الەمدىك دامۋ باستاماسىن العا قويىپ، الەمدىك حاۋىپ - قاتەرلەر مەن سىن - سايىستارعا قول ۇستاسا توتەپ بەرۋدى، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدى باسا دارىپتەدى
9 - ايدىڭ 21 - كۇنى مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭدە بەينە ەكران تاسىلىمەن 76 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جاي تالقىسىنا قاتىناستى ءارى «سەنىمدى بەكەمدەپ، ۋاقىتتىق قيىنشىلىقتى بىرگە جەڭىپ، اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە ءجۇزىن بىرگە قۇرايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.
□ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 21 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 9 - ايدىڭ 21 - كۇنى بەيجيڭدە بەينە ەكران تاسىلىمەن 76 - كەزەكتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جاي تالقىسىنا قاتىناستى ءارى «سەنىمدى بەكەمدەپ، ۋاقىتتىق قيىنشىلىقتى بىرگە جەڭىپ، اناعۇرلىم كوركەم دۇنيە ءجۇزىن بىرگە قۇرايىق» دەگەن تاقىرىپتا ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بيىل جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى ءارى جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنداعى زاڭدى ورنى قالپىنا كەلگەندىگىنىڭ 50 جىلدىعى، جۇڭگو وسى تاريحي وقيعانى سالتاناتپەن ەسكە الادى. ءبىز جۇڭگونىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىمەن سەلبەستىگىنىڭ تىڭ ساتىعا كوتەرىلۋىن ۇزدىكسىز بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ اسقاق ىستەرى ءۇشىن ۇزدىكسىز تۇردە تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسامىز.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ءبىر جىلدىڭ الدىندا ءار ەل باسشىلارى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 75 جىلدىعى جەلىلەس باسشىلار ماجىلىسىنە بىرگە قاتىناسىپ، ىندەتكە سەلبەسە قارسى اتتانۋ، سىن - سايىستارعا قول ۇستاسا توتەپ بەرۋ، كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولۋ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ رولىن كۇشەيتۋ، بۇگىنگىلەر مەن كەيىنگىلەردىڭ ورتاق بولاشاعىن تۇلعالاۋ تۋرالى ۋادە بەرگەن ەدى. ءبىر جىلدان بەرى دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس پەن جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنىڭ بۇكىل جەر شارىندا كەڭ تارالۋى قاباتتاسا ىقپال جاسادى. ءار ەل حالقىنىڭ بەيبىت دامۋعا دەگەن تىلەگى اناعۇرلىم كوكەي تەستى بولىپ، ادىلدىك پەن تۋراشىلدىق جونىندەگى ءۇنى اناعۇرلىم كۇشەيىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە تالپىنىسى اناعۇرلىم بەكەمدەلدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قازىر ىندەت بۇكىل جەر شارىندا ءالى ءورشىپ تۇر، ادامزات قوعامى تەرەڭ وزگەرىسكە ۇشىرادى. دۇنيە ءجۇزى جاڭا الماعايىپ وزگەرىس كەزەڭىنە ءوتتى. جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءاربىر ساياساتشى، ءسوز جوق، ءداۋىر تاقىرىبىنا سەنىممەن، باتىلدىقپەن جانە جاۋاپكەرشىلىكپەن جاۋاپ بەرىپ، تاريحي تالعام جاساۋى كەرەك.
ءبىرىنشى، ءبىز، ءسوز جوق، ىندەتتى جەڭىپ، ادامزاتتىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىنا ساياتىن وسى كەلەلى كۇرەستىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋىمىز كەرەك. ادامزات قاشاندا سىن - سايىستاردى ۇزدىكسىز جەڭۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور دامۋ مەن العا باسۋدى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. ءبىز حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋعا، ءومىردى بارىنەن جوعارى قويۋعا تاباندى بولىپ، عىلىم رۋحىن اسقاقتاتىپ، عىلمي پوزيتسيا ۇستانىپ، عىلىم زاڭدىلىعىنا بويسۇنىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، حالىقارالىق بىرلەسىپ ساقتانۋدى، بىرلەسىپ تىزگىندەۋدى كۇشەيتۋىمىز كەرەك. ۆاكسينانى الەمدىك الەۋمەتتىك ءونىم ەتىپ، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ قولجەتىمدى جانە كوتەرىمدى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك، قازىرگى كەزەك كۇتتىرمەيتىن جۇمىس − ۆاكسينانى بۇكىل الەم كولەمىندە ءادىل، ۇيلەسىمدى ۇلەستىرۋ. جۇڭگو تۇتاس جىلدا شەتەلدەردى 2 ميلليارد دانا ۆاكسينامەن قامداۋعا قۇلشىنادى، ”جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ۆاكسيناسىن اتقارۋ جوسپارىنا“ 100 ميلليون دوللار جىلۋ اتاۋ نەگىزىندە، بيىلعى جىل ىشىندە وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە تاعى دا 100 ميلليون دانا ۆاكسينا تەگىن تارتۋ ەتەدى. جۇڭگو بۇكىل الەمنىڭ ۆيرۋستىڭ تەگىن عىلمي جولمەن انىقتاۋىنا ۇزدىكسىز قولداۋ كورسەتەدى جانە ات سالىسادى، ءارقانداي فورماداعى ساياسي سايقالدىققا باتىل قارسى تۇرادى.
ەكىنشى، ءبىز ەكونوميكانى، ءسوز جوق، قالپىنا كەلتىرىپ، اناعۇرلىم سەرپىندى، جاسىل، اقاۋسىز الەمدىك دامۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، الەمدىك دامۋدىڭ تەڭگەرىمدى، سايكەستى، سيىسىمدى جاڭا كەزەڭگە قادام تاستاۋىن بىرگە ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.
شي جينپيڭ الەمدىك دامۋ باستاماسىن العا قويدى:
بىرىنشىدەن، دامۋدى الدىڭعى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولۋ. دامۋدى الەمدىك ماكرولىق ساياسات جۇلگەسىندە كورنەكتى ورىنعا قويىپ، باستى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ ساياساتتاردى سايكەستىرۋىن كۇشەيتىپ، ۇلاسپالىلىقتى، ورنىقتىلىقتى، باياندىلىقتى ساقتاپ، الەمدىك دامۋدىڭ اناعۇرلىم تەڭ، بىركەلكى سەرىكتەستىك قاتىناسىن ورناتىپ، كوپ جاقتى دامۋ سەلبەستىگى ۇردىسىندەگى سايكەسىمدىلىكتى ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ 2030 - جىلعا دەيىنگى باياندى دامۋ كەڭەستىك ءتارتىبىن جەدەل تياناقتاندىرۋ كەرەك.
ەكىنشىدەن، حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولۋ. دامۋ بارىسىندا حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتىپ جانە جاقسارتىپ، ادامدىق ۇقىقتى قورعاپ جانە جەبەپ، حالىق ءۇشىن دامۋدى، دامۋدا حالىققا سۇيەنۋدى، دامۋ جەتىستىكتەرىنەن حالىق ورتاق يگىلىكتەنۋدى جۇزەگە اسىرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ باقىت سەزىمىن، تابىس سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ادامنىڭ جان - جاقتى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
ۇشىنشىدەن، جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى بولۋعا تاباندى بولۋ. وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ەرەكشە سۇرانىسىنا نازار اۋدارىپ، قارىز قايتارۋدى كەشەۋىلدەتۋ، دامۋعا كومەك بەرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەرگە، اسىرەسە، قيىنشىلىعى ەرەكشە اۋىر ءالسىز ەلدەرگە قولداۋ كورسەتىپ، مەملەكەتتەر ارا جانە ءار ەلدىڭ ىشكى بولىگىندەگى دامۋدىڭ بىركەلكى بولماۋى، تولىق بولماۋى ماسەلەسىن كۇش سالا شەشۋ كەرەك.
تورتىنشىدەن، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە تاباندى بولۋ. جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسىنىڭ تاريحي ورايىن يگەرىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىگىنىڭ رەال وندىرگىش كۇشكە قاراي بۇرىلىس جاساۋىن جەدەلدەتىپ، اشىق، ءادىل، تۋراشىل، كەمسىتپەيتىن عىلىم - تەحنيكانىڭ دامۋ ورتاسىن جاراتىپ، ىندەتتەن كەيىنگى ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى قۋاتتارىن ىسكە قوسىپ، قارىشتاپ دامۋدى قول ۇستاسا جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
بەسىنشىدەن، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرۋىنە تاباندى بولۋ. الەمدىك قورشاعان ورتانى جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرىپ، كليمات وزگەرىسىنە بەلسەنە توتەپ بەرىپ، ادام مەن تابيعاتتىڭ تىرشىلىك ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ كەرەك. جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى بولۋعا بۇرىلىس جاساۋدى جەدەلدەتىپ، جاسىل جاندانۋدى، دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. جۇڭگو 2030 - جىلدان بۇرىن كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى ماننەن اسىرماۋدى جۇزەگە اسىرۋعا، 2060 - جىلدان بۇرىن كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالادى، بۇل جاپالى قۇلشىنىس جاساۋدى قاجەت ەتەدى، الايدا ءبىز بار كۇشىمىزدى سالامىز. جۇڭگو وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ەنەرگياسىنىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋىنا بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ، شەكارا سىرتىندا كومىر ەلەكتر نىساندارىن ەندىگارى جاڭادان سالمايدى.
التىنشىدان، ارەكەتتى باعدار ەتۋگە تاباندى بولۋ. بايلىقتى دامىتۋ ۇسىنىلىمىن ارتتىرىپ، كەدەيلىكتى ازايتۋ، استىق حاۋىپسىزدىگى، ىندەتكە قارسى اتتانۋ جانە ۆاكسينا، دامۋ قارجىسىن توپتاۋ، كليمات وزگەرىسى جانە جاسىل دامۋ، ونەركاسىپتەنۋ، سيفرلى ەكونوميكا، ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى ءتۇيىندى ىلگەرىلەتىپ، الەمدىك دامۋدىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ كەرەك.
ءۇشىنشى، ءبىز، ءسوز جوق، ىنتىماقتى كۇشەيتىپ، ءوزارا قۇرمەت ەتەتىن، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەۋىمىز كەرەك. بەيبىت داميتىن دۇنيە ءجۇزى تۇرلىشە فورماتسياداعى وركەنيەتتەردى ارقالاۋ ءتيىس، ءسوز جوق، سيىسىمدىلىقپەن وسىزاماندانعان الۋان ءتۇرلى جولمەن ءجۇرۋ كەرەك. دەموكراتيا قايسى ەلدىڭ پاتەنتى ەمەس، قايتا ءار ەل حالقىنىڭ ۇقىق - مۇددەسى. سىرتقى اسكەري كيلىگۋ مەن ايتىلمىس دەموكراتيالىق وزگەرىس جاساۋدىڭ زاردابى شەكسىز. بەيبىتشىلىك، دامۋ، ادىلدىك، تۋراشىلدىق، دەموكراتيا، ەركىندىك سىندى بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن كۇش سالا اسقاقتاتىپ، تار شەڭبەر مەن نولدىك جيىنتىق ويىنىنان كەشۋ كەرەك. ءبىر ەلدىڭ تابىسقا جەتۋى وزگە ءبىر ەلدىڭ، ءسوزسىز، جەڭىلىسكە ۇشىرايتىندىعىنان دەرەك بەرمەيدى، بۇل دۇنيە ءجۇزى ءار ەلدىڭ بىرگە تولىسۋى مەن العا باسۋىن ءوز قۇشاعىنا سيعىزا الادى. كەڭەسۋگە، قارسىلاسپاۋعا، سيىسىمدى بولۋعا، قاقپايلاماۋعا تاباندى بولىپ، ءوزارا قۇرمەت ەتەتىن، ءادىل، تۋراشىل، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ورناتىپ، مۇددەنىڭ توعىسۋ ءتۇيىنىن كەڭەيتىپ، ەڭ ۇلكەن سەنترلەس شەڭبەر سىزۋ كەرەك. جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ جالعاستىراتىنى جانە تالپىناتىنى بەيبىتىشىلىك، تاتۋلىق، جاراسىمدىلىق ۇستانىمى. ءبىز بۇرىن باسقالارعا شاپقىنشىلىق جاساعان ەمەسپىز، بۇدان كەيىن دە باسقالارعا شاپقىنشىلىق جاسامايمىز، باسقالاردى باسىنبايمىز، زورەكەر بولمايمىز. جۇڭگو باستان - اياق دۇنيە ءجۇزى بەيبىتشىلىگىنىڭ قۇرۋشىسى، الەمدىك دامۋدىڭ ۇلەس قوسۋشىسى، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ قورعاۋشىسى، الەۋمەتتىك ونىمدەردىڭ قامداۋشىسى بولىپ كەلەدى، الداعى جەردە جۇڭگونىڭ جاڭا دامۋى ارقىلى دۇنيە جۇزىنە ۇزدىكسىز جاڭا وراي ازىرلەيدى.
ءتورتىنشى، ءبىز، ءسوز جوق، الەمدىك جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەۋىمىز كەرەك. دۇنيە جۇزىندە ءبىر عانا جۇيە بار، ول بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق جۇيە. ءبىر عانا ءتارتىپ بار، ول حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپ. ءبىر ەرەجە عانا بار، ول بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ باس ماقساتى مەن پرينسيپتەرىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمى. بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ناعىز كوپ جاقتىلىق تۋىن بيىك ۇستاپ، ءار ەلدىڭ جاپپاي حاۋىپسىزدىكتى بىرگە قورعايتىن، دامۋ جەتىستىگىنەن بىرگە يگىلىكتەنەتىن، دۇنيە ءجۇزىنىڭ تاعدىرىن بىرگە يگەرەتىن وزەكتى تۇعىرعا اينالۋى ءتيىس. حالىقارالىق ءتارتىپتى ورنىقتىرۋعا كۇش سالىپ، قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى ۋاكىلدىك سيپاتى مەن ءسوز سويلەۋ ۇقىعىن جوعارىلاتىپ، حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ دەموكراتيالانۋىن جانە زاڭمەن جونگە سالىنۋىن ىلگەرىلەتۋ جاقتارىندا الدا ءجۇرۋ كەرەك. حاۋىپسىزدىك، دامۋ، ادامدىق ۇقىق سىندى 3 ۇلكەن سالاداعى قىزمەتتەردى تەپە - تەڭ ىلگەرىلەتىپ، ءار جاقتىڭ كوپ جاقتىلىق جونىندەگى ۋادەسىن ناقتى تياناقتاندىرۋ كەرەك.
شي جينپيڭ ەڭ سوڭىندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دۇنيە ءجۇزى تاريحتىڭ تاعى ءبىر جول ايىرىعىنا كەلدى. مەن ادامزاتتىڭ بەيبىتشىلىك، دامۋ، العا باسۋ اعىنىن توسۋعا بولمايتىندىعىنا كامىل سەنەمىن. ءبىز سەنىمدى بەكەمدەپ، الەمدىك حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىسقا قول ۇستاسا توتەپ بەرىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم كورىكتى دۇنيە ءجۇزىن بىرگە قۇرايىق!
