□ شىن ياپيڭ
2 - ايدىڭ 4 - كۇنى كەشتە بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىندا تابيعاتى كوركەم جۇڭگو، تەرەڭ قاتپارلى جۇڭگو، جايناعان جۇڭگو، ەرەكشە تارتىمدى جۇڭگو دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتتى.
جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاننان بەرگى تۇڭعىش رەت ۋاعىندا وتكىزىلگەن الەمدىك امبەباپ دەنە تاربيە سالتاناتتى جينالىسى رەتىندە، بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسى قار - مۇز سپورتىنىڭ سالتاناتى عانا ەمەس، جۇڭگو حيكاياسىن ويداعىداي ايتاتىن، جۇڭگونىڭ ءۇنىن تاراتاتىن دا ۇلكەن ساحنا، بۇكىل دۇنيە ءجۇزى كوز تىككەن باستالۋ سالتىنىڭ ساحناداعى ەڭ ماڭىزدى قيمىل ەكەندىگىندە داۋ جوق. كوكتەم باسىنداعى بەيجيڭ كوپتىڭ ءۇمىتىن جەردە قالدىرماي، دۇنيە جۇزىنە ءىرى ەلدە بولۋعا ءتيىستى كەڭ ءورىستى ايبىنىن ايگىلەدى.
بۇل وزىنە سەنىمدى ءىرى ەل. باستالۋ سالتى جۇڭگونىڭ ءداستۇرلى 24 امالى بويىنشا ۋاقىتتى شەگەرىپ ساناۋمەن باستالدى، قىس كەتىپ، كوكتەم ورالعاندا كۇللى تىرشىلىك ءوسىپ - ءوندى، ءتورت ماۋسىمنىڭ اۋىسۋىندا تاۋ - وزەننىڭ كەلبەتى كوز تارتتى... كوگىلدىر ءتۇستى ءبىر تامشى سيانىڭ مىڭ شاقىرىم جوڭكىلگەن حۋاڭحى سۋىنا اينالعانىنداي، جۇڭحۋانىڭ اسەم جىرعا تولى وسى ءمان - مازمۇندارى دۇنيە جۇزىنە جۇڭگولىقتاردىڭ تىرشىلىك كوزقاراسىن، قۇن كوزقاراسىن، تاريح كوزقاراسىن، الەم كوزقاراسىن جەتكىزدى، ىرگەلى ءىرى ەلدىڭ مادەنيەت سەنىمىن جەتكىزدى.
بۇل بايىپتى ءىرى ەل. «مەن جانە مەنىڭ وتانىمدى» تىسەپ جۇرگەن كىشى كەرنايشى بالا ورىندادى، سونداي ءتاتتى ءارى سونداي تەرەڭ سەزىمگە تولى؛ «وليمپياداعا ماداقتى» اسقاقتاتقاندار − تايحاڭشان تاۋىنىڭ قويناۋىنان كەلگەن 44 بالا، جۇزدەرىن قىزارتقان تاۋ جەلى ولارعا كۇمىس كومەي دە سيلاپتى؛ سونداي - اق دەنە تۇرقى اركەلكى قاراپايىم جۇڭگولىقتار باستالۋ سالتىندا ورتاعا شىعىپ، كوكىرەك كەرە العا باسقان رۋحاني كەلبەتىن كورسەتتى... ۇلدە مەن بۇلدەگە ورانباعان، ارنايى ساندەۋدىڭ قاجەتى جوق، ءاربىر جۇڭگولىقتىڭ ءبارى بايسالدى، ءومىرىنىڭ جارقىن بەتىن اشاتىن ورايعا يە، ارمانعا تالپىناتىن ساحناعا يە.
بۇل اشىق ءىرى ەل. دۇنيەگە ايگىلى 19 مۋزيكا اۋەنى ىشىندە سپورتشىلار الاڭعا كىردى؛ ءاربىر اپپاق قار گۇلى جارىسقا قاتىناسقان ءار ەل مەن رايونعا ۋاكىلدىك ەتەدى؛ دۇنيە ءجۇزىنىڭ جەر - جەرىنەن كەلگەن 76 جاس يىق تۇيىستىرە جۇرگەندە، ولاردىڭ ارتىندا جەر شارى قىستاعىندا بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەرىپ، ارمان ءۇشىن جىگەرلەنە ەرلىكپەن سايىسقان بەينەلەر كورسەتىلگەن ۇزىنشاق كەسكىن باياۋ اشىلدى... بۇل وزىنەن - ءوزى مارسياتىن ”مەن“ ەمەس، قايتا اركىم ءوز سۇلۋلىعىن ايگىلەيتىن، كوركەمدىكتەن بىرگە يگىلىكتەنەتىن ”ءبىز“؛ بۇل جۇڭحۋانىڭ ءداستۇرلى مادەنيەتىندەگى ”دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلى بىرلىگىن ورناتۋ، بارشا الەم ءبىر شاڭىراق“، سونداي - اق بۇگىنگى جۇڭگونىڭ اشىق پەيىلمەن تۇس - تۇستان كەلگەندەرگە جايعان قۇشاعى.
بۇل جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءىرى ەل. لاۋلاپ جانعان الاۋ، ارينە، وليمپيادا رۋحىنىڭ سيمۆولى، الايدا ”ميكرو الاۋ“ ۇلگىسىمەن تۇتاندىرىلعان الاۋ جۇڭگولىقتاردىڭ جەر شارى مەكەنىن قورعاپ، ادامزاتتىڭ ەرتەڭىنە قامقور بولۋداي كوكەي كەستى تىلەگىن الاۋلاتتى. سونىمەن بىرگە، ”ۇنەمشىل، حاۋىپسىز، تارتىمدى بولۋ“ پرينسيبىندە وسى رەتكى قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىندا اتىلعان تورسىلداق مولشەرى 2008 - جىلعى بەيجيڭ وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىنداعىنىڭ ％10ىنە جەتپەيدى. 14 جىل وتە شىقتى، اناعۇرلىم پاراساتتى، اناعۇرلىم بورىش ارقالايتىن، اناعۇرلىم جاۋاپكەرشىل ءىرى ەلدىڭ وبرازى، ءسوز جوق، دۇنيە ءجۇزىنىڭ مويىنداۋى مەن قۇرمەتىنە بولەنەدى.
كوكتەم باسىنداعى بەيجيڭ تۇنىندە جۇڭحۋا وركەنيەتى مەن وليمپيادا سپورتىنىڭ مەيىرلى قول ۇستاسقان، بۇكىل ادامزاتتىڭ ىنتىماق، بەيبىتشىلىك، دوستىق سىندى كورىكتى كۇي تاراۋى شارىقتاعان، سول ارقىلى جەتكىزىلگەن جۇڭگو كەلبەتى، جۇڭگو تىنىسى، جۇڭگو رۋحى كەمەلدى جۇڭگو بايانىن تۇلعالاعان تارتىمدى جۇڭگو حيكاياسى باياندالدى. بۇل حيكايا ءاربىر جۇڭگولىقتىڭ ىستىق قانىن تۋلاتتى، ويتكەنى ءبىزدىڭ ءبارىمىز حيكاياداعى باس كەيىپكەرمىز، قۇددى توراپتاستار ايتقانداي، ”جۇڭگولىق بولعانىمىزعا دەگەن ماقتانىش سەزىمىمىزدى تىلمەن جەتكىزە المايمىز“. بۇل حيكايا دۇنيە ءجۇزىن ورتاق تىلەككە، ورتاق سۇيىسپەنشىلىككە ۇيىتادى، ويتكەنى ”ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ“سىندى الەمدىك سۇيىسپەنشىلىك تۇتاس ادامزاتقا ورتاق بولعان مۇددە مەن تالپىنىسقا ۋاكىلدىك ەتەدى، قۇددى شەتەل اقپارات قۇرالدارى القاعانداي، ”جۇڭگودا ۇيرەنۋگە جانە قادىرلەۋگە تاتىرلىق كوپتەگەن تۇستار بار“.
كۇللى تىرشىلىك ءوسىپ - ونەتىن كوكتەمدە، بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتى اناعۇرلىم بەيبىت، سەنىمدى، قۇشاعى دارقان ءىرى ەل وبرازىن ايگىلەدى. مىنە بۇل − جۇڭگو! بۇل جۇڭگونىڭ دۇنيە جۇزىنە قۇشاق اشقان بەينەسى، سونداي - اق جۇڭگونىڭ بولاشاققا بەت العان كەلبەتى!
