ۇلىڭگىر كولى مەن باعراش كولى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىن قاتار وتكىزدى

مۇزدى كولدە بالىقتار تۋلادى

تيانشان تورى - شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى جاڭ تيڭ، دۋ جيانحۇي

　　اق قار جامىلىپ، كوك مۇز قۇرسانعان كول بەتىندە قىسقى بالىق اۋلاۋدىڭ ايعايلاعان داۋىسى شار تاراپتى جاڭعىرتتى. 1 – ايدىڭ 15 – كۇنى ”قارلى مەكەن التاي باۋراعىش ۇلىڭگىردى“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ 15 ـ كەزەكتى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسى ۇلىڭگىر كولىنىڭ تەڭىزدەگى سايتان كەرىش كورىنىس وڭىرىندە باستالدى؛ سول كۇنى باعراش كولىنىڭ قىسقى بالىق اۋلاۋ قيمىلى باعراش اۋدانىنىڭ داحىكوۋ كورىنىس وڭىرىندە باستالىپ، ادامدار قار جامىلىپ، مۇز قۇرسانعان وڭىردە مول ٴونىم شاتتىعىن سەزىندى.

ۇلىڭگىر كولى: قاردا سەرۋەندەپ بالىق ىزدەۋ

　　1 – ايدىڭ 15 - كۇنى ۇلىڭگىر كولىندە جۇمىسشىلار اۋلاعان بالىقتى جاعاعا سۇيرەپ شىعارۋدا. سۋرەتتى تيانشان تورى - شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى شيە لۇڭ تۇسىرگەن

　　1 – ايدىڭ 15 – كۇنى ساعات 13تە بالىق اۋلاۋشىلار جەتەكشىسىنىڭ بۇيرىق بەرۋىنە ىلەسە، 10 مىڭ جاس بالىق الىپ اۋمەن سۋ بەتىنە شىعارىلدى، سازان، شورتان، بوز بالىق، قالىڭ ۇلكەن بالىقتار ۇلىڭگىر كولىندە تۋلاپ، دۋماندى كورىنىس ىزعارلى سۋىقتى سەيىلتتى.

　　قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسى كۇنى اۋلاعان بالىق 10 تونناعا جەتتى، 18 كيلوگرامدىق ٴبىرىنشى بالىقتىڭ باسەكەلەستىرە ساتۋ باعاسى 418 مىڭ 888 يۋان بولىپ، ناق مايدان دۋمانىن جوعارى ورلەۋگە كوتەردى.

　　ديامەترى 3.6 مەتر، بيىكتىگى 2 مەتر، سالماعى 5 توننا كەلەتىن ەرەكشە جاسالعان تەمىر قازاننان حوش ٴيىس اۋىق - اۋىق اڭقيدى.

　　”تەگىن ٴدام تاتىڭىزدار، ٴبىز بۋرىلتوعاي ۇلىڭگىر كولىندەگى ٴبىر توننا سۋىق سۋ بالىعى مەن 15 التاي قويىن 6 ساعات قايناتىپ جاساعان بالىق - قوي سورپاسى“. قىزمەتكەرلەردىڭ الاقايلاعان داۋىسى ساياحاتشىلاردى تالاسا ـ تارماسا ٴدام تاتۋعا باۋرادى.

　　بيىلعى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسى مۇز ۇستىندە تاساتتىق بەرىپ يگىلىككە بولەنۋ، قاردا سەرۋەندەپ بالىق ىزدەۋ، اۋ جايىپ بالىق اۋلاۋ، ٴبىرىنشى بالىقتى باسەكەلەستىرە ساتۋ سياقتى قيمىلداردى قامتيدى، سونداي - اق سيلاۋ، تاماشالاۋ، بالىق اۋلاۋ، ويناۋ، ساتىپ الۋ سياقتى كوپتەگەن وڭىرلەر دە ورنالاستىرىلىپ، قارلى دالادا موتوتسيكلى، مۇز ٴۇستى ۆەلوسيپەدى، مۇز ۇيدە بالىق اۋلاۋ سياقتى تۇرلەر قوسىلدى.

　　وسى ساتتەگى مۇز بەتىندە بارابان ٴۇنى، ۇران ٴۇنى، مەدەت بەرۋ ٴۇنى تولاستاماي، مۇز ۇستىندەگى ايداعار قايىق جارىسى باستالدى. مۇز ٴۇستى ايداعار قايىعىندا شەبەرلەر مۇز سۇيمەندى سەرمەپ، بار كۇشىمەن كومبەگە قاراي ”ەسىپ“ كەلەدى.

　　سول كۇنى الۋان ٴپىشىندى 600دەن استام قاعاز ويما تۋىندىلارى ناق مايداندى بەزەندىردى، تۋىندىلاردىڭ ورنەگى نەگىزىنەن بالىق پەن تۇڭعيىق گۇلىنەن قۇرالعان، بۇل ”جىل سايىن مول ٴونىم بولۋ“ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.

　　بۋرىلتوعاي اۋداندىق مادەنيەت، دەنە تاربيە، راديو ـ تەلەۆيزيا جانە ساياحات مەكەمەسىنىڭ باستىعى نا يان بىلاي دەپ تانىستىردى: وسى كەزەكتى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىندە ”باياۋ ريتىمدى ساياحات“ دارىپتەلىپ، سەيىل ـ سەرۋەن، كوڭىل اشۋ كورنەكتىلەندىرىلىپ، ساياحاتشىلاردىڭ ريتىمىن باياۋلاتىپ، تەرەڭ سەزىنۋىن، ٴدامدى تاعامداردان، كوركەم كورىنىستەردەن، مادەنيەت الا كەلگەن قىزىقتان ٴلاززاتتانۋىن ماقسات ەتتىك.

　　سوڭعى جىلدارى بۋرىلتوعاي اۋدانى مادەنيەت، ساياحاتتىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ۇلىڭگىر كولىندە 14 كەزەك قىسقى بالىق اۋلاۋ مادەنيەت، ساياحات مەرەكەسىن ٴساتتى وتكىزىپ، قىسقى بالىق اۋلاۋ مادەنيەت، ساياحات مەرەكەسى شينجياڭنىڭ قىسقى ساياحاتىنىڭ تانىسقىسىنا اينالدى.

　　2021 ـ جىلى بۋرىلتوعاي اۋدانى جالپى ٴبىر ميلليون 705 مىڭ 600 ادام ـ رەت ساياحاتشى قابىلداپ، ساياحات كىرىسىن ٴبىر ميلليارد 30 ميلليون 91 مىڭ يۋانعا جەتكىزىپ، ۇقساس مەزگىلدەگىدەن جەكە ـ جەكە %34.27، %27.93 ارتتى.

باعراش كولى: بالىقتار شورشىپ، ادامدار شاتتاندى

　　1 – ايدىڭ 15 - كۇنى بالىقشىلار باعراش كولىنىڭ مۇز بەتىندە قىسقى بالىق اۋلاۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋدە. سۋرەتتى نيان لەي تۇسىرگەن

　　باعراش كولىنىڭ قىسقى بالىق اۋلاۋ قيمىلىنىڭ باستالۋ سالتىندا، ويناقى توبۋشۇر اسپاپتىق مۋزيكاسىنىڭ سۇيەمەلدەۋىندە جەرگىلىكتى حالىق ونەرپازدارى موڭعۇلداردىڭ ٴداستۇرلى كيىمدەرىن كيىپ، ويناقى ساۋىر بيىنە باستى؛ 100دەن استام بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالاردى جالعاستىرۋشىلار قولدارىنا حادا الىپ، تامىلجىعان موڭعۇل حالىق اندەرىن شىرقاپ، ادامدارعا بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالاردىڭ وزگەشە ٴتىلسىم كۇشىن ايگىلەدى.

　　باعراش كولى ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن ىشكى قۇرلىقتىق تۇششى كول، سۋ ايدىنى اۋماعى 1646 شارشى كيلومەتر، بوز بالىق، ٴدوڭماڭداي بالىق، قازانباس بالىق سياقتى 30 نەشە ٴتۇرلى بالىق بار. باعراش كولىندە قىستا بالىق اۋلاۋ بايىرعى بالىقشىلىق جانە اڭشىلىق مادەنيەتى بولىپ، قىستا الىپ اۋدا بالىق اۋلاۋ اۋدى وياتۋ، سالتاناتپەن اتتاندىرۋ، بالىق اۋلاۋ سىندى ٴۇش بولەككە بولىنەدى، نەشە ٴجۇز شاقىرىمدىق مۇز بەتىندە ۇران ٴۇنى جەر – كوكتى ٴدۇر سىلكىندىرىپ، سان مىڭداعان بالىق سۋدان شىعىپ، كورىنىسى ايىرىقشا ايبىندى.

　　بارابان ٴۇنى ىشىندە 30 نەشە بالىقشى قولدارىنا قىزىل شۇپەرەك بايلاعان اعاش تاياق الىپ، بالىق اۋىن بويلاپ ەنىپ، اۋ وياتۋ سالتىن وتكىزدى؛ سالتاناتتى اتتاندىرۋ شارابىن ٴىشىپ بولعاننان كەيىن، بالىقشىلار كول رايونىنا قاراي اتتاندى ... ادامدى ەڭ شاتتاندىراتىنى مۇزدى جارىپ، اۋدى شىعارۋ بولدى، بالىقشىلار الىپ اۋدى بار كۇشىمەن تارتىپ، سانسىز بالىقتار شورشىپ شىعىپ، ”مۇزدى كولدە بالىقتار تۋلاعان“ ايبىندى كورىنىس قالىپتاستى.

　　سول كۇنگى باعراش كولىندەگى قىسقى بالىق اۋلاۋدىڭ تۇڭعىش اۋىندا 6 توننا ورگانيكالىق بالىق ٴسۇزىپ الىندى. ”قىسقى بالىق اۋلاۋدى ۇستىندە تاماشالاۋ ەرەكشە ايبىندى ەكەن“، ـ دەدى ٴۇرىمجى قالاسىنان كەلگەن ساياحاتشى تاڭ فىڭ.

　　جاڭا جىلدا بالىق اۋلاۋداعى ٴبىرىنشى اۋ جاقسىلىقتىىڭ نىشانى، بالىقشىلار جاقسىلىقتىڭ سيموۆلى بولعان ”ٴبىرىنشى بالىق“ پەن ”باقىت، ىرىس، ۇزاق عۇمىر، قۋانىش، بايلىق“ بالىقتارىن كورمە تەكشەسىنە ٴىلىپ قويىپ، باسەكەلەستىرە ساتتى.

　　تاياۋ جىلداردان بەرى، باعراش اۋدانى قار ـ مۇز ماۋسىمىن وزەك ەتىپ، ايگىلى ماركا جاراتۋدان تيجارات تاكتيكاسىنا دەيىن، جان ـ جاقتى قوراپتاپ، دارەجەسىن ٴوسىرىپ، قار ـ مۇز ساياحاتىنىڭ، ەكولوگيالىق ساياحاتتىڭ ورگانيكالى ۇشتاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەت پەن ساياحاتتى توعىستىرۋعا تاباندى بولىپ ، ”قار ـ مۇز + بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى + ۇلتتىق سالت ـ سانا + سپورت“ ەرەكشەلىگىن كورنەكتىلەندىرىپ، قىسقى ساياحات ماركاسى ارقىلى جاڭالىق اشىپ، باعراش اۋدانىنىڭ قىسقى ساياحات بازارىن جاپپاي كەڭەيتتى.

اۋدارعان: قادىر ماقان