قار سۋىنا نان شىلاپ جەۋ ونىڭ تۇرمىس داعدىسى بولدى
− مەملەكەتتىك ەڭ ارداقتى مەملەكەت قىزمەتكەرى شارشابەك ۋاقيتبەك جونىندە
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى سۇڭ ۋيگو
”ەگىنشى - مالشىنىڭ ءوزى كۇزەتشى؛ كيىز ءۇيدىڭ ءوزى قاراۋىلحانا؛ قىستاقتىڭ ءوزى قامال“. اقشي اۋدانى قارابۇلاق اۋىلدىق پارتكومنىڭ مۇشەسى، قارۋلى ءبولىمنىڭ باستىعى شارشابەك ۋاقيتبەك ەستەلىك داپتەرىنىڭ مۇقاباسىنىڭ ىشكى جاعىنا وسىلاي دەپ جازىپ قويعان. ول شەكارا كۇزەتۋ، شەكارانى قورعاۋ جولىندا ءاربىر ادامنىڭ، ءاربىر وتباسىنىڭ وزىندىك رولىن ساۋلەلەندىرەتىندىگىن تەرەڭ ۇعىندى.
2011 - جىلى شارشابەك ۋاقيتبەك اسكەري بولىمنەن بوساعاننان كەيىن قارابۇلاق اۋىلىنا قايتىپ كەلىپ، 2016 - جىلدان باستاپ شەكارانى شارلاۋ جانە شەكارا كۇزەتشىلەرىن باسقارۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى. 5 جىلدان اسا ۋاقىتتان بەرى قارابۇلاق اۋىلى جاۋاپتى بولعان 168 كيلومەتر شەكارا لەنياسىندا بىردە - ءبىر شەكارا حاۋىپسىزدىگى ۋاقيعاسى تۋىلمادى. بيىل شارشابەك ۋاقيتبەك ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى، ورتالىق كوميتەت ۇگىت ءبولىمى جاعىنان ”ەڭ ارداقتى مەملەكەت قىزمەتكەرى“ بولىپ باعالاندى، ورتالىق كوميتەت ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى سونىمەن بىرگە وعان 1 - دارەجەلى ەڭبەك جازدى.
تۇتاس شەكارا بويىندا ءىزى قالدى
2011 - جىلى شارشابەك ۋاقيتبەك قوسىننان بوساعاننان كەيىن اقشي اۋدانىنا كەلەدى، ول اۋدان قالاشىعىندا قالىپ قىزمەت ىستەۋ ورايىنان ۋاز كەشىپ، شەكارا لەنياسىنداعى قارابۇلاق اۋىلىنا بارىپ قىزمەت ىستەۋدى تاڭدايدى. 2016 - جىلى ول قارابۇلاق اۋىلىنىڭ شەكارا شارلاۋ جانە شەكارا كۇزەتشىلەرىن باسقارۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى. 168 كيلومەتر شەكارا لەنياسىندا 1000 نەشە شەكارا كۇزەتۋشى بار، ول ۇستىندەگى جۇگىنىڭ اناعۇرلىم اۋىرلاعاندىعىن سەزەدى.
قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن، شارشابەك ۋاقيتبەك شەكاراداعى تاۋلى وڭىرگە بارىن سالادى. ول ءبىر جىلدىڭ 365 كۇنىنىڭ كەمىندە 300 كۇنىندە شەكارا وڭىردە تىنباي قاربالاستىققا تۇسەدى، تاۋ اسىپ، سۋ كەشۋ، قار سۋىنا نان شىلاپ جەۋ ونىڭ تۇرمىس داعدىسى بولدى؛ تاۋعا ءبىر شىقسا 2 − 3 كۇن جۇرەدى، كەي كەزدەرى مىندەت اتقارۋ تۇيىنىندە اي بويى قىزمەت ىستەيدى.
شەكاراداعى تاۋلى ءوڭىر سانالاتىن قارابۇلاق اۋىلى جەل وتىنە ورنالاسقان، ءار جىلى 280 كۇن اينالاسىندا 5 بالدان جوعارى بوران سوعادى، قىستا قالىڭ قار تاۋ جولىن ۇنەمى باسىپ قالاتىن. شارشابەك ۋاقيتبەك ۇنەمى سوعىپ تۇرعان بورانعا، قالىڭ قارعا قاراماي، مىندەت اتقارۋ تۇيىنىنە بارادى، شەكارا لەنياسىنداعى ءاربىر سىرتپەن تۇتاساتىن اسۋدا، ءاربىر سايدا، ءاربىر جوتادا ونىڭ ءىزى قالادى.
”قوسىننان بوساسام دا قىزمەت ورنىمدا وتاندى قورعاۋ، حالىقتى قورعاۋ ءۇشىن ۇزدىكسىز كۇش شىعارۋىما بولادى“، - دەدى شارشابەك ۋاقيتبەك.
شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ قيىنشىلىعىن، تىلەك - تالابىن شىن پەيىلىمەن شەشتى
ءار ايدىڭ 1 - كۇنى، 15 - كۇنى شارشابەك ۋاقيتبەك مىندەت اتقارۋ تۇيىنىندە ءدال ۋاقىتىندا تابىلادى، ويتكەنى وسى 2 كۇندە اۋىلدىڭ شەكارا كۇزەتشىلەرى گرۋپپاسى باستىقتارىنىڭ جيىنى اشىلادى. 5 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى شارشابەك ۋاقيتبەك قالماي قاتىناسىپ كەلەدى.
”ءار رەتكى گرۋپپا باستىقتارىنىڭ جيىنىندا شەكارا شارلاۋ قىزمەتى جاعدايىن ۇعىسۋدان سىرت، مەن جيىننان كەيىن شەكارا كۇزەتشىلەرىمەن اڭگىمەلەسىپ، سىرلاسىپ، ولاردىڭ تۇرمىس احۋالى مەن يدەيالىق كۇيىن ۇعىسامىن“، - دەدى شارشابەك ۋاقيتبەك.
”شەكارا كۇزەتشىلەرى شەكارانى قورعاۋداعى، شەكارانى كۇزەتۋدەگى ماڭىزدى كۇش، مەن، ءسوز جوق، ولاردىڭ ورنىندا ’ۇلكەن ارتقى شەپتى‘ ويداعىداي قورعاۋىم كەرەك“. شارشابەك ۋاقيتبەك بىلاي دەدى: شەكارا كۇزەتشىلەرىمەن قاتىستى ءارقانداي ماسەلەگە نەمقۇرايدى قاراپ كورگەن ەمەسپىن، اڭگىمەلەسكەن كەزدەگى ءبىر اۋىز رەنىش، ءبىر اۋىز قالجىڭ بولسىن، بارىنە مۇقيات مامىلەدە بولدىم. ءار رەت مىندەت اتقارۋ تۇيىنىنە بارعاندا، ول ءبىر داپتەر الا جۇرەدى، داپتەرگە شەكارا كۇزەتشىلەرىنىڭ وتباسى جولىققان ماسەلەلەردى جىپىرلاتا جازادى، كىمنىڭ ۇيىندە كۇرىش تاۋسىلايىن دەدى، كىمنىڭ ۇيىندە مالعا ءشوپ قالمادى، كىمنىڭ بالاسى سىرقاتتانىپ قالدى... تاۋدان تۇسكەننەن كەيىن، ول مۇنى ءبىر - بىردەن تياناقتاندىرىپ شەشەتىن، بىرنەشە جىلدا ول شەكارا كۇزەتشىلەرى اڭىس ەتكەن 100 نەشە قيىنشىلىق پەن تىلەك - تالاپتى اداقتاپ جيناقتاپ شىعادى ءارى ونىڭ ءبارىن شەشەدى.
شارشابەك ۋاقيتبەك تاۋدا ”قيىن ماسەلەلەردى تاۋىپ“ قانا قويعان جوق، اۋىلعا قايتىپ كەلگەننەن كەيىن دە بايىزداپ وتىرا المادى. 2020 - جىلى 7 - ايدىڭ ءبىر كۇنى شارشابەك ۋاقيتبەك قارابۇلاق اۋىلدىق ۇكىمەتىنەن 100 نەشە كيلومەتر قاشىقتىقتاعى اقۇڭكىر قىستاعى قىجارت گرۋپپاسى ساربۇلاق مالشىلىق تۇيىنىنە بارىپ احۋال ۇعىسادى، شەكارا كۇزەتشىسى امانكەلدى ماكلايىكتىڭ ۇيىندە ول امانكەلدىنىڭ قىزىنىڭ قولىندا، بەتىندە جاراقات بار ەكەندىگىن بايقايدى.
”نە بولدى؟“، − دەپ سۇرايدى شارشابەك ۋاقيتبەك.
”2 − 3 كۇننىڭ الدىندا ءيت قاۋىپ العان“، − دەيدى امانكەلدىنىڭ ايەلى.
”قۇتىرعان ءيت ۆاكسيناسىن ەكتىردىڭدەر مە؟“.
”جوق، امانكەلدى تاۋدا بولاتىن، ۇيدە كولىك جوق...“.
شارشابەك ۋاقيتبەك دەرەۋ شيپاحانامەن بايلانىس جاساپ، قۇتىرعان ءيت ۆاكسيناسىن سۇراستىرادى، اۆتوكولىك ورنالاستىرادى... امانكەلدىنىڭ قىزىن ەرتىپ ۆاكسينا ەكتىرگەننەن كەيىن، تاعى ونى قىستاققا جەتكىزەدى، سونداي - اق امانكەلدىنىڭ مىندەت اتقارۋ ۋاقىتىن رەتتەپ، ونى ۇيىنە قايتىپ قىزىن قاراۋعا ورنالاستىرادى.
”شارشابەك بۋجاڭ وتە ىجداعاتتى، ونىمەن بىرگە قىزمەت ىستەگەندە كوڭىلىم ەرەكشە جاي تابادى“، - دەدى امانكەلدى.
24 ساعاتتىق ىستىق لەنيا جۇرتتى قامنان ارىلتتى
قارابۇلاق اۋىلىندا 1600دەن استام قىستاق تۇرعىنى بار، ولار تۇرلىشە قىستاقتا تۇرعاندارىمەن، كوپشىلىكتىڭ ءبارى اۋىلدا ”ىستىق لەنيالى تەلەفون“ بار ەكەندىگىن بىلەدى، مەيلى قاي ۋاقىت بولسىن، وسى نومىرگە تەلەفون شالساڭىز بولدى، ماسەلەگە، ءسوزسىز، جاۋاپ قايتارىلادى. بۇل تەلەفون ءنومىرى شارشابەك ۋاقيتبەكتىڭ قول تەلەفون ءنومىرى.
وسى ءىستى اۋىزعا العاندا، اقۇڭكىر قىستاعىندا تۇراتىن ءاليما قاشقىنباي ەرەكشە تەبىرەنىپ بىلاي دەدى: ”شارشابەك بۋجاڭعا مىڭ العىس، ايتپەگەندە بالام وسىنشاما قۇلشىنباس ەدى!“.
2019 - جىلى 4 - ايدا ءاليما تەلەفون جالعاپ، شارشابەك ۋاقيتبەكتەن كومەك سۇرايدى: 30 نەشە جاستاعى ۇلى جاھانباي مۇسانىڭ قىزمەتى جوق، ۇنەمى شىلقا ماس بولىپ، كۇن بويى سەندەلىپ جۇرەتىندىگىن ايتادى...
شارشابەك ۋاقيتبەك ۋاقىت شىعارىپ جاھانبايمەن بىرگە وتىرىپ ۇزاق اڭگىمەلەسەدى ءارى ونىمەن جاقسى دوس بولادى. ءبىر مەزگىل باقىلاۋ ارقىلى شارشابەك ۋاقيتبەك جاھانبايدىڭ بويىندا كوپ ارتىقشىلىق بار ەكەندىگىن بايقايدى. ونىڭ كورسەتۋىمەن بەكىتۋ، تەكسەرۋدەن وتكەن جاھانباي اقۇڭكىر قىستاعىنىڭ شەكارا كۇزەتشىسى بولىپ قابىلدانادى. جارتى جىلدان كەيىن جاھانباي شەكارا كۇزەتشىلەرى گرۋپپاسىنىڭ باستىعى بولادى.
شارشابەك ۋاقيتبەك ”كوڭىلىڭدە تەك قانا حالىقتى ويلاساڭ، وتاندى ويلاساڭ، يەن جەرلەردە دە شۇعىلالى ءومىر داستانىن جازىپ شىعۋعا بولادى“ دەگەندى ۇنەمى اۋزىنان تاستامايدى.
