تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى ”ەكى ۇلكەن كەرەمەتتى“ جاراتۋعا ماڭىزدى تۇزىمدىك قامتاماسىزدىق ازىرلەدى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ورتالىقتىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتى ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى ەلىمىزدىڭ مەملەكەت جاعدايى مەن ءىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسەتىن، سوتسياليستىك مەملەكەتتىڭ سيپاتىن ايگىلەيتىن، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنا كەپىلدىك ەتەتىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدى قامتاماسىز ەتەتىن جاقسى ءتۇزىم، ول پارتيامىزدىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ ادامزاتتىڭ ساياسي ءتۇزىم تاريحىندا جاراتقان ۇلى جاسامپازدىعى، ەلىمىز ساياسيىنىڭ دامۋ تاريحىنداعى، ءتىپتى، دۇنيە ءجۇزى ساياسيىنىڭ دامۋ تاريحىنداعى كەلەلى مانگە يە شىت جاڭا ساياسي ءتۇزىم.

  ورتالىقتىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتى ماجىلىسىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىمدى كەمەلدەندىرۋ جانە دامىتۋ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ستراتەگيالىق بيىكتەن جاڭا داۋىردە حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن كۇشەيتۋدىڭ جانە جاقسارتۋدىڭ جەتەكشى يدەياسىن، كەلەلى پرينسيبىن جانە باستى قىزمەتىن ايقىن العا قويىپ، جاڭا داۋىردە جۇڭگوشا سوتسياليستىك دەموكراتيالىق ساياسيدى دامىتۋ، حالىق قۇرىلتايى تۇزىمىنە تاباندى بولۋ جانە ونى كەمەلدەندىرۋ جونىندەگى ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نازاريالىق جانە امالياتتىق ماسەلەلەرگە تەرەڭدەي جاۋاپ بەردى. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزى جۇڭگوشا سوتسياليستىك دەموكراتيالىق ساياسي مەن حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىنىڭ ساياسي ءمانىن، نازاريالىق ءمانىن، امالياتتىق ءمانىن بايىتتى جانە كەڭەيتتى، ول ماركسيزمدىك اقيقات كۇشىنە باي تۇعىرنامالىق حۇجات.

  بيىل جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى دۇنيەگە كەلىسىمەن جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋدى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ءوزىنىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشى ەتىپ بەلگىلەپ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي ىزدەنىس جاسادى جانە كۇرەس جۇرگىزدى. 100 جىلدان بەرى پارتيامىز حالىقتى ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، نەشە مىڭ جىلدىق فەودالدىق قوعام تاريحىنا يە مەملەكەتتە ەڭ كەڭ كولەمدى حالىق دەموكراتياسىن جۇزەگە اسىردى، حالىق شىن مانىندە مەملەكەتتىڭ، قوعامنىڭ جانە ءوز تاعدىرىنىڭ قوجايىنىنا اينالدى؛ ءبىز، بىرىنشىدەن، كەدەي، ەكىنشىدەن، اق بولۋ نەگىزىندە ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ تەز قارقىنمەن دامۋ كەرەمەتىن جاراتتىق، نەشە ون جىل ۋاقىت جۇمساپ، دامىعان ەلدەر نەشە ءجۇز جىلدا باسىپ وتكەن ونەركاسىپتەنۋ بارىسىن تامامداپ، ءبىر - اق كوتەرىلىپ دۇنيە جۇزىندەگى ەكىنشى ۇلكەن ەكونوميكالىق تۇلعاعا اينالدىق، جالپىلىق مەملەكەت قۋاتى، عىلىم - تەحنيكا قۋاتى، مەملەكەت قورعانىسى قۋاتى، مادەنيەت ىقپالى، حالىقارالىق ىقپالى كورنەكتى جوعارىلادى؛ ءبىز ءبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭحۋانىڭ بايتاق دالاسىندا جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتىپ، مۇلدە كەدەيلىك ماسەلەسىن تاريحي سيپاتتى شەشىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ورتاشا كىرىستەگى جان سانى ەڭ كوپ مەملەكەتكە اينالدىق؛ ەلىمىز ۇزاق ۋاقىت قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعى مەن ورنىقتىلىعىن، حالىقتىڭ تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشۋىن ساقتاپ، حالىقارالىق قوعام مويىنداعان ەڭ حاۋىپسىز سەزىنەتىن مەملەكەتتەردىڭ بىرىنە اينالدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ” 60 نەشە جىلدان، اسىرەسە، رەفورما جاساعان، ەسىك اشقان 40 نەشە جىلدان بەرى، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى پارتيانىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ ەكونوميكانى تەز قارقىنمەن دامىتۋداي كەرەمەتتى جانە قوعامنىڭ ۇزاق ۋاقىت ورنىقتى بولۋىنداي كەرەمەتتى جاراتۋىنا ماڭىزدى تۇزىمدىك قامتاماسىزدىق ازىرلەدى“. 1954 - جىلى 9 - ايدا 1 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ءماجىلىسى اشىلىپ، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزگى زاڭى» ماقۇلدانىپ، جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتۇبىرلى ساياسي ءتۇزىمى − حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى رەسمي ورناتىلدى. رەفورما جاساعان، ەسىك اشقاننان بەرى پارتيامىز سوتسياليستىك دەموكراتيالىق زاڭمەن جونگە سالۋ قۇرىلىسىن تاباندىلىقپەن ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ساياسيدى دامىتۋ جولىنا تاباندى بولىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىنىڭ تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتتى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى پارتيا باسشىلىعىنىڭ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنىڭ، مەملەكەتتى زاڭ بويىنشا جونگە سالۋدىڭ ورگانيكالى بىرلىگىنە تاباندى بولىپ، حالىق قوجايىن بولۋ ءتۇزىمى جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ جانە دامىتىپ، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ بۇقارامەن ەتەنە بايلانىس جاساۋ مەحانيزمىن ونان ارى كۇشەيتىپ، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ ۋاكىلدىك قىزمەت ۇقىعىن جۇرگىزۋىن اناعۇرلىم ويداعىداي قامتاماسىز ەتىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى قۇرىلىسى مەن حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىندە تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزدى. وسى تاريحي بارىستا، پارتيامىز حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنا باستان - اياق تاباندى بولىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىن ماڭىزدى تۇزىمدىك دانەكەر ەتىپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن دامىتىپ، بۇقارامەن ەتەنە بايلانىس جاساپ، حالىققا تىعىز سۇيەنىپ، مەملەكەتتىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكانى تەز قارقىنمەن دامىتۋ جانە قوعامنىڭ ۇزاق ۋاقىت ورنىقتى بولۋىنداي ”ەكى ۇلكەن كەرەمەتتى“ جاراتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى دەموكراتيانىڭ وراسان زور رولىن تولىق ايگىلەدى.

  اماليات مىنانى تولىق ءتۇسىندىردى: جۇڭگودا حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىن اتقارۋ − جۇڭگو حالقىنىڭ ادامزاتتىڭ ساياسي ءتۇزىمى تاريحىنداعى ۇلى جاسامپازدىعى، تاياۋ زاماننان بەرى جۇڭگونىڭ ساياسي ومىرىندەگى اشتى ساباقتاردى ىشكەرىلەي قورىتىندىلاۋدان شىعارىلعان نەگىزگى تۇجىرىم، جۇڭگو قوعامىنىڭ 100 نەشە جىلدىق كۇشتى وزگەرىسىنىڭ، قارىشتاپ دامۋىنىڭ تاريحي ناتيجەسى، جۇڭگو حالقىنىڭ ەڭسە كوتەرىپ، ءوز تاعدىرىن مەڭگەرۋىنىڭ تابيعي تالعامى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىنا تاباندى بولۋداعى، ماركسيزمدىك مەملەكەت ىلىمىنە تاباندى بولۋداعى نەگىزگى پرينسيپ بولعاندىقتان دا حالىق دەموكراتياسى ديكتاتۋراسىندىق مەملەكەت جۇيەسىنە ۇيلەسىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى مەملەكەتتىڭ سوتسياليزم جولىمەن العا باسۋىنا ءونىمدى كەپىلدىك ەتتى؛ مەملەكەتتىڭ بارلىق بيلىگىنىڭ حالىققا ءتان بولۋىنا تاباندى بولىپ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتىپ، پارتيانىڭ باسشىلىعىن، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىن، مەملەكەتتى زاڭ بويىنشا جونگە سالۋدى ورگانيكالى ۇشتاستىرعاندىقتان دا حالىق قۇرىلتايى ءتوزىمى مەملەكەتتى جونگە سالۋدىڭ تىنىشتىق - بىلىقپالىق، گۇلدەنۋ - قۇلدىراۋ سىندى تاريحي پەريودتىلىعىنان شىعۋىنا ءونىمدى كەپىلدىك ەتتى. مەملەكەتتىڭ بولاشاق تاعدىرىنا ساياتىن ءبىر قىدىرۋ كەلەلى ساياسي قاتىناستاردى دۇرىس ءبىر جاقتى ەتىپ، مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىن جۇزەگە اسىرۋدا ءتۇرلى ىستەردى ءونىمدى ۇيىمداستىرىپ، مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعى مەن ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاعاندىقتان دا حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى مەملەكەتتىڭ ساياسي تۇرمىسىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشكە تولى ءارى تىنىش، ءتارتىپتى بولۋىنا ءونىمدى كەپىلدىك ەتتى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”تۇزىمدىك باسەكە جالپىلىق مەملەكەت قۋاتى باسەكەسىنىڭ ماڭىزدى جاعى، ءتۇزىم ابزالدىلىعى ءبىر مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق ىرىقتىلىقتى قولعا كەلتىرۋىندەگى ماڭىزدى ابزالدىلىق“. تاريح پەن رەالدىق بىردەي مىنانى ءتۇسىندىردى: ءتۇزىم ورنىقتى بولسا، مەملەكەت ورنىقتى بولادى، ءتۇزىم كۇشەيسە، مەملەكەت كۇشەيەدى. بۇگىنگى تاڭداعى دۇنيە ءجۇزى 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىستى باستان كەشىرۋدە، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ شەشۋشى كەزەڭدە تۇر. ءبىز ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىنە قانشالىق جاقىنداعان سايىن، بارلىعى سونشالىق ساتىنە باسا بەرمەيتىندىگىن، سونشالىق حاۋىپ - قاتەرگە، سىن - سايىسقا، ءتىپتى، اقجال تولقىن، اساۋ اعىسقا تۋرا كەلەتىندىگىمىزدى، ءتۇرلى جاقتاعى تۇزىمدەردى اقاۋسىزداندىرىپ، جونگە سالۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، تۇزىمدىك قۇرىلىس پەن جونگە سالۋ ونىمدىلىگىنىڭ اناعۇرلىم جاقسى وزگەرۋىن، توعىسۋىن جەبەپ، تۇزىمدىك ابزالدىلىقتان شەبەر پايدالانىپ، حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىستاردىڭ سوققىسىنا توتەپ بەرۋدى سونشالىق قاجەت ەتەتىندىگىمىزدى تەرەڭ سەزىندىك. حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىمىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، سونداي - اق جۇڭگونىڭ مەملەكەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىنە تىرەك بولاتىن ءتۇبىرلى ساياسي ءتۇزىم. كۇرەس جاسايتىن جاڭا داۋىردە، ەكپىندەي ىلگەرىلەيتىن جاڭا ساپاردا، ءبىز حالىق قۇرىلتايى تۇزىمىنە تيتتەي دە مىزعىماستان تاباندى بولىپ، ونى داۋىرمەن بىرگە ىلگەرىلەي كەمەلدەندىرىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىنىڭ ءتۇبىرلى ساياسي تۇزىمدىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى ارقىلى مەملەكەت پەن ۇلتتىڭ بولاشاعىن، تاعدىرىن حالىقتىڭ قولىندا ۇزدىكسىز مىقتاپ يگەرىپ، ءار جاقتىڭ اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتىن پارتيا مەن حالىق ىستەرىنە اناعۇرلىم ويداعىداي ۇيىستىرۋىمىز كەرەك.

  جۇڭگودا سوتسياليستىك دەموكراتيالىق ساياسيدى دامىتۋدىڭ تەتىگى پارتيا باسشىلىعىنىڭ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنىڭ، مەملەكەتتى زاڭمەن جونگە سالۋدىڭ ورگانيكالى بىرلىگىنە تاباندى بولۋدا. حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى − پارتيا باسشىلىعىنىڭ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنىڭ، مەملەكەتتى زاڭمەن جونگە سالۋدىڭ ورگانيكالى بىرلىگىنە تاباندى بولۋدىڭ ءتۇبىرلى ساياسي تۇزىمدىك ورنالاستىرۋى. جاڭا تاريحي باستامادا، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ءبىز جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتوزىم سەنىمىن بەكەمدەپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك ساياسيدىڭ دامۋ جولىنا تاباندى بولىپ، حالىق قۇرىلتايى تۇزىمىنە تاباندى بولىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، جاڭا داۋىردەگى حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن كۇشەيتىپ جانە جاقسارتىپ، جالپى بارىستىق حالىق دەموكراتياسىن ۇزدىكسىز دامىتىپ، جاندى دا جالىندى، تىنىش، ىنتىماقتى ساياسي جاعدايدى بەكەمدەپ جانە دامىتىپ، ادامزات ساياسي وركەنيەتىنىڭ العا باسۋىنا جۇڭگونىڭ اقىل - پاراساتقا تولى ۇلەسىن قوسۋىمىز كەرەك!

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - ايدىڭ 14 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.