□ انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى دۋ جيانحۇي، ەرىكتى ءتىلشى ۋي يۋان
2 - ايدىڭ 9 - كۇنى تۇستەن بۇرىن حىجيڭ اۋدانى حارمودون قالاشىعى چاچا قىستاعىنداعى ءىرى ەگىمشىلىك وتباسى حى داگاڭنىڭ بۇلدىرگەن وسىرەتىن جىلىجايىندا ساياحاتشىلار قۋانىشتى تۇردە بۇلدىرگەن تەرۋدە.
”بۇلدىرگەن تەرگەندە بايقاڭىزدار، بۇلدىرگەننىڭ تامىرىن ءبۇلدىرىپ الماڭىزدار، بۇلدىرگەندى تەرە ءجۇرىپ جەي بەرسەڭىزدەر بولادى“. حى داگاڭ ساياحاتشىلارعا بۇلدىرگەن تەرۋ بارىسىندا كوڭىل بولۋگە ءتيىستى ىستەردى ەسكەرتە ءجۇرىپ، جاڭا عانا تەرىلگەن بۇلدىرگەندەردى ىرىكتەي باستادى.
حى داگاڭ چاچا قىستاعىنداعى جەمىس - جيدەك، كوكونىس ەگۋدىڭ باستاماشىسى، 15 جىلدىق بۇلدىرگەن ەگۋ تاجىريبەسىنە يە. ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ جانە قىستاق ”ەكى كوميتەتىنىڭ“ كومەگىندە حى داگاڭ ءبىر ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، قىستاقتاعى بوس تۇرعان 36 جىلىجايدى كوتەرمەگە الدى، بۇلدىرگەن جانە اس جۋا، قىزىل بۇرىش، بالدىركوك سياقتى جەمىس - جيدەك، كوكونىس ەكتى. ول ءوزى اقشا تابۋمەن بىرگە، ماڭايداعى 20 نەشە وتباسىنداعى قىستاق تۇرعىندارىن دا جۇمىستانۋعا قابىلدادى.
”كوكتەم مەرەكەسىنىڭ الدىندا بۇلدىرگەن بازارعا شىعارىلا باستادى، كۇن سايىن قاريدارلار كەلىپ تەرىپ اكەتەدى“. حى داگاڭ بىلاي دەدى: نەشە جىلدىڭ الدىندا بۇلدىرگەن ەگىپ جىلىنا 300 مىڭ يۋان كىرىس تاباتىنبىز، سوڭعى بىرنەشە جىلدان بەرى اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا ىلەسە، ساياحاتشىلار بارعان سايىن مولايىپ، بۇلدىرگەن تەرۋ ءار جىلى 1 - ايدىڭ ورتا شەنىنەن باستاپ 6 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاساتىن بولدى، جىلدىق كىرىس 500 مىڭ يۋان اينالاسىنا جەتتى.
ساپالى بۇلدىرگەن قۇنتتاپ باسقارۋدىڭ ارقاسىندا كەلەدى، حى داگاڭ ارنايى ءبىر ومارتا ارا ساتىپ الىپ توزاڭداندىرۋعا پايدالاندى. ول بىلاي دەدى: بۇلدىرگەن قاي كەزدە گۇل اشادى، قاي كەزدە ارانى قويا بەرۋ كەرەك دەگەننىڭ وزىنە قاي - قاشان دا كوڭىل ءبولۋ كەرەك، گۇل اشىپ توزاڭدانعان كەزدە، جىلىجايدىڭ تەمپەراتۋراسى مەن ىلعالدىعىن ويداعىداي مەڭگەرۋ قاجەت، گۇل قاۋىزىنا ءبىر تامشى سۋ تامىپ كەتسە دە، جەمىستىڭ ءپىشىنىن وزگەرتىپ كەتۋى مۇمكىن.
حى داگاڭنىڭ جىلىجايىندا جاڭادان ەنگىزىلگەن ”كوفە“، ”شياڭيە“ سياقتى جاڭا سورتتى بۇلدىرگەندەر مولىنان ەگىلدى. كوپ جىل بۇلدىرگەن ساتىپ الۋ، ساتۋ كاسىبىمەن اينالىسقان حى داگاڭ شينجياڭ ءىشى - سىرتىنا بۇلدىرگەن ساتۋ تورىن قالىپتاستىردى، قاز - قاتار تىزىلگەن جىلىجايلار ”قۇت قوبدىيىنا“ اينالىپ، ونىڭ جانە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن جاقساردى.
”2018 - جىلدان باستاپ مەن جىلىجايدا جۇمىس ىستەدىم، كۇنىنە 150 يۋاننان ارتىق اقشا تابامىن، وتباسىمداعى قارتتار مەن بالالارعا قارايلاسۋعا مۇرسام تيەدى“، - دەدى چاچا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى الىم راحمان قۋانىشتى تۇردە.
بۇل عانا ەمەس، حىجيڭ اۋدانى بارۇنحارمودۇن قالاشىعى ارال قىستاعىنداعى ەگىمشى وتباسى لۋ ياڭنىڭ دا بۇلدىرگەن ەگۋدە وزىندىك ”قۇپيا ونەرى“ بار.
لۋ ياڭ وسى قىستاقتاعى حىجيڭ شي - ۋاڭ ەگىمشىلىك كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ القا باستىعى. ول بىلاي دەدى: سەلبەستىك كووپەراتيۆى زالالسىز ەگۋ تاسىلىنەن پايدالانىپ بۇلدىرگەن ەگەدى، بۇلدىرگەن مايساسى حىبەي ولكەسىنەن ەنگىزىلگەن ۋىتسىز مايسا، ەگۋ بارىسىندا اۋلا تىڭايتقىشىن بەرىپ، قۇرتسىزداندىرۋعا قۇرت شىرعالاۋ تاقتاسىنان پايدالاندىق، مۇنداي ەگىلگەن بۇلدىرگەن حاۋىپسىز، قورەگى مول بولادى.
”سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ بۇلدىرگەن ەگۋ كولەمى العاش قۇرىلعان كەزدەگى 30 مۋدان قازىرگى 103 مۋعا كوبەيدى، بۇلدىرگەندەر ارت - ارتىنان پىسىپ بازارعا شىعارىلا باستاپ، ءۇرىمجى، كورلا، سانجى سياقتى جەرلەرگە ساتىلا باستادى“. لۋ ياڭ ماقتانىشپەن بىلاي دەدى: ءار مۋ جەردەگى بۇلدىرگەننەن 20 مىڭ يۋاننان ارتىق كىرىس كىرەدى.
ۇعىسۋعا قاراعاندا، بارۇنحارمودۇن قالاشىعى بيىل 315 مۋ جەرگە بۇلدىرگەن ەككەن، بۇلدىرگەن جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستى ارتتىرىپ، اۋقاتتانۋداعى ”باقىت جەمىسىنە“ اينالدى.
ءتىپتى دە كوپ بۇقارانى ەرەكشە ەگىمشىلىك كاسىبىن دامىتۋعا جەتەكتەۋ ءۇشىن، حىجيڭ اۋدانى ءۇرتىس 6 كەزەك بۇلدىرگەن مادەنيەت - ساياحات مەرەكەسىن وتكىزىپ، بۇلدىرگەن سياقتى ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ۇگىت تەبىنىن كۇشەيتتى. قازىر بۇلدىرگەن تەرۋدى نەگىز ەتكەن سەيىل - سەرۋەن بۇلدىرگەن تەرۋ ساياحاتى گۇلدەنىپ، ەگىمشى وتباسىلاردىڭ بۇلدىرگەن ساتۋىن پارمەندى جەبەدى.
”بيىل بۇكىل اۋداننىڭ بۇلدىرگەن ءونىم مولشەرى 820 توننا اينالاسىندا بولىپ، ءونىم قۇنى 16 ميلليون 800 مىڭ يۋانعا جەتەتىندىگى مەجەلەنۋدە “، - دەدى حىجيڭ اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى باۋ - باقشا تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى لەي فۋرۇڭ.
