نازاردى شوعىرلاندىرۋ
جاڭا نىسانانى كوزدەپ، جاڭا جورىققا اتتاندى. اۆتونوميالى رايوندىق ەكى ءماجىلىس اشىلۋ قارساڭىندا، تيانشان الابىنان كەلگەن ۋاكىلدەر، مۇشەلەر ءوز قىزمەتتەرىنىڭ ءىس جۇزىندىكتەرىمەن بايلانىستىرىپ، مىندەت اتقارۋ امالياتىمەن ۇشتاستىرىپ تياناقتاندىرۋدى تىلگە تيەك ەتىپ، ۇسىنىس قويىپ، تاماشا بولاشاقتى قىزۋ تالقىلادى. ولار جاپپاي مىنانى ءبىلدىردى: قىزمەتتەردى دەن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن ويداعىداي ورىستەتىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، جوعارى ساپالى دامۋدى حالىق تۇرمىسىنا تىعىز جاناستىرا ىلگەرىلەتەمىز.
□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ شياڭ، گو ليڭ، جاڭ رۇيلين
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ دالمە - ءدال بولدى، ونان دا ماڭىزدىسى، مەيىرگە تولى بولدى
1 - ايدىڭ 22 - كۇنى كەشتە ءۇرىمجى قالاسىنا ورنالاسقان شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىندا ءتۇرلى كەپتىرىلگەن جەمىس، جىبەك سالى، قولونەر بۇيىمى سياقتىلار كوزدىڭ جاۋىن الادى. بۇل كۇندەرى كۇندىزى ايرىقشا دۋماندى، تۇندە شامدارى سامالاداي جارقىراعان ۇلكەن بازار ءار ۇلت بۇقاراسى مەن ساياحاتشىلار سەيىلدەيتىن تاماشا جەرگە اينالدى. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارىن عىلمي، دالمە - ءدال، ءونىمدى تياناقتاندىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ نەگىزىندە، وسى كورىنىس اۋماعى قىزمەت وتەۋ ساپاسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ساياحاتشىلاردىڭ قامسىز كەلىپ، الاڭسىز ويناپ قايتۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، كۇندىك قابىلداۋ مولشەرى 30 مىڭ ادام - رەتكە تايادى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، ءۇرىمجى قالالىق مادەنيەت جانە ساياحات مەكەمەسىنىڭ (قالالىق مادەني ەسكەرتكىشتەر مەكەمەسى) پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى ۋاڭ سۇڭيۋان بىلاي دەدى: قازىر ءۇرىمجى قالاسىنداعى ءارقايسى كورىنىس اۋماقتارىنىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارى اناعۇرلىم دالمە - ءدال بولدى، مەملەكەت ايقىن بەلگىلەگەن ورتا، جوعارى حاۋىپتى وڭىرلەردەن تىس، ساياحاتشىلار 7 كۇن ىشىندەگى حىسۋان تەكسەرۋ مالىمەتىن كورسەتىپ كىرۋىنە بولادى.
ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ پارمەندى بولۋى، ونان دا ماڭىزدىسى، دالمە - ءدال، مەيىرگە تولى بولۋى كەرەك. ەڭ از قوعامدىق وزىندىك قۇن ارقىلى ەڭ زور ساقتانۋ - تىزگىندەۋ ونىمدىلىگىنە قول جەتكىزۋ دالمە - ءدال ساقتانۋ - تىزگىندەۋدە بولۋعا ءتيىستى قيسىن.
ۋاڭ سۇڭيۋان مىنانى ءبىلدىردى: زاڭ بويىنشا، عىلمي، دالمە - ءدال ساقتانۋ - تىزگىندەۋگە تاباندى بولۋ شينجياڭ ساياحاتىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىنەن كەلەلى ماڭىز الادى. 2022 - جىلى ءۇرىمجى قالاسى ”ساياحات كاسىپ سالاسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋىن ىلگەرىلەتۋ، ’مادەنيەت + ساياحات+ جاڭاشا مادەنيەت - ساياحات‘ كاسىپ كۇيىن جەتىلدىرۋ، قار - مۇز ساياحاتىن زور كۇشپەن دامىتۋ، مادەنيەت - ساياحات تۇتىنۋىن كەڭەيۋگە جەتەكتەۋ، ۇگىتتەۋدى، تانىستىرۋدى كۇشەيتۋ“ سىندى 5 جاقتان ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، ساياحات كاسىبىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشىنىڭ اناعۇرلىم قۋاتتى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، توقسۇن اۋدانى بوستان قالاشىعى شاڭحۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ان پيڭنىڭ ءبىر تاعامجايى بار. بيىل جىل باسىنان بەرى تاعامجايدىڭ ساۋداسى كۇسەت بولىپ، ونى ايرىقشا قۋانتتى.
”ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ شارالارى اناعۇرلىم دالمە - ءدال، عىلمي بولىپ، ادامدار لەگىنىڭ، زات اينالىمىنىڭ ءتارتىپتى، ىركىلىسسىز بولۋىن جەبەدى، سونىمەن ساۋدا تابيعي تۇردە بارعان سايىن جاقسارا ءتۇستى“. ان پيڭ بىلاي دەدى: بيىل جىل باسىنان بەرى شينجياڭ ”جۇمساق ورتا“ جاعىندا ۇزدىكسىز جاڭا سەرپىلىس جاسادى، بولاشاق تۇرمىسقا سەنىمىم كامىل.
ەكونوميكالىق ومىرشەڭ كۇشتى جانە ىشكى قوزعاۋشى كۇشتى ارتتىردى
”تۇنگى ەكونوميكا“ ءبىر قالانى نۇرعا بولەيدى. كەزەكتە شينجياڭنىڭ جەر - جەرىندە تۇنگى ەكونوميكانى جانداندىرۋ، جاڭاشا تۇتىنۋدى قاۋلاتۋ جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكاسىن سەرپىلتۋدەگى ماڭىزدى شاراعا اينالدى.
”تۇنگى ەكونوميكانى دامىتۋ بارىسىندا، ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ۇدايىلاندىرۋ شارالارىن بوساڭسىتپاۋدى ويداعىداي ىستەۋگە تاباندى بولىپ، ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىنىڭ ءتۇرلى شارالارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، قالالاردىڭ اينالىمىن اناعۇرلىم حاۋىپسىز، ءتارتىپتى جۇرگىزگەندىكتەن، ەكونوميكانىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتى كورنەكتى ارتتى“، - دەدى ۋاڭ سۇڭيۋان.
بۇكىل رايوننىڭ جەر - جەرى، تاراۋلار ”ەكىنى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى“ تياناق ەتىپ، ”ەكى جاعىن دا يگەرۋ، ەكى جاعىن دا مىقتى يگەرۋ“ تانىمى مەن قابىلەتىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“، ”التىنى قامتاماسىز ەتۋ“ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەدى، تيانشان الابىندا تىرشىلىك تىنىسىنا تولى ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن بەينە جارىققا شىقتى.
اقسۋ ايماعى باستان - اياق شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋدى جالپى جاعدايدىڭ دامۋىنا بايلانىستى ماڭىزدى ورىنعا قويىپ مىقتى يگەرىپ، نازاردى كاسىپورىن دامۋىنا تۇساۋ بولاتىن قيىن تۇيىندەرگە، بوگەتتەرگە شوعىرلاندىرىپ، ماسەلەنى باعدار ەتىپ، ەكونوميكانى جوعارى ساپالى دامىتۋدى ىلگەرىلەتتى.
”بيىل ءبىز جاڭا دامۋ ارناسىن ورناتۋدى، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدى تياناق ەتىپ، ءتۇزىم نەگىزىن بەكەمدەپ، بازار ءورىسىن كەڭەيتىپ، جاڭالىق اشۋ ورتاسىن جاقسى جەتىلدىرىپ، ءتىپتى دە كوپ پارمەندى شارالاردى شىعارىپ، ءتۇرلى بازار تۇلعالارىن دامىتۋعا تاماشا ساياساتتىق ورتا، زاڭمەن باسقارۋ ورتاسىن جانە بازار ورتاسىن جاراتىپ، ءتۇرلى بازار تۇلعالارىنىڭ ءتىپتى دە تەز، ءتىپتى دە ويداعىداي دامۋىنا مۇمكىندىك جاسايمىز“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، اقسۋ ايماقتىق پارتكومنىڭ مۇشەسى بۇرھان مامەت.
حاۋىپسىزدىك پەن دامۋ ءبىر دەنەدەگى قوس قانات، قوزعالتاتىن قوس دوڭگەلەك. اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى ميھىراي ابدۇقادىر مىنالاردى ءبىلدىردى: ىلە وبلىستىق بازار باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسى جاڭاشا باقىلاۋ - باسقارۋ مەحانيزمىن ورناتۋ ارقىلى جۇمىس بارىسىنداعى، جۇمىس بىتكەننەن كەيىنگى باقىلاۋ - باسقارۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى. تاراۋ اتتاپ، بىرلەسىپ ”قوس توسىن، ءبىر جاريا“ ۇلگى الىپ تەكسەرۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، ءتۇرلى بازار تۇلعالارىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا قورعادى. بۇدان كەيىن ىلە وبلىستىق بازار باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسى باقىلاۋ - باسقارۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ءتۇرلى بازار تۇلعالارىنىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتەدى.
جوعارى ساپالى دامۋدى حالىق تۇرمىسىنا تىعىز جاناستىرا ىلگەرىلەتتى
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، حوتان قالالىق ورگان ارتقى شەپ قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىسشىسى ءماسىم جاپپار باستان - اياق حالىق تۇرمىسى سالاسىنا قاداعالاي نازار اۋدارىپ كەلەدى.
”مىندەت وتەگەن وسى بىرنەشە جىلدا، ءبىز ماجىلىسكە حوتان قالالىق وقۋ - اعارتۋ باقشا رايونى قۇرىلىسى، كومىردى گازعا وزگەرتىپ وتباسىلارعا جەتكىزۋ نىسانى قۇرىلىسى سياقتى جاقتاردا ۇسىنىس بەردىك، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى، قاتىستى ورىندار بۇعان تۇگەلدەي ەرەكشە ءمان بەرىپ، اربىرىنە جاۋاپ قايتارىپ، بارلىعىن تياناقتاندىردى“، - دەدى ءماسىم جاپپار.
بيىل ءماسىم جاپپار حوتان ايماعىنىڭ ساياحات كاسىبىن دامىتۋدى قولداۋ تەبىنىن ارتتىرۋ جونىندە ۇسىنىس الا كەلدى. ”’ەكىنى ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى‘ تياناق ەتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى حالىق تۇرمىسىنا تىعىز جاناستىرا ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭدى ساياحات ارقىلى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتۋ اسا ماڭىزدى“. ول بىلاي دەدى: ”ساياحات نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن، ساياحات ورتاسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، تۇسەلحانا، اس - سۋ، سەيىل - سەرۋەن، كوڭىل اشۋ سياقتى قىزمەت وتەۋدى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرۋ ساياحاتشىلاردىڭ سەزىنۋ اسەرىن ارتتىرۋمەن قاتار، جەرگىلىكتى ورىنداعى بۇقارانى دا جۇمىستاندىرىپ، ەڭبەكشىلدىكپەن بايۋ جىگەرىن ونان ارى قاۋلاتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە كۇش ۇستەيدى“.
دامۋدى يگەرۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمىنىڭ اناعۇرلىم نىق، باقىت سەزىمىنىڭ اناعۇرلىم باياندى بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. التاي ايماعىنىڭ بۋرىلتوعاي اۋدانىندا شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبى ەگىنشى - مالشىلاردى باعىمشىلىق كوزقاراسىندا بۇرىلىس جاساۋعا تاربيەلەۋ، تۇيە باعۋعا قارىز اقشا الىپ بەرۋ، تۇيە ءسۇتىن تاپسىرىسپەن الۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى 5000نان استام ەگىنشى - مالشى وتباسىنىڭ كىرىستەرىن ارتتىرىپ، بايۋىنا دەم بەردى.
”ءبىر كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، ءبىر ورىننىڭ بۇقاراسىن بايۋعا باستاۋ ءبىزدىڭ كاسىپورىن قۇرۋداعى اۋەلگى ماقساتىمىز“. اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، شينجياڭ ۋاڭيۋان بيولوگيالىق عىلىم - تەحنيكا توبىنىڭ القا باستىعى چىن گاڭلياڭ بىلاي دەدى: شينجياڭ ەرەكشە كومەسكى كۇشكە يە، ۇمىتكە تولى جەر. الداعى جەردە كاسىپورىن جوعارى ساپالى دامۋدى حالىق تۇرمىسىنىڭ قۇت - ىرىسىن ارتتىرۋمەن ۇندەستىرۋدى ءۇرتىس ساقتاپ، كاسىپ سالاسى كۇيىن بايىتىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋعا كوپ نەگىزبەن دەم بەرەدى.
كەزەكتە ۋاڭيۋان توبى بۋرىلتوعاي اۋدانىمەن بىرگە قۇرعان ساياحات، سالاماتتىق كۇتىنۋ، مادەنيەت، سەيىل - سەرۋەن، كوڭىل اشۋ، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ، تۇتىنۋ، قارجى قوسۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ءبىر تۇلعالانعان جۇڭگو تۇيە شاعىن قالاشىعى نىسانىنىڭ ءبىرىنشى مەرزىمدىك نەگىزگى تۇلعاسى جۇمىسىن اياقتاتتى. شاعىن قالاشىق قۇرىلعاننان كەيىن، مەجەمەن 3000 مالشىنى جۇمىستاندىرادى، 1000 نەشە مالشى وتباسىنىڭ كىرىستەرىن ورنىقتى ارتتىرۋىنا تىكەلەي دەم بەرەدى.
