مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەدەل قۇرايىق
− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ورتالىقتىڭ دارىندىلار قىزمەتى ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
□ حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
دارىندى − ءبىر مەملەكەتتىڭ جالپىلىق مەملەكەت قۋاتىن ولشەيتىن ماڭىزدى كورسەتكىش. ورتالىقتىڭ دارىندىلار قىزمەتى ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەدەل قۇرۋ جونىندە ايقىن تالاپ قويىپ، ”ستراتەگيالىق عالىمداردى كۇش سالا باۋلۋ، پايدالانۋ“، ”قىرۋار بىرەگەي عىلىم - تەحنيكا كوشباسشى دارىندىلارىن جانە جاڭالىق اشۋ ۇجىمىن تۇلعالاۋ“، ”كولەمى زور جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىلار قوسىنىن سومداۋ“، ”قىرۋار ۇزدىك ينجەنەرلەردى باۋلۋ“ كەرەكتىگىن باسا دارىپتەدى.
الەمدىك عىلىم - تەحنيكانىڭ دامۋ تاريحى كىم بىرەگەي جاڭالىق اشۋشى دارىندىلارعا، بىرەگەي عالىمدارعا يە بولسا، سول عىلىم - تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋدا باسىمدىقتى يەلەيتىندىگىن دالەلدەگەن. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى جاڭالىق اشۋدى جەتەكشى ەتۋ ناعىندا دارىندىلاردى جەتەكشى ەتۋ ەكەندىگىنە تاباندى بولىپ، دارىندىلاردى دامىتۋ ورتاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، دارىندىلاردىڭ جاسامپازدىق ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتىپ، الەمدىك كوز اياعا جانە حالىقارالىق دەڭگەيگە يە قىرۋار ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىن، عىلىم - تەحنيكا كوشباسشى دارىندىلارىن، جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىن جانە جوعارى دەڭگەيلى جاڭالىق اشۋ ۇجىمىن كۇش سالا باۋلىدى، قالىپتاستىردى. كۆانتتىق ينفورماتسيا، تەك كلەتكا، مي عىلىمى سياقتى الدىڭعى لەكتىك باعىتتا ءبىر توپ ەلەۋلى ءتول جاسامپازدىق تابىستارعا قول جەتكىزۋ بولسىن، الدە، تەرەڭ تەڭىز، تەرەڭ كەڭىستىك، جەردىڭ تەرەڭ قويناۋى، ينتەرنەت، ينفورماتسيالىق تەحنيكا جانە جاساندى زەردە سالاسى سياقتى سالالاردا عىلىم - تەحنيكانىڭ بيىك تۇعىرلارىن بەلسەندى تۇردە يەلەۋ بولسىن، ەلىمىزدىڭ عىلىم - تەحنيكالىق قۋاتى ساننىڭ وسۋىنەن ساپالىق سەكىرۋگە، تۇيىندە سەرپىلىس جاساۋدان جۇيەلىك قابىلەتتىڭ جوعارىلاۋىنا قادام تاستاپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا جاڭا تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزىلدى. بۇل مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلارىن قامتىعان ەلىمىزدىڭ قالىڭ عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ دۇنيە ءجۇزى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ الدىڭعى لەگىن بەتكە الىپ، ەكونوميكانىڭ نەگىزگى مايدانىن بەتكە الىپ، مەملەكەتتىڭ كەلەلى قاجەتىن بەتكە الىپ، حالىقتىڭ ءومىرىن، سالاماتتىعىن بەتكە الىپ، ۇلكەن اۋقىمدى يگەرىپ، ءتيىمدى ورايدى الدىمەن يگەرىپ، ماسەلەلەرگە تۋرا قاراپ، قيىندىقتاردى ەڭسەرە ورگە ۇمتىلىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن، بورىشىن سانالىلىقپەن اتقارۋىنان قول ۇزە المايدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىزدى جۇزەگە اسىرۋدا جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىمىزگە سۇيەنۋىمىز، ءوزىمىزدى الۋەتتەندىرۋىمىز − تەتىك“. قازىر دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جەدەل ۇدەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ حالىقارالىق ستراتەگيالىق باسەكەنىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانىنا اينالىپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ بيىك تۇرعىسى توڭىرەگىندەگى باسەكە بۇرىن بولماعان دەڭگەيدە قيان - كەسكى بولا تۇسۋدە؛ جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسىنىڭ وزگەرىسى شاپشاڭ ىلگەرىلەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ كەڭدىگى ايتارلىقتاي ۇلعايىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ تەرەڭدىگى ايتاقالسىن تەرەڭدەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ جىلدامدىعى كورنەكتى تەزدەپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ دالدىگى كورنەكتى كۇشەيدى. جالپىلىق مەملەكەت قۋاتى باسەكەسى، سايىپ كەلگەندە، دارىندىلار باسەكەسى سانالادى، ەلىمىز جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، تۇپتەپ كەلگەندە، جوعارى دەڭگەيدەگى جاڭالىق اشۋشى دارىندىلارعا سۇيەنەدى. ستراتەگيالىق دارىندىلار حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكانىڭ الدىڭعى لەگىندە تۇرىپ، عىلىم - تەحنيكادا دەربەس جاڭالىق اشۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكالىق مىندەتتەرىن ارقالايدى، ولار ەلىمىزدىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋىنە، ءوزىن الۋەتتەندىرۋىنە تىرەك بولاتىن ماڭىزدى كۇش، ءسوز جوق، ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن قۇرۋدى بارىنەن ماڭىزدى ورىنعا قويىپ يگەرۋ كەرەك.
مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەدەل قۇرۋ ءۇشىن، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن تىڭعىلىقتى تياناقتاندىرۋ كەرەك. ستراتەگيالىق عالىمداردى كۇش سالا باۋلۋدا، پايدالانۋدا اماليات ولشەمىنە تاباندى بولىپ، مەملەكەتتىڭ كەلەلى عىلىم - تەحنيكا مىندەتىندە ماڭىزدى رول اتقارىپ، جەتەكشىلىك ىستەگەندەر اراسىنان عىلىم ساپاسى مىعىم، عىلمي زەرتتەۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ۇزاق ۋاقىت شايقاس جۇرگىزگەن، كوز اياسى كەڭ، كورەگەن تۇجىرىمداۋ قابىلەتى، ءپان ارالىق ءتۇسىنۋ قابىلەتى، ءىرى قۇراما شايقاستارعا ۇيىمداستىرۋ، باسشىلىق ەتۋ قابىلەتى كۇشتى عالىمداردى بايقاۋ؛ ۇزاق بولاشاقتىق كورەگەندىككە تاباندى بولىپ، ستراتەگيالىق عالىم كومەسكى قابىلەتىنە يە اناعۇرلىم كوپ جوعارى دەڭگەيلى، ءبىلىمى جان - جاقتى دارىندىلاردى سانالى تۇردە بايقاپ جانە باۋلىپ، ستراتەگيالىق عالىمداردىڭ ءوسىپ - جەتىلەتىن تىركەسپەلى توبىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. قىرۋار بىرەگەي عىلىم - تەحنيكا كوشباسشى دارىندىلارىن جانە جاڭالىق اشۋ ۇجىمىن تۇلعالاپ، مەملەكەتتىك تاجىريبەحانانىڭ، مەملەكەتتىك عىلمي زەرتتەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ، جوعارى دەڭگەيلى زەرتتەۋ تيبىندەگى داشۋەلەردىڭ، عىلىم - تەحنيكاداعى كوشباسشى كاسىپورىنداردىڭ مەملەكەت قۇراماسى رولىن ساۋلەلەندىرىپ، مەملەكەتتىڭ ءتۇيىندى سالالارىن، ءتۇيىندى كاسىپ سالاسىن ارقاۋ ەتىپ، ءوندىرىس، وقىتۋ، زەرتتەۋدە سەلبەسە قامال الۋعا ۇيىمداستىرۋ؛ كوشباسشى دارىندىلاردى بايقاۋ مەحانيزمى مەن نىسان ۇجىمىن سارالاۋ مەحانيزمىن ساپالىلاندىرىپ، كوشباسشى دارىندىلارعا دارىندىلار تىركەسپەلى توبىن سايكەستىرۋ، عىلمي زەرتتەۋ شارت - جاعدايىن سايكەستىرۋ، باسقارۋ مەحانيزمىن سايكەستىرۋ ەرەكشە ساياساتىن اتقارۋ كەرەك. جاس دارىندىلار − مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىنىڭ قاينار بۇلاعى، كولەمى زور جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىلار قوسىنىن سومداپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەتىلدىرۋ ساياساتىنىڭ ءتۇيىنىن جاس عىلىم - تەحنيكا دارىندىلارىنا قويىپ، جاس دارىندىلاردىڭ اۋىر جۇك كوتەرۋىنە، نەگىزگى رول اتقارۋىنا قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. جاساۋ كاسىبى − ەلىمىزدىڭ مەملەكەت بولۋىنىڭ ىرگە تاسى، مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋىنىڭ نەگىزى، قىرۋار ۇزدىك ينجەنەرلەردى باۋلىپ، پارتيانى سۇيەتىن، وتان ءۇمىتىن اقتايتىن، كاسىبىن ارداقتاپ، ۇلەس قوساتىن، تەحنيكالىق جاڭالىق اشۋ قابىلەتى كورنەكتى، كۇردەلى ينجەنەريالىق ماسەلەلەردى شەشۋگە شەبەر ينجەنەرلەر قوسىنىن قۇلشىنا قۇرۋ؛ جوعارى مەكتەپ پەن كاسىپورىننىڭ ەكەۋىنىڭ دە بەلسەندىلىگىن ويداعىداي جۇمىلدىرىپ، ءوندىرىستىڭ، وقىتۋدىڭ، زەرتتەۋدىڭ تەرەڭدەي توعىسۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
قاتتى كۇش، جۇمساق كۇش دەگەندە، تۇپتەپ كەلگەندە، دارىندىلاردىڭ كۇشىنە سۇيەنۋ كەرەك. باس شۋجي شي جينپيڭ دۇنيە جۇزىلىك ماڭىزدى دارىندىلار ورتالىعىن جانە جاڭالىق اشۋ بيىك بەلەسىن جەدەل قۇرۋ سىندى ۇلى نىسانانى كەسكىندەپ، ”2035 - جىلعا بارعاندا، ەلىمىزدىڭ كوپتەگەن سالالارداعى دارىندىلار باسەكەسىنىڭ سالىستىرمالى باسىمدىعىن قالىپتاستىرىپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق عىلىم - تەحنيكا كۇشى مەن جوعارى دەڭگەيلى دارىندىلار قوسىنىندا دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى لەگىندە تۇرۋدى“ ورتاعا قويدى. جاڭا تاريحي باستامادا تۇرىپ، جاڭا داۋىردەگى دارىندىلاردا قۋاتتى ەل ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق دارىندىلار كۇشىن جەدەل قۇرساق، ءبىز، ءسوز جوق، عىلىم - تەحنيكا باسەكەسى مەن بولاشاق دامۋدىڭ بيىك بەلەسىن يەلەپ، عىلىم - تەحنيكاداعى وزىندىك ۇقىقتى، دامۋداعى ىرىقتىلىقتى ءوز قولىمىزدا مىقتى ۇستاي الاتىن بولامىز.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 1 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
