□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى چىن چياڭۋي، جاڭ جىلي
12 - ايدىڭ 19 - كۇنى قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى نان كاسىپ سالاسى ازىق - تۇلىك باقشاسىنداعى جۇڭگو نان بازارى 1 - ءنومىرلى ءوندىرىس بازاسىنىڭ عىلمي زەرتتەۋ عيماراتىندا جاڭا عانا توناردان شىققان ناننىڭ حوش ءيىسى بۇرقىراپ تۇر.
”مىناعان وزگەرىس ەنگىزۋ قاجەت، پياز ۇلكەن تۋرالىپ كەتكەن، تولىق قاقتالماعان“، - دەدى ليۋجوۋ لوسىفىن قولونەر شەبەرلىگى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراسىنىڭ جالعاستىرۋشىسى ني ياۋياڭ ءوزىنىڭ سىناق رەتىندە جاپقان نانىن قولىنا ۇستاپ تۇرىپ. قاسىنداعى قاشقار تەحنيك شۋەيۋانى اسپازشىلىق فاكۋلتەتىنىڭ وقىتۋشىسى مامەتيمىن داۋۇت باس يزەپ قۇپتايتىنىن ءبىلدىرىپ، ني ياۋياڭعا تاعى بىرەۋىن سىناق رەتىندە جاۋىپ كورۋدى ايتتى.
ۇن يلەپ نان جاساۋ بارىسىندا، ني ياۋياڭ مەن مامەتيمىن نان جابۋ بىلىمدەرى جونىندە ۇزدىكسىز پىكىر الماستىردى.
”ءداستۇرلى ونەردە ناننىڭ ساقتالۋ مەرزىمىن قالاي ۇزارتۋعا بولادى؟“.
”ناندى ۇزاق ساقتاۋ ءۇشىن، ءداستۇرلى جاساۋ ادىستە كوبىرەك پىسىرۋ قاجەت“.
”پيازدى قاقتاپ پىسىرىڭقىراپ بارىپ، ناننىڭ بەتىنە سەبۋدى سىناپ كورۋگە بولا ما“.
”بۇرىن بۇلاي جاۋىپ كورمەدىك، ءبىز بىرەۋىن سىناق رەتىندە جاۋىپ كورسەك بولادى“.
...
مۇنداي تىلدەسۋ وسى بىرنەشە كۇندە ولاردىڭ اراسىندا تالاي رەت قايتالاندى.
ءبىر لوسىفىن اسپازى مەن شينجياڭنىڭ جوعارى دارەجەلى ناۋبايشىسى قالاي بىرگە نان جابادى؟ مۇنى 12 - ايدىڭ باسىنداعى ءبىر رەتكى سەلبەستىك جاساۋدان باستاپ ايتۋعا تۋرا كەلەدى.
12 - ايدىڭ 8 - كۇنى قاشقار ايماعى نان كاسىپ سالاسىن دامىتۋ باسشىلىق گرۋپپاسى كەڭسەسى مەن ليۋجوۋ قالاسى لوسىفىن كاسىپ سالاسى ۋاكىلى سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىپ، ەكى جاق بازار سۇرانىسىن باعدار ەتىپ، قاشقار نان كاسىپ سالاسى مەن ليۋجوۋ لوسىفىن كاسىپ سالاسىنىڭ ىشكەرىلەي سەلبەستىك جاساسۋىن ىلگەرىلەتۋگە كەلىسىپ، باعىتتامالى تۇردە لوسىفىنعا سەرىك بولاتىن نان ونىمدەرىن زەرتتەپ جاساپ، ءوندىرۋ، ساتۋ، قامبادا ساقتاۋ سياقتى جاقتاردا سەلبەستىك ورىستەتتى.
كەلىسىمگە قول قويعان سوڭ، ني ياۋياڭ قاشقاردا قالىپ، مامەتيمىن ۋاكىل بولعان شينجياڭدىق ناۋبايشىلارمەن پىكىر الماستىرىپ ۇيرەنە باستادى. ”قاشقار نانىنىڭ 153 ءتۇرى بار، قايسى نان تۇرلەرى لوسىفىنمەن ەڭ ۇيلەسەدى، قانشالىقتى ۇلكەندىكتەگى نان ءبىرشاما لايىق، ناننىڭ ساقتالۋ مەرزىمىن قالاي ۇزارتۋعا بولادى، ناندى اۆتوماتتى ءوندىرۋ ءادىسىن قالاي زەرتتەپ اشۋعا بولادى سياقتىلار ءبىزدىڭ كولەمدەندىرىپ ءوندىرۋ الدىندا شەشۋگە ءتيىستى ماسەلە“، - دەدى ني ياۋياڭ.
بىرنەشە كۇننەن كەيىن ءبىر توپ گۋاڭدۇڭ جانە ۋشيدەن كەلگەن ازىق - تۇلىك مانەرلەۋ ماماندارى، وقىمىستىلارى وسى زەرتتەۋ - اشۋ قوسىنىنا قوسىلادى، ولار تىزە قوسا وتىرىپ وسى قيىن ماسەلەلەردى شەشەدى.
”قازىر ناننىڭ ساقتالۋ مەرزىمى ادەتتە 90 دا 120 كۇن اراسىندا، لوسىفىننىڭ ساقتالۋ مەرزىمى جارتى جىل، ەكى جاقتىڭ ۇيلەسىمدىلىگىنە كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، ءبىز بۇل ماسەلەنى شۇعىل شەشۋىمىز كەرەك“ - دەدى قاشقار نان كاسىپ سالاسى ازىق - تۇلىك شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ باسالقاسى يۇي جۇن. قاشقار ايماعىنىڭ نان كاسىپ سالاسى بازاسى − جۇڭگو نان بازارى تيجارات كاسىپورنى رەتىندە، ولاردا وسى جولى لوسىفىنعا قاتىستى كاسىپورىندارمەن توقتامعا قول قويىپ، قاشقار نانى مەن ليۋجوۋ لوسىفىنىنىڭ ءارى تەز، ءارى جاقسى تۇردە ءساتتى قوسىلۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ يۇي جۇننىڭ جۋىقتاعى قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى تۇيىنىنە اينالدى.
ني ياۋياڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: 2020 - جىلى ليۋجوۋ لوسىفىن قالتالى ءونىمىنىڭ ءونىم قۇنى 10 ميلليارد يۋاننان استى، ％50تەن استام لوسىفىندى چاڭجياڭنىڭ سولتۇستىك جاعىنا ساتتىق. سولتۇستىك جاقتاعى تۇتىنۋشىلاردىڭ تابەتىنە ۇيلەسۋ ءۇشىن، ولار بۇرىننان بەرى لوسىفىنعا قوساتىن ۇن تاعامدارىن ىزدەپ جۇرگەن. كوپ رەت كوزدەن كەشىرۋ ارقىلى ەڭ سوڭىندا نان مەن لوسىفىندى قوسۋدى تاڭدادى. قاشقار دا بىرگە سەلبەسىپ ەل ءىشى بازارىن اشاتىن كاسىپورىن ىزدەستىرىپ جۇرگەن، ەكى جاق وپ - وڭاي بىرلىككە كەلە كەتىپ، دەرەۋ كەلىسىمگە كەلدى.
”لوسىفىندى قىسقا عانا بىرنەشە جىلدا وسىنشاما كولەمدەندىرۋدىڭ تاجىريبەسى ءبىزدىڭ ۇيرەنۋىمىزگە وتە تاتيدى. ءبىز كوزدەن كەشىرگەن سوڭ، ەكى جاق تەز ارادا سەلبەستىك جاساۋعا كەلىستىك، كەلەر جىلى الدىمەن چاڭشاداعى، لوياڭداعى 100 لوسىفىن دۇكەنىندە قوسىپ ساتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ارتىنان بازار اڭىسى بويىنشا، تاعى دا ىشكەرىلەي سەلبەستىك ورىستەتىپ، قاشقار نانىنىڭ ’قايىق سۇراپ تەڭىزگە شىعۋىن‘ جۇزەگە اسىرامىز“، - دەدى يۇي جۇن.
قازىر قاشقار ايماعىندا ايماق دارەجەلى نان كاسىپ سالاسى ءوندىرىس بازاسىنان ەكەۋ، اۋدان، قالا نان كاسىپ سالاسى باقشاسىنان 14ى بار، نان ءوندىرۋ، مانەرلەۋ كاسىپورنىنان 55ىن ەنگىزىپ، جەتىلدىردى، 201 سەلبەستىك كووپەراتيۆىن ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، 13 مىڭ 320 تونارعا يە بولدى. 12 - ايدىڭ 12 - كۇنىنە دەيىن قاشقار ايماعىندا ناننىڭ كۇندەلىكتى ساتىلۋ مولشەرى 10 ميلليون 699 مىڭ 200گە جەتىپ، تۇتاس ايماقتا نان كاسىپ سالاسى ارقىلى جۇمىستانعان ادام 50 مىڭ 100 ادامعا جەتتى.
