تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

شي جينپيڭ امەريكانىڭ زۇڭتۇڭىمەن، گەرمانيانىڭ زۇڭليىمەن تەلەفوندا جەكە - جەكە سويلەستى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ۋاعدا بويىنشا امەريكانىڭ زۇڭتۇڭى بايدەنمەن تەلەفوندا سويلەسىپ، جۇڭگو مەن امەريكا قارىم - قاتىناسى جانە ەكى جاق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان قاتىستى ماسەلەلەر جونىندە بۇكپەسىز، ىشكەرىلەي، كەڭ كولەمدە ستراتەگيالىق سيپاتتى كەڭەستى جانە پىكىر اۋىستىردى.

  شي جينپيڭ، اۋەلى، ”ادا“ داۋىلىنىڭ امەريكانىڭ كوپتەگەن جەرىندە ءولىم - ءجىتىم جانە مال - مۇلىك شىعىنىن تۋدىرعاندىعى جونىندە بايدەننەن جانە امەريكا حالقىنان حال سۇرادى. بايدەن بۇعان العىس ايتتى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ءبىر مەزەت ۋاقىتتان بەرى امەريكانىڭ جۇڭگوعا قولدانعان ساياساتى جۇڭگو مەن امەريكا قارىم - قاتىناسىن اۋىر قيىنشىلىققا ۇشىراتتى، بۇل ەكى ەل حالقىنىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسى مەن دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلدىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسپەيدى. جۇڭگو ەڭ ءىرى وركەندەپ كەلە جاتقان ەل، امەريكا ەڭ ءىرى دامىعان ەل، جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتە الۋ - الماۋى دۇنيە ءجۇزىنىڭ بولاشاعىنا، تاعدىرىنا قاتىستى، ەكى ەل، ءسوز جوق، ويداعىداي جاۋاپ بەرۋگە ءتيىستى عاسىرلىق ساۋال. جۇڭگو مەن امەريكا سەلبەسسە ەكى ەل جانە دۇنيە ءجۇزى يگىلىككە كەنەلەدى؛ جۇڭگو مەن امەريكا قارسىلاسسا ەكى ەل جانە دۇنيە ءجۇزى زوبالاڭعا ۇشىرايدى. جۇڭگو مەن امەريكا قارىم - قاتىناسى جاقسارتۋعا بولا ما، جوق پا دەيتىن تاڭداۋ سۇراۋى ەمەس، قايتا قالاي جاقسارتۋ كەرەك دەيتىن ءسوزسىز جاۋاپ بەرەتىن سۇراۋ.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگونىڭ بايىرعى ءبىر ولەڭىندە ”قاتپار تاۋلار، اساۋ وزەن بوگەگەنمەن جولىڭدى، نۋ ورماننىڭ اراسىنان گۇل جايناعان اۋىل تاعى كورىندى“ دەلىنگەن. جۇڭگو مەن امەريكا 1971 - جىلى ەكى جاقتى قارىم - قاتىناسىنداعى ”مۇزدى جارعاننان“ بەرى قول ۇستاسا سەلبەسىپ، ءار ەلگە ناقتى يگىلىك اكەلدى. كەزەكتە حالىقارالىق قوعام كوپتەگەن ورتاق قيىن ماسەلەگە ءدوپ كەلىپ وتىر، جۇڭگو مەن امەريكا جالپى اۋقىمدى ايگىلەپ، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، العا قاراۋعا، العا جۇرۋگە تاباندى بولىپ، ستراتەگيالىق باتىلدىق جانە ساياسي الىمدىلىق كورسەتىپ، جۇڭگو مەن امەريكا قارىم - قاتىناسىنىڭ ورنىقتى دامۋدىڭ دۇرىس ارناسىنا تەز ارادا ورالۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكى ەل حالقى مەن دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقىن اناعۇرلىم ويداعىداي باقىتقا كەنەلتۋ ءتيىس.

  شي جينپيڭ جۇڭگو جاقتىڭ كليمات وزگەرىسى سياقتى ماسەلەلەردەگى تۇرعىسىن بايانداپ، بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق ەكولوگيانى الدىمەن ويلاسۋعا، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولدى، ءوزىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن حالىقارالىق جاۋاپكەرشىلىگىن باستان - اياق بەلسەندى، ىرىقتى تۇردە ارقالاپ كەلەدى. ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى، ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ماسەلەلەرىنە قۇرمەت ەتۋ، الاۋىزدىقتى ۇتىمدى باسقارۋ - تىزگىندەۋ نەگىزىندە ەكى ەلدىڭ قاتىستى تاراۋلارى ۇزدىكسىز بايلانىس جاساپ، تىلدەسىپ، كليمات وزگەرىسى، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، ەكونوميكانى جانداندىرۋ، سونداي - اق كەلەلى حالىقارالىق، وڭىرلىك ماسەلەلەردە سايكەسۋ مەن سەلبەسۋدى ىلگەرىلەتۋىنە، سونىمەن بىرگە، اناعۇرلىم كوپ سەلبەسۋ كومەسكى كۇشىن اشىپ، ەكى ەلدىڭ قارىم - قاتىناسىنا اناعۇرلىم كوپ بەلسەندى فاكتورلار ۇستەۋىنە بولادى.

  بايدەن مىنالاردى ءبىلدىردى: دۇنيە ءجۇزى جەدەل وزگەرىستى باستان وتكەرۋدە، امەريكا - جۇڭگو قارىم - قاتىناسى دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ماڭىزدى ەكى جاقتى قارىم - قاتىناس، امەريكا مەن جۇڭگونىڭ قالاي ىقپالداسىپ، قاتار تۇرۋى اسا زور دەڭگەيدە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بولاشاعىنا ىقپال كورسەتەدى. ەكى ەلدىڭ باسەكەگە بولا قاقتىعىسۋىنىڭ ءجونى جوق. امەريكا جاقتىڭ ەجەلدەن ءبىر جۇڭگو ساياساتىن وزگەرتۋ ويى جوق. امەريكا جاق جۇڭگو جاقپەن اناعۇرلىم كوپ بۇكپەسىز اۋىس - كۇيىس جاساپ جانە سىندارلى پىكىرلەسىپ، ەكى جاقتىڭ سەلبەستىك ورىستەتۋىنە بولاتىن ءتۇيىندى جانە الدىمەن ويلاساتىن سالالارىن تۇراقتاندىرىپ، اعات تۇسىنىكتەن، قاتە تۇجىرىمنان جانە توسىن قاقتىعىستان ساقتانىپ، امەريكا مەن جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ دۇرىس ارناعا قايتا ورالۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. امەريكا جاق جۇڭگو جاقپەن كليمات وزگەرىسى سياقتى كەلەلى ماسەلەلەردە تىلدەسۋدى، سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، اناعۇرلىم كوپ ورتاق تانىم قالىپتاستىرۋدى كۇتەدى.

  ەكى جاق ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: جۇڭگو مەن امەريكانىڭ مەملەكەت باسشىلارىنىڭ جۇڭگو - امەريكا قارىم - قاتىناسى جانە كەلەلى حالىقارالىق ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي تىلدەسۋى جۇڭگو مەن امەريكا قارىم - قاتىناسىنىڭ دۇرىس بەتالىسقا قاراي دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋ جونىنەن ەرەكشە ماڭىزدى، كوپ ءتۇرلى تاسىلدەر ارقىلى ۇنەمىلىك بايلانىستى ۇزدىكسىز ساقتاپ، ەكى جاقتىڭ قىزمەت جىكتەرىن قىزمەتتى جەدەلدەتىپ، كەڭ كولەمدە تىلدەسىپ، جۇڭگو - امەريكا قارىم - قاتىناسىنىڭ العا قاراي دامۋىنا شارت - جاعداي ازىرلەۋگە مىندەتتەۋگە قوسىلدى.

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 9 - ايدىڭ 10 - كۇنى كەشتە گەرمانيانىڭ زۇڭليى مەركەلمەن تەلەفوندا سويلەستى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بىلتىردان بەرى ءبىز ءجيى، جوعارى ءونىمدى اۋىس - كۇيىستى ساقتاپ، جۇڭگو - گەرمانيا، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىن دامىتۋدا ماڭىزدى جەتەكشىلىك رول اتقاردىق، بۇل جۇڭگو - گەرمانيا ەكى ەلدىڭ ءبىر - بىرىنە ايرىقشا سەنەتىندىگىن دە ايگىلەدى. زۇڭلي حانىم گەرمانيا مەن ەۆروپانىڭ جۇڭگوعا باعىتتالعان ناقتى سەلبەستىگى مەن دوستىق بارىس - كەلىسىن ىلگەرىلەتۋگە بەلسەنە كۇش سالدى، مەن مۇنى ايرىقشا القايمىن.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: تاياۋ جىلداردان بەرى جۇڭگو مەن گەرمانيا قارىم - قاتىناسى جالپى جاقتان ءساتتى دامۋدى ساقتادى، ءار سالاداعى سەلبەستىگى ىندەت جاعدايىندا قۋاتتى سەرپىمدىلىگىن ايگىلەپ، ەكى ەل حالقىنا ناقتى تابىس سەزىمىن سيلادى. جۇڭگو مەن گەرمانيا جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ قارجى قوسۋ كەلىسىمى كەلىسسوزىن ۋاعىندا ورىنداۋىن ىلگەرىلەتىپ، كوپ جاقتىلىقتى بىرگە دارىپتەپ، ەركىن ساۋدانى قورعاپ، كليمات وزگەرىسىنە بەلسەنە توتەپ بەرىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋعا قول ۇستاسا بەلسەنە ۇلەس قوستى. جۇڭگو - گەرمانيا قارىم - قاتىناسىنىڭ اسا زور تابىسقا قول جەتكىزۋىنىڭ ءتۇبىرلى سەبەبى ەكى جاقتىڭ ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، پارىقتاردى ساقتاپ، ورتاقتىققا ۇمتىلىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە باسا ءمان بەرىپ، ابزالدىقتارى ارقىلى ءبىر - ءبىرىن تولىقتاۋدى ىلگەرىلەتكەندىگىندە. ەكى جاق ءوزارا سەنىمدىلىكتى بەكەمدەۋگە، تەرەڭدەتۋگە تاباندى بولسا، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋعا، نازاردى سەلبەستىككە شوعىرلاندىرۋعا تاباندى بولسا عانا، جۇڭگو مەن گەرمانيا قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز جاڭا دامۋعا قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتۋگە بولادى. گەرمانيا جاقتىڭ ەۆروپا وداعىنىڭ جۇڭگوعا قاراتىلعان دۇرىس ساياساتقا تاباندى بولۋىن ىلگەرىلەتىپ، پارىققا وبيەكتيۆ مامىلە جاساپ، الاۋىزدىقتى ۇستامدىلىقپەن ءبىر جاقتى ەتىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

  مەركەل مىنالاردى ءبىلدىردى: تاياۋ جىلداردان بەرگى گەرمانيا - جۇڭگو، ەۆروپا - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىندا قورىتىندىلاۋعا تاتيتىن كوپتەگەن تۇستار بار، مەن جۇڭگو جاقپەن ءجيى تىلدەسۋدى ساقتاپ، بىرگە قۇلشىنىپ، گەرمانيا مەن جۇڭگو، ەۆروپا مەن جۇڭگو ەكى جاقتىڭ كەڭەسۋ ارقىلى پارىقتاردى تولىقتاۋعا كۇش سالۋىن ىلگەرىلەتىپ، الاۋىزدىقتى ۇتىمدى ءبىر جاقتى ەتۋدى قالايمىن. ەۆروپا مەن جۇڭگونىڭ قارجى قوسۋ كەلىسىمى ەۆروپا جاققا دا، جۇڭگو جاققا دا ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلدىرەدى، تەز ارادا ءساتتى بەكىتىلىپ، كۇشكە يە بولۋىن ءۇمىت ەتەمىن. گەرمانيا جاق جۇڭگو جاقپەن ۆاكسينا سەلبەستىگىن كۇشەيتۋدى ءۇمىت ەتەدى.

  مەركەل كەزەكتەگى اۋعانستان جاعدايى جونىندەگى كوزقاراسىن حابارلاندىرىپ، جۇڭگو جاقپەن بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى سياقتى كوپ جاقتى جۇلگەدە تىلدەسۋدى، سايكەسۋدى كۇشەيتۋدى ءۇمىت ەتەتىندىگىن ءبىلدىردى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق تۇرلىشە وركەنيەتتەردىڭ بىرگە ءومىر ءسۇرىپ، ءوزارا ۇلگى الۋىن دارىپتەيدى، وزگە ەلدىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋگە قارسى تۇرادى، گەرمانيانى قامتىعان حالىقارالىق قوعاممەن بىرگە اۋعانستاننىڭ بەيبىتشىلىكتى، ورنىقتىلىقتى شىنايى جۇزەگە اسىرۋى ءۇشىن سىندارلى قۇلشىنىس جاساۋدى قالايدى.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردىڭ مەنشىك ۇقىعى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى اقپارات كەڭسەسىنە ءتان، جاريالانعان مازمۇنداردى سىلتەمەسىز كوشىرۋگە بولمايدى. كوشىرىپ پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، «تيانشان تورى » الىنعانى انىق ەسكەرتىلۋى ءتيىس، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگى قۋزاستىرىلادى.