ول قۋانىشپەن كيىپ الدى“.
2014 - جىلى 4 - ايدىڭ 27 - كۇنىنەن 30 - كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەردى، 28 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ارناۋلى اياققى مانگان قىستاعىنا باردى.
”باس شۋجي ءۇيىمىزدىڭ جاتىن بولمەسىن، اسحاناسىن، قوي - سيىر قوراسىن، جەمىس باقشاسىن، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن كورىپ، ءوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىمىزدى ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى“. ”باس شۋجيدىڭ ’وتباسىلارىڭىزدىڭ وسىنشالىق ورەدە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعىن كورىپ قاتتى قۋاندىم، تۇرمىستارىڭىزدىڭ بارعان سايىن جاقسارا ءتۇسۋىن ءۇمىت ەتەمىن‘“ دەگەن ءسوزى ابدىقايىمنىڭ ەسىندە سول قالپى ساقتالىپ قالىپتى.
باس شۋجيدىڭ قىستاق تۇرعىندارىمەن قورالانا وتىرىپ بىرگە تۇسكەن سۋرەتىنە قاراعان ابدىقايىمنىڭ جۇزىنەن باقىت لەبى ەسىپ: ”سول كەزدە، ەستي سالا جۇگىرىپ كەلگەن قىستاق تۇرعىندارى اۋلاعا لىق تولىپ كەتتى، باس شۋجي اۋىلداستارمەن قورالانا بىرگە وتىرىپ، اڭگىمە دۇكەن قۇردى“، - دەدى.
”باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى قامقورلىعى بىزگە ەرەكشە شابىت سيلادى، كوپشىلىكتىڭ جىگەر - قايراتى تاسقىندادى“، - دەدى ابدىقايىم، - ”وتە - موتە، 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىنەن بەرى، وسى ءبىر جىلدا قىستاقتىڭ وزگەرىسى، شىنىندا، از ەمەس!“.
تىلشىمەن القا - قوتان اڭگىمەگە كىرىسكەن ابدىقايىمنىڭ جۇزىنەن شۋاقتى كۇلكى ەستى.
كەڭ دە تازا كوشە جولدارى، رەتتى دە بىركەلكى اۋلالار، جاپ - جاسىل سامىسىپ تۇرعان جەمىس اعاشتارى، قاتار - قاتار ساۋدا دۇكەندەرى، توڭىرەكتىڭ ءتورت بۇرىشىنان كەلگەن ساياحاتشىلار... 2020 - جىلى اياققى مانگان قىستاعىنىڭ جان باسىندىق ورتاشا قولداعى تابىسى 11 مىڭ 700 يۋانعا، قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ كىرىسى 450 مىڭ يۋانعا جەتتى.
”بۇل مەنىڭ ءۇيىمنىڭ التىن ساندىعى“. ابدىقايىم ءتىلشىنى ارتقى اۋلاسىنا ەرتىپ باردى، قورادا قوي - سيىرلار تۇر، كوكونىس اتىزىنا جاڭعاق، ورىك، چيەزى، قىزاناق سياقتى جەمىس - جيدەكتەر مەن كوكونىس ەگىلىپتى.
”مەنىڭ اۋلامدى كىشكەنە دەپ قالماڭىز، مۇنىڭ ءبىر جىلدىق كىرىسى 30 − 40 مىڭ يۋان! ءبىر سيىر ساتسام از دەگەندە 3000 يۋان تابامىن، ءبىر جىلدا 2 رەت مال ساتامىن. 4 فىن جەردە گۇل - ءشوپ جىلىجايىم بار، ءبىر جىلدا گۇل ساتىپ 30 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزەمىن“. ايەلى ايشامگۇل ازەز كۇيەۋىنىڭ ءسوزىن جالعاپ بىلاي دەدى: ”پارتيانىڭ ابزال ساياساتى بىزگە تاماشا تۇرمىس سيلادى، قازىر كوپشىلىكتىڭ ىستەيتىن جۇمىسى، تاباتىن اقشاسى بار، ارماندارى اسقاق“.
باعىمشىلىق ىستەۋ، گۇل وسىرۋدەن سىرت، ابدىقايىم تاعى تراكتور ايداپ باسقالارعا كومەكتەسىپ جەر جىرتادى، ەگىن ورىسادى. بىلتىر جىل اياعىندا، ول تاعى ءۇيىن اشەكەيلەپ، حالىقتىق تۇسەلحانا اشىپ، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، ءبىر جىلدىق كىرىسى 110 مىڭ يۋاننان اسىردى. ”وسى ءبىر جىلدا، بايۋدىڭ جولى بارعان سايىن كەڭەيدى، تۇرمىس بارعان سايىن جاقساردى، مۇنىڭ بارلىعى پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنىڭ ارقاسى“. ابدىقايىم ءوزى قۇلشىنا جۇمىس ىستەپ قانا قالماستان، باس شۋجيدىڭ ۇيعۇر ۇلتى باۋىرلاستارىنا بولعان شىنايى قامقورلىعىن مىڭداعان وتباسىلارىنا جەتكىزدى.
”تاماشا تۇرمىس كۇرەس جاساۋدان كەلەدى“. بايۋدىڭ ءتاتتى ءدامىن تاتقان ابدىقايىمنىڭ جىگەر - قايراتى تاسقىنداپ قانا قالماي، يدەيالىق جاقتان دا بەلسەندى بولىپ، تالاپتانىپ العا باستى. 2017 - جىلى 7 - ايدا ابدىقايىم داڭقپەن پارتياعا مۇشە بولدى.
”كەدەيلىكتەن ارىلىپ، قالپاقتى الىپ تاستاۋ سوڭعى مارە ەمەس، قايتا جاڭا تۇرمىستىڭ، جاڭا كۇرەستىڭ باستاماسى“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وسى ءسوزى بەيقۇت ءۇي اۋلاسىنىڭ قابىرعاسىنا جازىلعان، اياققى مانگان قىستاعى تۇرعىندارىنىڭ كوڭىل تۇكپىرىنەن دە ورىن العان.
”وسى جىلدارى قىستاقتىڭ بەت - بەينەسى كورىكتەندى، كەلەتىن ساياحاتشىلار دا كوبەيدى، شىلان، ءانجۇر، شينمەي ەكتىك، حالىقتىق تۇسەلحانا اشتىق، تاعى ’بۇكىل ەل بويىنشا دەموكراتيا، زاڭمەن جونگە سالۋداعى ۇلگى قىستاق (الەۋمەتتىك اۋماق) بولىپ باعالاندىق...“، - ابدىقايىم اسەرلەنە بىلاي دەدى: ”ەكونوميكالىق ەسەپ جاساسام دا، ەكولوگيالىق ەسەپ جاساسام دا، باقىت ەسەبىن جاساسام دا، قالاي ەسەپ جاساسام دا مەن تۇگەلدەي پايداعا كەنەلدىم! اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ءبىر توپ ىقىلاستى، ارمانى اسقاق، تالانىتى بار جاستاردىڭ كۇش جالعاپ كۇرەس جاساۋىن قاجەت ەتەدى. ءبىز باس شۋجيدىڭ اياققى مانگان قىستاعىنا تاعى كەلۋىن، ءبىزدىڭ قىستاعىمىزدىڭ جاڭا وزگەرىستەرىن كورۋىن ارماندايمىز“.
بۇل كۇندەرى قىستاقتاعى شارۋالار شاتتىعى ساياجايى، حالىقتىق تۇسەلحانا، ەرەن بازار، ۇساق - تۇيەك تاعامدار دۇكەنى جاڭبىردان كەيىنگى جاۋقازىنداي كوبەيىپ، 130دان استى، سىرتقا جۇمىس ىستەۋگە كەتكەن ادامدار دا اۋىلىنا قايتىپ كەلىپ دامۋعا ۇمىتىلدى.
”اياققى مانگان قىستاعىنىڭ وزگەرىسى كوپ - اق، ءبىراق ەڭ ۇلكەنى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ يدەيالىق كوزقاراسىنداعى وزگەرىس − العىس ايتۋ تانىمى بايۋ تانىمىنا، كۇرەس جاساۋ تانىمىنا اينالدى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا مەكتەبىنىڭ (اكىمشىلىك شۋەيۋانى) اياققى مانگان قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي ليۋ حۇڭتاۋ، - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ يدەياسى الدەقاشان ”ماعان ىستە“ دەۋدەن ”مەن ىستەيمىن“ دەگەنگە اينالىپ، ءار كۇندەرىن قاربالاس تا ءماندى وتكىزىپ جاتىر.
اۋىل - قىستاقتىڭ بۇگىنى كەشەگىسىنەن كوركەم بولىپ، كونە بەينەسى شىت جاڭا بەينەگە كىردى. بۇل كۇندەرى پارتيانىڭ ابزال ساياساتىنا سۇيەنگەن، باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەسىندە بەرىك ساقتاعان اياققى مانگان قىستاعى جاڭا داۋىردەگى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەن ۇلگى كورسەتىن قىستاق بەت - بەينەسىمەن بارشا جۇرتقا ايگىلەندى.
