— 2021 - جىلعى جۇڭگو شارۋالار مول ءونىم مەرەكەسىن قۋانىشپەن قارسى الايىق (1)
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ ي
9 - ايدىڭ 17 - كۇنى ەگىنشىلەر قۇتىبي اۋدانى يۋانحۋسۇن قالاشىعى شاڭسانگۇڭ قىستاعىندا جۇگەرى ورۋدا. قازىر وسى اۋدانداعى 154 مىڭ مۋ جەرگە ەگىلگەن جۇگەرى پىسىپ، جەرگىلىكتى تاراۋلار 100 نەشە جۇگەرى كومباينىن كۇزگى جيىن - تەرىن جۇمىسىنا سايكەستىرىپ ۇيىمداستىردى، جۇگەرىنى تۇگەلدەي ماشينامەن جيناۋدى جۇزەگە اسىردى. □ سۋرەتتى ما گۋاڭيۋان تۇسىرگەن
6 - ايدان بەرى تيانشان الابىندا التىن ءتۇستى ءبيداي اتىزى تەڭىزدەي تولقىپ، تۇتاس جىلداعى اۋىل شارۋاشىلىعىنان مول ءونىم الۋدىڭ ەڭ ادەمى بەتاشار كۇيىنە اينالدى.
بيىل بۇكىل رايوندا جازعى استىقتان تاعى دا مول ءونىم الىنىپ، ءبيداي وندىرىسىندە جەر اۋدانى، جالپى ءونىم مولشەرى، بىرلىك ءونىم مولشەرى بىردەي ارتقان تاماشا جاعداي جارىققا شىقتى. بۇكىل رايوننىڭ استىق ءوندىرىسىنىڭ، اسىرەسە، ءبيداي ءوندىرىسىنىڭ نەگىزى اناعۇرلىم بەرىك، ساپاسى اناعۇرلىم جاقسى بولىپ، رايونىمىزدىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋدەگى سەنىمى مەن قايراتىن تولىق ايگىلەدى، سونداي - اق ”14 - بەسجىلدىقتا“ جاقسى باستاما اشۋعا، جاقسى قادام تاستاۋعا نەگىز قالادى.
جالپى ءونىم مولشەرى جاڭا دەڭگەيگە جەتىپ، بىرلىك ءونىمى رەكورد جاڭالادى
2021 - جىلى بۇكىل رايون ”شينجياڭ ىشىندە تەڭگەرۋ، ازىراق ىركىپ قالۋ“ سىندى استىق قىزمەتى باعىتىن ارقاۋ ەتىپ، ”استىق القاپتارىن قورعاپ، ەگىستىك جەر بايلىعىنان عىلمي، ۇيلەسىمدى پايدالانۋ“ ستراتەگياسىن تياناقتاندىرىپ، استىق ءوندىرىسى قۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. استىق پەن ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ءونىمىن ورنىقتىرىپ، قامداۋعا كەپىلدىك ەتۋدى ويداعىداي يگەرۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، ءبيداي ءوندىرىسىن، اسىرەسە، دۇمبە ءبيداي ءوندىرىسىن ورنىقتىرىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ تەجەمدىك نىساناسىن ءتۇسىرۋ سياقتى ءبىر قىدىرۋ ساياسات شارالارى ارقىلى استىق ءوندىرىسىن ارتتىرۋدى نەگىز ەتكەن ەگىنشىلىك قۇرىلىمىن رەتتەۋگە بەلسەنە جەتەكشىلىك ەتىپ، استىق حاۋىپسىزدىگى نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىنىڭ كەمەيمەۋىنە، ءونىم مولشەرىنىڭ تومەندەمەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
ساناق ساندى مالىمەتتەرىندە كورسەتىلۋىنشە، 2021 - جىلى بۇكىل رايوننىڭ جازعى استىق ەگىلگەن جەر اۋدانى 17 ميلليون 89 مىڭ 500 مۋ بولىپ، الدىڭعى جىلعىمەن سالىستىرعاندا %6.2 ارتقان، مەجەمەن ءونىم مولشەرى 6 ميلليون 281 مىڭ تونناعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %7.7 ارتقان، جازعى استىقتىڭ ءونىم مولشەرى تاريحتاعى جاڭا دەڭگەيگە جەتىپ، بۇكىل جىلدا اۋىل شارۋاشىلىعىنان مول ءونىم الۋدا جانە شارۋالاردىڭ كىرىسىن ۇزدىكسىز ورنىقتى ارتتىرۋدا ماڭىزدى رول اتقارعان.
7 - ايدان بەرى شينجياڭ ءبيدايى بىرلىك ءونىم مولشەرىنىڭ رەكوردى تالاي رەت جاڭالاندى. شيندۇڭ 52 - ءنومىرلى ساپالى دۇمبە ءبيداي، شينچۋن 37 - ءنومىرلى ساپالى ساعىز جازدىق ءبيداي جەكە - جەكە رايونىمىزدىڭ دۇمبە ءبيدايىنىڭ، جازدىق ءبيدايىنىڭ ەڭ جوعارى بىرلىك ءونىم مولشەرى رەكوردىن جاڭالادى. سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك ءبيداي كاسىپ سالاسى جۇيەسى ماماندارىنىڭ ناقتى تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋىمەن، ىلە وزەنى اڭعارىندا دۇمبە ءبيدايدىڭ ەڭ جوعارى مۋ باسىندىق بىرلىك ءونىم 790 كيلوگرامعا، قاشقار ايماعىندا ەڭ جوعارى مۋ باسىندىق بىرلىك ءونىم 740 كيلوگرامعا، اقسۋ ايماعىندا ەڭ جوعارى مۋ باسىندىق بىرلىك ءونىم 840 كيلوگرامعا جەتتى. تۇرلىشە ەكولوگيالىق وڭىرلەردەگى ءبيدايدىڭ ءونىمىن ارتتىرۋدىڭ كومەسكى كۇشتەرى ۇزدىكسىز اشىلدى.
ساپالى سورتتى سۇرىپتاپ جەتىلدىرۋ، جالپىلاستىرۋ بۇكىل رايوننىڭ استىق ءوندىرىسى قۋاتىن ورنىقتى جوعارىلاتۋدا بارعان سايىن ماڭىزدى رول اتقارۋدا. بيىل جىل باسىنان بەرى رايونىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى استىقتىڭ جاڭا سورتىن سۇرىپتاۋ جانە جەتىلدىرۋ، ساپالى تۇقىم جەتىلدىرۋ جانە سۇرىپتاپ ساپالىلاندىرۋ قىزمەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ”4 ميلليون مۋلىق“ ساپالى تۇقىم جەتىلدىرۋ بازاسى قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ويداعىداي يگەرىپ، «اۆتونوميالى رايوننىڭ وسى زامانعى تۇقىم شارۋاشىلىعىنىڭ جاسامپازدىقپەن دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى اتقارۋ پىكىرىن» شىعارىپ، تۇقىم شارۋاشىلىعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرىسىندەگى شەشۋشى رولىن ساۋلەلەندىردى.
قازىر رايونىمىز ءبيدايدى، جۇگەرىنى نەگىز ەتىپ، كۇرىشتى، بۇرشاقتى، كارتوپ تەكتەستەردى، قارا استىقتى كوپ نەگىزدەندىرە دامىتاتىن استىق ءوندىرىسى ارناسىن قالىپتاستىرىپ، استىق ءوندىرىسى قۋاتىن باياندى ارتتىرىپ، اس ارقاۋىن مىقتى ۇستادى.
ءوندىرىس قۋاتى مىعىم، ماركا باسىمدىعى جەتكىلىكتى بولدى
بيىل جىل باسىنان بەرى بۇكىل رايون جوعارى ولشەمدى ەگىستىك، سۋ ۇنەمدەپ سۋارۋ، عىلىم - تەحنيكانى جالپىلاستىرۋ سياقتى نىسان تۇيىندەرىن استىق القاپتارىنا قاراي بەيىمدەپ، استىق ءوندىرىسى قۋاتىنىڭ باياندى ارتۋىن جۇزەگە اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا رايونىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق تاراۋلارى استىقتىڭ جاسىل، جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى بولۋ ارەكەتىن استىقتىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىمەن ورگانيكالى ۇشتاستىرىپ، بۇكىل رايونداعى 13 اۋدان - قالادا ءبيداي، جۇگەرى جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى ءوندىرىس بازاسىن تۇلعالاپ، ءدال مولشەردە تۇقىم سەبۋ، سۋ مەن تىڭايتقىشتى ءبىر تۇلعالاندىرۋ، تۇقىم مەن تىڭايتقىشتى ايىرۋ سياقتى ”ساپالى تۇقىم + تاماشا ءتاسىل“ ەگىمشىلىك باسقارۋ تەحنيكاسىن شوعىرلى تۇردە جالپىلاستىرىپ، استىق ءوندىرىسى قۋاتىن جوعارىلاتتى. سونىمەن بىرگە بۇكىل رايون جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسى قىزمەتىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىس نىسانىن ۇزدىكسىز سالدى، جاڭادان سالدى، ونىڭ قۇرىلىس اياقتاعان جەر كولەمى ءبىر ميلليون 758 مىڭ 300 مۋ بولىپ، 701 مىڭ 900 اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىس جابدىقتارىن ىسكە قوسىپ، بەيدوۋدىڭ جول نۇسقاۋىمەن شوفەرسىز ماشينالارمەن ەگىن سالۋ، ۇشقىش اپپاراتپەن دەرت - دەربەز، زياندى جاندىكتەردەن ساقتانۋ سياقتىلاردىڭ جۇمىس اياقتاتقان جەر اۋدانى 36 ميلليون 218 مىڭ مۋعا (رەتكە) جەتتى. ءبىر قىدىرۋ وزىق تەحنيكالار استىق وندىرىسىندە كەڭىنەن جالپىلاستىرىلىپ، بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى نەگىزى ونان ارى بەكەمدەلدى.
مىعىم ءوندىرىس قۋاتى ءبيدايدىڭ ساپا نەگىزىن بەكەمدەپ، شينجياڭ ۇنىنىڭ بازار باسەكەسىندە وزىندىك ايقىن ورنى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
سوڭعى جىلدارى رايونىمىزدىڭ استىق سالاسىن باسقارۋ تاراۋلارى شينجياڭ ۇنىنىڭ باسىمدىعىمەن ۇشتاستىرىپ، شينجياڭ ىشىندەگى ۇن ماركاسى بايلىعىن بىرىكتىرىپ، ۇكىمەت، سالالىق قوعام، كاسىپورىن بىرلەسىپ ”شينجياڭ ۇنى“ وڭىرلىك ماركاسىن تۇلعالاپ، شينجياڭ استىق سالاسى قوعامىنىڭ باستاماشىلدىعىمەن ”شينجياڭ ۇنى“ كاسىپ سالاسى وداعىن قۇرىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ سايكەستى دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.
قازىر ”شينجياڭ ۇنى“ كاسىپ سالاسى وداعى قۇرىلىپ بولدى، شينجياڭ بولكا ۇنى، تۇشپارا ۇنى، ءبيداي وزەگى ۇنى سياقتى ونىمدەر كاسىپ سالالاندىرا دامىتىپ جۇمىس جۇرگىزۋ ارقىلى بۇكىل ەلدەگى 20 نەشە قالاعا ساتىلىپ، ”شينجياڭ ۇنى“ شينجياڭ سىرتىنداعى بازاردا بىرتىندەپ تياناق تاپتى.
ءوندىرۋ مەن ساتۋ تىعىز ۇشتاستىرىلدى، بازار ونىمدىلىگى جاقسى بولدى
بۇكىل رايوندا ءبيداي ءونىمى ارتىپ، مول ءونىم الىنۋمەن قاتار، ساتىپ الۋ باعاسى ورنىقتىلىق بارىسىندا جوعارىلاپ، ساپالى ءبيدايدىڭ باعاسى جوعارى بولۋ ەرەكشەلىگى كورنەكتىلەندى. بيىل بۇكىل رايونداعى ءبيدايدىڭ ءار كيلوگرامىنىڭ ورتاشا ساتىپ الۋ باعاسى 2.5 يۋان بولىپ، وتكەن جىلداعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ءار كيلوگرامى 0.02 يۋان جوعارىلادى، سولتۇستىك شينجياڭنىڭ شيندۇڭ 22 - ءنومىرلى سياقتى ساپالى دۇمبە ءبيدايىنىڭ ءار كيلوگرامىنىڭ ساتىپ الۋ باعاسى 2.78 يۋانعا جەتتى. تاماشا بازار ونىمدىلىگى كاسىپ سالاسىنىڭ ۇزاق ۋاقىت اقاۋسىز دامۋىنا جانە ەگىنشىلەردىڭ كىرىسىن ءۇرتىس ورنىقتى ارتتىرۋىنا ءتيىمدى ورتا ازىرلەدى.
ءبيداي ساتۋدا ساپالىنىڭ باعاسىنىڭ جوعارى بولۋى كوپ نەگىزدى تۇلعالار بازارعا كىرىپ ساتىپ العاننان كەيىن قالىپتاسقان ءوندىرىس پەن ساتۋدىڭ تىعىز ۇشتاسۋىنىڭ پايداسىنان بولدى. رايونىمىز 2018 - جىلى ءبيداي ساتىپ الۋ، قامبادا ساقتاۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن اتقارعاننان بەرى مەملەكەت مەنشىگىندەگى استىق ساتىپ الۋ - ساتىپ بەرۋ كاسىپورىندارى، ۇن مانەرلەۋ كاسىپورىندارى سياقتى كوپ نەگىزدى بازار تۇلعاسى بىرگە بازارعا كىرىپ ساتىپ الاتىن بازارلانعان ارنا قالىپتاستى. ەگىنشىلەر ساتىپ بەرۋشىنى ءوز ەركىمەن تاڭداپ، كاسىپورىن ءوتىمدى، ساپالى ءبيدايدى تاپسىرىس ارقىلى ساتىپ الىپ، قامداۋ مەن قاجەتسىنۋ ينفورماتسياسىن ءونىمدى ۇشتاستىرىپ، ساپالى ءبيدايدىڭ ساتىلۋ باعاسىن جوعارىلاتتى.
”2021 - جىلى كاسىپورىن 150 مىڭ توننا ساپالى ءبيداي ساتىپ الدى، بۇل بۇكىل جىلداعى مەجەمەن ％60تىك شيكىزات قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى“، - دەدى شينجياڭ حۋاماي شينلياڭ ۇن شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ القا باستىعى جاڭ شينۋىن، - ءبىز وندىرگەن شۋەحۋافىن ۇنىنىڭ ساپاسى جاقسى بولعاندىقتان، شىعىس سولتۇستىكتىڭ بازارىنا دەيىن ساتىلدى، ءونىمىمىز جاپپاي تانىلىپ، ساتىلۋ مولشەرى تالاي جىل ءۇرتىس ارتتى.
تومەنگى جەلىدەگى ونىمدەر بازاردا قارسى الىنسا، تابيعي تۇردە جوعارى جەلىدەگى شيكىزات وندىرىسىنە ءتىپتى كوپ وراي اكەلەدى. ”ءبىز تۇقىم كاسىپورىندارىمەن تاپسىرىس توقتامىنا قول قويىپ، شيندۇڭ 22 - ءنومىرلى دۇمبە ءبيدايدىڭ تۇقىمىن جەتىلدىرۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولىپ، ساتىپ الۋ باعاسىن ءبيدايدىڭ بازارداعى باعاسى نەگىزىندە ءار كيلوگرامىنىڭ باعاسىن تاعى 0.12 يۋان ارتتىردىق“، - دەدى شونجى اۋدانى شيبەي - ۋان قالاشىعى ليۋشۋحىزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ لان، - تاياۋ جىلداردان بەرى اناعۇرلىم كوپ ەگىنشى تۇقىمدىق ءبيداي ەگەتىن بولدى، وندىرگەن ساپالى ءبيداي تۇقىمىنىڭ ساتىلۋىنان الاڭدامايتىن بولدى، ونىمدىلىگى دە ءبىرتالاي جوعارىلادى.
بۇگىنگى كۇنى ءونىمى بار، ونىمدىلىگى بار، كومەسكى كۇشى بار استىق كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ جۇيەسى رايونىمىزداعى ءتىپتى كوپ ەگىنشىنى كاسىپ سالاسى دامۋىنىڭ پايداسىنان يگىلىكتەندىرىپ، كىرىستى ءۇرتىس ورنىقتى ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىردى، سونداي - اق بۇكىل رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى نەگىزىنىڭ اناعۇرلىم بەرىك، سەنىمىنىڭ اناعۇرلىم نىق بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
