تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋى سىندى كەلەلى ءىستى ويداعىداي ىستەدى

  گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋى سىندى كەلەلى ءىستى ويداعىداي ىستەدى

  − شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىنا كوڭىل بولگەندىگى جونىندە ەستەلىك

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى

  نانحاي تەڭىزىنەن جەل ەسىپ، جۋجياڭ وزەنىنەن تولقىن كوتەرىلدى. وڭتۇستىك گۋاڭدۇڭ دالاسىنداعى ءبىر ىرىستى اۋماق دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارىن تاعى ءبىر مارتە وزىنە اۋداردى.

  2021 - جىلى 9 - ايدىڭ 5 - كۇنى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس باسىپ تاراتقان «حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىنىڭ جالپى تۇلعالىق جوباسى» جاريالانىپ، جاڭا جاعدايداعى گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋ ءىسى جەدەل قولعا الىندى.

  حىڭچيندەگى گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى جاساعان كەلەلى شەشىم - ورنالاستىرۋ، بۇل ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتىن بايىتۋدا، اۋمىننىڭ ۇزاق بولاشاقتىق دامۋىنا ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇش ۇستەۋدە، اۋمىننىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنۋىن، ورنىقتىلىعىن جانە مەملەكەت دامۋىنىڭ كەلەلى جاعدايىنا توعىسۋىن ىلگەرىلەتۋدە كەلەلى ماڭىز الادى.

  2009 - جىلى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ حىڭچيندى اشۋدى ۇيعارۋىنان، حىڭچيندەگى گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونىن قۇرۋعا دەيىن حىڭچين دامۋىنىڭ ءار قادامىنا باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى قامقورلىعىن ارنادى جانە ىقىلاستى ءۇمىت ارتتى.

  12 جىلدا اۋەلگى ماقساتتان اينىماي، جاڭا ساپاردا بىرگە تارتىمدى سيمفونيا جازدى.

  شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەۋ سىندى نەگىزگى جەلىنى مىقتاپ ارقاۋ ەتە وتىرىپ، حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىس قادامىن تەزدەتىپ، ايبىندى تاراۋ جازدى.

  جالپى جاعدايدى تياناق ەتىپ، اۋقىمدى باعامداپ، حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋدەي كەلەلى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋ جاسادى

  حىڭچين گۋاڭدۇڭنىڭ جۋحاي قالاسىنىڭ وڭتۇستىك شەتىنە ورنالاسقان، اۋمىن مەن اراسىن سۋ عانا ءبولىپ جاتادى.

  ”حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ كەرەك“، 2020 - جىلى 10 - ايدىڭ 14 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ شىنجىن ەكونوميكالىق ەرەكشە رايونى قۇرىلعاندىعىنىڭ 40 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىنا قاتىناسىپ ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، حىڭچينگە گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى سىندى ستراتەگيالىق ورىن بەلگىلەپ بەردى.

  سەلبەستىك جاساۋ رايونىنىڭ اتقارىلاتىن كولەمى حىڭچين ارالىنىڭ ”1 - شەبى“ مەن ”2 - شەبى“ اراسىنداعى كەدەندىك باقىلاۋ - باسقارۋ اۋماعى بولدى. مۇنىڭ ىشىندە حىڭچين مەن اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ اراسى ”1 - شەپ“؛ حىڭچين مەن جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ كەدەندىك اۋماعىنىڭ ىشىندەگى باسقا وڭىرلەردىڭ اراسى ”2 - شەپ“ بولىپ قۇرىلدى. سونداي - اق جالپى حىڭچين ارالىنىڭ وبيەكتيۆ رەالدىق جاعدايىنا نەگىزدەلە وتىرىپ، سەلبەستىك جاساۋ رايونى اۋماققا، تۇرگە ءبولىپ باسقارىلاتىن بولدى.

  جالپى اۋماعى 106 شارشى كيلومەتر كەلەتىن بۇل اۋماق جاڭا كەزەكتى دامۋ ورايى مەزگىلىن قارسى الدى.

  12 جىلدى ساباقتاستىرعان ۋاقىت جەلىسى قاي - قاشان دا وزگەرمەيتىن اۋەلگى ماقسات پەن رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ مىزعىماس امالياتىن ايگىلەدى −

  حىڭچيندى اشۋ − مەملەكەتتىك ستراتەگيا، باس شۋجي شي جينپيڭ بۇعان باستان - اياق ايرىقشا ءمان بەرىپ كەلەدى.

  ”10 جىل ىشىندە، جوقتان بار بولعان حىڭچين جاڭا رايونىندا ۇلكەن وزگەرىس جارىققا شىقتى. ءبىز قاشاندا اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، وسى جەردە جاڭالىق اشا دامۋدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتىپ، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەۋىمىز كەرەك“، - دەدى 2018 - جىلى 10 - ايدىڭ 22 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ حىڭچيندە 10 جىل ىشىندە ءتورتىنشى رەت قىزمەت تەكسەرگەن كەزدە.

  اۋەلگى ماقساتتىڭ تۇيىندەلۋى، تەڭىز ارالىنىڭ تۇلەۋى 2009 - جىلدان باستالدى. سول جىلى 1 - ايدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى مىندەتىندەگى شي جينپيڭ جولداس حىڭچينگە كەلدى. اۋمىندا اۋمىن قوعامىنىڭ ءار سالا ۋاكىلدەرىمەن، قايراتكەرلەرىمەن كەزدەسكەن كەزدە، ول ءبىر جاقسى حاباردى − ورتالىق ۇكىمەتتىڭ حىڭچين ارالىن اشۋعا قوسىلۋدى ۇيعارعاندىعىن جاريالادى.

  وسى جولعى كەزدەسۋدە، شي جينپيڭ جولداس بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: اشۋ بارىسىندا اۋمىننىڭ ەكونوميكانىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋ قاجەتىن تولىق ويلاستىرۋ كەرەك. ”مۇنىڭ اۋمىنعا تىڭ دامۋ ءورىسىن جانە وراي اكەلەتىندىگى، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ ۇزاق ۋاقىت گۇلدەنۋىنە، ورنىقتى بولۋىنا جانە دامۋىنا ءتيىمدى بولاتىندىعى ءسوزسىز“.

  2012 - جىلى 12 - ايدا شي جينپيڭ جولداس جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى بولعاننان كەيىن العاش رەت بەيجيڭنەن سىرتقا شىعىپ قىزمەت تەكسەرگەندە، گۋاڭدۇڭعا كەلدى، حىڭچينگە ەكىنشى رەت ات باسىن بۇردى. ول حىڭچيندى ىنتالاندىرىپ: ”جۇرتتان وزىپ جول اشۋ رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، الدىمەن ىسكە كىرىسىپ، الدىمەن سىناق ەتىپ، ەسىك اشۋدى ونان ارى كەڭەيتىپ، جۇرەكتىلىكپەن ىزدەنىس جاساپ، باتىلدىقپەن اتويلاپ، ءتۇزىلىس - مەحانيزمدە جاڭالىق اشۋ جاعىندا گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن سەلبەستىگى ءۇشىن ۇلەس قوسۋ كەرەك“، - دەدى.

  2014 - جىلى 12 - ايدا اۋمىننىڭ وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 15 جىلدىعى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ حىڭچين توپىراعىنا تاعى ءبىر مارتە قادام تاستادى.

  اۋمىن داشۋەسى حىڭچين جاڭا مەكتەپ رايونىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ اۋمىن، ىشكى وڭىرلەر، تايۋان سياقتى جەرلەردەن كەلگەن وقۋشىلارمەن ساباق ۇستەلىن اينالا وتىرىپ، ولاردىڭ لەبىزدەرىن تىڭداپ، اۋمىن جاستارىنىڭ ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ ۇلى ىسىنە ءورىس اشۋىنا ۇلكەن ءۇمىت كۇتتى: ”بۇل ءىس ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاساۋدى، ۇزدىكسىز دامىتۋدى قاجەت ەتەدى. بۇل مىندەت تاريحي تۇردە سىزدەرگە جۇكتەلەدى. جاستاردىڭ جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاپ، قايراتتانا ءورىس اشۋىن ءۇمىت ەتەمىن“.

  2018 - جىلى 10 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ گۋاڭدۇڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە حىڭچينگە ءتورتىنشى رەت كەلدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”حىڭچيندە گۋاڭدۇڭ - اۋمىن سەلبەستىگىنىڭ تابيعي ابزالدىعى بار، ساياسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋدى كۇشەيتىپ، سەلبەستىكتىڭ ءمانىن بايىتىپ، سەلبەستىكتىڭ ءورىسىن كەڭەيتىپ، جاڭا وركەندەگەن كاسىپ سالالارىن دامىتىپ، اۋمىننىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ اناعۇرلىم ومىرشەڭ بولۋىن جەبەۋ كەرەك“.

  2019 - جىلى 12 - ايدىڭ 20 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ اۋمىن وتان قۇشاعىنا ورالعاندىعىنىڭ 20 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسى جانە اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى 5 - كەزەكتى ۇكىمەتىنىڭ مىندەتكە وتىرۋ سالتىنا قاتىناسىپ ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”وتە - موتە، جۋحاي مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋ جۇمىسىن ويداعىداي ىستەپ، اۋمىننىڭ ۇزاق بولاشاقتىق دامۋى ءۇشىن كەڭ ءورىس اشىپ، جاڭا قوزعاۋشى كۇش ۇستەۋ كەرەك“.

  كەلەلى ورنالاستىرۋ جاڭا ءداۋىر شارت - جاعدايىن تياناق ەتىپ، رەفورما جاساۋدىڭ اناعۇرلىم زور باتىلدىعىمەن جانە ەسىك اشۋدىڭ اناعۇرلىم پارمەندى شارالارىمەن گۋاڭدۇڭ - اۋمىن سەلبەستىگىنىڭ تەرەڭدەي العا ىلگەرىلەۋىن جەبەدى −

  جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارى باستالدى، اۋمىننىڭ مەملەكەت دامۋىنىڭ كەلەلى جاعدايىنا تەرەڭدەي توعىسۋ تىلەگى اناعۇرلىم كۇشەيدى. اۋمىن ءۇشىن دامۋدىڭ جاڭا جولىن قاراستىرۋ، دامۋدىڭ تىڭ ءورىسىن اشۋ، دامۋدىڭ تىڭ قوزعاۋشى كۇشىن ۇستەۋ ”ءبىر ەل، ەكى تۇزىمدە“ بولۋعا ءتيىستى ءمان، سونداي - اق رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ داۋىرلىك تالابى.

  ۇزاق جىلدىق دامۋ ارقىلى حىڭچيننىڭ وڭىرلىك ءوندىرىسىنىڭ جالپى ءونىم قۇنى 2009 - جىلعى 285 ميلليون يۋاننان 2020 - جىلى 40 ميلليارد 700 ميلليون يۋانعا ءوسىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان جالپى قارجى 360 ميلليارد يۋان بولىپ، ساۋدا ىستەرى بويىنشا تىركەلگەن تۇلعالار سانى 55 مىڭنان، اۋمىن قارجىلاندىرعان كاسىپورىن 4500دەن استى.

  سەلبەستىك نەگىزىنىڭ بەكەم، كىندىك اۋماقتىڭ ءورىسى كەڭ، جاڭالىق اشۋ كومەسكى كۇشى وراسان زور بولۋ جانە ءتورت جاعىن سۋ قورشاپ جاتۋ، باقىلاۋ - باسقارۋعا قولايلى بولۋ سىندى وبيەكتيۆ شارت - جاعداي حىڭچيننىڭ گۋاڭدۇڭ - اۋمىن سەلبەستىگى تۇزىمىندە جاڭالىق اشۋ جانە اناعۇرلىم زور سەرپىنمەن ەسىك اشۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋىنا تاماشا شارت - جاعداي ازىرلەدى.

  2019 - جىلى 2 - ايدا «گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونىن دامىتۋ جوسپارى باعدارلاماسى» جاريالانىپ، شىنجىننىڭ چيانحايى، گۋاڭجوۋدىڭ نانشاسى، جۋحايدىڭ حىڭچينى قاتارلى ەلەۋلى تۇعىرلاردى اشۋ قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدى تەزدەتۋ، ولاردىڭ رەفورما جاساۋدى ونان ارى تەرەڭدەتۋدەگى، ەسىك اشۋدى ونان ارى كەڭەيتۋدەگى، سەلبەستىكتى ونان ارى جەبەۋدەگى سىناقتىق، ۇلگىلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ دامۋ كەڭىستىگىن كەڭەيتۋ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدە سەلبەستىك جاساسۋدى، بىرگە يگىلىكتەنۋدى ىلگەرىلەتۋ، گۋاڭدۇڭنىڭ، شياڭگاڭنىڭ، اۋمىننىڭ جان - جاقتى سەلبەستىك جاساسۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ ورتاعا قويىلدى.

  ورتالىقتىڭ ءبىر سىپىرا كەلەلى ورنالاستىرۋلارىنىڭ جەبەۋىندە، گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋىن تەرەڭدەتۋ ورايلى ساتىنە تۋرا كەلدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ جالپى تۇلعالىق جوبانى جاساۋ قىزمەتىن تىكەلەي جوسپارلادى جانە وعان جەتەكشىلىك ەتتى. 2020 - جىلدان بەرى ول گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋى جونىندە كوپ رەت ماڭىزدى نۇسقاۋ بەرىپ، بەكىتۋ جازىپ، ەكونوميكانىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىنىڭ باستى قامال الۋ بەتالىسى مەن قاتىستى ەلەۋلى نىسانداردى ءدال تاڭداپ، ساياسات، ادام كۇشى، قازىنا كۇشى سياقتى جاقتاردان كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، كۇش بىرىكتىرىپ قامال الۋ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.

  2021 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى كوميتەت ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، جالپى تۇلعالىق جوبانى قارادى.

  وسى جولعى ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى: حىڭچين سەلبەستىك جاساۋ رايونى سىندى تۇرلىشە ەرەجەلەر مەن مەحانيزمدەر ارالاسىپ قاتار ءومىر سۇرگەن اۋماقتان ويداعىداي پايدالانىپ، ەكى جەردىڭ ەرەجەلەرىن ۇشتاستىرۋ مەن مەحانيزمدەرىن ءتۇيىستىرۋ جونىندە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى بازارىنىڭ ءبىر تۇلعالانۋى ءۇشىن تاجىريبە قاراستىرۋ كەرەك.

  اناعۇرلىم پارمەندى تۇزىمدىك جاڭالىق جاساۋ جانە ەسىك اشۋ شارالارى، اناعۇرلىم ايقىن بولعان حالىق تۇرمىسى باعدارى جانە كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ بەتالىسى ارقىلى حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى ىرگەلەس جاقىن كورشىلەر حىڭچين مەن اۋمىنعا جاڭا دامۋ ورايىن اكەلەدى، سونداي - اق گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى قۇرىلىسىنا تىڭ دامۋ قوزعاۋشى كۇشىن بەرىپ، رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ جاڭا جۇلگەسىن جەدەل قالىپتاستىرۋ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتىن بايىتۋ ءۇشىن اناعۇرلىم بەلسەندى رول اتقارادى.

  12 جىل ۇدەرە العا تارتىپ، ءبىر اۋەلگى ماقسات ۇستانىپ، ايشىقتى جاۋاپ جازدى

  ”بانان ورماندى مانات دالا، اندىز - اندىز ورنالاسقان قىستاقتار“ − 2009 - جىلى حىڭچينگە العاش كەلگەن كەزىن ەسكە العاندا، شي جينپيڭ سول شاقتى وسىلاي سۋرەتتەدى.

  قازىرگى تاڭدا، 300 نەشە مەتر بيىك حىڭچين حالىقارالىق فينانس ورتالىعى عيماراتىنىڭ توبەسىندە تۇرىپ حىڭچين ارالىنا كوز سالساڭىز، داڭعىل جولدار قايشالىسىپ، ءزاۋلىم عيماراتتار قاتار - قاتار بوي كوتەرگەنىن كورەسىز. حىڭچيننەن اۋمىنعا دەيىن، قالا كوكجيەگى ءبىر تۇلعا بولىپ تۇتاسىپ، ايرىقشا ايبىنمەن كورىنىس بەرەدى.

  كۇز باسىنداعى حىڭچيندە قوڭىر لەپ ەسەدى. ”اۋمىن جاڭا تۇرعىندار اۋماعى“ نىسان قۇرىلىسى قاۋىرت ءجۇرىپ جاتىر. حىڭچيندەگى اۋمىن تۇرعىندارى ءۇشىن سالىنعان جانە ساپالى تۇرعىن ءۇي كەڭىستىگى، وقۋ - اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، قوعامدىق قىزمەت وتەۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى فۋنكتسيانى توعىستىرعان تۇڭعىش كەشەندى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى بولعان بۇل نىساننىڭ قۇرىلىسى جاپپاي جۇمىس باستادى. الداعى 5 تە 10 جىلدا، مەجەمەن 30 مىڭ دا 50 مىڭ شياڭگاڭدىق، اۋمىندىق تۇرعىن حىڭچيندە قىزمەت ىستەپ، قونىس تەبەدى.

  12 جىل ارىنداي العا ۇمتىلۋ تەرەڭ تۇلەۋگە كۋا بولدى −

  شىعىس پەن باتىس باس قوسىپ، تاۋ مەن تەڭىز قاۋىشتى. اۋمىن داڭزاي ارالىمەن اراسىن سۋ عانا ءبولىپ جاتاتىن حىڭچين ارالىندا اۋمىن داشۋەسىنىڭ جاڭا مەكتەپ رايونى ەڭسە كوتەردى.

  ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ اياسىنداعى گۋاڭدۇڭ - اۋمىن سەلبەستىگىنىڭ نىشاندىق نىسانى بولعان اۋمىن داشۋەسى حىڭچين جاڭا مەكتەپ رايونىنىڭ جالپى كولەمى بۇرىنعى مەكتەپ ورنىنان 20 ەسە ۇلكەن. وقىتۋشى - وقۋشىلار ىشكى وڭىردە تۇرمىس كەشىرەدى، وعان اۋمىن زاڭدارى قولدانىلادى، ەكى ءتۇرلى ءتۇزىم وسىلايشا وسى جەردە ۇشتاسىپ، توعىسۋدا.

  ”اۋمىن داشۋەسى ’ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ‘ اۋمىنداعى تابىستى امالياتىنىڭ دالەلى“، - دەيدى اۋمىن داشۋەسىنىڭ مەكتەپ باستىعى سۇڭ يۇڭحۋا. قۇرىلعانىنا 40 جىل بولعان بۇل داشۋە وقىتۋ مەن زەرتتەۋگە قاتار ءمان بەرەتىن، ازيادا الدىڭعى قاتاردان ورىن العان جوعارى وقۋ ورنىنا اينالىپ، چيپ زەرتتەۋ - اشۋ، جۇڭگوشا ءدارى - دارمەكتەر ساپاسىن زەرتتەۋ، زەردەلى قالا زات ينتەرنەتى سياقتى سالالار بويىنشا الدىڭعى لەكتە كەلەدى.

  اۋمىن داشۋەسىنىڭ وزگەرىسى گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋىنىڭ حىڭچيندەگى شاعىن بەينەسى سانالادى.

  2009 - جىلى حىڭچين جاڭا رايونى ماڭدايشالىق اسىپ قۇرىلدى؛ 2015 - جىلى گۋاڭدۇڭ ەركىن ساۋدا رايونى حىڭچين اۋماعى ماڭدايشالىق استى؛ 2019 - جىلى حىڭچين حالىقارالىق سەيىل - سەرۋەن ساياحاتى ارالىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى... ءبىرسىپىرا كەلەلى ورنالاستىرۋلار حىڭچين جاڭا رايونىنىڭ دامۋىنا ۇزدىكسىز قۋات ۇستەدى.

  12 جىل ارىنداي العا ۇمتىلۋ قانات قومداپ، بيىككە سامعاۋعا كۋا بولدى −

  2018 - جىلى تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو حىڭچين عىلىم - تەحنيكا ارقىلى شارۋاشىلىق قۇرۋ جارىسىندا، اۋمىندىق جاس جىگىت حى گوتاۋ باستاعان جۇمىس توبى زەرتتەپ اشقان ”پۋچياڭ AI اۆتوموبيل چيپ ميى“ نىسانى اعا جۇلدەگەر بولىپ، 100 ميلليون يۋاندىق زەرتتەۋ - اشۋ تەگىن قارجىلاي كومەككە يە بولدى.

  قازىرگى تاڭدا، حىڭچيندەگى اۋمىن جاستار شارۋاشىلىق قۇرۋ اڭعارى ”انجياداعى“ پۋچياڭ ءداۋىرى سەرىكتەستىگى E كەزەكتى قارجى قۇراۋدى ورىنداپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى كوپتەگەن تانىمال قارجى قوسۋ قۇرىلىمدارى وعان قىزىعۋشىلىق تانىتتى.

  عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى نەگىزگى اۋەن ەتكەن حىڭچين گۋاڭجوۋ - جۋحاي - اۋمىن عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ءدالىزى قۇرىلىسىنداعى تىرەكتىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، اۋمىننىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ بايلىقتارىنىڭ ىشكى وڭىرگە قاراي قانات جايۋىنا دەم بەردى.

  قازىر حىڭچين اۋمىننان كەلگەن جيىنى 600دەن استام جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ نىسانىن جەتىلدىرىپ، اۋمىن داشۋەسىمەن، اۋمىن عىلىم - تەحنيكا داشۋەسىمەن ءوندىرىس، وقۋ - وقىتۋ، زەرتتەۋ ۇلگى بازاسىن بىرگە قۇردى، اۋمىننىڭ 4 مەملەكەتتىك ءتۇيىندى تاجىريبەحاناسىنىڭ بارلىعى حىڭچيندە بولىمشە قۇردى.

  ”بەس ەندىك، ءۇش بويلىق“ نەگىزگى جول تورى نەگىزىنەن سالىنىپ بولدى، جەر استى كەشەندى قۇبىر جەلىسى جانە ينفورماتسيا جەلىسى سياقتى ينجەنەريالار جاپپاي ىسكە قوسىلىپ، پايدالانۋعا بەرىلدى؛ جالپى 2 ميلليارد يۋانداي قارجى قوسىلعان حىڭچين وزىق زەردەلى ەسەپتەۋ تۇعىرىنىڭ 1 - مەرزىمدىك قۇرىلىسى ورىندالىپ، ەسەپتەۋ قۋاتى سەكۋندىنا ءبىر چىتىرليون 160 تىرليارت رەتكە جەتىپ، 100دەن استام گۋاڭدۇڭ، اۋمىن عىلىم - تەحنيكا كاسىپورىنىنا، جوعارى مەكتەپكە جانە زەرتتەۋ - اشۋ قۇرىلىمىنا ەسەپتەۋ قۋاتى بويىنشا قىزمەت وتەي الادى.

  بارعان سايىن كوبەيگەن اۋمىن جاستارى حىڭچينگە كەلىپ شارۋاشىلىق قۇرۋ ارمانىن جۇزەگە اسىردى. حىڭچيننىڭ ۇزدىكسىز كەمەلدەنگەن نەگىزدىك قۇرىلعىلارى، تولاسسىز جوعارىلاعان عىلمي - زەرتتەۋ شارت - جاعدايى، بارعان سايىن قولايلىلانعان كەدەننەن ءوتۋ شارت - جاعدايى، وتە - موتە، ۇزدىكسىز العا ىلگەرىلگەن رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ رۋحى مۇنىڭ ارتقى تىرەگى بولىپ وتىر.

  گۋاڭدۇڭ - اۋمىن سەلبەستىگى كاسىپ سالاسى باقشا رايونى، حىڭچين اۋمىن جاستار شارۋاشىلىق قۇرۋ اڭعارى، گۋاڭدۇڭ - اۋمىن شەكارا اتتاعان فينانس سەلبەستىگىنەن ۇلگى كورسەتۋ رايونى... ءبىر - بىرلەگەن شىت جاڭا تۇعىر دانەكەرلەر جەدەل قالىپتاسىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ قۋات دارەجەسىن، شاما دارەجەسىن ۇزدىكسىز جاڭالادى، ۇمىتكە تولى وسىناۋ جەردە، ”توپ جارۋدان“ ”جاسامپازدىققا“ دەيىن تاماشا كارتينالار جارىققا شىقتى.

  بۇكىل ەل بويىنشا الدىمەن ”ساۋدا ىستەرى تۇلعاسى ەلەكتروندىق كۋالىك كارتچكاسىن“ تاراتتى، تۇڭعىش ۋاقىتشا تورەلىك ايتۋ ەرەجەسىن جاريالادى، ”شياڭگاڭدىقتار شياڭگاڭدا باجى تاپسىرۋ، اۋمىندىقتار اۋمىندا باجى تاپسىرۋدى“ الدىمەن اتقاردى، اۋمىننىڭ تاق ءنومىرلى اۆتوكولىكتەرىنىڭ حىڭچينگە كىرىپ - شىعۋ ساياساتىن شىعاردى، جالپى وسىنداي 622 ءتۇرلى رەفورما، جاڭالىق اشۋ شارالارىن شىعاردى، 11 ءتۇرى بۇكىل ەلدە كوشىرىلىپ جالپىلاستىرىلدى... ەسكەكتەر ەسىلىپ، تولقىندار جالداندى، ومىرشەڭدىككە تولى وسىناۋ توپىراقتا رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ جان تەبىرەنتەرلىك سيمفونياسى شارىقتادى.

  جاڭا باستامادا، كۇش بىرىكتىرىپ قامال الىپ، جۇرتتان وزىپ جول اشىپ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ امالياتى ءۇشىن ۇزدىكسىز جاڭا قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى

  2021 - جىل ”14 - بەسجىلدىقتىڭ“ باستاما جىلى، سونداي - اق اۋمىن 2 - بەسجىلدىق جوبانى جوسپارلاپ اتقارۋدى باستاعان جىل.

  جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ اۋىر سوققىسىنا ۇشىراعان اۋمىندا ەكونوميكانىڭ ءبىر سىدىرعى دامۋ كىناراتى كورنەكتى بولدى، ەكونوميكانىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋ جولىن ونان ارى قاراستىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن ىسكە اينالدى.

  ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ءماجىلىسى جالپى تۇلعالىق جوبانى قاراعان كەزدە باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: نازاردى باسىمدىققا يە سالالارعا، تارامدالعان كاسىپ سالالارىنا شوعىرلاندىرىپ، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىنىڭ نەگىزگى جۇمىس بەتالىسىن ءدال تاڭداپ، ءتۇرلى دارىندىلاردى باۋراۋ قۋاتىن جوعارىلاتىپ، ۇلكەن شىعاناق رايونىنىڭ ەكونوميكالىق دامۋ ارناسىن ساپالىلاندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. گۋاڭدۇڭ - اۋمىننىڭ حىڭچيندى سەلبەسە اشۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزمىن ورناتىپ جانە اقاۋسىزداندىرىپ، باسقارۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، اۋمىن مەن حىڭچين ەكونوميكاسىنىڭ توعىسا دامۋىن جەبەۋ كەرەك.

  ”اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەيتىن جاڭا تۇعىر“؛

  ”اۋمىن تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىس كەشىرۋىنە، جۇمىستانۋىنا قولايلىلىق جاساۋداعى جاڭا كەڭىستىك“؛

  ”’ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم‘ امالياتىن بايىتۋداعى جاڭا ۇلگى“؛

  ”گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدەگى جاڭا بەلەس“.

  جالپى تۇلعالىق جوبا اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەۋ سىندى نەگىزگى جەلىنى مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ سىندى اۋقىمدى جۇمىستى ويداعىداي ىستەۋگە جوبا جاساپ بەردى.

  2020 - جىلى 8 - ايدىڭ 18 - كۇنى ”سەلبەسىپ تەكسەرۋ، ءبىر جولدا وتكىزۋ“ جاڭا ۇلگىسىن قولدانعان حىڭچين شەكارا وتكەلى جاڭا ساياحاتتىق تەكسەرۋ ءوڭىرى اشىلدى. اۋمىن تۇرعىندارى حىڭچينگە كىرىپ - شىعۋدا اسا زور قولايلىلىققا يە بولدى. اشىلعاندىعىنا ءبىر جىل تولعاندا تەكسەرۋ - وتكىزۋ ارقىلى شەكارادان كىرىپ - شىققان ساياحاتشى جالپى 6 ميلليون ادام - رەتتەن اسىپ، اۆتوكولىك مولشەرمەن 900 مىڭ رەت قاتىناعان. مۇنىڭ ىشىندە اۋمىننىڭ تاق ءنومىرلى اۆتوكولىكتەرىنىڭ تاق كۇندەرى كەدەننەن ءوتۋ مولشەرى حىڭچين شەكارا وتكەلىنەن كىرىپ - شىققان اۆتوكولىكتەردىڭ كەدەننەن ءوتۋ مولشەرىنىڭ جارتىسىنان اسقان.

  جالپى تۇلعالىق جوباعا نەگىزدەلگەندە ”1 - شەپ“ ەكى جاق ءبىر اۋىزدى كەلىسىمگە كەلۋ ءارى حاۋىپسىزدىككە كوڭىل ءبولۋ نەگىزىندە سەلبەسىپ تەكسەرۋ، ءبىر جولدا وتكىزۋ سىندى كەدەننەن ءوتۋ ۇلگىسىن بەلسەندىلىكپەن جۇرگىزىپ، كەدەننەن ءوتۋدىڭ قولايلىلىق دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتادى. سونىمەن بىرگە اۋمىن داشۋەسى حىڭچين مەكتەپ رايونى مەن حىڭچين شەكارا وتكەلى ارناۋلى ارناسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، اۋمىن داشۋەسى حىڭچين مەكتەپ رايونى مەن سەلبەستىك جاساۋ رايونى اراسىندا جاڭاشا زەردەلىلەنگەن شەكارا وتكەل قۇرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساپ، اۋمىن داشۋەسى وقىتۋشى - وقۋشىلارىنىڭ سەلبەستىك جاساۋ رايونىنا كىرىپ - شىعۋىنا ايرىقشا قولايلىلىق جاساۋ كەرەكتىگى ايقىندالدى.

  ”جاڭا حىڭچين شەكارا وتكەلى اشىلعاننان كەيىن، اۋمىننان اۆتوكولىكپەن حىڭچيندەگى سەرىكتەستىككە بارۋعا نەبارى جارتى ساعاتقا جەتپەيتىن ۋاقىت كەتەدى. كەدەننەن وتۋگە اناعۇرلىم قولايلى شارالاردى كۇتەمىز“، - دەدى شيانحاۋ عىلىم - تەحنيكاسى سەرىكتەستىگىن قۇرۋشى، حىڭچيندە شارۋاشىلىق قۇرعان اۋمىندىق جاس ساي يۋانبو.

  زات ”1 - شەپتە“ وتكىزىلەدى، ”2 - شەپتە“ باسقارىلادى، ادامداردىڭ كىرىپ - شىعۋىنا ايرىقشا قولايلىلىق جاسالادى، شەكارا اتتاعان فينانس باسقارۋدا جاڭالىق اشىلادى... اۋمىن مەن حىڭچين اراسىندا زاتتىق ماتەريال، ادام، قارجى سياقتى فاكتورلاردىڭ اينالىمى اناعۇرلىم ىركىلىسسىزدەندىرىلىپ، ءبىر تۇلعالانعان جوعارى دەڭگەيلى ەسىك اشۋ جاڭا جۇيەسى ىشكى وڭىرلەر مەن اۋمىننىڭ دامۋىنا ۇزدىكسىز قوزعاۋشى كۇش ۇستەيدى.

  زىڭ ۋانۋىن ”85 - جىلدان كەيىن تۋعان“ اۋمىندىق جاس، اۆستراليادان وقىپ ەلگە قايتقاننان كەيىن، حىڭچيندە چاۋحۇڭ (گۋاڭدۇڭ) سۋىق تىزبەكتى زات اينالىمى شەكتى سەرىكتەستىگىن قۇرعان. جاڭا دامۋ ارناسىن جەدەل قالىپتاستىرۋ اكەلەتىن ورايعا ول ەرەكشە ۇمىتپەن قارايدى.

  ”حىڭچين گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونىنىڭ كىندىگىنە سۇيەنىپ، دۇنيە ءجۇزىن بەتكە الىپ وتىر، شەكارا اتتاعان زات اينالىمى جاعىندا اسا تاماشا باسىمدىققا يە“، - دەدى ول.

  گۋاڭدۇڭ مەن اۋمىننىڭ تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋىندا ءتۇزىلىس - مەحانيزم تەتىك. جالپى تۇلعالىق جوبادا مىنالار ايقىندالدى: گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى قۇرىلىسى باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ باسشىلىعىندا، گۋاڭدۇڭ - اۋمىن ەكى جاق سەلبەستىك جاساۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتىن بىرلەسىپ قۇرىپ، قىزمەت ۇقىعى كولەمىندە سەلبەستىك جاساۋ رايونىنىڭ كەلەلى جوبالارىن، كەلەلى ساياساتتارىن، كەلەلى نىساندارىن جانە ماڭىزدى كادرلاردى قىزمەتكە تاعايىنداۋ - قىزمەتىنەن قالدىرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ۇيعارادى. سەلبەستىك جاساۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتى قوس مەڭگەرۋشى ءتۇزىمىن جولعا قويادى، ونى گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ باستىعى مەن اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ اكىمى بىرگە ۇستىنە الادى. جالپى تۇلعالىق جوبادا تاعى دا ءبىر قىدىرۋ جاسامپاز مەحانيزمدىك ورنالاستىرۋلار جاسالدى.

  اۋمىن ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ اكىمى حى يچىڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونىنىڭ زاڭ شىعارۋ جينالىسىندا 2021 - جىلعى قازىنا جىلى ۇكىمەت ءىسىن جۇرگىزۋ بايانداماسىن جاساعاندا بىلاي دەدى: ورتالىقتىڭ ورنالاستىرۋىنا ساي، تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى جوباسىن تياناقتاندىرۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى جاقسى ىستەۋ كەرەك. ەسىك اشۋ جانە جاڭالىق اشۋ وي جەلىسىن قولدانىپ، ”ەكى ءتۇزىم“ باسىمدىعىمەن بىرلەستىرىلگەن، حالىقارالىق ەرەجەمەن ايرىقشا ۇشتاستىرىلعان، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى بولۋىن جەبەيتىن، مەملەكەتتىڭ ەسىك اشۋىنا قىزمەت وتەيتىن جاڭالىق اشۋ، سەلبەستىك جاساۋ رايونىن قالىپتاستىرۋ كەرەك.

  گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ باستىعى ما شيڭرۇي بىلاي دەدى: كەلەشەكتە حىڭچين شياڭگاڭ - اۋمىن ەرەجەلەرىمەن ۇشتاستىرۋدى جانە مەحانيزمدەردى ءتۇيىستىرۋدى كۇشەيتەدى. ادام اعىنى، زات اينالىمى، قارجى اينالىمى، ينفورماتسيا اينالىمىنىڭ قولايلى، جوعارى ونىمدىلىكپەن اينالىس جاساۋىن جەبەۋدى توڭىرەكتەپ، ءبىر قىدىرۋ باستاما سيپاتتى، جەتەكشىلىك سيپاتتى ساياساتتار شىعارىپ، ەرەجەلەردىڭ، مەحانيزمدەردىڭ بايلانىسۋىندا، ساباقتاسۋىندا، توعىسۋىندا اناعۇرلىم زور ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزىپ، حالىقارالىق بىرەگەي شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن قالىپتاستىرادى.

     گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونىندا جاڭا بەلەس جەدەل ەڭسە كوتەرۋدە.

  2035 - جىلعا بارعاندا −

  ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىمنىڭ“ توتەنشە قۋاتتى ومىرشەڭدىك كۇشى مەن باسىمدىعى جالپى بەتتىك ايگىلەنىپ، سەلبەستىك جاساۋ رايونىنىڭ ەكونوميكالىق ناقتى قۋاتى مەن عىلىم - تەحنيكالىق باسەكەلىك كۇشى زور مولشەردە جوعارىلاپ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى جوعارى ءونىمدى جۇمىس جۇرگىزىپ، حىڭچين مەن اۋمىندى ءبىر تۇلعالاندىرىپ دامىتۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزمى اناعۇرلىم كەمەلدەنىپ، اۋمىن ەكونوميكاسىنىڭ لايىقتى دەڭگەيدە كوپ نەگىزدى دامۋىن جەبەۋ نىساناسى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرىلادى.

  جوبا كەسكىندەلدى، بولاشاق جارقىن. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا، حىڭچين گۋاڭدۇڭ - اۋمىن تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساۋ رايونى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، جاڭا ءداۋىر كەرەمەتتەرىن ۇزدىكسىز جارىققا شىعارامىز.

   (تىلشىلەر شۇي جينپىڭ، ان بەي، ليۋ حۋان، لي حانفاڭ، يە چيان، ۋاڭ حاۋميڭ)

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.