انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ۋاڭ يۇڭفي، ميھىرگۇل ناسىر
سوناۋ الىستان كوز تاستاساڭىز، حوتان اۋدانىنىڭ 10 مىڭ مۋلىق قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى بازاسى اسا ايبىندى كورىنەدى.
بۇل جەردە شينجياڭ شىڭشى حۋاچياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى نىسانى 1000 ادامنىڭ جۇمىستانۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ وتىر، ءبىر جىلىجايدىڭ جىلدىق ءونىم قۇنى شامامەن 250 مىڭ يۋاننان اسادى. ”بيىل 9 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن بازاعا قوسىلعان جالپى قارجى 470 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ۇكىمەت پەن سەرىكتەستىگىمىز بىرگە قارجى قوسىپ ورىندادى، مۇنىڭ 10 ميلليون يۋانى قارىز اقشا“، - دەدى 12 - ايدىڭ 17 - كۇنى وسى سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى حوۋ يانحۋا.
قازىنا مەن فينانس ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكانى رەتتەۋ - مەڭگەرۋىندەگى قوس قولى. بيىل جىل باسىنان بەرى رايونىمىزدىڭ قازىنا تاراۋلارى مەن فينانس تاراۋلارى سەلبەسىپ كۇش شىعارىپ، ساياساتتىڭ قوس ونىمدىلىگىن جۇزەگە اسىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى قولداۋعا قارجى قاينارى جاعىنان قولداۋ كورسەتتى.
قولداۋ بەتالىسىن ايقىندادى
بيىل 8 - ايدان بەرى جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بانكەسى شينجياڭ بولىمشە بانكەسى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسى شاپشال سىبە اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ 1 -، 2 -، 3 - كاسىپ سالالارىن توعىسپالى دامىتۋ نىسانىنا 470 ميلليون يۋان قارىز اقشا بەكىتتى. وسى نىسان قۇرىلىس مازمۇنىندا كۇن نۇرى جىلىجاي شاتىرى، زەردەلى اينەك جىلىجايى، كوكونىس ەگىمشىلىگى، 10 مىڭ مۋلىق كۇرىش اتىزى، سونداي - اق جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسى قاتارلىلار قامتىلعان.
”بۇل نىسان اۋىل - قىستاق نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى نىسان قارجىسى سياقتى قازىنالىق كومەك قاراجات بويىنشا 95 ميلليون 720 مىڭ يۋان اقشادان يگىلىكتەندى، قازىر شامامەن 30 ميلليون يۋان قارجى تياناقتانىپ بولدى. نىسان سالىنىپ بولعاننان كەيىن مەجەمەن 1000نان استام ەگىنشىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، جىلىنا ورتا ەسەپپەن 42 مىڭ يۋان كىرىس ارتادى“، - دەدى 12 - ايدىڭ 17 - كۇنى وسى نىساننىڭ ديرەكتورى جۋ حىڭجياڭ.
بيىل جىل باسىنان بەرى رايونىمىزدىڭ قازىنا، فينانسى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ءتۇيىندى سالالارىن جانە ءالسىز بۋىنداردى كوزدەپ، جەمىس ورمان شارۋاشىلىعى، مال شارۋاشىلىعى سياقتى اۋىل - قىستاق ەرەكشە كاسىپ سالالارى، استىق، ماقتا، نەگىزگى ساتى الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەت وتەۋ، ەكولوگيالىق ورتانى جونگە سالۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى سۋ باعاسى جالپىلىق رەفورماسى، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسى جانە زاتتىق جابدىقپەن دەمەۋ، اۋىل - قىستاق قۇرىلىسى جانە قالا، اۋىلدىڭ توعىسا دامۋى سياقتىلاردى قارجىمەن قولداۋ سەرپىنىن ارتتىردى.
”سەرىكتەستىكتىڭ دامۋ ارىنى جاقسى بولدى، مۇنى قازىنا جانە فينانس تاراۋلارىنىڭ قولداۋىنان بولە قاراۋعا بولمايدى. اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بانكەسى شينجياڭ بولىمشە بانكەسىنىڭ بىزگە بەرگەن قارىز اقشا مولشەرى 2019 - جىلعى 180 ميلليون يۋاننان بيىل 400 ميلليون يۋانعا ارتتى. مۇنان تىس، ءبىز تاعى ءوسىمى قازىنادان شىعارىلاتىن قارىز اقشا ساياساتىنان يگىلىكتەندىك“، - دەدى شينجياڭ تيانشان ۇن (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ قازىنا باس باقىلاۋشىسى ۋاڭ چي.
قازىنا جانە فينانس جاقتان قولداۋدىڭ ارقاسىندا جوعارى جەلىدە وسى سەرىكتەستىكتىڭ ساپالى ءبيداي ساتىپ الۋ مولشەرى جىل سايىن ارتىپ، بيىل 160 مىڭ تونناعا جەتىپ، شارۋا وتباسىلارىنىڭ كىرىس ارتتىرۋىنا جانە اۋىل شارۋاشىلىعى قۇرىلىمىن رەتتەۋگە جەتەكشىلىك ەتتى؛ تومەنگى جەلىدە شۋەحۋا ۇنى، شوشىرە ۇنى سياقتى جاڭا ونىمدەردى جاساپ، گانسۋ، نيڭشيا، شانشي، سانشي سياقتى جەرلەرگە ساتتى.
قولداۋ سەرپىنىن ارتتىردى
”اۋىل شارۋاشىلىق امانات - قارىز، قارجى قۇراۋ كەپىلدىك شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى بىزگە كەپىل بولىپ، ءبىزدىڭ قارجى قۇراۋ قيىن بولۋداعى ماسەلەمىزدى شەشتى. مەن شارۋاشىلىقتى جاقسى جۇرگىزىپ، ءتىپتى دە كوپ شارۋا وتباسىلارىن بىرگە بايۋعا جەتەكتەيمىن“، - دەدى 12 - ايدىڭ 17 - كۇنى موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانى شينحۋ قالاشىعى شينحۋ قىستاعىنداعى شارۋا جاڭ كايگو.
جاڭ كايگو 2009 - جىلدان باستان ءبيداي جانە جۇگەرى ەگىپ، ەگىمشىلىك اۋماعىن 80 مۋدان 5300 مۋعا جەتكىزدى. شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق امانات - قارىز، قارجى قۇراۋ كەپىلدىك شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ كەپىل بولۋى ارقىلى ول بيىل بانكەدەن 2 ميلليون 900 مىڭ يۋان قارىز اقشا الدى.
”بيىل مەن تاعى ەگىستىك جەردىڭ قۇنارلىلىعىن قورعاۋعا بەرىلەتىن ءبىر ميلليون 300 مىڭ يۋاننان استام قوسىمشا قاراجاتتان يگىلىكتەندىم. ۇكىمەتتىڭ قولداۋ سەرپىنى زور بولىپ، تۇرمىسىم بارعان سايىن ۇمىتكە تولدى“، - دەدى جاڭ كايگو تەبىرەنە.
بيىل رايونىمىزدىڭ قازىنا جانە فينانس تاراۋلارى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى قارجىمەن قولداۋ سەرپىنىن ۇزدىكسىز ارتتىردى. 11 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا مەڭگەرمەسى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋعا 38 ميلليارد 822 ميلليون يۋان قارجى ورنالاستىردى.
بيىل وسى قارجىنى ۇلەستىرىپ ءتۇسىرۋ كولەمىن بۇرىنعى 79 اۋداننان (قالا) بۇكىل رايونداعى اۋىل - قىستاق جان سانى بار بارلىق اۋدانعا (قالا، رايون) كەڭەيتتى، مۇندا اۆتونوميالى رايونداعى بەكەمدەلىپ، ساپاسى جوعارىلاتىلاتىن 35 اۋدانعا (بۇرىنعى كەدەيلىكتەن ارىلعان اۋدان) ورنالاستىرىلعان قارجى جالپى قارجى مولشەرىنىڭ ％83.74ىن ۇستادى.
حالىق بانكەسى ءۇرىمجى ورتالىق تارماق بانكەسى جەرگىلىكتى زاڭدىق تۇلعا فينانس قۇرىلىمدارىن اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن سالالارعا امانات - قارىز اقشا تاراتۋدى مولايتۋعا جەتەكتەدى. 9 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن تۇتاس شينجياڭدا اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن قارىز اقشا قالدىق سوماسى 950 ميلليارد 550 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％11.6 ارتىپ، بۇكىل رايونداعى ءتۇرلى قارىز اقشانىڭ ورتاشا ارتۋ قارقىنىنان 0.7پايىز جوعارى بولدى.
وسى جونىندە بيڭتۋان 6 - شى 106 - تۋان 7 - ليانىندەگى اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينالارىن جۇرگىزەتىن شارۋا گو حايفاڭ شىنايى اسەرگە يە. 11 - ايدىڭ 19 - كۇنى شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق امانات - قارىز، قارجى قۇراۋ كەپىلدىك شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ كەپىل بولۋىندا، گو حايفاڭ بانكەدەن ءبىر ميلليون 300 مىڭ يۋان قارىز اقشانى ءساتتى تۇردە الدى، ول وسى قارىز اقشامەن جاڭادان ماقتا تەرۋ ماشيناسىن ساتىپ الدى.
قولداۋ تاسىلىنە جاڭالىق ەنگىزدى
”50 تۇيە باقتىم، ءاربىرىن 30 مىڭ يۋانعا دەيىن ساتامىن؛ ايىنا تۇيە ءسۇتىنىڭ وزىنەن كىرەتىن كىرىس 100 مىڭ يۋاننان اسادى. مۇنداي جوعارى كىرىستى بۇرىن ويلاپ تا كورمەگەن ەكەنمىن“، - دەدى 12 - ايدىڭ 17 - كۇنى جەمسارى اۋدانى بەيتيڭ قالاشىعى سانچاڭ ساۋزى قىستاعىنداعى شارۋا قاناعات بادەل.
قاناعات بادەلدىڭ وتكەندەگى كەدەي شارۋادان قازىرگى بايۋ شەبەرىنە دەيىنگى وزگەرىسىن كەدەيلىكتەن ارىلعان شارۋا وتباسىلارىنا شاعىن سومالى امانات - قارىز اقشا بەرۋ ساياساتىنىڭ قولداۋىنان بولە قاراۋعا بولمايدى. پايداسىن كورگەن ول بيىل تاعى كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسىلارعا بەرىلەتىن 50 مىڭ يۋان شاعىن سومالى امانات - قارىز اقشاعا ءوتىنىش بەرىپ، باعىمشىلىق كولەمىن كەڭەيتۋگە جۇمسادى.
بيىل رايونىمىز مەملەكەتتىڭ كەدەيلىكتەن ارىلعاندارعا شاعىن سومالى امانات - قارىز اقشا بەرۋ ساياساتىن بەلسەنە تياناقتاندىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسىلارى مەن كەدەيلەسۋ جيەگىندە تۇرعان جانە وڭاي كەدەيلەسەتىن وتباسىلارعا كەدەيلىكتەن ارىلعاندارعا بەرىلەتىن ءوسىمى قازىنادان تولىق شىعارىلاتىن شاعىن سومالى سەنىمدى امانات - قارىز اقشانى جالعاستى بەرىپ قولداۋ كورسەتتى. 7 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن رايونىمىزدا كەدەيلىكتەن ارىلعانداردىڭ شاعىن سومالى امانات - قارىز قالدىق سوماسى 10 ميلليارد 450 ميلليون يۋان بولىپ، 295 مىڭ وتباسىن يگىلىككە كەنەلتتى.
شارۋا وتباسىلارى ساتىپ العان فينانس ونىمدەرىنە قوسىمشا قاراجات بەرۋ − رايونىمىزدىڭ قازىنا تاراۋلارى مەن فينانس تاراۋلارىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى كۇش بىرىكتىرىپ قولداۋىنىڭ تيپتىك ۇلگىسى. مۇنان تىس، رايونىمىزدىڭ قازىنا تاراۋلارى تاعى اۋىل شارۋاشىلىعى قامسىزداندىرۋى قوسىمشا قاراجاتىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، بيىل 2 ميلليارد 488 ميلليون يۋان اۋىل شارۋاشىلىعى قامسىزداندىرۋى قوسىمشا قاراجاتىن تياناقتاندىردى.
قازىنامەن سەلبەسىپ، قولداۋ تاسىلىنە جاڭالىق ەنگىزۋدەن تىس، بيىل جىل باسىنان بەرى رايونىمىزداعى فينانس قۇرىلىمدارى شارۋالار وتباسىنا، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىعى تيجارات تۇلعالارىنا، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ساياتىن كاسىپورىندارعا باعىتتالعان فينانستىق قىزمەت وتەۋدى ۇزدىكسىز بايىتىپ، تۇقىم ۇقىعىن كەپىلگە بەرىپ قارىز اقشا الۋ، ءتىرى مالدى كەپىلگە قويىپ قارىز اقشا الۋ سياقتى ونىمدەردى، سونداي - اق ”ماقتا باعاسى قامسىزداندىرۋى + كەسىكتى بۇيىم“ حاۋىپ - قاتەرىن بىرگە كوتەرۋ سياقتى ۇلگىلەردى شىعاردى.
بيىل جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىعى بانكەسى ىلە بولىمشە بانكەسى ىلە يۇيياڭ استىق - ماي ساتىپ الۋ - ساتىپ بەرۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنە 9 ميلليون 500 مىڭ يۋان ”شينلياڭتۇڭ“ قارىز اقشاسىن تاراتتى، بۇل وسى بانكە شىعارعان جاڭا تۇردەگى قارىز اقشا ءونىمى، ساپالى استىق الۋ - ساقتاۋ كاسىپورنى استىق قورىن كەپىلگە قويىپ قارىز اقشا الۋىنا بولادى.
”’شينلياڭتۇڭ‘ قارىز اقشاسىنىڭ راسمياتى قاراپايىم بولىپ، كاسىپورىننىڭ ساتىپ الۋ قارجىسى جەتىسپەۋدەي شۇعىل جاعدايىن دەر كەزىندە شەشتى“، - دەدى ىلە يۇيياڭ استىق - ماي ساتىپ الۋ - ساتىپ بەرۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى چىن حايتاۋ.
