جاۋ شينمين:
جارىلعىش زاتتىڭ الدىندا ءولىمدى ەلەڭ قۇرلى كورمەدى
انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گو ليڭ
”سول جىلدارداعى ادامدار ءنوپىرى جينالعان قان بازاردا، جاۋ تاربيەشى جارىلعىش زاتتىڭ بىلتەسىن تارتقان بۇزاقىنى دەنەسىمەن توسىپ، داڭقپەن قۇربان بولدى، بۇقارادان بىردە - ءبىر ادام زارداپ شەككەن جوق“. 2021 - جىلى 12 - ايدىڭ 28 - كۇنى ءۇرىمجى قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى تيانشان رايوندىق بولىمشە مەكەمەسى قوعام اماندىعى ۇلكەن اترەتىندەگى حالىق ساقشىسى جاڭ ۋىنشيان ءتىلشىنىڭ سۇحباتىن قابىلداعان كەزدە، ءوزىنىڭ قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنە العاش كەلگەندە تاربيەشى جاۋ شينمين تۇرعان ساقشى بولىمشەسىندە بىرگە بولعانىن، سودان بەرى جاۋ شينميننىڭ قاھارماندىق رۋحى وعان ءاردايىم ىقپال جاساپ كەلگەندىگىن ايتتى.
جاۋ شينمين، توڭكەرىستىك قۇربان، كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى، كوزى تىرىسىندە ءۇرىمجى قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى تيانشان رايوندىق بولىمشە مەكەمەسى شيمىن ساقشى بولىمشەسىنىڭ تاربيەشىسى بولعان. 1976 - جىلى 11 - ايدا قوعام حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنە قاتىناسقان. 26 جىلدا جاۋ شينمين قىزمەتىنە ادال بولىپ، ادىلدىكپەن زاڭ اتقارىپ، ءوزى باس بولىپ، اتويلاپ الدا ءجۇرىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى كوپ رەتكى قىلمىستىق دەلولاردى اشۋعا قاتىناسىپ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ ءۇشىن كورنەكتى ۇلەس قوسقان.
2002 - جىلى 2 - ايدىڭ 1 - كۇنى ءبىر بۇزاقى دەنەسىنە جارىلعىش زات بايلاپ، ادام ءنوپىرى مول قان بازار اۋماعىندا سويقان تۋدىرماق بولادى. مالىمدەۋدى قابىلداعاننان كەيىن، جاۋ شينمين حالىق ساقشىلارىن باستاپ تىزگىن ۇشىندا وقيعا تۋىلعان جەرگە جەتىپ بارادى. سول ساتتە، ەسىرگەن بۇزاقى جاقىن ماڭداعى ساۋدا سارايىنا كىرەمىن دەپ قاسارىسادى. ”مەن جاۋاپتى اداممىن، ايتار ءسوزىڭدى ماعان ايت!“ جاۋ شينمين بۇزاقىنىڭ جولىن بوگەپ، امال - ايلانىڭ ءبارىن قولدانىپ ونى توسىپ، جاۋىنگەر سەرىكتەرىنىڭ بۇقارانى اۋاشالاۋى مەن وقيعانى حاۋىپسىز ءبىر جاقتى ەتۋىنە ۋاقىت ۇتۋ ءۇشىن، اڭعارىمدىقپەن امال تاۋىپ، ءبىرتالاي اينالدىرىپ ءجۇرىپ، اقىرىندا بۇزاقىنى اشىق، الاڭقاي جەرگە باستاپ اپارادى.
جاۋىنگەر سەرىكتەرى ساقاداي سايلانىپ، بۇقارا نەگىزىنەن حاۋىپسىز اۋماققا اۋاشالانىپ اپارىلعان كەزدە، كەنەت گۇمىپ ەتكەن داۋىس شىعىپ، وت جالاۋى اسپانعا كوتەرىلىپ، بۇزاقى جارىلعىش زاتتى جارىپ جىبەرەدى. ۋاقىت بۇل كەزدە ساعات 11دەن 52 مينۋتتى كورسەتكەن ەدى.
جارىلىستان كەيىن، جاۋىنگەر سەرىكتەرى جارىلىس تۇيىنىنەن 3 مەتر الىستاعى ءبىر اۆتوكولىكتىڭ جانىنان جاۋ شينميندى تابادى، بۇل كەزدە ونىڭ ۇستىندەگى ساقشى كيىمى جارىلىستان البا - جۇلباسى شىعىپ كەتكەن ەدى. سول كۇنى ساعات 14تەن 55 مينۋتتا جاۋ شينمين جاراقاتى ەرەكشە اۋىر بولعاندىقتان، بار كۇشپەن قۇتقارۋ ءونىم بەرمەي، 46 جاسىندا ەرلىكپەن قۇربان بولادى. حالىق بۇقاراسىنان بىردە - ءبىر ادام زارداپ شەكپەيدى، سول ماڭداعى ساۋدا سارايلارىنا دا ەشقانداي زاقىم كەلمەيدى.
2002 - جىلى 3 - ايدىڭ 21 - كۇنى قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى جاۋ شينمينگە ”مەملەكەتتىك قوعام حاۋىپسىزدىگى جۇيەسىندەگى 1 - دارەجەلى قاھارمان ۇلگى“ اتاعىن بەرەدى. ول ”2002 - جىلعى جۇڭگونى اسەرلەندىرگەن 10 تۇلعانىڭ“ ءبىرى بولىپ باعالانادى.
”جارىلعىش زات جارىلعان كەزدە، تاربيەشى جاۋ شينمين پالەگە ۇشىرادى - اۋ دەپ ويلادىم، ويتكەنى ءدال وسىنداي تىعىز - تاياڭ جاعدايعا ۇشىراعاندا، ول قاشاندا ءبىرىنشى بولىپ الدىعا شىعاتىن“، - دەيدى جاڭ ۋىنشيان.
جاۋ شينميننىڭ 26 جىلعى ساقشىلىق ومىرىندە، ”الدىمەن مەن شىعايىن“ دەگەن ءسوز ونىڭ قاتەرلى ساتتە ۇنەمى ايتاتىن ءسوزى بولاتىن. 1994 - جىلى جاۋ شينمين قول باستاپ ءبىر قىلمىسكەردى ۇستاۋعا شىعادى، جاعداي ەرەكشە شۇعىل بولعاندىقتان، حالىق ساقشىلارى الىپ شىققان وقتان قورعاعىش كيىم جەتپەي قالادى، جاۋ شينمين سوندا قوياردا قويماي ءوزىنىڭ وقتان قورعاعىش كيىمىن جاۋىنگەر سەرىگىنە كيگىزىپ، قاتەرمەن ساناسپاي، ءبىرىنشى بولىپ بۇزاقىلاردىڭ اپانىنا باسىپ كىرەدى.
بىردە جاۋ شينمين تۇتقىنداعان قىلمىس كۇماندىسى وعان: ”وزىڭە اباي بول، كۇندەردىڭ كۇنىندە مەن كەگىمدى الامىن!“ - دەپ قوقان - لوقى جاسايدى. سوندا جاۋ شينمين وعان: ”مەن دە ساعان ەسكەرتىپ قويايىن، ولىمنەن قورىقسام ساقشى بولماس ەدىم!“، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
ءبىر جولى ۇيىندە دەمالىپ جاتقان جاۋ شينمين بىرەۋدىڭ ۇرىنى ۇستاڭدار دەگەن ايقايىن ەستىپ، ۇيدەن اتىپ شىعادى، سويتسە ءۇش دوڭگەلەكتى اربانى ۇرلاعان ۇرى ءوزىن بۇقارا بايقاپ قالعان سوڭ، پىشاعىن كەزەپ ماڭىنداعى بۇقاراعا قوقان - لوقى جاساپ جاتقان ەكەن، جاۋ شينمين تيتتەي دە ءارى - ءسارى بولماي اتىلىپ شىعىپ، پىشاعىن تارتىپ الىپ، ۇرىنى قولعا تۇسىرەدى.
قۇربان بولعانىنا كوپ جىل بولسا دا، جاۋ شينميننىڭ قالتقىسىز، تايسالماس قاھارماندىق رۋحى مەن حالىقتى سۇيگەن، حالىق ءۇشىن ىستەگەن سۇيىسپەنشىلىگى جاۋىنگەر سەرىكتەرىن شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن قورعاۋ ءۇشىن ءبىرىنىڭ ءىزىن ءبىرى باسىپ توپ - توپ بولىپ، قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزۋگە ىنتالاندىرىپ كەلەدى.
ءار جىلى 2 - ايدىڭ 1 - كۇنى، چيڭميڭ كەزىندە جانە قۇربانداردى ەسكە الۋ كۇنىندە ءۇرىمجى قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى تيانشان رايوندىق بولىمشە مەكەمەسىنىڭ شيمىن ساقشى بولىمشەسى قوعام حاۋىپسىزدىگىنىڭ قاھارمان قۇربانى جاۋ شينميندى ەسكە الۋ قيمىلىن وتكىزىپ، جاۋ شينميننىڭ قاھارماندىق رۋحىنىڭ ءار ۇرپاق حالىق ساقشىلارىنىڭ جۇرەگىندە ماڭگى جالعاسۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.
