شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى شينجياڭعا ساياتىن 58 - رەتكى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزدى
”ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن مەيلىنشە تۋدىرىپ وتىرعان ءدال امەريكانىڭ ءوزى“
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جىڭ جو 10 - ايدىڭ 22 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. 10 - ايدىڭ 22 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى ۇرىمجىدە شينجياڭعا ساياتىن 58 - رەتكى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن وتكىزدى.
ءبىر مەزگىل ۋاقىتتان بەرى امەريكاداعى كەيبىر جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر ايتىلمىس شينجياڭ ”زور كولەمدە زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ“ جۇرگىزدى دەگەن وسەك - اياڭ قۇراستىرىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا قيسىنسىز جالا جاپتى. ەرەكشە ماسقارالىعى، تاريحتان قازىرگە دەيىن، ”ادامدىق ۇقىقتىڭ اقىلگوي اتاسىسىماق“ بولىپ كۇپيىگەن امەريكانىڭ ءوزىنىڭ زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ جاعىنداعى سۇرقيالىلىعى باستان اسقان.
اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە قىرۋار ساندى مالىمەتتەر، سۋرەتتەر، بەينەجازبا ماتەريالدار مەن دەلو مىسالدارى جاريالانىپ، امەريكادا سىرتتان كەلگەن كوشپەندى حالىقتار، تۇرمەدەگى تۇتقىندار، بالا جۇمىسشىلار، ايەلدەر، مۇگەدەكتەر قاتارلى شوعىرلاردا زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ، بىردەي جۇمىسقا تۇرلىشە ەڭبەكاقى بەرۋ سياقتى ادامدىق ۇقىققا سۇعاناقتىق جاساعان ناقتى ىستەردىڭ ءومىر ءسۇرىپ جاتقاندىعى ءپاش ەتىلدى.
شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: امەريكاداعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر الىستان قۇرىق سالۋ، ەكسپورتتى تەجەۋ شارالارىن بەتالدى پايدالانىپ، شينجياڭ كاسىپورىندارىن جازالاۋ، قىسپاققا الۋ، ”زورلىقپەن جۇمىسسىز قالدىرۋ“، ”زورلىقپەن كەدەيلەستىرۋ“ جاساۋ ارقىلى شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىن كەدەيلىك، توماعا - تۇيىقتىق، مەشەۋلىك ىشىندە قالدىرىپ، شينجياڭدى بىلىقتىرۋ سۇرقيا ماقساتىنا جەتۋگە ۇرىندى. جۇڭگوعا قارسى وسى كۇشتەر تەك شينجياڭدى ۇدايى جازعىرۋدى، كۇيە جاعۋدى عانا ءبىلىپ، ناعىز زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان مەملەكەتتىڭ امەريكانىڭ ءوزى ەكەندىگىن ۇمىتىپ قالدى.
جاقىنعى جىلداردان بەرى امەريكا ەڭبەكشىلەردى قورعاۋ جاۋاپكەرشىلىگىنەن قاساقانا تايساقتادى، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ ازا بويىڭدى قازا قىلادى، جەكەلەر باسقارۋىنداعى تۇرمەلەردە قىلمىستىلار قۇلعا اينالىپ، بالا جۇمىسشىلاردى بەتالدى ىستەتۋ قۇبىلىسى جاپپاي ءومىر ءسۇرىپ، ايەلدەر مەن مۇگەدەكتەردىڭ ەڭبەك ۇقىق - مۇددەسى قايتا - قايتا زيانكەستىككە ۇشىراپ، جۇمىستانۋ سالاسىنداعى كەمىستۋ ماسەلەسى ءۇرتىس ۋشىقتى. اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسى جاريالاعان قاتىستى ساندى مالىمەتتەردە، وتكەن 5 جىلدا امەريكاداعى بارلىق 50 شتات پەن ۆاشينگتون، كولومبيا ەرەكشە رايونى تۇگەلدەي زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ مەن ادام ساۋدالاۋ دەلولارىنان مالىمەت بەرگەندىگى، ەگىنشىلىك الاڭى جۇمىسشىلارى جانە ولاردىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ ％30ىنىڭ فەدەراتسيانىڭ كەدەيلىك شەگىنەن تومەن كۇيدە تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعى، 500 مىڭ بالا جۇمىسشىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى جۇمىستارىمەن شۇعىلداناتىندىعى، ەر - ايەل اراسىنداعى كىرىس پارقى ％21 اينالاسىندا بولعاندىعى، امەريكاداعى مۇگەدەكتەردىڭ كەدەيلىك مولشەرى قالىپتى ادامداردىڭ 2 ەسەسىندەي بولعاندىعى كورسەتىلدى.
شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ءيليجان انايات مىنالاردى ءبىلدىردى: امەريكادا تۋىلعان ەڭبەكشىلەردىڭ ۇقىق - مۇددەسىنە سۇعاناقتىق جاساۋ وقيعالارى ۇزدىكسىز كۇشەيىپ، قوعامدىق قايشىلىق كۇن سايىن اسقىنۋدا، ال امەريكا ۇكىمەتى ەڭبەكشىلەردى قورعاۋ جاۋاپكەرشىلىگىنەن قاساقانا تايساقتادى، بۇكىل الەمدىك 8 ءتۇرلى ەڭبەك وزەكتى شارتىنىڭ نەبارى ەكەۋىن عانا امەريكا بەكىتتى. امەريكا كۇنى بۇگىنگە دەيىن «زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ تۋرالى شارت»، «زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ تۋرالى شارتتىڭ تولىقتاما كەلىسىمناماسى»، «زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋدى كۇشىنەن قالدىرۋ جونىندەگى شارت» سياقتى 3 ءتۇرلى ماڭىزدى زاڭدىق حۇجاتقا، سونداي - اق بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ «بالالاردىڭ ۇقىعى شارتىنا»، «ايەلدەرگە بولعان ءارقانداي فورماداعى كەمىستۋدى جويۋ شارتىنا»، «مۇگەدەكتەردىڭ ۇقىعى شارتىنا» قول قويۋدان باس تارتىپ وتىر.
”جوعارىداعى مازمۇندار امەريكانىڭ ەڭبەكپەن جۇمىستاندىرۋ سالاسىندا ادامدىق ۇقىققا سۇعاناقتىق جاساۋىنىڭ ءبىر قىلاۋى عانا، دۇنيە جۇزىنە ادامدىق ۇقىق ماسەلەسىن مەيلىنشە تۋدىرىپ وتىرعان ءدال امەريكانىڭ ءوزى ەكەندىگىن اشىپ كورسەتۋگە وسىنىڭ ءوزى ابدەن جەتەدى“. شۇي گۇيشياڭ بىلاي دەدى: ءدال وسىنداي ءبىر مەملەكەت قمىس ەتسە ايتىلمىس ”ادامدىق ۇقىققا سۇعاناقتىق جاسادى“ دەگەندى جەلەۋ ەتىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ەڭبەكپەن جۇمىستاندىرۋ جاعدايىن جازعىرىپ، سوقتىعىپ، قورعامپازدىق، زورەكەرلىك ىستەدى. بيىل 7 - ايدا امەريكانىڭ ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگى سۋىق قولىن تاعى شينجياڭنىڭ ينفورماتسيا تەحنيكاسى كاسىپ سالاسىنا سوزىپ، شينجياڭنىڭ 6 كاسىپورىنىن ”ناقتى تۇلعا تىزىمدىگىنە“ ەنگىزىپ، كاسىپورىنداردىڭ اتاق - ابىرويى مەن مۇددەسىنە اۋىر زيان سالدى.
اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە، شينجياڭنىڭ كوپتەگەن قاتىستى كاسىپورىندارىنىڭ جاۋاپتىلارى بەينە ەكران جالعانىم ءتاسىلى ارقىلى دۇنيە جۇزىنە تۇرعىلارىن بايانداپ، امەريكا جاقتىڭ زورەكەرلىك ارەكەتىنە نارازىلىق ءبىلدىرىپ جانە ونى جازعىرىپ، امەريكا جاقتى شىندىققا قۇرمەت ەتىپ، سىڭار جاقتىلىقتى تاستاپ، ساياسي سايقالدىعىن دوعارىپ، جازانى كۇشىنەن قالدىرۋعا قۋزادى.
”شينجياڭدا ءارقانداي ’زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ‘ مۇلدە ءومىر سۇرگەن ەمەس“. شۇي گۇيشياڭ جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ەڭبەكشىلەردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ جاعىنداعى پرينسيبى مەن تۇرعىسىن قايتالاي دارىپتەدى. ول مىنانى ءبىلدىردى: شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كاسىبىن تاڭداۋ ەركىندىگى بار، جەكە باسى ەجەلدەن شەكتەۋگە ۇشىراپ كورگەن ەمەس، سالت - سانا، عۇرىپ - ادەت، ءدىني سەنىم، ءوز ۇلتىنىڭ ءتىل - جازۋىن قولدانۋ قاتارلىلار تۇگەلدەي زاڭ بويىنشا قورعاۋعا يە بولدى.
اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە شينجياڭنىڭ ادامدىق ۇقىعى، ءدىني سەنىم سياقتى جاعدايلار جونىندە جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردىڭ سۇراۋلارىنا جاۋاپ بەرىلدى.
