− شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا اتىز باسىنان نازار سالعاندا
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى شاڭ شىڭ، دۇڭ بوتيڭ
جارعاق استىندا تامشىلاتىپ سۋارۋ، ۇشقىش اپپاراتپەن توزاڭداندىرۋ، جارعاق جاۋىپ تۇقىم ءسىڭىرۋ ماشيناسى، ماقتا تەرۋ ماشيناسى... شينجياڭداعى كەڭ كوسىلگەن اتىز باسىندا كوكتەمگى ەگىستەن كۇزگى جيىن - تەرىنگە دەيىن ماشينالانۋ، زەردەلىلەنۋ دەڭگەيى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس ەڭبەگىنىڭ كۇشەمەلىلىگى تومەندەپ، ءوندىرىس ءونىمى، ەكونوميكالىق ونىمدىلىگى زور دارەجەدە جوعارىلادى. ءبىرسىپىرا وزىق عىلىم - تەحنيكالىق فاكتورلار تولاسسىز جاي بۇقارا وتباسىنا ەنىپ، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تىڭ قوزعاۋشى قۋات ۇستەدى.
التىن كۇز 10 - ايدا تيانشان الابىنداعى ماقتالى القاپتار ىركەس - تىركەس ماقتا تەرۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلىنە ءوتتى. بۇل مەزگىل اسىلىندە ماقتاشىلاردىڭ ەڭ قاربالاس كەزى ەدى. لوپنۇر اۋدانىنداعى تۇتاسىپ جاتقان ماقتا اتىزىندا ءىرى تۇرپاتتى ماقتا تەرۋ ماشينالارىن جۇرگىزىپ جۇرگەن قىزمەتكەرلەردەن تىس ەشقانداي ديقاننىڭ كولەڭكەسى دە كورىنبەيدى.
بۇل ماقتا تەرۋ ماشيناسىنىڭ جۇمىس تىندىرۋ ونىمدىلىگى جوعارى، جالعىز ءوزى بۇرىنعى 100 نەشە ادامنىڭ جۇمىسىن تىندىرادى. وسى الىپ ماشينانىڭ ارقاسىندا ماقتا ەگىمشىلىگىندەگى ءىرى كاسىپتىك شارۋا ءدىلشات مامەت بۇرىنعى جىلدارى ءبىر ماۋسىم بويى تەرەتىن ماقتاسىن بۇگىنگى تاڭدا ءبىر كۇندە - اق تۇگەلىمەن قامباسىنا كىرگىزىپ الاتىن بولدى.
تەرۋ بارىسىندا وسى ماقتا تەرۋ ماشيناسى، ءبىر جاعىنان، شوق - شوق ماقتانى قارنىنا سۇڭگىتىپ، ەندى ءبىر جاعىنان، ماقتانى مولشەرمەن 2 تونناداي اۋىرلىقتا تايلاپ، الىپ جۇمىرتقا پىشىندەس ماقتا تەڭىن بايلاپ شىعارادى، كورەر كوزگە بەينە ءبىر ”جۇمىرتقالاعىش ماشينا“ قۇساپ كورىنەدى.
ءدىلشات وتباسى ءۇش ۇرپاق بويى ماقتا ەگىمشىلىگىمەن اينالىسىپ كەلەدى. اكەسى ەگىن ەككەن داۋىردە ءبىر كەتپەن (دوڭگەلەك ءپىشىندى ۇلكەن تەسە) ەڭ جارامدى اۋىل شارۋاشىلىق قۇرالى ەدى، جەر تەگىستەۋدە، شونەك سالۋدا تۇگەلدەي وسىعان سۇيەنەتىن. اكەسىمەن ۇقسامايتىن جەرى ءدىلشات ماشينالاسقان ماقتا ەگۋدىڭ ءتاتتى ءدامىن تاتقاننان كەيىن باسقالارمەن سەلبەسىپ، ءبىر اۋىل شارۋاشىلىعى جونىنەن قىزمەت وتەيتىن سەرىكتەستىك قۇرىپ، ءىرى تۇرپاتتى ماقتا تەرۋ ماشيناسىن، ۇشقىش اپپارات سياقتى جابدىقتاردى ەنگىزىپ، ارناۋلى تۇردە ۇشقىش اپپاراتپەن ءدارى شاشۋدى، ماشينامەن ماقتا تەرۋدى قاجەت ەتەتىن جەرگىلىكتى ديقان وتباسىلارىنا قىزمەت وتەۋ ارقىلى اقشا تاۋىپ بايۋعا بەت الدى.
جۋىق جىلداردان بەرى، شينجياڭ ماشينا ارقىلى ماقتا تەرۋدى، ەگۋدى بار كۇشپەن جالپىلاستىرىپ، وسىمدىك باپتاۋ ۇشقىش اپپاراتى، شوفەرسىز تراكتور سياقتى زەردەلىلەنگەن اۋىل شارۋاشىلىق جابدىقتارىن ەنگىزدى. بۇل جەر تەگىستەۋگە، دالمە - ءدال مولشەردە تۇقىم سىڭىرۋگە، جارعاق جاتقىزۋعا، سۋ ۇنەمدەپ تامشىلاتىپ سۋارۋعا، ماقتا تەرۋ ماشيناسىمەن ماقتا تەرۋ - جيناۋ سياقتىلارعا سەپتىگىن تيگىزىپ، تۇتاس بارىستا ماشينالانعان، زەردەلىلەنگەن جۇمىس اتقاردى، بۇل كوپتەگەن ماقتالى القاپتاردىڭ ءوندىرىس ونىمدىلىگىن زور مولشەردە جوعارىلاتتى.
كەشەگى اتىز باسىنداعى نەگىزگى جابدىق كەتپەن مۇراجايداعى كورمە شكابىنا قويىلدى، ”قولمەن سۇيرەپ، يىقپەن كوتەرەتىن“ ەگىن ەگۋ ءتاسىلى بىرتە - بىرتە ساحنادان ءتۇستى، شينجياڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى بىرتىندەپ جاڭارىپ، بارعان سايىن عىلىم - تەحنيكالىق كەلبەتىن ايگىلەدى.
شينجياڭ تيانيە توبى دەربەس زەرتتەپ اشقان جارعاق استىندا تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسى ماقتا، جۇگەرى، ءبيداي، كۇرىش سياقتى 40تان استام اۋىل شارۋاشىلىق داقىلدارىندا قولدانىلىپ، جاڭا تيپتى سۋ ۇنەمدەۋ، ءونىم مولشەرىن ارتتىرۋ، كىرىستى ارتتىرۋ جولىن اشتى. مۇنىڭ ىشىندە جارعاق استىندا تامشىلاتىپ سۋارىپ كۇرىش ءوسىرۋ تەحنيكاسى ءداستۇرلى كۇرىش ەگۋدەگى ”سۋدا جۇمىس جۇرگىزۋ“ ۇلگىسىن جاڭارتىپ، ％60تەن استام سۋدى ۇنەمدەدى.
المۇرت گۇلىن توزاڭداندىرۋدىڭ جاڭا ”كيەلى جابدىعى“ دۇنيەگە كەلدى. كورلا المۇرتى وسەتىن جەر بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسىندا بۇرىنعى جىلدارى المۇرت گۇلى نەگىزىنەن جاساندى جولمەن نەمەسە بال اراسى ارقىلى توزاڭداندىرىلاتىن. قازىر ۇشقىش اپپارات بال اراسىنىڭ ورنىن ءساتتى باسىپ، جوعارى ءونىمدى سۇيىقتىق ارقىلى توزاڭداندىرۋدى جۇزەگە اسىردى.
المۇرت اعاشىنىڭ گۇل اشۋ مەزگىلى ءبىر اپتا اينالاسىندا بولادى، وڭتۇستىك شينجياڭ سياقتى جەردە ۇنەمى شاڭ - توپىراقتى كليمات سەبەبىنەن توزاڭداندىرۋ ۋاقىتى قىسىلتاياڭ ساتكە تۋرا كەلەدى، ال وسى تەحنيكانىڭ ونىمدىلىگى جوعارى، ءدان الۋى بىركەلكى جانە وزىندىك قۇنى تومەن بولۋ سىندى ەرەكشەلىككە يە. جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسى بال ارا زەرتتەۋ ورنىنىڭ تانىستىرۋىنا نەگىزدەلگەندە، ءبىر ۇشقىش اپپارات ءبىر ساعاتتا 40 مۋ جەمىس باقشاسىن توزاڭداندىرادى ەكەن، مۇنىڭ ونىمدىلىگى ادام كۇشىنىڭ 50 − 60 ەسەسىندەي، ونىڭ ۇستىنە توزاڭداندىرۋ تەحنيكاسى المۇرتتىڭ ءونىمىن ءار مۋىنا 500 كيلوگرامنان استام ارتتىرادى. ۇشقىش اپپارات ارقىلى المۇرت توزاڭداندىرۋ ءتىپتى دە كوپ المۇرت شارۋالارىن قىزىقتىردى.
10 - اي قانت قىزىلشاسىنان ءونىم الاتىن مەزگىل. ەل ىشىندەگى قانت قىزىلشاسى ءوندىرىسى نەگىزگى القاپتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە، شينجياڭداعى قانت قىزىلشاسى ەگىلەتىن جەر اۋدانى ءبىر ميلليون مۋدان اسىپ، جۇڭگونىڭ قانت قىزىلشاسى ءونىم مولشەرىنىڭ شامامەن ％45ىن يەلەيدى. جۋىق جىلداردان بەرى، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن باسقارۋ ۇلگىسى جونىندە ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاساۋ ارقىلى شينجياڭ قانت قىزىلشاسى كاسىپ سالاسى ەل ىشىندەگى ۇقساس سالا ىشىندە جەر تەگىستەۋ، تۇقىم ءسىڭىرۋ، توپىراق بوساتۋ، تەرۋ - جيناۋ تۇتاس بارىسىنداعى جۇمىستاردى ماشينالاستىرۋدى الدىمەن جۇزەگە اسىردى.
بۇعان قوسا، اۋىل شارۋاشىلىعىن قوعامداندىرا قىزمەت وتەۋ جانە كاسىپ سالالاندىرا شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ دە شينجياڭ قانت قىزىلشاسى كاسىپ سالاسىن دامىتۋدىڭ بەتالىسىنا اينالدى. جۇڭلياڭ قانت كاسىبى ”قانت قىزىلشاسى زاۆودى + شارۋا وتباسى“ سىندى جوعارى ورەلى تاپسىرىس ۇلگىسىن قولداندى، كاسىپورىن قانت قىزىلشاسى ەگىنشىلەرىنە ءوندىرىس قارجىسى، اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينالارىمەن قىزمەت وتەۋ، ماشينا قوسىمشا قاراجاتى، اتىز - ارىق باسقارۋ، جەتەكشىلىك ەتۋ سياقتى جاقتاردا ”اتىز قىزمەتشىسى“ ۇلگىسىندە قىزمەت وتەدى ءارى ءبىر تۇتاس باعامەن ساتىپ الۋ جانە جەردى اينالىمعا سالىپ پايدا ءبولىسۋ سياقتى فورمالار ارقىلى شارۋا وتباسىلارىنىڭ بازاردىڭ تولقۋ حاۋىپ - قاتەرىنەن قورعانىپ، كىرىستى ارتتىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋىنە كومەكتەستى.
”بۇرىن شارۋا وتباسىلارى قانت قىزىلشالارىن ۇساق ساۋداگەرلەرگە ساتىپ بەرەتىن، باعاسى ارزان بولۋمەن بىرگە، ساتۋ دا قيىنعا سوعاتىن. قانت قىزىلشاسى كاسىپورىندارى ءبىر تۇتاس تەحنيكالىق جاقتان جەتەكشىلىك ەتۋ، ءبىر تۇتاس تىڭايتقىش بەرۋ، ءبىر تۇتاس جاسىل ساقتانۋ - تىزگىندەۋ، ءبىر تۇتاس ساتۋدان باستاپ شارۋالار ەككەن قانت قىزىلشاسىنىڭ ءونىم مولشەرى جانە باعاسى تۇگەلدەي جوعارىلادى، ساتۋ جولىن تابۋدان دا قام جەمەيتىن بولدى“، - دەدى جۇڭلياڭ قانت كاسىبى قانت قىزىلشاسى ءبولىمىنىڭ پارتكوم شۋجيى، باس ديرەكتور چىن حايجۇن.
تيانشان الابىنىڭ كەڭ - بايتاق اتىزىندا ماشينالاندىرىپ ەگۋ جوعارى دارەجەدە جالپىلاسىپ، وزىق عىلىم - تەحنيكالىق جابدىقتار كەڭ كولەمدە قولدانىلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن جاسىلداندىرۋدى، ساپالىلاندىرۋدى، ەرەكشەلەندىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتتى، كاسىپ سالاسى الۋەتتەندى، ديقاندار بايىدى، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن جوعارى ساپادا دامىتۋ جولىنا ءتۇستى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 11 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
