تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

جاڭا مەكەندەگى تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقساردى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى حان چين - يان

  قاتار - قاتار سالىنعان جاڭا ۇيلەر رەتتى ورنالاسقان، تارام - تارام جولدار تەپ - تەگىس، كەڭ كوسىلىپ جاتىر، ءاربىر اۋىل - قىستاق سەحتارىنان ماشينا گۇرىلى ەستىلەدى، جايدارى كۇلكى ەسكەن جۇزدەر بارلىق جەردەن كەزدەسەدى... 9 - ايدىڭ 11 - كۇنى ياركەن اۋدانىنىڭ قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە بارعانىمىزدا، بارلىق جەردەن جاراسىمدى كورىنىستەر كوز الدىمىزعا كەلدى.

  ”تەك سەنىم بولسا بولعانى، سارى توپىراقتى التىنعا اينالدىرۋعا بولادى“، ”كوپشىلىك جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، ويدى ءبىر ارناعا شوعىرلاندىرىپ، كۇشتى ءبىر اراعا جۇمساپ، ءسوزسىز، تاماشا تۇرمىس كەشىرۋى كەرەك“... بۇگىنگى كۇندە، ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە قاراستى 8 اكىمشىلىك قىستاقتاعى 15 مىڭ تۇرعىن ءتىپتى دە باقىتتى، تاماشا جاڭا تۇرمىسقا تالپىنۋدا.

تەڭىز دەڭگەيىنەن تومەندەدى، تۇرمىس ورەسى جوعارىلادى

  ياركەن اۋدانىنىڭ قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىندەگى يۇڭپيڭ قىستاعىندا، شۋاقتى كۇندە كاريالار ءجۇزىم سورەسىنىڭ استىنداعى سايادا وتىرىپ اڭگىمە دۇكەنىن قۇرۋدا؛ بالالار التىباقان تەۋىپ، ءماز - مايرام ويناپ ءجۇر...

  ”قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ بولماسا، بۇگىنگىدەي باقىتتى تۇرمىسىمىز قايدان بولسىن“، - دەيدى قىستاق تۇرعىنى ءيمىنجان تاش قۋانىشى قوينىنا سيماي.

  ءيمىنجاننىڭ تۋعان جەرى قوشىراپ اۋىلىنىڭ اراتاش قىستاعى، قىستاقتىڭ قاتىناسى قولايسىز، كاسىپ كوزى بولماعاندىقتان، وتباسىنىڭ تۇرمىسى قيىنشىلىقتا قالعان ەدى. كوشىپ كەلگەننەن كەيىن ءبىر ءۇيلى جان بەيقۇت ۇيگە ورنالاسىپ، ول دا تۇراقتى قىزمەت ىستەپ، تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى. ”بالالارىم ءۇيدىڭ جانىنداعى مەكتەپتە وقيدى، ۇيدەن شىعا بەرە جۇمىستارىمىزدى بىتىرە الامىز، زات ساتىپ الا الامىز، بارلىعى دا وتە قولايلى“، - دەدى ءيمىنجان.

  ياركەن اۋدانىنىڭ قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى بەينە ءبىر ”جاڭا قالا“ سەكىلدى، تۇرمىس اۋماعى، كاسىپ سالاسى اۋماعى، باعىمشىلىق اۋماعى سياقتى اۋماقتارعا ءبولىنۋى عىلمي، ورنالاستىرۋى لايىقتى، مەكتەپ، ەمحانا سياقتىلارى تولىق. ”جاڭا قالانىڭ“ سىرت جاعىن اينالا بوراننان ساقتانىپ، قۇمدى بوگەيتىن 25 مىڭ مۋلىق ەكولوگيا ورمانى جايقالىپ تۇر.

  ”جاڭا ءۇيىمىزدىڭ ورنى تەڭىز دەڭگەيىنەن تومەندەدى، ال تۇرمىس ورەمىز جوعارىلادى، قازىرگى تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقسارۋدا“، - دەيدى ءيمىنجان قۋانا.

  بۇگىنگى كۇندە ورنالاستىرۋ تۇيىنىندە ءار الۋان باۋلۋ قيمىلدارى ۇنەمى ورىستەتىلىپ تۇرادى. دامىسى اۋىلىنان كوشىپ كەلگەن رابيگۇل مامۇت بىرنەشە مەرزىمدىك وتباسىلىق تاماشا ءمورالعا باۋلۋ كۋرسىنا قاتىناستى. ”باۋلۋعا قاتىناسۋ ارقىلى مەن وتباسىمداعىلارمەن، كورشىلەرمەن قالاي تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋدى ۇيرەندىم“، رابيگۇل مۇنداي باۋلۋدىڭ وتە پايدالى ەكەندىگىن سەزىندى.

  ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە قاراستى 8 قىستاق تاعى وڭتايلى ۋاقىتتا قىستاق تۇرعىندارى جيىنالىسىن اشىپ، قىستاق تۇرعىندارى كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ماسەلەلەر مەن قيىنشىلىقتاردى دەر كەزىندە شەشىپ، قىستاق تۇرعىندارى ءبىر - بىرىنە كومەكتەسەتىن جاڭا سالت قالىپتاستىرعاندىقتان، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تاۋەلدىلىك سەزىمى ۇزدىكسىز كۇشەيدى.

”ءبىر وتباسىنداعى كوپ ادام“ ورنىقتى جۇمىستاندى

  ”زاۆود ءۇيىمىزدىڭ قاسىندا بولعاندىقتان، اقشانى تابامىز، وتباسىمىزعا دا قارايلاسا الامىز“، - دەدى سەحتا قاربالاس ىستەپ جاتقان گۇزالنۇر قۇربان جۇزىنەن قۋانىش لەبى ەسىپ.

  يۇڭپيڭ قىستاعىنا كوشىپ كەلگەننەن كەيىن، باۋىرمال، اشىق - جارقىن گۇزالنۇر تەز ارادا قىستاق سەحىنان قىزمەت تاپتى، بۇل ونىڭ ءبىرىنشى قىزمەتى ەدى. ”ورنىقتى قىزمەتىم بولعاننان كەيىن، تۇرمىسىمىز ۇمىتكە تولى بولدى“. تاۋ قويناۋىنان كوشىپ شىققان ول بۇگىنگى كۇندە سەحتىڭ شاعىن گرۋپپا باستىعى بولدى، ايىنا 2000 يۋاننان استام ەڭبەكاقى الادى.

  ”قونىس جاڭالاپ كوشىرۋ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا تۇتاس وتباسىمنىڭ تۇرمىسىندا وزگەرىس تۋىلدى. كۇيەۋىم ورمان قورعاۋشىسى بولىپ، تۇراقتى كىرىسكە يە بولدى“. گۇزالنۇر: ”جاڭا قونىسقا كوشىپ كەلىپ كوڭىل كۇيىمىز دە وزگەردى، كوپشىلىك بولاشاقتان مول ءۇمىت كۇتەتىن بولدى“، - دەدى.

  ”جاقىن ماڭدا، سول جەردىڭ وزىندە جۇمىسقا ورنالاستىرۋ − كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدىڭ، كەڭەيتۋدىڭ ماڭىزدى جولى، كاسىپ سالاسىن دامىتۋ − جۇمىسقا ورنالاستىرۋدى شەشۋدىڭ نەگىزى“. ياركەن اۋداندىق قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنىن باسقارۋ كوميتەتى پارتيا قىزمەتى كوميتەتىنىڭ شۋجيى شي لياڭپيڭ: ءبىز امالىن تاۋىپ كاسىپورىنداردى ەنگىزىپ، اۋىل - قىستاق سەحىن قۇرىپ، جۇمىس ورنىن ازىرلەپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەي المايتىن ەڭبەككۇشتەردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ ماسەلەسىن شەشتىك، - دەيدى.

  بۇگىنگى كۇندە ياركەن اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنى قىستاق سەحى، تازا سۋ زاۆودى، باعىمشىلىق فەرماسى جانە وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ سياقتىلار ارقىلى قاراستى اۋماقتاعى ەڭبەككۇشتەردى جاقىن ماڭدا، سول جەردىڭ وزىندە، ورنىقتى جۇمىسقا ورنالاستىرىپ، جان باسىندىق جىلدىق ارتقان كىرىستى 10 مىڭ يۋاننان اسىردى.

  ”پارتيانىڭ ابزال ساياساتى بولعاندىقتان، ءبىز، ءسوز جوق، ەڭبەكشىل قوس قولىمىزعا سۇيەنىپ بايۋ جولىنا تۇسەمىز، ەرتەڭگى تۇرمىسىمىز، ءسوزسىز، ءتىپتى دە تاماشا بولادى!“، - دەدى گۇزالنۇر بولاشاعىنا مول سەنىم ارتا.

وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى جولىنا ءتۇستى

  ياركەن اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە ورنالاسقان اۋىل شارۋاشىلىق بازاسىنداعى دوعاشا لاپاستار كۇن نۇرىنا شاعىلىسا جارقىراي ساۋلە شاشادى، قىستاق تۇرعىندارى دوعاشا لاپاستىڭ ىشىندە ءونىم جيناۋمەن قاربالاس، اتىز باسىندا كوكونىس تاسۋدى كۇتىپ تۇرعان ءۇش دوڭگەلەكتى اربالار ءتىزىلىپ تۇر...

  ”تاۋ قويناۋىندا ءومىرىمىزدىڭ جارتىسىن وتكىزىپپىز، دوعاشا لاپاستا كوكونىس ەگەمىز دەپ ويلاپ تا كورمەگەنبىز“، - دەيدى قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ اتباس بۇرشاق ءۇزىپ جاتقان ءتوحتام توحتى.

  ”ءبىرىنشى رەت اتباس بۇرشاق ەككەندە، وسىنشالىق جاقسى شىعادى دەپ ويلاماعان ەدىم“. ءتوحتام كۇلە سويلەپ: قازىر 5 - ايدىڭ باسىنداعىداي جوعارى باعاعا ساتا الماساق تا، ءبىراق، ءبىر كۇندە 600 − 700 يۋان كىرىس كىرگىزىپ وتىرمىز، - دەدى.

  ءبىر ماشينا تولى اتباس بۇرشاق باسىپ العان ايگۇزال ءىسىراپىل كۇلىمدەي: ”ءبىز دوعاشا لاپاسىمىزدى ءتوحتام اعايعا اينالىمعا بەرىپ قويىپ، ءوزىمىز بازاعا بارىپ جۇمىس ىستەپ، ەكى جەردەن كىرىس كىرگىزىپ وتىرمىز“، - دەدى.

  كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە كوشىپ كەلگەننەن كەيىن، ايگۇزال قالىڭ قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرىلعان قىستاق تۇرعىندارى سياقتى 2 مۋ جەرگە جانە 5 فىندىق دوعاشا لاپاسقا يە بولدى.

  ”تاۋ قويناۋىنان كوشىپ شىققانىمىزدىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاماشا تۇرمىسقا جەتىپ وتىرمىز“، - دەدى قىستاق تۇرعىنى اقچىقىز دالەك، - ”كۇيەۋىم ەكەۋىمىز دە بازادا جۇمىس ىستەيمىز، ءار ايلىق ەڭبەكاقىمىزدى قوسقاندا 4000 يۋاننىڭ ۇستىندە بولادى“.

  قوشىراپ اۋىلى تولىگەن قىستاعىنان ورنالاستىرۋ ءتۇيىنىنىڭ حىشيە قىستاعىنا كوشىپ كەلگەن اقچىقىز: ”ءتوحتامعا ىلەسىپ ىستەپ اقشا تابۋمەن بىرگە تاعى تەحنيكا ۇيرەنۋدەمىن، كەلەشەكتە مەن دە دوعاشا لاپاستا اتباس بۇرشاق ەگەتىن بولامىن“، - دەدى.

  ياركەن اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنىنىڭ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى بازاسىندا قازىر 100 جىلىجاي، 3000 دوعاشا لاپاس بار بولىپ، قاربىز، بايساي، چيەزى، وسۇن سياقتى ەرەكشە جەمىس، كوكونىستەر ەگىلەدى.

  ”ءبىز كوشىپ كەلگەن بۇقارانىڭ ورتا ەسەپپەن ءبىر وتباسىندا ءبىر دوعاشا لاپاس بولۋىن قامتاماسىز ەتىپ، دوعاشا لاپاستىڭ جىلدىق ورتاشا كىرىسىن 2500 يۋاننان اسىردىق“، - دەدى شي لياڭپيڭ.

  بىرەۋگە بالىق بەرگەننەن گورى، بالىق اۋلاعاندى ۇيرەتكەن ءجون. ياركەن اۋدانىنداعى قونىس جاڭالاپ كوشىرىپ ورنالاستىرۋ ءتۇيىنىنىڭ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى بازاسى تاۋ قويناۋىنان كوشىپ شىققان قىستاق تۇرعىندارىن وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى جولىنا ءتۇسىرىپ، بايۋ جولىن اشىپ بەردى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.