□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ يميڭ، گو چيان
”ويلى - شۇڭقىر جەرلەر تەگىستەلدى، الا - قۇلا قابىرعالار تازارتىلدى، شىم - شىتىرىق ەلەكتر سىمدارى جەر استىنا جاتقىزىلدى، ەسىك الدىندا ءۇيىلىپ جاتاتىن قار تاسىلدى...“. 11 - ايدىڭ 22 - كۇنى الەۋمەتتىك اۋماق پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى التىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ۇيرەنگەن كەزدە، تۇرعىن شۋە ديبو شاعىن اۋماقتىڭ وزگەرىسىن تەرەڭ تەبىرەنىسپەن تىلگە تيەك ەتتى ءارى ءتىلشىنى كورۋگە شاقىردى.
”بۇل ارادا 30 نەشە جىل تۇردىم، مەن قارتايعانىممەن، شاعىن اۋماق بارعان سايىن ’جاسارا‘ ءتۇستى“، - دەدى ول.
شۋە ديبو ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى دۇڭمىن اۋماعى گۋاڭحۋا جولى الەۋمەتتىك اۋماعى گۋاڭحۋا شاعىن اۋماعىندا تۇرادى، بۇل ارانىڭ ۇيلەرىنىڭ دەنى وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا سالىنعان. شاعىن اۋماقتى ءبىر اينالىپ احۋال ۇعىسقان ءتىلشى وسى كونە شاعىن اۋماقتىڭ شىنىمەن - اق شىت جاڭا بەينەگە ەنگەندىگىن بايقادى: عيمارات شىت جاڭا اشەكەيلەنگەن، جولدارى تازا، رەتتى، جاڭادان ورنالاستىرىلعان اۆتوكولىك توقتاتۋ ورنىندا موتورلى كولىكتەر رەتتى توقتاتىلعان، كونە عيماراتقا ليفت ورناتىلعان؛ قىسقى كۇن شۋاعىندا قارتتار دەنە شىنىقتىرۋ اسپاپتارىندا دەنە شىنىقتىرۋدا.
گۋاڭحۋا شاعىن اۋماعىنىڭ ”جاسارۋى“ ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە، ەسكى شاعىن اۋماقتاردى جاڭالاۋ سىندى وسى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىنىڭ ارقاسى. سۋ، ەلەكتر، گاز، جىلۋ، جول سياقتى تۇرعىنداردىڭ نەگىزگى تۇرمىس قاجەتى بولعان نەگىزدىك جاڭالاۋدان ليفت ورناتۋعا جانە الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارى قۇرىلىسى سياقتى كەمەلدى جاڭالاۋعا، ونان دامىپ قارتتاردى كۇتۋ، بالاباقشا، اسحانا سياقتى قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ دارەجەسىن كوتەرىپ جاڭالاۋىنا دەيىن ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە، ەسكى شاعىن اۋماقتارىن جاڭالاۋ ينجەنەرياسى بىرتىندەپ ىشكەرىلەي جۇرگىزىلدى.
كونە، ەسكى شاعىن اۋماقتاردى جاڭالاۋدى اتقارۋدىڭ الدىندا، ۇرىمجىدەگى قاتىستى تاراۋلار بۇقارانىڭ ەڭ كوڭىل ءبولىپ وتىرعان، ەڭ تىكە، ەڭ رەال مۇددە ماسەلەلەرىن تياناق ەتىپ، تەكسەرۋ سۇراۋ قاعازىن جانە جاڭالاۋ ”ءتىزىم كەستەسىن“ تاراتىپ، شاعىن اۋماقتى جاڭالاۋ كولەمىن جانە جاڭالاۋ مازمۇنىن تۇراقتاندىردى؛ ينجەنەريا جۇمىس باستاعاننان كەيىن، تۇرعىندار جاڭالاۋ جوباسىن جاساۋدىڭ، جۇمىس جۇرگىزۋ اياق الىسى مەن ساپاسىن يگەرۋ - مەڭگەرۋدىڭ تۇتاس بارىسىنا ات سالىستى، جوبا ولشەمىنە ۇيلەسۋ العى شارتىندا تۇرعىنداردىڭ تىلەك - تالابىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قاناعاتتاندىردى؛ جۇمىس اياقتاعاننان كەيىن شاعىن اۋماقتىڭ مەنشىك يەلەرىنە ريزا بولۋ دەڭگەيىن تەكسەرۋ كەستەسىن تاراتىپ، پىكىر الۋ ارقىلى تاجىريبەلەردى ۇزدىكسىز قورىتىندىلاپ، ولقىلىقتاردى تەكسەرىپ، كەمشىلىكتەردى تولىقتاپ، جاڭالاۋ قىزمەتىن ەگجەي - تەگجەيلى، ناقتى، تىڭعىلىقتى ىستەدى.
”شاعىن اۋماعىمىز الدىمەن تۇرعىنداردى شاقىرىپ اڭگىمەلەسۋ، ۇيلەرىنە بارىپ پىكىر الۋ سياقتى تاسىلدەردى قولدانىپ، تۇرعىنداردىڭ پىكىرلەرىن تولىق بىلدىرۋىنە مۇمكىندىك جاسالدى، مۇنداي بولعاندا ءبىزدىڭ كوپشىلىكتىڭ قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋىمىزعا قولايلى بولادى ەكەن“، - دەدى ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايوندىق وقۋ - اعارتۋ مەكەمەسىنەن گۋاڭحۋا جولى الەۋمەتتىك اۋماعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي ۋاڭ چياڭ.
ءتىلشى 10 − ءنومىرلى عيماراتتاعى تۇرعىن ليۋ يۇيشياڭ قاريانىڭ ۇيىنە بارعاندا ول جالاڭ كيىممەن تەلەۆيزور كورىپ وتىر ەكەن. ”بۇرىندارى قىستا ۇيدە وتىرعاندا ءجۇن پوپايكە كيىپ، وعان قوسا كۇرمە كيىپ الاتىنمىن“، − دەدى ول. شاعىن اۋماقتى جاڭالاۋدان بۇرىن ول الەۋمەتتىك اۋماق كادرلارىنا وسى ماسەلەنى ورتاعا قويادى، جاڭالاعان كەزدە وسى ماسەلەگە اڭىس قايتارىلادى − شاعىن اۋماق عيماراتىنىڭ سىرتقى قابىرعاسىنا تەگىس جىلۋ ساقتاعىش قابات قوسىلدى.
”شاعىن اۋماق جاسىلداندىرىلعان كەزدە، ءمالىم تۇرعىن بيىك اعاشتار 3 - قاباتتاعى جانە ودان تومەنگى تۇرعىنداردىڭ ۇيىنە تۇسەتىن جارىقتى توسىپ قالادى دەگەندى اڭىس ەتتى، كوپ وتپەي الەۋمەتتىك اۋماق ءزاۋلىم اعاشتاردى كەسىپ، ورنىنا بۇتا - بۇرگەن وتىرعىزدى“. ”قازىر سامالدىقتا گۇل سۋارامىن، كۇن نۇرى جاقسى تۇسەدى“، - دەدى شۋە ديبو.
قوجالىق باسقارۋ سەرىكتەستىگىن ەنگىزىپ، تۇرعىندارعا ارناۋلى قىزمەت وتەۋمەن قامدادى، شاعىن اۋماقتىڭ قاقپاسى الدىندا جەمىس - جيدەك دۇكەنىن اشىپ، تۇرعىندارعا قولايلىلىق جاسادى.... گۋاڭحۋا شاعىن اۋماعىنىڭ جاڭالانىپ، دارەجەسىن كوتەرۋى ءالى دە جالعاسۋدا.
2019 - جىلدان بيىل 8 - ايعا دەيىن ءۇرىمجى قالاسى 284 كونە، ەسكى شاعىن اۋماقتى جاڭالادى. ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىن(لاشىقتى اۋماق) جاڭالاپ، دارەجەسىن كوتەرۋ قۇرىلىسى ينجەنەرياسى قولباسشىلىق شتابى كەڭەسى قۇرىلىس باسقارۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى ۋاڭ شين مىنالاردى ءبىلدىردى: ءبىز پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى التىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن باستان - اياق امالياتتا ايگىلەپ، قونىستانۋ، تۇرمىس ورتاسىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، قالانىڭ يقۋاتىن، ساپاسىن جوعارىلاتىپ، تۇرعىنداردىڭ تۇرمىسىنىڭ اناعۇرلىم قولايلى، اناعۇرلىم جايلى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز.
