تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   شينجياڭ حابارلارى

شەبەر قولىمەن باقىتتى كەستەلەدى

سەكەر قۇسان:

شەبەر قولىمەن باقىتتى كەستەلەدى

□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ شياۋمي

  ”بۇل ورنەكتەر وتباسى باقىتىنىڭ، ىستەردىڭ تابىستىلىعىنىڭ سيمۆولى، شەشەمنىڭ كەزىندە ماعان جاساعان جاساۋى سياقتى، ۇرپاقتار بويى جالعاسىپ كەلەدى، بارلىعى اق تىلەك“. 10 - ايدىڭ 25 - كۇنى موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانى قاينار ۇلتتىق قولونەر بۇيىمدار شەكتى سەرىكتەستىگىندە 53 جاستاعى سەكەر قۇسان ۇلىن ۇيلەۋگە كەرەك تۇسكيىزدى بار زەيىنىمەن تىگىپ وتىر، كوزىنەن باقىت ۇشقىنى كورىنەدى. بىتۋگە تاياعان بۇل بۇيىمدى ونىڭ قولعا العانىنا 3 ايعا جۋىق ۋاقىت بولىپتى.

  قازاق كەستەسى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراسىنىڭ مۇراگەرى، شينجياڭ قولونەر اسەمونەر شەبەرى سەكەر مەملەكەتتىك ۇلتتىق كەستە بۇيىمدارى كورمەسىندە، كيىم - كەشەك جوبالاۋ جارىسىندا تالاي رەت سيلىق العان، ونىڭ تۋىندىلارى شينجياڭنان بۇكىل ەلگە، ءتىپتى، شەتەلگە دەيىن ساتىلدى. ءجۇرىپ وتكەن جولىنداعى بەينەتى مەن زەينەتىن ەسكە العاندا، ول بارلىعى تاتيدى دەپ بىلەدى.

  سەكەر 5 جاسىنان باستاپ ۇلكەندەردەن كەستەشىلىك ۇيرەنگەن. 1994 - جىلى سەكەر قىزىعۋىن كاسىپكە اينالدىرىپ، كەستە ونەرىمەن اقشا تابۋدى ويلايدى. قولىندا اقشاسى بولماعاندىقتان، ول جاساۋىنا بەرىلگەن قىزىل زەر بارقىت تەرەزە پەردەسىن قيىپ، وعان ادەمى ورنەكتەردى شەبەرلىكپەن سالىپ كۇرمە تىگىپ، كۇيەۋى جەڭىسبول داكەنگە ساتىپ كەل دەپ بەرەدى، ويلاماعان جەردەن كۇرمە بىردەمدە ساتىلىپ كەتەدى.

  العاشقى سىناعى ءساتتى بولعاننان كەيىن، سەكەر مەن جەڭىسبول ۇلكەندەرگە بىلدىرمەي تۇرمىس قۇرعانداعى ۇيلەرىن ساتىپ، كەستە ساۋداسىن باستايدى. ول ءار كۇنى تاماق پەن ۇيقىدان باسقا ۋاقىتتىڭ بارىندە كەستە تىگۋمەن بولىپ، ءبىر كۇندە از دەگەندە 10 ساعات جۇمىس ىستەيدى.

  2006 - جىلى ول سەرىكتەستىك اشىپ، جەرگىلىكتى ورىنداعى ايەلدەردى كەستەشىلىك شەبەرلىگىنە باۋليدى، قازىر ونىڭ سەرىكتەستىگىندەگى 68 قىزمەتكەردىڭ بارلىعى جەرگىلىكتى ەگىنشى - مالشىلار.

  زاۆودىندا كەستە ماشيناسى بولعانىمەن، سەكەر قول كەستەنى تاستاپ قويعان جوق. ول ءوز قولىمەن ءبىر ساباق، ءبىر ساباقتان تىگىپ شىققان كەستەدە سۇيىسپەنشىلىك، مەيىر بار، ورنەگىنىڭ، ءتۇسىنىڭ سايكەسۋى دە وزگەشە بولادى دەپ قارايدى. سەكەردىڭ ۇلكەن ۇلى باقداۋلەت جەڭىسبول: ”شەشەم ءار كۇنى ءيا كەستە تىگىپ وتىرادى، ءيا كەستە تىگۋگە بارا جاتادى، جولدا دا كەستەنى قالاي تىگۋدى ويلاپ بارا جاتادى“، - دەدى.

  سەكەردىڭ كىشكەنتاي كەزىندە اجەسىنەن، شەشەسىنەن كوپتەگەن كەستەشىلىك ونەرىن ۇيرەنگەنى، ءبىز ءجۇرىسىنىڭ ءوزى 16 ءتۇرلى ەكەنى، وعان قوسا باستىرما، ءادىپ سياقتى كەستە ادىستەرىنىڭ دە بار ەكەنى ءالى ەسىندە، ول وسى ءداستۇرلى كەستە مادەنيەتىنىڭ كوركەيە ءتۇسۋىن،ءتىپتى دە جاقسى جالعاسۋىن ءۇمىت ەتەدى. جاقىنداعى جىلداردان بەرى، وراي بولسا بولعانى، سەكەر كۋرسقا نەمەسە كورمەگە قاتىناسىپ، باسقالاردىڭ كەستە تۋىندىلارىن باعامداپ، ءوزارا اۋىس - كۇيىس جاساپ كەستە ءادىسىن ۇيرەندى. ءوز ءبىلىمىن ۇزدىكسىز تولىقتىرۋمەن بىرگە، ول تالاي رەت كەستە كۋرسىن اشىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى كەستەشىلىككە باۋلىدى.

  شوقپارتاس اۋىلى چيچىڭزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى باقىت توقاننىڭ سەرىكتەستىكتە قىزمەت ىستەگەنىنە 12 جىل بولدى. بۇرىن ءۇيىنىڭ كىرىسى كۇيەۋىنىڭ قوي باعۋىنان كەلسە، قازىر ول ءبىر تەحنيكالىق قىزمەتكەردەن تەحنيكالىق ۇستاز بولىپ ءوسىپ، ايىنا 6000 يۋانعا تاياۋ ەڭبەكاقى الادى. ”سەكەر اپەكەمنىڭ ارقاسىندا قازىر اي سايىن تۇراقتى كىرىسىم بار، ءبىلىمىم دە ۇزدىكسىز وسۋدە“، - دەدى باقىت.

  باقىت سياقتى تالاي وتباسى ايەلدەرىنىڭ سىرتقا شىعىپ، كەستەشىلىككە سۇيەنىپ اقشا تاپقانىن كورگەندە سەكەر قاتتى ريزا بولىپ، ”ماڭايىمداعى ءتىپتى دە كوپ وتباسى ايەلدەرىنىڭ كەستەشىلىك ارقىلى ءتىپتى دە جاقسى تۇرمىسقا كەنەلۋىن ءۇمىت ەتەمىن“، - دەدى.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.