− ءار ۇلت كادر - بۇقاراسىنىڭ نازارىنداعى وسى ءبىر جىل (3)
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى
باس شۋجي شي جينپيڭ 3 - رەتكى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىندە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ مەن جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ سىندى 2 ءىرى ءىستى تاباندىلىقپەن ويداعىداي يگەرۋ كەرەك. قايتا كەدەيلەسۋدەن ساقتانۋدى قاداعالاۋ جانە كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ ءتۇزىمى مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەمەلدەندىرىپ، كەدەيلىكتەن جالپى بەتتىك ارىلتۋ مەن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ورگانيكالى ۇشتاسۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن جانە دامۋدىڭ ومىرشەڭدىگىن ايرىقشا كۇشەيتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلعاننان كەيىن دە دامي بەرۋگە، باياندى بولۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ساياساتتىق قولداۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، ءتۇزىلىس - مەحانيزمدە جاڭالىق اشىپ، جاقىن جەردە، سول جەردە جۇمىستاندىرۋ جانە ءتارتىپتى تۇردە ويىستىرىپ، سىرتقا شىعارىپ جۇمىستاندىرۋدى ورگانيكالى ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولۋ كەرەك.
ءبىر جىلدان بەرى رايونىمىز ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى قولداۋ ساياساتىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، بۇكىل شينجياڭداعى، اسىرەسە، وڭتۇستىك شينجياڭ وڭىرىندەگى ءار ۇلت بۇقاراسى جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتۋعا سۇيەنىپ، جاقىن جەردە، تۇرعان جەرىندە جۇمىستاندى ياكي سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەدى. ولار جاڭا جۇمىس ورىندارىندا شەبەرلىككە جاتىلىپ، شارۋادان كاسىپ سالاسى جۇمىسشىسىنا، تەحنيك جۇمىسشىسىنا، اۋەلى، باسقارۋشى قىزمەتكەرگە اينالىپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ، قوس قولدارىمەن باقىتتى تۇرمىس جاراتىپ، كۇرەس جاساۋ بارىسىندا تۇرمىستارىن بارعان سايىن شالقىتتى.
كاسىپ سالاسى گۇلدەنىپ، جۇمىستانۋ كوڭىلدەگىدەي بولدى
9 - ايدان بەرى اقسۋ ايماعى جاڭعاقتان مول ءونىم الۋ ماۋسىمىنا ءوتتى. 9 - ايدىڭ 24 - كۇنى شينجياڭ چۇنگىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن قامداۋ تىزبەگىنە عىلىم - تەحنيكالىق جاقتان قىزمەت وتەۋ شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ جاڭعاق تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگى مانەرلەۋ ءوندىرىس جەلىسىندە اقسۋ كاسىپتىك تەحنيكالىق شۋەيۋانىنىڭ وقۋشىسى توحتى ادىل جابدىقتىڭ ءوندىرىس جۇرگىزۋ جاعدايىنا ايرىقشا نازار اۋدارىپ وتىر.
”ءوندىرىس جەلىسى وتە وزىق، قىستاق تۇرعىندارى ساتىپ بەرگەن ءاربىر جاڭعاقتىڭ تۇگىن قالدىرماي ۇساتادى“. ”بۇل جەردە پراكتيكا ىستەپ ايىنا 3000 يۋاننان استام ەڭبەكاقى الامىن، مەكتەپ تاۋىسقاننان كەيىن تەحنيكانى ونان ارى جەتىك يگەرىپ، مەڭگەرىپ، وسى كاسىپورىنعا كەلىپ قىزمەت ىستەسەم، كىرىسىم كوپ مولايادى“، - دەدى توحتى.
شينجياڭ چۇنگىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن قامداۋ تىزبەگىنە عىلىم - تەحنيكالىق جاقتان قىزمەت وتەۋ شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ جاۋاپتىسى جوۋ رۇڭيۇي بىلاي دەپ تانىستىردى: سەرىكتەستىك جاڭعاق كەپتىرىپ دارەجەگە ءبولىپ ءوندىرۋ جەلىسى، جاڭعاق ۇنتاعىن، سونداي - اق جاڭعاق شىرىنىن ءوندىرۋ جەلىسى سياقتى كوپ ءتۇرلى ءوندىرىس جەلىسىن باستادى، تۇگەل سالىنىپ بولعاننان كەيىن جەرگىلىكتى ورىننىڭ جاڭعاعىن كوپ مولشەردە ساتىپ الىپ، 200 نەشە ادامدى جۇمىستاندىرىپ، جىلدىق ءونىم قۇنىن 300 ميلليون يۋاننان اسىرامىز.
ءبىر جىلدان بەرى بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر - جەرى ورمان جەمىس شارۋاشىلىعى سياقتى ەرەكشە كاسىپ سالالارىن زور كۇشپەن دامىتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ۇزارتىپ، تيىمدىلىك ساياساتتارى ارقىلى ساۋداگەر شاقىرىپ، كوپ كاسىپورىندى باۋرادى. مۇندا كوپتەگەن كاسىپورىن سول جىلى ىرگە تەۋىپ، جۇمىس جۇرگىزىپ، وندىرىسكە قوسىلىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ قوسىمشا قۇنىن بارىنشا ارتتىرىپ، جۇمىستانۋعا جەتەكتەپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى جەبەدى.
شەبەرلىك يگەرۋ قايراتتى تاسقىنداتتى
9 - ايدىڭ 23 - كۇنى ءۇرىمجى ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى (توۋتۇنحى رايونى) شينجياڭ مۋشىن ماشينا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ سىناق سەحىندا 22 جاستاعى احمەت ابىلەت سيفر ارقىلى مەڭگەرىلەتىن لازەر ساۋلەسىمەن كەسۋ تەحنيكاسىن قايتا - قايتا پىسىقتادى. ۇرىمجىگە كەلگەن ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ونىڭ تەحنيك بولسام، جوعارى ەڭبەكاقى السام دەگەن نىساناسى بارعان سايىن ايقىندالدى.
بىلتىر 3 - ايدا احمەت گۇما اۋدانى قوستاۋ قالاشىعىنان ۇرىمجىگە كەلىپ جۇمىستانعان. ۇستازىنىڭ كومەگىندە احمەت دەن قويا ۇيرەنىپ، قاجىرلىلىقپەن ىستەپ، تەز ارادا كاسىپ تىرەكتىسى بولىپ جەتىلدى. قازىر ول ايىنا 6500 يۋان ەڭبەكاقى الىپ، وتباسى تۇرمىسىندا وراسان زور وزگەرىس بولدى. احمەت بىلاي دەدى: ”مەن ۇزدىكسىز قۇلشىنىپ، كەيىن ۇرىمجىدەن ءۇي ساتىپ الىپ، باس قۇرايمىن، اكە - شەشەمدى دە اكەلىپ الامىن“.
وسى ءبىر جىلدا قاراقاش اۋدانى اقساراي اۋىلىنداعى شارۋا ءالي وبۇلقاسىم شينجياڭ پاگىلاڭ ازىق - تۇلىك شەكتى سەرىكتەستىگىندە شارۋادان كاسىپ سالاسىنىڭ جۇمىسشىسى، ودان سەح باسقارۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولۋداي تاماشا جاعدايعا كەنەلدى.
”قازىر مەن ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن، ازىق - تۇلىك ساپاسى حاۋىپسىزدىگىن مەڭگەرۋ سياقتى قىزمەتتەرگە جاۋاپتىمىن، سەح قىزمەتكەرلەرىنە ۋاق - ۋاق كەڭەس بەرەمىن“. ءالي بىلاي دەدى: قىزمەت بارىسىندا كوپتەگەن نارسەلەر ۇيرەنىپ، ءوز قۇنىمدى تاپتىم. كىرىسىم ەسەلەپ ارتىپ قانا قالماستان، قىزمەت بارىسىندا قۇرمەتكە، مويىنداۋعا، ءمان بەرۋگە يە بولۋ سەزىمى قىزمەتتەگى ارىنىمدى ءتىپتى دە ارتتىرا ءتۇستى.
”ايەلىم ەكەۋىمىزدىڭ ايلىق كىرىسىمىزدى قوسساق 10 مىڭ يۋاننان اسادى، كەلەر جىلى ءۇي ساتىپ الىپ، 2 قىزىمدى ۇرىمجىگە اكەلىپ وقىتامىز با دەگەن وي بار“، - دەدى ءالي تولىق سەنىممەن.
باقىتتى تۇرمىس سەنىمدەرىن نىعايتتى
ءبىر جىلدا كوپتەگەن جۇمىسكەر قوس قولدارىمەن تاماشا تۇرمىسقا قول جەتكىزىپ، ءداۋىردىڭ دامۋ تولقىنىمەن توعىستى.
”سەرىكتەستىكتە مەن التىن، كۇمىس القا - مونشاقتارىن سوعۋ ونەرىن ۇيرەندىم، كىرىسىم ورنىقتى، وتباسىمىزدىڭ تۇرمىس جاعدايى دا بارعان سايىن جاقسارىپ كەلەدى“. شينجياڭ اۋسىماني التىن، كۇمىس اشەكەي بۇيىمدارىن مانەرلەۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرى نۇرگۇل بارات قاشقاردىڭ ءبىر قىستاعىنان كەلگەن بولاتىن. ول: سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋ باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلۋ سەنىمىمدى نىعايتا ءتۇستى، - دەدى.
”قىستا قۇرىلىس جۇمىسى توقتاعان كەزدە مەنىڭ اۋىلىم چۇڭچيڭعا بارىپ سەرۋەندەپ قايتساڭدار بولادى!“ 9 - ايدىڭ 24 - كۇنى نىسان ديرەكتورى جۇڭزى مەن ابىلەت قاھار تاماق ىشە وتىرىپ دەمالىس كەزىندەگى تۇرمىستارىن جوسپارلادى.
ءبىر جىلدىڭ الدىندا ابىلەت قاراقاش اۋدانىنان ءۇرىمجى لينكۇڭ جۇڭجيان اۋەجاي قۇرىلىس جۇرگىزۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ءۇرىمجى اۋەجايىن جاڭالاپ، كەڭەيتىپ سالۋ نىسانىنىڭ قۇرىلىس ورنىنا بارىپ جۇمىس ىستەگەن بولاتىن. ۇستازداردىڭ كومەكتەسۋى مەن جەتەكشىلىك ەتۋىندە، ول تەز ارادا قالىپ جۇمىسكەرى بولىپ، بيىل 100 مىڭ يۋانعا جۋىق كىرىس تاباتىن بولدى. قازىر ول پۋتۇڭحۋانى جاقسى سويلەپ قانا قالماستان، سىچۋان ديالەكتىن دە ۇيرەنىپ الدى.
”مەملەكەتتىك ءتۇيىندى قۇرىلىس ءۇرىمجى اۋەجايىن جاڭالاپ، كەڭەيتىپ سالۋ قۇرىلىسىنا قاتىناسۋ مەن ءۇشىن ۇلكەن ماقتانىش، كوز ايام كەڭەيدى! جۇمىس ورنىندا كوپشىلىك ۇلتقا، وڭىرگە بولىنبەيدى، بارلىعى جاقسى دوس، جاقىن اعالى - ءىنىلى كىسىلەر سياقتى“. ابىلەت: وسى ءبىر جىلدا قىزمەت توتەنشە جاپالى بولعانمەن، تابىسىم دا زور بولدى، - دەدى.
”وتباسىمداعىلاردى مۇنان دا جاقسى تۇرمىسقا جەتكىزۋگە شامام جەتەدى. چۇڭچيڭعا باراتىن بولسام قىزىمدى ەرتىپ الايىن دەگەن ويىم بار، ول دا ەل كورسىن، جەر كورسىن، جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن دوستاسىپ ارالاسسىن، قۇلشىنا ۇيرەنىپ، داشۋەگە وتۋگە شابىتتاندىرامىن!“، − دەدى ول كوڭىلدەنىپ.
(ءتىلشى جاۋ يۋە، قاتىناسقان تىلشىلەر جاۋ مين، رىن چۇنشياڭ، سۇن فاڭتيڭ)
