ەگىن ەگۋ جۇمىسىن ءتىپتى دە جەڭىلدەتتى

”ەگىنشى تاپقىر“ جياۋ شيڭۋاڭ

ەگىن ەگۋ جۇمىسىن ءتىپتى دە جەڭىلدەتتى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ليۋ مىڭمىڭ

　　12 - ايدىڭ 10 - كۇنى شاعانتوعاي اۋدانى جاڭا جەر اۋىلى ءور جيەك شىعىس قىستاعى شارۋاشىلىق قۇرۋدا اتويشى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە بىرنەشە قىستاق تۇرعىنى ءبىر ءداۋ ماشينانى قاۋمالاپ، اڭگىمەلەسىپ جاتتى.

　　”مىناۋ 17 - بۋىن با؟ بۇرىن 300 مۋ جەردەگى شەكىلدەۋىكتى قاربىزدى تۇگەلىمەن جيىپ الۋعا ءبىر اي ۋاقىت كەتەتىن. سوڭعى 2 جىلدان بەرى جياۋ ۇستازدىڭ تاپقىرلاعان مىنا ماشيناسىنىڭ ارقاسىندا 3 كۇندە جيىپ الاتىن بولدىق“.

　　”ءار جىلى شەكىلدەۋىكتى قاربىز پىسقان كەزدە وسى ماشينانىڭ ارقاسىندا ءبىز باسقا جەرلەردەن جارتى اي بۇرىن جيىپ الىپ، جاقسى باعادا ساتىپ جاتىرمىز“.

　　جياۋ ۇستازدىڭ ەسىمى جياۋ شيڭۋاڭ، بيىل 46 جاستا، سول جەردەگى بارلىق وتباسىنا تانىس ”ەگىنشى تاپقىر“. قىستاق تۇرعىندارى قاۋمالاپ كورىپ تۇرعان ءداۋ ماشينا، ونىڭ تاپقىرلاعان 17 - ۇرپاق شەكىلدەۋىكتى قاربىز جيۋ تولىق اۆتوماتتى ماشيناسى.

　　الدىڭعى عاسىردىڭ 90 - جىلدارى جياۋ شيڭۋاڭ ەل ىشىندەگى باسقا ولكە، قالاعا بارىپ اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن رەمونتتاۋدى ۇيرەنگەننەن كەيىن، قىستاققا قايتىپ كەلىپ اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن رەمونتتاۋ ورنىن اشقان بولاتىن. ”اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن رەمونتتاۋ بارىسىندا مەن قىستاق تۇرعىندارى ساتىپ العان اۋىل شارۋاشىلىق ماشيناسى جابدىقتارىنىڭ پايدالانۋ بارىسىندا ۇنەمى ’ۇيلەسپەي‘ قالاتىنىن بايقادىم. مىسالى، قىستاعىمىزدىڭ جەر بولىكتەرى بىتىراڭعى، تىك، قۇلاما كەلەدى، ساتىپ العان سەيالكا تەك جازىق جەردە عانا پايدالانۋعا بولادى، پايدالانۋ ونىمدىلىگى جوعارى ەمەس“، - دەدى جياۋ شيڭۋاڭ.

　　سونىمەن زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە اۋەس ول كىتاپ تاۋىپ، ماتەريال اقتارىپ، ۇيرەنە ءجۇرىپ سەيالكانى جاڭالاۋ سىناعىن باستايدى. ”جاڭالاۋداعى شەشۋشى ءتۇيىن − سەيالكا قيا بەتتە دە ءتۇزۋ جۇرە الاتىن بولۋى كەرەك“. جياۋ شيڭۋاڭ بىلاي دەدى: وتباسىمنىڭ 10 مۋ جەرى ”تاجىريبەحاناما“ اينالدى. سان رەتكى ساتسىزدىكتەن كەيىن، 2004 - جىلى جاڭالاپ جاساعان تۇڭعىش سەيالكا بارلىققا كەلدى، بۇل مەنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن تاپقىرلاۋ جاعىندا ءورىس اشۋ سەنىمىمدى بەكەمدەدى.

　　شەكىلدەۋىكتى قاربىز ەگۋ جەرگىلىكتى شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋداعى ماڭىزدى ارنا سانالادى، جابدىق مەشەۋ بولعاندىقتان، ءار جىلى كۇزگى جيىن - تەرىن كەزىندە ادام كۇشى كوپ مولشەردە قاجەت بولادى، ۋاقىت تا، ەڭبەك تە زايا كەتەدى. 2007 - جىلى جياۋ شيڭۋاڭ اۆتوماتتى شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن زەرتتەپ جاساۋعا كىرىسەدى، 200 نەشە رەت سىناق جاساۋ ارقىلى 2009 - جىلى تۇڭعىش اۆتوماتتى شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن جاساپ شىعادى. بۇرىن ءبىر كۇندە ورىندايتىن جۇمىسقا 25 − 30 ادام قاجەت بولاتىن، ال قازىر وسى شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىمەن - اق تىندىرا سالاتىن بولدى.

　　باستابىندا قىستاق تۇرعىندارى جياۋ شيڭۋاڭنىڭ تاپقىرلىعىنا سەنىڭكىرەمەيدى. ”لاۋجياۋ ءبىر ارناۋلى مامان بولماسا، تاپقىرلاعان ماشيناسىنىڭ پايداسى بار ما؟“ كوپشىلىك سياقتى قىستاق تۇرعىنى جاڭ گاڭ دا باستابىندا سىناپ كورۋدەن باس تارتىپ، سىرت جەردەن 600 مىڭ يۋانعا ءبىر شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن ساتىپ الادى.

　　جەردە تاس، ارام ءشوپ كوپ بولعاندىقتان، جاڭ گاڭنىڭ شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن پايدالانۋ بارىسىندا ۇنەمى تاس بايلانىپ، بۇزىلىپ قالاتىن. ول لاجىسىزدان جياۋ شيڭۋاڭنان كومەك سۇرايدى. ”لاۋجياۋ ەكى ايتپاي - اق اتىزعا شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن ايداپ كەلىپ ماعان كومەكتەستى. بىرنەشە كۇننىڭ ىشىندە جيناپ بولامىز دەپ ويلاماعان ەدىم، ساپاسى جاقسى بولۋمەن بىرگە جىلدام ەكەن“. جاڭ گاڭ وزىندەگى شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن ساتىپ جىبەرىپ، جياۋ شيڭۋاڭنىڭ شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن ايداپ قايتادى.

　　جياۋ شيڭۋاڭنىڭ شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسىن بىرتە - بىرتە ماڭايداعى اۋدان، قالاداعى شارۋالار تاپسىرىس بەرىپ ساتىپ الا باستايدى، ءتىپتى، گانسۋ، چيڭحاي سياقتى جەرلەرگە دەيىن ساتادى. وسىدان سوڭ، ول تولىق اۆتوماتتى اسقاباق ءدانى ماشيناسى، اۋا سورۋ ۇلگىسىندەگى جۇگەرى سەيالكاسى، ماقسارى تالشىعىن كەپتىرۋ ماشيناسى سياقتى ۋاقىتتى، ەڭبەكتى ۇنەمدەيتىن اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن دا تابىسپەن زەرتتەپ تاپقىرلاپ، جيىنى 12 ءتۇر بويىنشا مەملەكەتتىك تاپقىرلىق پاتەنتىن الۋعا ءوتىنىش بەرەدى.

　　2013 - جىلى جياۋ شيڭۋاڭ شاعانتوعاي اۋدانى شارۋاشىلىق قۇرۋدا اتويشى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى، شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇردى؛ 2016 - جىلى ول تاعى شاعانتوعاي اۋدانى يۇيتىڭ ەگىن، مال شارۋاشىلىق ماشينا جابدىقتارىن جاساۋ شەكتى سەرىكتەستىگىن قۇردى. قازىر سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە ءىرى، ورتا تۇرپاتتى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىنان 67سى بار، 8000 شارۋا وتباسى ءۇشىن قىزمەت وتەيدى، 54 مىڭ مۋ اۋماقتاعى جەرگە جۇمىس ىستەيدى. سەلبەستىك كووپەراتيۆى مەن سەرىكتەستىك جەرگىلىكتى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 257 ادامدى جۇمىستاندىردى، جىلدىق ءونىم قۇنى 14 ميلليون يۋاننان اسادى.

　　17 بۋىن جاڭالاۋ ارقىلى جياۋ شيڭۋاڭ تاپقىرلاعان شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسى اۆتوماتتىدان تولىق اۆتوماتتىعا قاراي وزگەردى، قازىر زەردەلىلەنۋ كەزەڭىنە قادام تاستادى. ”ءار جىلى جيىن - تەرىن كەزىندە سەلبەستىك كووپەراتيۆىنەن ماشينا جالعا الامىن، 1 - بۋىن شەكىلدەۋىكتى قاربىز ماشيناسى ءبىر كۇندە 10 مۋ جەردەگى ءونىمدى جياتىن، 17 - بۋىن ماشينا ءبىر كۇندە 100 مۋعا جۋىق جەردەگى ءونىمدى جيا الدى، ءار مۋ جەردەن 100 يۋان اينالاسىندا وزىندىك قۇن ىركىلەدى“، - دەدى قىستاق تۇرعىنى حى چيڭليە.

　　”بيىل 5 جىل ۋاقىت جۇمساپ تاپقىرلاعان ماقسارى تالشىعىن كەپتىرۋ ماشيناسى وندىرىسكە قوسىلدى، كەپتىرۋ ماشيناسىمەن كەپتىرىلگەن ماقسارى تالشىعىنىڭ ءار مۋىنان كۇنگە قاقتاپ كەپتىرىلگەنىنە قاراعاندا 90 يۋان دا 120 يۋان ارتىق پايدا تۇسەدى. ەندىگى ماقساتىم ماقسارى تالشىعىن تەرۋ ماشيناسىن زەرتتەپ - تاپقىرلاۋ“. جياۋ شيڭۋاڭ بىلاي دەدى: كوپ كۇش كەتپەيتىن، قولدانىلمالى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىن كوپتەپ زەرتتەپ - تاپقىرلاپ، شارۋالاردىڭ ەگىن ەگۋىنە اناعۇرلىم قولايلىلىق جاراتپاقشىمىن.