□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ياۋ تۇڭ، ۋاڭ شيڭرۇي
10 - ايدىڭ 22 - كۇنى، قارامايلى قالاسى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى گرۋپپا تالقىسىن وتكىزگەندە، ۋاكىل لي ۋىنيىڭ (وڭنان 1 - ادام) ورتا تازالىعى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، مۇناي قالاسى ءۇشىن تاماشا ورتا جاراتۋ جونىندە ءسوز سويلەۋدە.
□ سۋرەتتى انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى لي پەيفىڭ تۇسىرگەن
”جاعدايدى، مىندەتتى جىعا تانىپ، نىسانا مەن تالاپتاردى يگەرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىزعىماي دايەكتىلەندىرۋ“. اۆتونوميالى رايوندىق 10 - رەتكى پارتيا قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا الداعى 5 جىلداعى، ءتىپتى، ونان دا ۇزاق مەزگىلدەگى شينجياڭ قىزمەتىنىڭ جەتەكشى يدەياسى، نىسانا - مىندەتتەرى، ءتۇيىندى قىزمەتتەرى ايقىندالدى.
جوبا كەسكىندەلىپ، جەلكەن كوتەرىلدى. قۇرىلتايعا قاتىناسقان ءار ۇلت ۋاكىلدەرى تەرەڭ شابىت الىپ، مىعىم سەنىم بايلادى.
نىسانا ايقىن، شارا ناقتى بولدى
”الداعى 5 جىلدا شينجياڭدا، ءسوز جوق، اناعۇرلىم زور دامۋ بولادى، بۇل سەنىم باياندامانىڭ ’ناقتىلىعىنان‘ تۋىنداپ وتىر“. ۋاكىل سۇن كاي داشۋەدەن وقۋ تاۋىسقان سوڭ بىردەن وڭتۇستىك شينجياڭعا ات باسىن بۇرىپ، 7 جىلدىق شىنىعۋدى، ءوسىپ - جەتىلۋدى باسىنان وتكەرىپ، قاراقاش اۋدانى توقۇلا اۋىلدىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولدى. ول بۇدان كەيىنگى قىزمەت ءتۇيىنىن تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرۋگە قويىپ، شىنداپ كىرىسىپ، قيىندىقتان تايسالماي، قوعام ورنىقتىلىعىمەن تىعىز بايلانىستىرۋدى بوساڭسىتپاۋ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋدى بوساڭسىتپاۋ، اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى پارتيا قۇرىلىسىن كۇش سالا نىعايتۋدى بوساڭسىتپاۋ دەيتىن 3 ۇلكەن جاققا ناقتىلاپ وتىر.
قۇمىل قالاسى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىندا ۋاكىلدەر دە ”شارالاردىڭ ناقتى بولۋىن“ جانە ”تياناقتاندىرۋدى يگەرۋدى“ ارنايى اۋىزعا الدى. ”بۇل ەكەۋى ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى“. قۇمىل قالالىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار مەڭگەرۋشى، ۋاكىل يبىراھيم كيچيك بۇكىل شينجياڭنىڭ دامۋ قىزمەتىنە ساياتىن ىستەر قالايدا سان الۋان، كۇردەلى بولادى، دەسە دە ”ناقتى“ بولۋ جاعىنا كۇش سالعاندا، قىزمەتتەن قالايدا ناتيجە شىعارۋعا بولادى دەپ قارادى.
”قۇمىلدىڭ ەنەرگيا، بايلىق قورى مول، جاسىل دامۋ، ءسوز جوق، نەگىزگى باعىت بولۋ كەرەك. قيىن دەسەڭ قيىن، قيىن ەمەس دەسەڭ قيىن ەمەس، باستىسى، شارالاردىڭ ناقتى بولعان - بولماعاندىعىنا، قۇمىلدىڭ ءىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسكەن - ۇيلەسپەگەندىگىنە، ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتانعان - تياناقتانباعاندىعىنا قاراۋ كەرەك“. يبىراھيم كيچيكتىڭ تانىستىرۋىنشا، قۇمىل قازىر جاڭا ەنەرگيانى دامىتۋدىڭ كومەسكى كۇشىن تولىق اشىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى جابدىق جاساۋ جۇيەسىن ورناتىپ، ءداستۇرلى كاسىپ سالالارىنىڭ تومەن كومىرتەكتى، ەكولوگيالىق باعىتتا جاڭارۋىن جانە ەنەرگيا كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ءونىمدى، زەردەلى، جاسىل دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، قۇمىلدىڭ جاسىل دامۋىنىڭ جاڭا جولىن قاراستىرۋدا ەكەن.
”ەڭ باستىسى، بۇقارا ناقتى تيىمدىلىككە يە بولۋ كەرەك“. ساۋاننان كەلگەن ۋاكىل حى حۇڭتاۋ شۋاڭچۋان شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا باستىعى، اۋىلداستاردى ماقتا ەگىپ بايۋ جولىنا باستاعان ول ”ناقتىلىق“ تۋرالى قاراپايىم دا شىنايى تۇسىنىككە يە. ”باياندامادا ايتىلعان ناقتى شارالاردى كوزبەن كورۋگە بولاتىن ناقتى تيىمدىلىكتەر دەپ سانايمىن، كوپشىلىك تىزە قوسا قۇلشىنساق، ونى قولمەن ۇستاپ، جۇرەكپەن سەزىنۋگە بولاتىن ناقتى تيىمدىلىكتەرگە اينالدىرا الامىز“، - دەدى ول.
تۇرمىس شالقىپ، كۇش - قايرات تاسىدى
”نىسانا ايقىن اتالعان سوڭ، ءبىز دە ىسكە ىنتالى بولامىز. وتكەن 5 جىلدا تۇرمىس كۇننەن - كۇنگە جاڭارىپ، بارعان سايىن شالقىدى، ءىس تىندىرىپ، ناتيجە شىعاراتىن قايرات تاسىپ تۇر“، - دەيدى حى حۇڭتاۋ.
حوتاندا بىلەگى ۇزىلگەن ۇل بالانى قۇتقارۋ - ەمدەۋدى باستان كەشىرگەن ۋاكىل اركىن ءراجاپ شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىنداعى قۋاتتى وڭ ەنەرگياعا قاباعات ءسۇيىندى. ”مەديتسينالىق قۇتقارۋ بويىنشا ءبىر رەتكى كۇش جالعاۋ بولعانىمەن، ول بۇكىل قوعامنىڭ ءار جاعىنداعى قۋاتتى، ارىندى، بىرىككەن كۇشتى كورسەتتى. كوپشىلىكتىڭ حالىقتى وزەك ەتۋدەن اينىماي، بار ىقىلاس - پەيىلمەن ءوز قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋى، ءار ۇلت بۇقاراسىنا قىزمەت ەتۋى بولماسا، ۇل بالانىڭ ۇزىلگەن بىلەگىنىڭ قايتا جالعانۋى دا بولماس ەدى“. اركىن ءراجاپ سۇيەك ءبولىمىنىڭ شيپاگەرى، ول بىلاي دەپ قارادى: پارتيانىڭ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتى اناعۇرلىم كوپ بۇقارانىڭ اۋرۋ كورسەتە الۋىنا، اۋرۋىن جاقسى ەمدەتە الۋىنا مۇمكىندىك جاسادى، الداعى كۇندەر اناعۇرلىم ۇلكەن ءۇمىت سيلاپ وتىر، كوپشىلىك پارتياعا ىلەسسەك، تۇرمىسىمىز، ءسوز جوق، كۇننەن - كۇنگە جاقسارادى دەپ كامىل سەنەدى، وسىلايشا پارتيانىڭ مەيىرىنە العىس ايتۋدىڭ، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋدىڭ، پارتياعا ىلەسۋدىڭ حالىقتىق كۇشى ۇيىستى.
تاسىعان كۇش - قايرات ناقتى قىزمەتتى جوسپارلاۋ، ىلگەرىلەتۋ جاعىنان دا كورىنىس بەردى. قازىرگە دەيىن قۇمىل قالاسى كەلەر جىلى تۇراقتى مۇلىككە قارجى قوسۋ نىسانىنان جيىنى 572سىن جوسپارلاپ وتىر، وعان قوسىلاتىن جالپى قارجى 380 ميلليارد يۋاننان اسادى؛ سونىمەن قاتار 300دەن استام ءتۇيىندى نىسان بەلگىلەپ، كەلەر جىلى 2 - ايدا الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتتەردى ورىنداپ، 3 - ايدا قۇرىلىس باستاۋ مولشەرىن ％80تەن اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتپەك. ”بۇل ۇيدە كۇتىپ وتىرساڭ كەلە سالاتىن ناتيجە ەمەس، بۇل ءۇشىن مىعىم قايراتقا كەلىپ، تىڭعىلىقتى جۇمىس ىستەۋ قاجەت“. يبىراھيم كيچيك بىلاي دەپ قارادى: وتكەن 5 جىلداعى كورنەكتى ناتيجەلەر شەگە قاعۋ رۋحىن ساۋلەلەندىرە وتىرىپ ىستەۋمەن كەلدى؛ الداعى 5 جىلدا ”تىڭنان باستايتىن“ كوڭىل كۇيدى، ”ارىنداي ۇمتىلاتىن“ بەينەنى، ”ەمتيحان تاپسىراتىن“ كۇيدى ءاردايىم ساقتاپ، ەكپىندەي العا ىلگەرىلەپ، جاڭا سەرپىنمەن ىستەپ، جاڭا بيىك جاراتۋ كەرەك.
بولاشاقتىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاتىندىعىنا سەنەمىز
”باياندامادا ءار ۇلت بۇقاراسىنا دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك، مول قامقورلىق، شينجياڭنىڭ دامۋىنا دەگەن ىزگى تىلەك قامتىلىپ، بىزگە سەنىم جانە كۇش سيلادى“، سۇن كاي بىلاي دەدى: اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ءبىزدى باستاپ ءار قادامدى نىق باسىپ العا ۇمتىلىپ، ءبىر بۋىندى ەكىنشى بۋىنمەن بايلانىستىرا وتىرىپ تياناقتاندىرۋدى يگەردى، بىرنەشە جىلدىق قۇلشىنىس ارقىلى حوتان قوعامنىڭ ورنىقتى، نەگىزگى ساتىنىڭ ورنىقتى، جۇرت تىلەگىنىڭ ورنىقتى بولۋىن جۇزەگە اسىرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ۇيىسۋ كۇشى، سەنترگە تارتۋ كۇشى بارعان سايىن كۇشەيىپ، الداعى 5 جىلداعى دامۋ ءۇشىن بەرىك نەگىز قالادى.
حى حۇڭتاۋ ءماجىلىس ارەدىگىندە سەلبەستىك كووپەراتيۆىمەن بايلانىس جاساپ وتىردى. ءبىر جاعىنان، اۋىلداستار وعان العىس سەزىمدى، العىس سوزدەردى، ءسوز جوق، پارتيا قۇرىلتايىندا جەتكىزۋدى تاپسىرسا، ەندى ءبىر جاعىنان، ونىمەن كەلەر جىلعى ەگىس جوسپارىن، سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ بولاشاق دامۋ بەتالىسىن بەلسەنە اقىلداستى. ”پارتيا ءبىزدى باستاپ ءار ىستەگەن ىستەن ناتيجە شىعاردى، بۇل بىزگە سوتسياليزم ءتۇزىمىنىڭ ابزالدىلىعىن شىنايى سەزىندىردى“. حى حۇڭتاۋ بىلاي دەدى: قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ جۇمىلدىرۋ قۋاتى بارعان سايىن كۇشەيدى، مۇندا ەڭ ءتۇبىرلى نەگىز ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ دامۋ تابىستارىنان بىرگە يگىلىكتەنىپ، بىرگە ىنتىماقتاسىپ كۇرەس جۇرگىزەتىن، بىرگە گۇلدەنىپ - داميتىن قۋاتتى كۇشىن ۇيىستىرۋ بولدى.
”ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسساق، قولدان كەلمەيتىن ءىس جوق“. ”العان بەتتەن قايتپاي، بار ىنتا - پەيىلمەن دامۋعا ۇمتىلۋ“، ”پارتيا قۇرىلتايىندا ورتاعا قويىلعان ءتۇرلى ناقتى شارالاردى ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، وتانىمىزدىڭ شينجياڭىن اناعۇرلىم كوركەم ەتىپ قۇرىپ شىعۋ كەرەك“... تالقى كەزىندە ۋاكىلدەر بولاشاقتان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، تولىق سەنىم ارتتى، شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، بۇكىل ەل حالقىنىڭ كوڭىل ءبولۋى مەن قولداۋىندا، شينجياڭداعى ءار ۇلت پەرزەنتتەرىنىڭ بىرگە كۇرەس جۇرگىزۋىندە، شينجياڭنىڭ بولاشاعىنىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاتىندىعىنا كامىل سەنىم ارتتى.
