تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   انار گۇلى قىپ - قىزىل بولىپ اشىلدى

”چاڭ شۋحۇڭ مەنىڭ تۋعان اپەكەم“

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى چىن جياڭلين

  ”بالالار، الدىمەن قولدارىڭداعى تاپسىرمانى قويا تۇرىپ، اجەلەرىڭ جاساعان جاڭا پىسقان بۋ قاتتامانىڭ ٴدامىن تاتىپ كورىڭدەر“. 2021 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ 23 ـ كۇنى باركول قازاق اۆتونوميالى اۋدانى شىرىنزى اۋىلى سانشىلي گۋانزى قىستاعىندا قىستاق تۇرعىنى چاڭ شۋحۇڭ ۇيىنە كەلىپ تاپسىرما ورىنداعان بالالارعا قاراپ: ”مىنا بالالاردىڭ اكە ـ شەشەلەرى جايشىلىقتا ٴبىرشاما قاربالاس، قازىر شىرعاناق باقشامىزدىڭ ەگىس جۇمىستارى كوپ بولماعاندىقتان، وسى بالالاردىڭ تاپسىرما ورىنداۋىنا جەتەكشىلىك ىستەپ جاتىرمىن“، ـ دەدى.

  بالالار قولدارىنداعى بۋ قاتتامانى جەپ بولماي جاتىپ، اتا - انالار ارت - ارتىنان كەلىپ بولدى، شىرىنزى اۋىلى ۋيكاڭ ەگىس الاڭى شىرعاناق ورمانىنىڭ جانىنداعى شاعىن ٴۇي دۋمانعا بولەندى.

  ”بالام چاڭ شۋحۇڭنىڭ ۇيىنە كەلۋدى توتەنشە ۇناتادى. ەرلى - زايىپتى ەكەۋىنىڭ كومەگىندە بالامنىڭ ٴتىل - ادەبيەت ورەسىندە زور ىلگەرىلەۋشىلىك بولدى“. سانشىلي گۋانزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى مەرۋەت قامىزا بىلاي دەدى: قىستاق شەتىندەگى دۇكەنگە قاراڭىزشى، ەرلى ـ زايىپتى ەكەۋىنىڭ كومەگىندە اشتىق.

  1993 - جىلى چاڭ شۋحۇڭ كۇيسۋ قالاشىعىنان شىرىنزى اۋىلى سانشىلي گۋانزى قىستاعىنا ۇزاتىلىپ بارعاندا، مەرۋەتتىڭ وتباسىنداعىلارمەن كورشى وتىرادى. سول كەزدە چاڭ شۋحۇڭ مەن كۇيەۋى شۇي جىچىڭ 200 مۋ جەردى كوتەرمەگە الىپ ٴبيداي ەگەدى.

  ”ەگىس جۇمىسىنىڭ قاربالاس كەزىندە ادام از، جۇمىس كوپ. ٴبىر ٴتاۋىرى مەرۋەت وتباسىنىڭ كومەگىندە عانا ەگىس جۇمىستارىن تۇگەتەمىز“، ـ دەدى چاڭ شۋحۇڭ ەسكە الىپ.

  2014 - جىلى شىرىنزى اۋىلى ۋيكاڭ ەگىس الاڭى قۇرىلدى. چاڭ شۋحۇڭ مەن كۇيەۋى 200 مۋ جەردى كوتەرمەگە الىپ، 30 مىڭ ٴتۇپ شىرعاناق جەمىسى اعاشىن ەكتى. العاشقى 3 جىلدا شىرعاناق ورمانىنىڭ ەكونوميكالىق ونىمدىلىگى ويداعىداي بولمادى، ٴبىراق چاڭ شۋحۇڭ العان بەتتەن قايتپادى. 2017 ـ جىلى شىرعاناق ورمانىنان مول ٴونىم الدى، چاڭ شۋحۇڭ وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق جاعدايى دا جاقساردى.

  2018 ـ جىلدىڭ باسىندا مەرۋەت چاڭ شۋحۇڭعا شىرعاناق بۇتاسقاندا وعان ٴوزىنىڭ ساۋدا دۇكەنىن اشپاقشى بولعانىن ايتادى، ونىڭ ويىن چاڭ شۋحۇڭ قۇپتاي كەتەدى. ”ساۋدا دۇكەنىن اشۋ بارىسىندا قيىندىققارعا جولىقساڭ مەنى ىزدەپ كەل“، ـ دەدى چاڭ شۋحۇڭ باتىل تۇردە.

  چاڭ شۋحۇڭنىڭ كومەگىندە، مەرۋەت تيجارات كۋالىگىن تەز ارادا بىتىرەدى. ايتسەدە، تيجارات كۋالىگى بولعان كۇننىڭ وزىندە ساۋدا دۇكەنى كەشەۋىلدەپ ۋاعىندا اشىلمايدى، چاڭ شۋحۇڭ سەبەبىن سۇراعان، قارجىنىڭ كەمشىل ەكەنى بەلگىلى بولادى. سونىمەن چاڭ شۋحۇڭ ٴال – اۋقاتى جاقسى بولماعان جاعدايدا، مەرۋەتكە 10 مىڭ يۋان قارىز اقشا بەرەدى.

  تيجارات باستاۋ قارجىسى تابىلدى، ٴبىراق مەرۋەت تاعى زاتقا زاكاز بەرە الماۋداي ۇلكەن ٴبىر ماسەلەگە جولىقتى. سونىمەن چاڭ شۋحۇڭ مەن كۇيەۋى ەگىس جۇمىسىن اياقتاتقان ارەدىكتە مەرۋەتتىڭ زاتقا زاكاز بەرۋىنە كومەكتەستى. ”العاشقى 2 جىلدا دۇكەنىمىز زاتقا زاكاز بەرگەندە چاڭ اپەكەم ماعان كومەكتەسىپ ىستەپ كەلدى، ول تۋعان اپەكەم سياقتى مەنەن بار كومەگىن ايامادى“، ـ دەدى مەرۋەت.

  تاياۋ جىلداردان بەرى، شىرىنزى اۋىلى ۋيكاڭ ەگىس الاڭى ستەرەولىق ەگىمشىلىك باعىمشىلىعىن جۇرگىزە باستادى. كوپتەگەن ادامدار شىرعاناق ورمانىندا سيىر، قوي، تاۋىق سياقتى مال، قۇستاردى باقتى. چاڭ شۋحۇڭ وتباسىنىڭ جەتەكتەۋىندە اۋىلداستار ٴبىر جىلدىڭ ٴتورت ماۋسىمىندا قاربالاستىققا ٴتۇستى.

  ”چاڭ اپايدىڭ باستاۋىندا تۇرمىسىم بارعان سايىن جاقساردى“. قىستاق تۇرعىنى جەڭىسقان كارىم: ”شىرعاناق ەگۋ تەحنيكاسىن ۇيرەنىپ قانا قويماي، ەگىس جۇمىسىنىڭ سايابىر كەزىندە سيىر، قوي بورداقىلاۋ ارقىلى كىرىسىمدى ارتتىردىم“، ـ دەدى.

  جەڭىسقاننىڭ ايەلىنىڭ دەنساۋلىعى ٴالسىز، اۋرۋشاڭ بولعاندىقتان، جەڭىسقان سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەگىسى كەلسە دە ايەلىنەن الاڭدايدى. چاڭ شۋحۇڭ وعان شىرعاناق ورمانىنا كەلىپ جۇمىس ىستەپ، وعان ەگىنشىلىك تەحنيكاسىن ٴوزى تىكەلەي ۇيرەتەتىنىن؛ ەگىس جۇمىسىنىڭ سايابىر كەزىندە ونىڭ سيىر، قوي بورداقىلاۋىن ايتتى.

  چاڭ شۋحۇڭنىڭ كومەگىندە، جەڭىسقان ەگىس الاڭىندا شىرعاناق ەگىپ قانا قويماي، 200 نەشە تۇياق قوي، 20 نەشە باس سيىر باقتى.

  قازىر وسى شىرعاناق ورمانىندا چاڭ شۋحۇڭ مەن اۋىلداستارى ٴبىر ٴۇيلى جان بولماعانىمەن، اراداعى سۇيىسپەنشىلىك ٴبىر ٴۇيلى جانداردان دا ارتىق. ولاردىڭ دوستىق سۇيىسپەنشىلىگى ۇزدىكسىز جالعاسۋدا.

  اۋدارعان: قادىر ماقان

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.