تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   انار گۇلى قىپ - قىزىل بولىپ اشىلدى

شىنايى سۇيىسپەنشىلىك جاندى جادىراتتى

انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گى يوۋجۇن

  ”قىزىم، بيىلعى العان ءجۇزىمدى ساعان ارناپ ساقتاپ وتىرمىز...“ جاڭا جىل قارساڭىندا سانجى راديو - تەلەۆيزيا ستانسياسىنىڭ كادرى شيە ۋيجيان جۇپ قۇراعان تۋىسى ماناس اۋدانى لياڭجوۋحۋ قالاشىعى لياڭجوۋحۋ جاڭا قىستاعىنىڭ حۇيزۋ تۇرعىنى تۋو يۇيلانعا تەلەفون شالدى. تۋو يۇيلان اپايدىڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى سوزدەرىن ەستىگەندە، ول 2021 - جىلى كۇزدە تۋو يۇيلان اپايعا امانداسا بارىپ، اپاي اۋلادان ءبىر ساباق ءجۇزىم اكەلگەندە ءوزىنىڭ ىشتەي قاتتى مەيىرلەنگەنىن ەسكە الدى.

  2018 - جىلى جىل باسىندا شيە ۋيجيان تۋو يۇيلان وتباسىمەن تۋىس بولدى. العاشىندا ”شياۋشيە“ دەپ اتاۋدان كەيىنگى ”قىزىم“ دەپ شاقىرۋعا دەيىن تۋو يۇيلان بىرتىندەپ شيە ۋيجياندى ءوز ءۇيىنىڭ ادامىنداي كورىپ كەتتى.

  تۋو يۇيلاننىڭ جۇبايى ۋاڭ حاييۇي ناۋقاس، 3 بالاسى سىرتتا. تۋو يۇيلان جۇبايىنا قاراۋمەن بىرگە، 10 جاستاعى نەمەرە قىزى ۋاڭ يۇيحان مەن 5 جاستاعى جيەنى ما شىڭشيانعا دا قارايدى.

  ءار جولى تۋىسشىلاي بارعاندا، شيە ۋيجيان ”قىزى“ بولىپ، تۋو يۇيلانعا كومەكتەسىپ ۋاڭ حاييۇي قارتقا قارايلاسادى، سونىمەن بىرگە ”ۋاقىتشا شەشە“ بولىپ، تۋو يۇيلان اجەيدىڭ نەمەرە قىزى مەن جيەنىنە ەرەكشە قامقورلىق جاسايدى. ارالاسۋ، ىشتەسۋ بارىسىندا شيە ۋيجيان مەن تۋو يۇيلان وتباسى قويۋ سۇيىسپەنشىلىك ورناتتى. ءار جولى شيە ۋيجيان قىستاققا بارعاندا، ۋاڭ يۇيحان مەن باۋىرى ەكەۋى وعان ىلەسىپ وتباسىلارىن ارالاپ، بىرگە ەڭبەك ىستەپ، سوڭىنان قالماي جۇرەدى.

  ”شياۋشيە اپاي، ءبىزدىڭ ۇيگە قاشان كەلەسىز، ءسىزدى ساعىندىق...“ ءبىراز ۋاقىت قىستاققا بارماعاندىقتان، ۋاڭ يۇيحان شيە ۋيجيانعا تەلەفون شالدى. ۋاڭ يۇيحان 3 جاستاعى كەزىندە اتا - اناسى اجىراسقان، اكەسى ۇزاق جىل سىرتتا جۇمىس ىستەيدى، اناسى قايتادان جاڭا وتباسىن قۇرادى. ەسەيىپ كەلە جاتقان كىشكەنتاي قىز ۇنەمى داعداراتىن جانە قاپالاناتىن.

  ”اپاي، سىزگە جۇرەك ءسوزىمدى ايتقىم كەلەدى“. ءبىر رەتكى كەشكى استان كەيىن، اۋىل اراسىنداعى سوقپاق جولدا كەلە جاتقاندا، ۋاڭ يۇيحان شيە ۋيجياننىڭ قولىنان ۇستاپ، جۇرە ءجۇرىپ كوڭىل سىرىن ايتتى... ءاسىلى بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا ۋاڭ يۇيحان شەشەسىنىڭ جاڭا وتباسىنا بارعاندا، شەشەسى مەن كەيىنگى ۇيلەنگەن كۇيەۋىنىڭ ءوزىنىڭ سەبەبىنەن ۇرسىسىپ قالعانىن ەستىپ، قامىققانىنان قاتتى جىلاپ الادى.

  كىشكەنتاي قىزدىڭ ءسوزىن ەستىپ، شيە ۋيجيان ونىڭ جاسىن ءسۇرتىپ، ونى قۇشاعىنا باسادى. سول ساتتە شيە ۋيجيان اقىلدى دا ەلگەزەك كىشكەنتاي قىزدىڭ اجىراسقان وتباسىنىڭ قايعىسىن تارتىپ جۇرگەنىن، كوبىرەك قامقورلىق پەن ايالاۋعا مۇقتاج ەكەنىن اڭعارادى.

  ءسويتىپ، وسىدان كەيىن ءار جولى تۋىسشىلاي بارعاندا، شيە ۋيجيان ىلعي وعان بولماشى توسىن سي الا بارادى: ادەمى كيىم، كىتاپ، ول ۇناتاتىن ۇساق - تۇيەك تاعامدار... ءبىلىنىپ - بىلىنبەي ءجۇرىپ، شيە ۋيجيان ۋاڭ يۇيحانعا ”ۋاقىتشا شەشە“ بولادى: كىشكەنتاي يۇيحاننىڭ كوڭىل سىرىنا قۇلاق تۇرەدى، ۇيرەنۋدەگى قيىن ماسەلەلەردى تۇسىندىرەدى، وعان كىشكەنتاي بۇرىم ءورىپ بەرەدى، ءدامدى تاماق جاساپ بەرەدى... بىرتە - بىرتە كىشكەنتاي يۇيحاننىڭ كوڭىلى جادىراي تۇسەدى.

  ۋاڭ يۇيحان ولەڭ وقۋ مەن جۇرگىزۋشى بولۋعا قىزىعادى، شيە ۋيجيان كاسىپتىك ارتىقشىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، زەر سالا جەتەكشىلىك جاساپ، ونىڭ شەبەرلىگىن جوعارىلاتۋىنا كومەكتەسىپ، سەنىمىن كۇشەيتە تۇسەدى. مەكتەپ كونسەرت ۇيىمداستىرعاندا، قيمىلدىڭ جۇرگىزۋشىسى رەتىندە ۋاڭ يۇيحاننىڭ گرەمدەنۋى قاجەت بولعاندا، شيە ۋيجيان ۋاقىتشا گرەمشى بولادى. ”1 - ماۋسىم“ بالالار مەرەكەسى كەلگەندە، شيە ۋيجيان ۋاڭ يۇيحان مەن باۋىرىن ەرتىپ، ماناس قىزىل اراق ساياباعىنىڭ سايران باقشاسىنا اپارىپ، ءبىر كۇن ويناتادى.

  شيە ۋيجياندى ەڭ الاڭداتاتىنى تاعى تۋو يۇيلاننىڭ جۇبايى ۋاڭ حاييۇيدىڭ دەنساۋلىعى ەدى.

  ءبىرىنشى رەت تۋىسشىلاي بارعاندا ول ەكى قارتتىڭ سالعىلاسىپ وتىرعانىن كورەدى. ”ءدارى ءىش دەسەم ىشپەيسىڭ، جايسىزدانساڭ اشۋ شاقىراسىڭ“، - دەيدى تۋو يۇيلان اشۋلانىپ. ۋاڭ حاييۇي دەرەۋ ءىلىپ اكەتەدى: ”ءدارى ءىش، ءدارى ءىش دەيسىڭ، ءبىر ايدا نەشە ءجۇز يۋان اقشا كەتەدى!“.

  ءاسىلى، تۋو يۇيلاننىڭ جۇبايى ۋاڭ حاييۇي بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا مي قان تامىرى بوگەلىپ، قول - اياعى ۇيۋ، دارمەنسىزدەنۋ سياقتى زارداپ قالعاندىقتان، ۇزاق ۋاقىت ءدارى ءىشۋ كەرەك بولادى، مۇنىڭ ىشىندە ءبىر ءتۇرلى ءدارىنىڭ ءار قۇمىراسىنىڭ باعاسى 80 نەشە يۋان ەدى. وتباسىنىڭ ەكونوميكالىق اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن، ۋاڭ حاييۇي ءدارى ىشسە ىلعي ءبىراز ۋاقىت ءىشىپ، ءبىراز ۋاقىت تاستاپ قوياتىن كورىنەدى.

  ەكى قارتتىڭ سالعىلاسۋى شيە ۋيجياندى ويلاندىرادى. ول ۋاڭ حاييۇي ىشەتىن ءدارىنىڭ اتىن اقىرىن جازىپ الىپ، كەلەسى جولى تۋىسشىلاي كەلگەندە ارنايى ءدارىحاناعا بارىپ بىرنەشە ايلىق ءدارى ساتىپ اكەلەدى.

  وزگەنىڭ قامىن ويلاپ، سىرلاسىنا اينالدى. شيە ۋيجياننىڭ شىنايى سۇيىسپەنشىلىگى، شىن نيەتى تۋو يۇيلان وتباسىن اسەرلەندىردى، قارتتار دا، بالالار دا ونى ءوز ءۇيىنىڭ ادامىنداي كوردى. شاعىن اۋلاداعى جۇگەرى پىسقاندا، قىزاناق قىزارعاندا، ءجۇزىمدى ۇزەر ۋاقىت بولعاندا، ەكى قارت ىلعي شيە ۋيجيانعا الىپ قويۋدى ۇمىتپايدى. شيە ۋيجيان ءار جولى بارعاندا، ەكى قارت تۇشپارا ءتۇيىپ، تورەتاباق تاۋىق ەتىن قۋىرىپ، ءوز بالالارى كەلگەندەي كۇتەدى.

  كوزدى اشىپ - جۇمعانشا 3 جىل ۋاقىت وتە شىقتى. شيە ۋيجياننىڭ جاڭادان جۇپ قۇراعان باسقا تۋىسى بولعانىمەن، ونىڭ تۋو يۇيلان وتباسىمەن سۇيىسپەنشىلىگى تيتتەي دە سولعىنداعان ەمەس. ءار رەت ماناس اۋدانىنا بارعاندا، شيە ۋيجيان ىلعي تۋو يۇيلان قارتتىڭ ۇيىنە بارىپ، شۇيىركەلەسىپ قايتادى. بيىل ورتالاۋ مەكتەپتىڭ 2 - جىلدىعىندا وقيتىن ۋاڭ يۇيحان اشىق جارقىن، وزىنە سەنىمدى، بايسالدى بولىپ بوي جەتىپتى. ول بىلاي دەيدى: ”شياۋشيە اپاي، مەنىڭ جاڭا شەشەم مەنى وتە جاقسى كورەدى، جالعىزسىرامايتىن بولدىم!“. تۋو يۇيلان قارتتىڭ جيەنى ما شىڭشيان دا باستاۋىش مەكتەپتىڭ 2 - جىلدىعىنا شىعىپتى، ول ماقتانىشپەن تاپسىرما داپتەرى مەن ەمتيحان قاعازىن الىپ شىعىپ: ”شياۋشيە اپاي قاراڭىزشى، مۇعالىم جازۋىڭ جاقسى ەكەن دەپ ماقتادى، مەن ءتىل - ادەبيەتتەن 100 ءنومىر الدىم!“، - دەدى.

  بۇل كۇندەرى تۋو يۇيلاننىڭ ۇلى قايتادان ۇيلەنگەن سوڭ قىستاقتان اسحانا اشىپتى، سىرتتا جۇمىس ىستەيتىن قىزى مەن كۇيەۋ بالاسى دا ماناسقا قايتىپ كەلىپتى، سونداي - اق تۇراقتى كىرىستەرى بار ەكەن، ءبىر ءۇيلى جاننىڭ تۇرمىسى اجەپتاۋىر وزگەرىپ كەتىپتى. تۇرمىستارى جاقسارا ءتۇسىپ، تۋو يۇيلان قارتتىڭ دا كوڭىلى جايلانىپ قالدى. دەي تۇرعانمەن، ونىڭ كوڭىلىندە ءبىر ۋايىم بار. ول بىلاي دەيدى: ”مەنىڭ تاعى ءبىر قىزىم سانجىدا، كورمەگەلى كوپ بولدى، ساعىنىپ ءجۇرمىن!“.

جاۋاپتى رەداكتور : نۇربولات قابىل

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.