□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ تيڭ
”قوناق بولمەسىنەن قالدى ما؟ ساۋدالىق قوناق بولمەسى بولسا دا، جاي قوناق بولمەسى بولسا دا بولا بەرەدى“.
”عاپۋ ەتىڭىز، قوناق ءۇي تولىپ كەتتى، بولمەلەردىڭ بارىنە ەرتە زاكاز بەرىلىپ قويعان ەدى!“.
1 - ايدىڭ 14 - كۇنى، ۇرىمجىلىك ساياحاتشى ۋاڭ مىرزا بالا - شاعالارىن ەرتىپ، ”ءشول جازيراداعى بالىقشىلىق مەكەنى“ اتالعان ۇلىڭگىر كولىنە قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىنە قاتىناسۋعا كەلگەن بولاتىن، بۋرىلتوعاي اۋدانىندا بىرنەشە قوناقجايعا اينالدىرا كىرىپ شىققان ەدى، بارلىق قوناق ءۇي تولىپ كەتىپتى. ونىڭ اۋدان ورتالىعىنان الىسىراق جەردەن قوناقجاي قاراستىرماسىنا بولمادى.
كوكتەم مەرەكەسى تاياعاندا بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ 15 - كەزەكتى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسى ساتىمەن كەلىپ جەتىپ، كوپتەگەن ساياحاتشىنى باۋرادى.
”مەيمانحانامىزدا 238 قوناق بولمەسى بار، باسىم كوپ بولىگىنە ءبىر اپتانىڭ الدىندا زاكاز بەرىلىپ بولعان. قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىنىڭ وتكىزىلۋى بىزگە كەلەتىن قوناقتاردى كورنەكتى ارتتىرىپ، قونۋ مولشەرى %20 جوعارىلادى“، - دەدى بۋرىلتوعاي دييۋان مەيمانسارايىنىڭ باس ديرەكتورى جۋ تيڭتيڭ.
”مۇز قۇرسانعان ۇلىڭگىر كولىندە بالىق تۋلاعان ايبىندى كورىنىستى ەرتەدەن ەستۋىم بار. ءۇي ىشىمىزبەن سانجىدان كەلىپ جەتتىك، كوكتەم مەرەكەسى تاياپ قالدى، قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىندە جاڭادان اۋلانعان بالىقتان ساتىپ الماقشىمىز“، - دەدى ساياحاتشى جۋ ليڭ تەبىرەنە.
قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىنىڭ وتكىزىلۋى بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ جەرگىلىكتى قىسقى ساياحات بازارىن قىزدىرا ءتۇستى. بۋرىلتوعاي اۋدان ورتالىعىنداعى ۇلكەندى - كىشىلى كوشە جولدارىندا كەلە جاتساڭىز، شىمقاي قىزىل تۇمشالامالى شامداردان شات مەرەيگە تولى راي مەن مۇندالايدى. ادام لىق تولعان مەيمانحانالاردان سىرت، وسى كۇندەردە بۋرىلتوعاي اۋدانىندا اس - سۋ كاسىبى ساۋداسى دا قىزىپ كەتتى.
1 - ايدىڭ 15 - كۇنى ساعات 15تە قىسقى بالىق اۋلاۋدىڭ اۋ سالۋ مەرەيىن تاماشالاعان ساياحاتشىلار ىركەس - تىركەس بۋرىلتوعاي اۋدان ورتالىعىنا قايتتى. اۋدان ورتالىعىنىڭ شىعىسىنا ورنالاسقان بالىق ەتى تاعامجايىنىڭ الدىندا ادامدار وشىرەتكە تۇرا باستادى، ساعات 18دە ادام لىق تولدى. بۇل جەرگىلىكتى ورىندا تيجارات جۇرگىزگەنىنە 30 نەشە جىلدان اسقان كونە تاعامجاي ەدى.
”ءبىر اپتانىڭ الدىندا - اق تاماققا زاكاز بەرگەندەر بار، وسى بىرنەشە كۇندە ءار كۇنى 30 − 40 ۇستەل قوناق قابىلداپ تۇرمىز، ساياحاتشىلار ءۇستى - ۇستىنە باسىپ قالدى، تاڭ بوزىنان كەش باتقانشا قاربالاس بولامىن“. وسى بالىق ەتى تاعامجايىنىڭ جۇرگىزۋشىسى لياۋ جۇنشيا بىلاي دەدى: S21 التايدان ۇرىمجىگە دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدا كولىك قاتىناۋىنا ىلەسە، جەرگىلىكتى ورىندا ادام اعىنى كورنەكتى جوعارىلادى، قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىن قارسى الۋ ءۇشىن، وسى بالىق ەتى تاعامجايى الدىن الا جەرگىلىكتى سۋىق سۋ بالىعىنان 500 كيلوگرام دايىندادى.
قولايلى قاتىناس شارت - جاعدايى اناعۇرلىم كوپ ساۋدا ورايىن الا كەلدى، جەرگىلىكتى ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىنا ىلەسە، قازىر بۋرىلتوعاي اۋدانىندا اس - سۋ دۇكەندەرى بارعان سايىن كوبەيدى، اسىرەسە، بالىق ەتى تاعامجايىنان اۋدان بويىنشا 20 نەشەۋى بار.
ءار جىلى قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىندە تۇس - تۇستان كەلگەن ساياحاتشىلار بۋرىلتوعاي اۋدانىنا اعىلادى. قىسقى بالىق اۋلاۋدى تاماشالاۋدان سىرت، ساياحاتشىلار ماڭايداعى شارۋالار شاتتىعى ساياجايلارىنان جەرگىلىكتى ەرەكشە تاعامداردان ءدام تاتادى، اۋەلى، نەشە كۇن قونا - تۇنەي جاتىپ، ەرەكشە حالىقتىق تۇسەلحانادان ءلاززاتتانادى، بۇل دا جەرگىلىكتى اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ دامۋىنا دەم بەردى.
بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكاعاش اۋىلى اقوتكەل قىستاعىنىڭ تۇرعىنى كەنجەبەك ءساليت 2 اپتانىڭ الدىندا - اق قوناق ءۇيدى قاعىپ - سىلكىپ، ساياحاتشىلاردىڭ كەلۋىنە ازىرلىك كورگەن بولاتىن. ونىڭ حالىقتىق تۇسەلحاناسىندا 5 قوناق بولمە بار، بۇل ونىڭ حالىقتىق تۇسەلحانا اشقان 5 - جىلى، ءار جىلى قايتا ورالعان قوناقتاردىڭ اياعى ۇزىلمەيتىندىكتەن، قوناق قاينارى ماسەلەسىنەن ول الاڭداعان ەمەس.
قىسقى ساياحاتتىڭ دامۋىنا ارقا سۇيەگەن اقوتكەل قىستاعىندا قازىر 8 حالىقتىق تۇسەلحانا بار، قىستاق شارت - جاعدايى جاقساردى، جارىقتاندىرىلعاننان كەيىن، كەشتە قىستاق ءتىپتى كورىكتەنە ءتۇستى، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ساياحات كاسىبى سالاسى ۇزدىكسىز تەرەڭ توعىسا دامىدى.
”بۋرىلتوعاي اۋدانى قار - مۇز ساياحاتىنىڭ اشىلۋى جەرگىلىكتى ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ قىزعىن ساتىلۋىن جەبەدى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۇيىندەگى سۇرلەنگەن ەت، قازى، بال، شەكىلدەۋىك قاتارلى ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى دە قىسقى بالىق اۋلاۋ مەرەكەسىنە ارقا سۇيەي تانىلا باستادى. جاڭا ءبىر جىلدا ءبىز بۋرىلتوعاي اۋدانى ساياحات كاسىبىنىڭ ۇزدىكسىز دامۋى، S21 التايدان ۇرىمجىگە دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدا كولىك قاتىناۋ سياقتى باسىمدىقتارعا سۇيەنىپ، حالىقتىق تۇسەلحانا ءبىرىنشى قىستاعىن قالىپتاستىرۋعا كۇش سالىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ قىزمەت وتەۋ قۋاتىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، اناعۇرلىم كوپ ساياحاتشىنىڭ كەلىپ ءدامدى تاعامداردان تۇتىنىپ، كورىكتى كورىنىستى تاماشالاۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز“، - دەدى اقوتكەل قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى داۋرەن ءراشات.