تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

پارتيا مەن حالىق ەڭ قاجەت ەتكەن جەردە كۇرەس جۇرگىزدى

− 2021 - جىلعى ”ەڭ ارداقتى قوسىننان قايتقان اسكەريلەرگە“ نازار (1)

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ زىميڭ، گاۋ لەي، جاڭ ميمي

  تاياۋدا ورتالىق كوميتەت ۇگىت ءبولىمى، قوسىننان قايتقان اسكەريلەر ىستەرى مينيسترلىگى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ساياسي قىزمەت ءبولىمى 2021 - جىلعى ”ەڭ ارداقتى قوسىننان قايتقان اسكەريلەردىڭ“ ۇزدىك، ىزگى ىستەرىنەن ۇيرەنۋ، ۇگىتتەۋ قيمىلىن ورىستەتتى، 2 وزات كوللەكتيۆ پەن 17 وزات جەكە وسى زور داڭققا يە بولدى.

  ءبىر كۇن اسكەر بولساڭ اسكەرلىك قاسيەتىڭ ماڭگى ساقتالادى. ولار قوسىنعا قوش ايتقانىمەن، حالىق ءۇشىن دەگەن اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، اسكەريلەر قاسيەتىن وزگەرتپەي، تۇرلىشە سالادا، تۇرلىشە كاسىپتە تالاپتانا ەڭبەك ەتىپ، باستان - اياق پارتيا مەن حالىق ەڭ قاجەت ەتكەن جەردە كۇرەس جۇرگىزدى.

  ىندەتكە قارسى اتتانىپ، ”حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋ “ قاسيەتىن ماڭگى ساقتادى

  ”2003 - جىلى ءسىز بەيجيڭگە بارىپ ’سارسقا‘ قارسى اتتانۋ جورىعىنا قاتىناستىڭىز؛ 2020 - جىلى ءسىز ۋحانداعى شايقاسقا اتتاندىڭىز... قايراتتان، شەشە!“. قىزىنىڭ وسى كەلتەحاتىن ەسكە العاندا، قوسىننان قايتقان اسكەري، شي - ان داشيڭ شيپاحاناسى ساپا مەڭگەرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ليۋ ۋيدىڭ كوز جيەگى دىمدانىپ، وي قيالى ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتىڭ الدىنداعى كەزگە ورالدى.

  2020 - جىلى جاڭا جىل كەلىسىمەن توسىن تۋىلعان جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى الدىندا ليۋ ۋي دەرەۋ شايقاسقا قاتىناسۋ ءوتىنىشىن جازىپ، ىندەتكە قارسى اتتانۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارىپ، شانشي ولكەسىندەگى 41 شيپاحانادان كەلگەن سەسترالاردىڭ ”ۋاقىتشا سەسترالار باستىعى“ بولدى.

  ليۋ ۋي 16 جاسىندا اسكەري مەكتەپتىڭ كۇتىمدەۋ فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسكەن بولاتىن، 2003 - جىلى اس قورىتۋ ىشكى اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ سەستراسى رەتىندە، سارس ىندەتىنە قارسى اتتانۋعا قاتىناستى. 17 جىلدان كەيىن اسكەري كيىمىن شەشكەن ول تاعى ءبىر رەت جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋدىڭ ەڭ الدىڭعى شەبىنە بارىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى ”ەگەر شايقاس بولىپ شاقىرا قالسا، ءسوزسىز، قايتىپ كەلەمىز“ دەگەن اسقاق سەرتىن امالياتتا ايگىلەدى.

  بۇل سونداي - اق بارلىق قوسىننان قايتقان اسكەريلەردىڭ پارتيا مەن حالىققا بەرگەن ايبىندى ۋادەسى.

  1993 - جىلى قوسىننان قايتقان مىڭ جينشيا قازىر ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونى حۇلۇنبەر جەلەكتىلەر وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ قوعامىنىڭ باستىعى. جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدىڭ ەڭ قيىن شەشۋشى ساتىسىندا مىڭ جينشيا دوستار شەڭبەرى، ۋيچات توبى ارقىلى 2 ەكپىندىلەر اترەتىن ۇيىمداستىردى: قوسىننان قايتقان 54 اسكەريدەن ۇيىمداسقان ىندەتكە قارسى اتتانۋ ەكپىندىلەر اترەتى جانە جەلەكتىلەر وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ قوعامىنداعى قىزمەتكەرلەردەن ۇيىمداسقان وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ اترەتى ەدى.

  2 اترەتتەگى ادامداردىڭ ءبىر عانا بورىشى بولدى. سىرتتان كىرگەن ادامداردى تىزىمگە الۋ، سىرتتان كىرگەن اۆتوكولىكتەردى تەكسەرۋ... مىڭ جينشيانىڭ باستاۋىندا ولار شوگەلدىكپەن حۇلۇنبەر قالاسى حايلار رايونىنداعى كوپتەگەن ءىس باسقارۋ ورنى مەن الەۋمەتتىك اۋماقتارعا شاپقىلاپ ءجۇرىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋىنا ۇلەس قوستى.

  2010 - جىلى قوسىننان قايتقان حىڭ في تيانجيننەن كەلگەن، ول اياق كيىم جوندەۋ، اياق كيىم جۋۋدان باستاپ شارۋاشىلىق قۇرىپ، قۇرعان كاسىپورنىنىڭ كولەمى ۇزدىكسىز كەڭەيىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 2 - كەزەكتى مەملەكەتتىك جاستار دەنە تاربيە جارىسىندا، 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك سپورت جارىسىندا كيىم جۋۋ قىزمەتىن وتەۋ ساۋداگەرى بولدى.

  ىندەت كەزىندە حىڭ في سەرىكتەستىگىندەگى قىزمەتكەرلەردى ۇيىمداستىرىپ، 24 ساعات بويى قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارىنىڭ ساقشىلىق كيىمدەرىن زارارسىزداندىرۋ، ۆيرۋسسىزداندىرۋ قىزمەت وتەۋىمەن قامدادى ءارى تەگىن كيىم جۋدىرۋ بەلەتىن تاراتتى، تاعى تيانجيننىڭ حۋبەيعا كومەككە اتتانعان ەمدەۋ اترەتىنىڭ مۇشەلەرىنە كيىم - كەشەكتەرىن زارارسىزداندىرۋ جانە جۋىپ بەرۋ بويىنشا جان − جاقتىلى تەگىن قىزمەت وتەدى.

  ”قوسىننان قايتقانىمىزبەن حالىق ءۇشىن قىزمەت وتەيتىن قاسيەتىمىزدى ساقتاۋىمىز كەرەك، كيىم جۋساق تا باسقالاردان ءتىپتى دە تازا جۋۋىمىز، اناعۇرلىم جان اشىر بولۋىمىز كەرەك“، - دەدى حىڭ في.

  نەگىزگى ساتىعا تامىر تارتىپ، اۋىل - قىستاق بۇقاراسىن بايۋعا باستادى

  ”چيڭفىڭ اتىز باسىنا كەلسە بولدى، شاپتولدان مول ءونىم الۋ تىلەگىمىز ورىندالادى!“. قوسىننان قايتقان اسكەري، لياۋنيڭ شەكارالىق تەكسەرۋ باس پۋنكتى داندۇڭ شەكارا باسقارۋ تارماق اترەتى داجياڭكوۋ شەكارا ساقشى بولىمشەسىنىڭ ساياسي جەتەكشىسى لي چيڭفىڭ جاۋاپتى بولعان حىكوۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىندارى وسىلاي دەيدى.

  بۇرىنعى جىلدارى ءىشىنارا قىستاق تۇرعىندارى شاپتولدىڭ ءوسىپ - ءونۋ پەريودتىق ۋاقىتى ۇزاق، كەتەتىن قارجى مول دەپ قارايتىن دا، شاپتول اعاشىن كەسىپ تاستاعىسى كەلەتىن، سونىمەن لي چيڭفىڭ جەمىس اعاشى ماماندارىن ۇسىنىس ەتتى، سونداي - اق جەرگىلىكتى ۇكىمەتپەن سايكەسىپ، جەمىس شارۋالارىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى دارىلەرىن، تىڭايتقىش جانە ەگىمشىلىك قۇرالدارىن ساتىپ الۋىنا ارناۋلى قارجى بولگىزدى.

  بۇگىنگى تاڭدا حىكوۋ قىستاعىنا كەلىپ شاپتول گۇلىن تاماشالايتىن، شاپتول ساتىپ الاتىن، شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن سەزىنەتىن ادامداردىڭ قاراسى كوبەيە باستادى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى كۇننەن - كۇنگە شالقىدى، شاپتول اعاشى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ”ءدىلدا اعاشىنا“ اينالدى.

  حىكوۋ قىستاعى بۇگىنگى كۇيگە لي چيڭفىڭنىڭ 10 جىلدان استام ۋاقىت جەرگىلىكتى ورىنعا كەلىپ ىشكەرىلەي ارالاۋىنىڭ جانە جاعداي ۇعىسۋىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزدى. ”وتباسىندا تاۋلى ەگىنجايى بار قىستاق تۇرعىندارى قانداي كاسىپ سالاسىن دامىتسا بولادى، وتباسىندا بالىقشىلىق كەمەسى بارلار قايتكەندە ءتىپتى دە بايي الادى... وسى جاعدايلاردى بىلگەندە عانا كەلەسى قادامدا قالاي ىستەۋ كەرەكتىگىن بىلۋگە بولادى“، - دەدى لي چيڭفىڭ.

  انحۇي ولكەسى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى تەحنيكاسى يۇڭچياۋ جالپىلىق تاجىريبە پۋنكتىنىڭ باستىعى ۋاڭ مين قوسىننان قايتقان 26 جىلدان بەرى اۋىل شارۋاشىلىعى شەبىن تاباندى ساقتاپ، ساباندى بۇكىلدەي اتىزعا قايتارۋ تەحنيكاسىن قاراستىرىپ، انحۇيدىڭ تۇتاس ولكە ىشىنە جالپىلاستىرىپ، 2016 - جىلدان 2018 - جىلعا دەيىن جالپى وزىندىك قۇننان 74 ميلليون 190 مىڭ يۋان ۇنەمدەدى؛ ول دۇمبە ءبيدايدى دالمە - ءدال مولشەردە تۇقىم ءسىڭىرۋ تەحنيكاسىن جالپىلاستىرىپ، تۇقىم ءسىڭىرۋ اۋدانى 2 ميلليون 400 مىڭ مۋعا جەتىپ، ديقاندار ءۇشىن ەگىن ەگۋ وزىندىك قۇنىنان 90 ميلليون يۋانعا جۋىق ۇنەمدەدى.

  گۋاڭشيدىڭ بوباي اۋدانى فىڭشان قالاشىعى ىمي قىستاعىنداعى قوسىننان قايتقان اسكەري لي چۇنيان شارۋاشىلىق قۇرىپ تابىسقا جەتكەننەن كەيىن، اۋىلىنا قايتىپ قىستاق پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ، قىستاق تۇرعىندارىن باستاپ يىنفي الحورى اعاشى، چيڭيوۋ سياقتى جەمىستەردى ەگىپ، وسى قىستاقتى الىس - جاقىنعا اتى ايگىلى جەمىس باعى قىستاعى ەتىپ قۇرىپ شىعادى. ول قىستاقتاعىلاردى اۋداننىڭ اۋىل − قىستاق رەفورما سىناق تۇيىنىنە قاتىناسۋعا جەبەپ، قىستاق تۇرعىندارىن جەر تيجاراتى ۇقىعى ۇلگىسىمەن سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە جارنا قوسىپ پايدا بولىسۋگە جەتەكتەپ، قىستاق تۇرعىندارىن ءساتتى تۇردە شارۋاشىلىق قۇرىپ بايۋعا باستادى.

  ءوز قىزمەتىن تياناق ەتىپ، قاراپايىم قىزمەت ورنىندا تارتىمدى ءومىردى جالعاستى جازدى

  3 جىلدا الاپتاعى 1467 كيلومەتر ەلەكتر جەتكىزۋ جەلىسىن جۇرەگىنە بەرىك ساقتادى؛ 23 جىلدا ارالاپ رەمونتتاعان جولى 300 مىڭ كيلومەتردەن استى... اسكەري كيىمدى شەشىپ، جۇمىس كيىمىن كيدى، نانفاڭ ەلەكتر تورى گۇيجوۋ شيڭ - ي ەلەكترمەن قامداۋ مەكەمەسىندە 23 جىل قىزمەت ىستەگەن لۇڭ فۋگاڭ ۇنەمى بىلاي دەيتىن: ”اسكەريلەردىڭ رۋح − جىگەرىن قىزمەت ورنىنا الا كەلىپ، جاۋاپكەرشىلىك پەن مىندەتكە الۋدى ءار ۋاقىت كوكەيدە ساقتاۋ كەرەك“.

  كاسىپپەن اينالىسقاننان باستاپ لۇڭ فۋگاڭ اسكەريلەردىڭ قاجىرلىلىعى مەن تاباندىلىعى ارقىلى بان مۇشەلەرىن باستاپ، جوعارى كەرنەۋلى ەلەكتر جەتكىزۋ جولىن ەلەكتر جولىن ۇزبەي تۇرىپ 500دەن استام رەت تەكسەرىپ - رەمونتتاپ، ەلەكتر جولىن ۇزبەي تۇرىپ ءۇرتىس 8400 نەشە كۇن جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا ەشقانداي اعاتتىق جىبەرمەدى، وقيعا تۋدىرمادى.

  قاراپايىم قىزمەت ورنىندا تاپجىلماي، ەرەن ەڭبەك ءسىڭىردى.

  لۇڭجەك قادىر شينجياڭ قاشقار ايماعى تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ مىندەتتى شەكارا قورعاۋشىسى، 2008 - جىلى قوسىننان قايتقاننان كەيىن ۇلكەن قالادا قالۋ ورايىنان ەرىكتى تۇردە ءباز كەشىپ اۋىلىنا قايتىپ كەلىپ، اتاسىنىڭ، ۇلكەن اكەسىنىڭ، اكەسىنىڭ جولىن قۋىپ، حالىقتى قورعاۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ۇستىنە الادى.

  گۋاڭدۇڭ ولكەسى جۋحاي قالاسى چي - اۋ − دانگان ارالى جاراتىلىستىق قورىق رايونىندا ورمان قورعاۋشى ليۋ چيڭۋي قوسىننان قايتقاننان كەيىن وسى اراعا كەلەدى، سول تۇرعاننان 32 جىل تۇرادى. ول مىندەتىن وتەپ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، كوپ رەت ومىرىنە تونگەن حاۋىپكە قاراماي سيرەك كەزىگەتىن وسىمدىكتەردى قورعاپ، اترەت مۇشەلەرىمەن بىرگە ىلگەرىندى - كەيىندى 160تان استام زاڭسىز ەلەمەنتتەردى قولعا الىپ، جاسىرىن قازىلعان ارحات قاراعايى، شامسيت اعاشى سياقتى باعالى وسىمدىكتەردەن 2000نان استامىن قايتارىپ اكەلىپ، مەملەكەتتىڭ 100 ميلليون يۋاننان استام زيانىنىڭ الدىن الادى.

  قاجىرلىلىقپەن ەڭبەكتەنۋ، ءۇنسىز ۇلەس قوسۋ دەسە دەگەندەي وسى قوسىننان قايتقان اسكەريلەرگە بەرىلگەن ”ەڭ ارداقتى“ ات.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 13 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.